Occurrences
Baudhāyanaśrautasūtra
Bhāradvājagṛhyasūtra
Jaiminīya-Upaniṣad-Brāhmaṇa
Muṇḍakopaniṣad
Taittirīyopaniṣad
Āpastambadharmasūtra
Ṛgveda
Ṛgvidhāna
Buddhacarita
Carakasaṃhitā
Mahābhārata
Manusmṛti
Mūlamadhyamakārikāḥ
Rāmāyaṇa
Saundarānanda
Amaruśataka
Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā
Bodhicaryāvatāra
Bṛhatkathāślokasaṃgraha
Divyāvadāna
Harivaṃśa
Kirātārjunīya
Kūrmapurāṇa
Laṅkāvatārasūtra
Liṅgapurāṇa
Matsyapurāṇa
Nāṭyaśāstra
Pañcārthabhāṣya
Ratnaṭīkā
Suśrutasaṃhitā
Viṣṇupurāṇa
Yājñavalkyasmṛti
Śatakatraya
Abhidhānacintāmaṇi
Aṣṭāvakragīta
Bhāgavatapurāṇa
Bhāratamañjarī
Garuḍapurāṇa
Kathāsaritsāgara
Parāśarasmṛtiṭīkā
Rasahṛdayatantra
Rājanighaṇṭu
Skandapurāṇa
Tantrāloka
Vātūlanāthasūtravṛtti
Ānandakanda
Āyurvedadīpikā
Śyainikaśāstra
Mugdhāvabodhinī
Skandapurāṇa (Revākhaṇḍa)
Sātvatatantra
Baudhāyanaśrautasūtra
Bhāradvājagṛhyasūtra
BhārGS, 2, 29, 4.0 yadi
śamaratho bhavati tad yajñopavītaṃ kṛtvāpa ācamya bhūmim abhimṛśatīha dhṛtir iha svadhṛtir iha rantir iha ramatir iti //
Jaiminīya-Upaniṣad-Brāhmaṇa
JUB, 4, 25, 3.1 vedo brahma tasya satyam āyatanaṃ
śamaḥ pratiṣṭhā damaś ca //
JUB, 4, 26, 15.3 karmeti gārhapatyaḥ
śama ity āhavanīyo dama ity anvāhāryapacanaḥ //
Muṇḍakopaniṣad
Taittirīyopaniṣad
Āpastambadharmasūtra
ĀpDhS, 1, 23, 6.1 akrodho 'harṣo 'roṣo 'lobho 'moho 'dambho 'drohaḥ satyavacanam anatyāśo 'paiśunam anasūyā saṃvibhāgas tyāga ārjavaṃ mārdavaṃ
śamo damaḥ sarvabhūtair avirodho yoga āryam ānṛśaṃsaṃ tuṣṭir iti sarvāśramāṇāṃ samayapadāni tāny anutiṣṭhan vidhinā sārvagāmī bhavati //
Ṛgveda
Ṛgvidhāna
Buddhacarita
BCar, 1, 27.1 lokasya mokṣāya gurau prasūte
śamaṃ prapede jagadavyavastham /
BCar, 1, 32.1 śamepsavo ye bhuvi santi sattvāḥ putraṃ vinecchanti guṇaṃ na kaṃcit /
BCar, 2, 33.2 śame 'bhireme virarāma pāpādbheje damaṃ saṃvibabhāja sādhūn //
BCar, 2, 45.2 śamātmake cetasi viprasanne prayuktayogasya yathendriyāṇi //
BCar, 2, 52.1 tatyāja śastraṃ vimamarśa śāstraṃ
śamaṃ siṣeve niyamaṃ viṣehe /
BCar, 5, 2.2 vanabhūmididṛkṣayā
śamepsurnaradevānumato bahiḥ pratasthe //
BCar, 5, 25.1 atha ghoṣamimaṃ mahābhraghoṣaḥ pariśuśrāva
śamaṃ paraṃ ca lebhe /
BCar, 9, 48.2 śamapradhānaḥ kva ca mokṣadharmo daṇḍapradhānaḥ kva ca rājadharmaḥ //
