Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): Cosmogony (gen.)

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 10367
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
brahmā devānāṃ prathamaḥ saṃbabhūva viśvasya kartā bhuvanasya goptā / (1.1) Par.?
brahman
n.s.m.
deva
g.p.m.
prathama
n.s.m.
sambhū
3. sg., Perf.
root
viśva
g.s.n.
kartṛ
n.s.m.
bhuvana
g.s.n.
goptṛ.
n.s.m.
sa brahmavidyāṃ sarvavidyāpratiṣṭhām atharvāya jyeṣṭhaputrāya prāha // (1.2) Par.?
tad
n.s.m.
brahman
comp.
∞ vidyā
ac.s.f.
sarva
comp.
∞ vidyā
comp.
∞ pratiṣṭhā
ac.s.f.
atharva
d.s.m.
∞ putra
d.s.m.
prāh.
3. sg., Perf.
root
atharvaṇe yāṃ pravadeta brahmā atharvā tāṃ purovācāṅgire brahmavidyām / (2.1) Par.?
atharvan
d.s.m.
yad
ac.s.f.
pravad
3. sg., Pre. opt.
brahman
n.s.m.
atharvan,
n.s.m.
tad
ac.s.f.
purā
indecl.
∞ vac
3. sg., Perf.
∞ aṅgira
l.s.m.
brahman
comp.
∞ vidyā.
ac.s.f.
sa bhāradvājāya satyavāhāya prāha bhāradvājo 'ṅgirase parāvarām // (2.2) Par.?
tad
n.s.m.
prāh,
3. sg., Perf.
root
aṅgiras
d.s.m.
parāvara.
ac.s.f.
śaunako ha vai mahāśālo 'ṅgirasaṃ vidhivad upasannaḥ papraccha / (3.1) Par.?
śaunaka
n.s.m.
ha
indecl.
vai
indecl.
aṅgiras
ac.s.m.
vidhivat
indecl.
upasad
PPP, n.s.m.
pracch.
3. sg., Perf.
root
→ vijñā (3.2) [ccomp]
kasmin nu bhagavo vijñāte sarvam idaṃ vijñātaṃ bhavatīti // (3.2) Par.?
ka
l.s.n.
nu
indecl.
bhagavat
v.s.m.
vijñā
PPP, l.s.n.
sarva
n.s.n.
idam
n.s.n.
vijñā
PPP, n.s.n.
← pracch (3.1) [ccomp]
bhū
3. sg., Pre. ind.
∞ iti.
indecl.
tasmai sa hovāca / (4.1) Par.?
tad
d.s.m.
tad
n.s.m.
ha
indecl.
∞ vac.
3. sg., Perf.
root
dve vidye veditavya iti ha sma yad brahmavido vadanti parā caivāparā ca // (4.2) Par.?
dvi
n.d.f.
vidyā
n.d.f.
vid
Ger., n.d.f.
root
iti
indecl.
ha
indecl.
sma
indecl.
yad
ac.s.n.
brahman
comp.
∞ vid
n.p.m.
vad,
3. pl., Pre. ind.
para
n.s.f.
ca
indecl.
∞ eva
indecl.
∞ apara
n.s.f.
ca.
indecl.
tatrāparā ṛgvedo yajurvedaḥ sāmavedo 'tharvavedaḥ śikṣā kalpo vyākaraṇaṃ niruktaṃ chando jyotiṣam iti / (5.1) Par.?
tatra
indecl.
∞ apara
n.s.f.
ṛgveda
n.s.m.
root
yajurveda
n.s.m.
sāmaveda
n.s.m.
śikṣā
n.s.f.
kalpa
n.s.m.
nirukta
n.s.n.
chandas
n.s.n.
jyotiṣa
n.s.n.
iti.
indecl.
atha parā yayā tad akṣaram adhigamyate // (5.2) Par.?
atha
indecl.
para,
n.s.f.
root
yad
i.s.f.
tad
n.s.n.
akṣara
n.s.n.
adhigam.