BCar, 9, 49.1 śame ratiścecchithilaṃ ca rājyaṃ rājye matiścecchamaviplavaśca /
BCar, 9, 49.1 śame ratiścecchithilaṃ ca rājyaṃ rājye
matiścecchamaviplavaśca /
BCar, 9, 49.2 śamaśca taikṣṇyaṃ ca hi nopapannaṃ śītoṣṇayor aikyam ivodakāgnyoḥ //
BCar, 9, 50.1 tanniścayādvā vasudhādhipāste rājyāni muktvā
śamamāptavantaḥ /
BCar, 9, 51.1 teṣāṃ ca rājye 'stu
śamo yathāvatprāpto vanaṃ nāhamaniścayena /
BCar, 9, 60.1 adbhirhutāśaḥ
śamamabhyupaiti tejāṃsi cāpo gamayanti śoṣam /
BCar, 9, 73.2 avetya tattvaṃ tapasā
śamena ca svayaṃ grahīṣyāmi yadatra niścitam //
BCar, 10, 19.1 taṃ rūpalakṣmyā ca
śamena caiva dharmasya nirmāṇamivopaviṣṭam /
BCar, 10, 26.1 evaṃ hi na syātsvajanāvamardaḥ kālakrameṇāpi
śamaśrayā śrīḥ /
BCar, 10, 36.2 alpena yatnena
śamātmakāni bhavantyagatyaiva ca lajjayā ca //
BCar, 11, 61.2 vināśakāle kathamavyavasthite jarā pratīkṣyā viduṣā
śamepsunā //
BCar, 11, 66.1 bhavecca dharmo yadi nāparo vidhirvratena śīlena
manaḥśamena vā /
BCar, 13, 18.1 sasmāra māraśca tataḥ svasainyaṃ vighnaṃ
śame śākyamuneścikīrṣan /
Carakasaṃhitā
Ca, Sū., 3, 9.2 tenāsyakaṇḍūḥ piḍakāḥ sakoṭhāḥ kuṣṭhāni śophāśca
śamaṃ vrajanti //
Ca, Sū., 30, 24.2 tatra śārīramānasābhyāṃ rogābhyāmanabhidrutasya viśeṣeṇa yauvanavataḥ samarthānugatabalavīryayaśaḥpauruṣaparākramasya jñānavijñānendriyendriyārthabalasamudaye vartamānasya paramarddhiruciravividhopabhogasya samṛddhasarvārambhasya yatheṣṭavicāriṇaḥ sukhamāyurucyate asukhamato viparyayeṇa hitaiṣiṇaḥ punarbhūtānāṃ parasvāduparatasya satyavādinaḥ
śamaparasya parīkṣyakāriṇo 'pramattasya trivargaṃ paraspareṇānupahatam upasevamānasya pūjārhasampūjakasya jñānavijñānopaśamaśīlasya vṛddhopasevinaḥ suniyatarāgaroṣerṣyāmadamānavegasya satataṃ vividhapradānaparasya tapojñānapraśamanityasyādhyātmavidas tatparasya lokamimaṃ cāmuṃ cāvekṣamāṇasya smṛtimatimato hitam āyurucyate ahitam ato viparyayeṇa //
Mahābhārata
MBh, 1, 1, 119.4 śamaṃ kurvāṇam akṛtārthaṃ ca yātaṃ tadā nāśaṃse vijayāya saṃjaya //
MBh, 2, 60, 13.3 dharmaṃ tvekaṃ paramaṃ prāha loke sa naḥ
śamaṃ dhāsyati gopyamānaḥ //
MBh, 2, 66, 35.1 śamena dharmeṇa parasya buddhyā jātā buddhiḥ sāstu te mā pratīpā /
MBh, 3, 281, 40.2 śamena dharmeṇa ca rañjitāḥ prajās tatas taveheśvara dharmarājatā //
MBh, 5, 2, 4.2 priyaṃ mama syād yadi tatra kaścid
vrajecchamārthaṃ kurupāṇḍavānām //
MBh, 5, 24, 9.1 tvam evaitat prajñayājātaśatro
śamaṃ kuryā yena śarmāpnuyuste /
MBh, 5, 25, 4.1 śamaṃ rājā dhṛtarāṣṭro 'bhinandann ayojayat tvaramāṇo rathaṃ me /
MBh, 5, 25, 4.2 sabhrātṛputrasvajanasya rājñas tad rocatāṃ pāṇḍavānāṃ
śamo 'stu //
MBh, 5, 26, 19.2 tasmiñ
śamaḥ kevalaṃ nopalabhyo 'tyāsannaṃ madgataṃ manyate 'rtham //
MBh, 5, 29, 3.1 suduṣkaraścātra
śamo hi nūnaṃ pradarśitaḥ saṃjaya pāṇḍavena /
MBh, 5, 30, 19.1 yasya kāmo vartate nityam eva nānyaḥ
śamād bhāratānām iti sma /
MBh, 5, 32, 28.2 kāmātmanāṃ ślāghase dyūtakāle
nānyacchamāt paśya vipākam asya //
MBh, 5, 36, 4.2 etat kāryam amarāḥ saṃśrutaṃ me dhṛtiḥ
śamaḥ satyadharmānuvṛttiḥ /
MBh, 5, 90, 22.2 tasmiñ
śamaḥ kevalo nopalabhyo baddhaṃ santam āgataṃ manyate 'rtham //
MBh, 8, 49, 70.2 tato 'sya pādāv abhivādya
paścācchamaṃ brūyāḥ sāntvapūrvaṃ ca pārtham //
MBh, 8, 64, 25.2 tavānuyātrāṃ ca tathā kariṣyati prasīda rājañ jagataḥ
śamāya vai //
MBh, 8, 64, 30.2 vṛkodaras taddhṛdaye mama sthitaṃ na tatparokṣaṃ bhavataḥ kutaḥ
śamaḥ //
MBh, 12, 183, 10.6 api ca bhagavān viśveśvara umāpatiḥ kāmam abhivartamānam anaṅgatvena
śamam anayat /
MBh, 12, 199, 32.2 sanātanaṃ yad amṛtam avyayaṃ padaṃ vicārya taṃ
śamam amṛtatvam aśnute //
MBh, 13, 16, 6.2 kule prītiṃ mātṛtaśca prasādaṃ
śamaprāptiṃ pravṛṇe cāpi dākṣyam //
Manusmṛti
Mūlamadhyamakārikāḥ
Rāmāyaṇa
Saundarānanda
SaundĀ, 5, 22.1 yāvanna hiṃsraḥ samupaiti kālaḥ
śamāya tāvat kuru saumya buddhim /
SaundĀ, 5, 34.2 pravrājayānanda
śamāya nandamityabravīnmaitramanā maharṣiḥ //
SaundĀ, 7, 2.2 yānīyabhāvena ca yauvanasya vihārasaṃstho na
śamaṃ jagāma //
SaundĀ, 7, 16.1 jñānaṃ na me tacca
śamāya yat syānna na cāsti raukṣyaṃ karuṇātmako 'smi /
SaundĀ, 8, 2.2 dhṛtimehi niyaccha vikriyāṃ na hi bāṣpaśca
śamaśca śobhate //
SaundĀ, 9, 44.1 yathā ca kuṣṭhavyasanena duḥkhitaḥ pratāpanānnaiva
śamaṃ nigacchati /
SaundĀ, 13, 55.2 indriyoragair manobilāśrayaiḥ spṛhāviṣaiḥ
śamāgadādṛte na dṛṣṭamasti yaccikitset //
SaundĀ, 14, 50.2 kṛtārthaḥ sa jñeyaḥ
śamasukharasajñaḥ kṛtamatiḥ pareṣāṃ saṃsargaṃ pariharati yaḥ kaṇṭakamiva //