3. sg., Ind. pass.
yat tad adreśyam agrāhyam agotram avarṇam acakṣuḥśrotraṃ tad apāṇipādam / (6.1) Par.?
yad
n.s.n.
tad
n.s.n.
adreśya
n.s.n.
→ nitya (6.2) [conj]
→ vibhu (6.2) [conj]
→ gam (6.2) [conj]
→ sūkṣma (6.2) [conj]
← tad (6.2) [acl]
agrāhya
n.s.n.
a
indecl.
∞ gotra
n.s.n.
avarṇa
n.s.n.
a
indecl.
∞ cakṣus
comp.
∞ śrotra
n.s.n.
tad
n.s.n.
a
indecl.
∞ pāṇi
comp.
∞ pāda
n.s.n.
nityaṃ vibhuṃ sarvagataṃ susūkṣmaṃ tad avyayaṃ yad bhūtayoniṃ paripaśyanti dhīrāḥ // (6.2) Par.?
nitya
n.s.n.
← adreśya (6.1) [conj]
vibhu
n.s.n.
← adreśya (6.1) [conj]
sarva
comp.
∞ gam
PPP, n.s.n.
← adreśya (6.1) [conj]
su
indecl.
∞ sūkṣma
n.s.n.
← adreśya (6.1) [conj]
tad
n.s.n.
→ adreśya (6.1) [acl:rel]
avyaya,
n.s.n.
root
yad
ac.s.n.
bhūta
comp.
∞ yoni
ac.s.f.
paripaś
3. pl., Pre. ind.
dhīra.
n.p.m.
yathorṇanābhiḥ sṛjate gṛhṇate ca yathā pṛthivyām oṣadhayaḥ sambhavanti / (7.1) Par.?
yathā
indecl.
∞ ūrṇanābhi
n.s.m.
sṛj
3. sg., Pre. ind.
→ loman (7.2) [conj]
← sambhū (7.2) [advcl]
grah
3. sg., Pre. ind.
ca,
indecl.
yathā
indecl.
oṣadhi
n.p.f.
sambhū,
3. pl., Pre. ind.
yathā sataḥ puruṣāt keśalomāni tathākṣarāt sambhavatīha viśvam // (7.2) Par.?
yathā
indecl.
as
Pre. ind., ab.s.m.
puruṣa
ab.s.m.
keśa
comp.
∞ loman,
n.p.n.
← sṛj (7.1) [conj]
tathā
indecl.
∞ akṣara
ab.s.n.
sambhū
3. sg., Pre. ind.
root
→ sṛj (7.1) [advcl:manner]
∞ iha
indecl.
viśva.
n.s.n.
tapasā cīyate brahma tato 'nnam abhijāyate / (8.1) Par.?
tapas
i.s.n.
ci
3. sg., Ind. pass.
root
brahman.
n.s.n.
tatas
indecl.
anna
n.s.n.
abhijan.
3. sg., Pre. ind.
root
→ prāṇa (8.2) [conj]
annāt prāṇo manaḥ satyaṃ lokāḥ karmasu cāmṛtam // (8.2) Par.?
anna
ab.s.n.
prāṇa
n.s.m.
← abhijan (8.1) [conj]
manas
n.s.n.
satya
n.s.n.
loka
n.p.m.
karman
l.p.n.
ca
indecl.
∞ amṛta.
n.s.n.
yaḥ sarvajñaḥ sarvavid yasya jñānamayaṃ tapaḥ / (9.1) Par.?
yad
n.s.m.
sarva
comp.
∞ jña
n.s.m.
← tad (9.2) [acl]
sarva
comp.
∞ vid,
n.s.m.
yad
g.s.m.
jñāna
comp.
∞ maya
n.s.n.
tapas,
n.s.n.
tasmād etad brahma nāma rūpam annaṃ ca jāyate // (9.2) Par.?
tad
ab.s.m.
→ jña (9.1) [acl:rel]
etad
n.s.n.
brahman
n.s.n.
nāman
n.s.n.
rūpa
n.s.n.
anna
n.s.n.
ca
indecl.
jan.
3. sg., Pre. ind.
root
Duration=0.037539005279541 secs.