SaundĀ, 16, 33.2 idaṃ dvayaṃ yogavidhau pravṛttaṃ
śamāśrayaṃ cittaparigrahāya //
SaundĀ, 16, 54.1 śamāya yat syānniyataṃ nimittaṃ jātoddhave cetasi tasya kālaḥ /
SaundĀ, 16, 69.2 śamāya tasyaiva vidhiṃ vidhatte vyadhatta doṣeṣu tathaiva buddhaḥ //
SaundĀ, 17, 5.2 jñānena śīlena
śamena caiva cacāra cetaḥ parikarmabhūmau //
SaundĀ, 17, 9.1 ārabdhavīryasya
manaḥśamāya bhūyastu tasyākuśalo vitarkaḥ /
SaundĀ, 17, 13.2 panthānamāryaṃ paramaṃ didṛkṣuḥ
śamaṃ yayau kiṃcidupāttacakṣuḥ //
SaundĀ, 18, 56.2 acintayitvātmagataṃ pariśramaṃ
śamaṃ parebhyo 'pyupadeṣṭumicchati //
SaundĀ, 18, 60.2 manasi
śamadamātmake vivikte matiriva kāmasukhaiḥ parīkṣakasya //
Amaruśataka
AmaruŚ, 1, 75.2 daṣṭāsmītyabhidhāya satvarapadaṃ vyādhūya cīnāṃśukaṃ tanvaṅgyā ratikātareṇa manasā nītaḥ pradīpaḥ
śamam //
Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā
Bodhicaryāvatāra
Bṛhatkathāślokasaṃgraha
BKŚS, 3, 56.1 kiṃtv
anicchāśamāḥ śāpāḥ prājñair abhimukhā gatāḥ /
Divyāvadāna
Divyāv, 19, 34.1 subhadro viṣādamāpannaḥ kathayati ārya atra mayā kathaṃ pratipattavyamiti bhūrikaḥ kathayati gṛhapate vayaṃ pravrajitāḥ
śamānuśikṣāḥ //
Harivaṃśa
HV, 22, 38.2 nālam ekasya tat sarvam iti matvā
śamaṃ vrajet //
Kirātārjunīya
Kir, 1, 42.2 vrajanti śatrūn avadhūya niḥspṛhāḥ
śamena siddhiṃ munayo na bhūbhṛtaḥ //
Kir, 2, 24.2 vidadhātu
śamaṃ śivetarā ripunārīnayanāmbusantatiḥ //
Kir, 2, 55.1 madhurair avaśāni lambhayann api tiryañci
śamaṃ nirīkṣitaiḥ /
Kir, 3, 16.1 vidhāya vidhvaṃsanam ātmanīnaṃ
śamaikavṛtter bhavataś chalena /
Kir, 6, 20.1 śamayan
dhṛtendriyaśamaikasukhaḥ śucibhir guṇair aghamayaṃ sa tamaḥ /
Kir, 6, 21.2 pratighātinīṃ viṣayasaṅgaratiṃ nirupaplavaḥ
śamasukhānubhavaḥ //
Kir, 6, 22.2 sahajetare
jayaśamau dadhatī bibharāṃbabhūva yugapan mahasī //
Kir, 10, 10.2 anupamaśamadīptatāgarīyān kṛtapadapaṅktir atharvaṇeva vedaḥ //
Kir, 10, 14.1 ciraniyamakṛśo 'pi śailasāraḥ
śamanirato 'pi durāsadaḥ prakṛtyā /
Kir, 10, 55.1 yadi manasi
śamaḥ kim aṅga cāpaṃ śaṭha viṣayās tava vallabhā na muktiḥ /
Kir, 13, 9.1 ayam eva mṛgavyasattrakāmaḥ prahariṣyan mayi māyayā
śamasthe /
Kir, 16, 48.1 sa bhogasaṃghaḥ
śamam ugradhāmnāṃ sainyena ninye vinatāsutānām /
Kūrmapurāṇa
Laṅkāvatārasūtra
LAS, 1, 23.1 adhivāsya bhagavāṃstūṣṇīṃ
śamabuddhyā vyavasthitaḥ /
Liṅgapurāṇa
Matsyapurāṇa
MPur, 39, 22.2 tapaśca dānaṃ ca
śamo damaśca hrīr ārjavaṃ sarvabhūtānukampā /
Nāṭyaśāstra
Pañcārthabhāṣya
Ratnaṭīkā
GaṇaKārṬīkā zu GaṇaKār, 6.1, 47.1 niratiśayadṛkkriyāśaktiḥ patitvaṃ tenaiśvaryeṇa nityasambandhitvaṃ sattvam anāgantukaiśvaryatvam ādyatvaṃ samastajanmarahitatvam ajātatvaṃ mahāsṛṣṭisaṃhārakartṛtvaṃ bhavodbhavatvaṃ paramotkṛṣṭaṃ guṇadharmanimittanāmābhidheyatvaṃ vāmatvaṃ duḥkhāntanimittadharmotpādakanāmābhidheyatvaṃ vā svecchayaivāśeṣakāryotpattyādikāraṇasvabhāvaḥ krīḍā taddharmitvaṃ devatvaṃ siddhasādhakapaśubhyaḥ paratvaṃ jyeṣṭhatvaṃ sargādāv api rutabhayasaṃyojakatvaṃ rudratvam karmādinirapekṣasya svecchayaivāśeṣakāryakartṛtvaṃ kāmitvaṃ
śamasukhanirvāṇakaratvaṃ śaṃkaratvam antarasṛṣṭyām api saṃhārakartṛtvaṃ kālatvaṃ kāryakāraṇākhyānāṃ kalānāṃ sthānaśarīrādibhāvena saṃyojakatvaṃ kalavikaraṇatvaṃ dharmādibalānāṃ yatheṣṭaṃ vṛttilābhalopākṣepakartṛtvaṃ balapramathanatvaṃ sarvadevamānuṣatiraścāṃ ratirañjanādhivāsanākartṛtvaṃ sarvabhūtadamanatvaṃ sakalaniṣkalāvasthāyās tulyaśaktitvaṃ manomanastvaṃ sukhakarānantaśarīrādhiṣṭātṛtvam aghoratvaṃ duḥkhakarānantaśarīrādhiṣṭātṛtvaṃ ghorataratvaṃ sarvavidyādikāryāṇāṃ vyāptādhiṣṭhātṛtvaṃ pūraṇaṃ yathepsitānantaśarīrādikaraṇaśaktiḥ pauruṣyam //
Suśrutasaṃhitā
Viṣṇupurāṇa
Yājñavalkyasmṛti
Śatakatraya
ŚTr, 3, 13.2 vrajantaḥ svātantryād atulaparitāpāya manasaḥ svayaṃ tyaktā hy ete
śamasukham anantaṃ vidadhati //
ŚTr, 3, 33.1 ākrāntaṃ maraṇena janma jarasā cātyujjvalaṃ yauvanaṃ santoṣo dhanalipsayā
śamamukhaṃ prauḍhāṅganāvibhramaiḥ /
ŚTr, 3, 101.2 rathyākīrṇaviśīrṇajīrṇavasanaḥ samprāptakanthāsano nirmāno nirahaṃkṛtiḥ
śamasukhābhogaikabaddhaspṛhaḥ //
Abhidhānacintāmaṇi
Aṣṭāvakragīta
Bhāgavatapurāṇa
Bhāratamañjarī
Garuḍapurāṇa
Kathāsaritsāgara
Parāśarasmṛtiṭīkā
Rasahṛdayatantra
Rājanighaṇṭu
RājNigh, Āmr, 13.2 datte dhātupracayam adhikaṃ tarpaṇaṃ kāntikāri khyātaṃ
tṛṣṇāśramaśamakṛtau cūtajātaṃ phalaṃ syāt //
RājNigh, Āmr, 150.2 vātārtighnaṃ kaṭūṣṇaṃ jaṭharagadaharaṃ kesaraṃ dīpyam amlaṃ bījaṃ tiktaṃ
kaphārśaḥśvayathuśamakaraṃ bījapūrasya pathyam //
RājNigh, Sattvādivarga, 108.1 saṃgrāmotsaṃgariṅgatturagasurapaṭoddhūtadhātrīrajobhiḥ saṃrambhaṃ yāti sāndre tamasi kila
śamaṃ yaddviṣāṃ yāti sattvam /
Skandapurāṇa
SkPur, 4, 41.1 vipraiśca dāntaiḥ
śamayogayuktaistīrthaiśca sarvairapi cāvanīdhraiḥ /
SkPur, 9, 32.1 jayati jaladavāhaḥ sarvabhūtāntakālaḥ
śamadamaniyatānāṃ kleśahartā yatīnām /
Tantrāloka
TĀ, 5, 34.1 praśāmyadbhāvayeccakraṃ tataḥ śāntaṃ tataḥ
śamam /
Vātūlanāthasūtravṛtti
VNSūtraV zu VNSūtra, 12.1, 1.0 mahābodhaś ca jñātṛjñānajñeyavikalpasaṃkalpakāluṣyanirmukto
niḥśamaśamāniketanirdhāmadhāmaprathātmakaḥ paratarajñānasvabhāvaḥ kramākramottīrṇatvāt mahāgurubhiḥ sākṣātkṛtaḥ //
Ānandakanda
ĀK, 1, 12, 201.41 oṃ hrāṃ hrīṃ hraṃ aghoratara prasphura prasphura prakaṭa prakaṭa kaha kaha
śama śama jāta jāta daha daha pātaya pātaya oṃ hraiṃ hrāṃ hraṃ adhorāstrāya phaṭ /
ĀK, 1, 12, 201.41 oṃ hrāṃ hrīṃ hraṃ aghoratara prasphura prasphura prakaṭa prakaṭa kaha kaha śama
śama jāta jāta daha daha pātaya pātaya oṃ hraiṃ hrāṃ hraṃ adhorāstrāya phaṭ /
Āyurvedadīpikā
ĀVDīp zu Ca, Sū., 1, 18.1, 14.0 dhyānaṃ samādhiviśeṣaḥ tadupalabdhisādhanatvāccakṣur iva dhyānacakṣuḥ tena sa vakṣyati
śamopāyaṃ yathāvad amaraprabhuḥ iti dhyānacakṣuṣā dadṛśuriti yojanā //
ĀVDīp zu Ca, Cik., 22, 7.2, 11.0 prakṛtatṛṣṇārambhakau pittavātau pītaṃ pītaṃ jalaṃ śoṣayataḥ ato jalaśoṣaṇatvāddhetor na
śamaṃ yāti puruṣaḥ svābhāvikyāṃ jalaṃ pītvā śāntimadhigacchatīti bhāvaḥ //
Śyainikaśāstra
Mugdhāvabodhinī
MuA zu RHT, 1, 22.2, 2.0 tadbrahma īdṛśaṃ jñeyaṃ paramānandaikamayamiti parama utkṛṣṭo 'sāv ānandaḥ paramānandaḥ sa eva eko 'dvitīyas tātprācuryaṃ yasmiṃs tathoktaṃ punaḥ kiṃviśiṣṭaṃ paramaṃ jyotiḥsvabhāvaṃ paramaṃ yajjyotiḥ tatsvabhāvaḥ svarūpaṃ yasya tad aśarīratvātsvaprakāśitvācca punaḥ avikalpaṃ mithyājñānaśūnyaṃ punarvigalitasarvakleśaṃ vigalitā viśeṣeṇa dūrīkṛtāḥ sarvakleśāḥ duḥkhāni yasmāt tat svarūpatvāt punaḥ śāntaṃ
śamamayaṃ punaḥ svayaṃvedyam anyena veditum aśakyam ātmanaiva vedyaṃ tasmānnāparo'stīti bhāvāt //
MuA zu RHT, 19, 12.2, 2.0 suradārutailaṃ devadārutailaṃ ājyaṃ ghṛtaṃ triphalārasasaṃyutaṃ triphalāyā rasena draveṇa saṃyutaṃ sahitaṃ ca punaḥ samabhāgaṃ tulyāṃśaṃ tatpītaṃ sat saptāhāt saptadinapramāṇataḥ nayanavikāraṃ netrasaṃbhavaṃ rogaṃ
śamaṃ nayati śāntiṃ prāpayati //
Skandapurāṇa (Revākhaṇḍa)
Sātvatatantra