Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): study, śiṣya, adhyāya

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 14721
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
uttiṣṭhet tūṣṇīṃ vā // (1) Par.?
utthā
3. sg., Pre. opt.
root
tūṣṇīm
indecl.
.
indecl.
nāpaparyāvarteta guroḥ pradakṣiṇīkṛtyāpeyāt // (2) Par.?
na
indecl.
∞ apaparyāvṛt
3. sg., Pre. opt.
root
guru.
ab.s.m.
pradakṣiṇīkṛ
Abs., indecl.
∞ ape.
3. sg., Pre. opt.
root
na prekṣeta nagnāṃ striyam // (3) Par.?
na
indecl.
prekṣ
3. sg., Pre. opt.
root
nagna
ac.s.f.
strī.
ac.s.f.
oṣadhivanaspatīnām ācchidya nopajighret // (4) Par.?
∞ vanaspati
g.p.m.
ācchid
Abs., indecl.
na
indecl.
∞ upaghrā.
3. sg., Pre. opt.
root
upānahau chatraṃ yānam iti ca varjayet // (5) Par.?
upānah
ac.d.f.
chattra
ac.s.n.
yāna
ac.s.n.
iti
indecl.
ca
indecl.
varjay.
3. sg., Pre. opt.
root
na smayeta // (6) Par.?
na
indecl.
smi.
3. sg., Pre. opt.
root
yadi smayetāpigṛhya smayeteti hi brāhmaṇam // (7) Par.?
yadi
indecl.
smi
3. sg., Pre. opt.
∞ apigrah
Abs., indecl.
smi
3. sg., Pre. opt.
∞ iti.
indecl.
hi
indecl.
brāhmaṇa.
n.s.n.
root
nopajighret striyaṃ mukhena // (8) Par.?
na
indecl.
∞ upaghrā
3. sg., Pre. opt.
root
strī
ac.s.f.
mukha.
i.s.n.
na hṛdayena prārthayet // (9) Par.?
na
indecl.
hṛdaya
i.s.n.
prārthay.
3. sg., Pre. opt.
root
nākāraṇād upaspṛśet // (10) Par.?
na
indecl.
∞ akāraṇa
ab.s.n.
upaspṛś.
3. sg., Pre. opt.
root
rajasvalo raktadan satyavādī syād iti hi brāhmaṇam // (11) Par.?
rajasvala
n.s.m.
rakta
comp.
∞ dat
n.s.m.
satya
comp.
∞ vādin
n.s.m.
as
3. sg., Pre. opt.
iti.
indecl.
hi
indecl.
brāhmaṇa.
n.s.n.
root
yāṃ vidyāṃ kurute gurau te 'py asyācāryā ye tasyāṃ guror vaṃśyāḥ // (12) Par.?
yad
ac.s.f.
vidyā
ac.s.f.
kṛ
3. sg., Pre. ind.
guru
l.s.m.
tad
n.p.m.
api
indecl.
idam
g.s.m.
∞ ācārya,
n.p.m.
root
yad
n.p.m.
tad
l.s.f.
guru
g.s.m.
vaṃśya.
n.p.m.
yān anyān paśyato 'syopasaṃgṛhṇīyāt tadā tv eta upasaṃgrāhyāḥ // (13) Par.?
yad
ac.p.m.
anya
ac.p.m.
paś
Pre. ind., g.s.m.
idam
g.s.m.
∞ upasaṃgrah,
3. sg., Pre. opt.
tadā
indecl.
tu
indecl.
etad
n.p.m.
upasaṃgrah.
Ger., n.p.m.
root
gurusamavāye bhikṣāyām utpannāyāṃ yam anubaddhas tadadhīnā bhikṣā // (14) Par.?
guru
comp.
∞ samavāya
l.s.m.
bhikṣā
l.s.f.
utpad
PPP, l.s.f.
yad
ac.s.m.
anubandh,
PPP, n.s.m.
tad
comp.
∞ adhīna
n.s.f.
root
bhikṣā.
n.s.f.
samāvṛtto mātre dadyāt // (15) Par.?
samāvṛt
PPP, n.s.m.
mātṛ
d.s.f.
.
3. sg., Pre. opt.
root
mātā bhartāraṃ gamayet // (16) Par.?
mātṛ
n.s.f.
bhartṛ
ac.s.m.
gamay,
3. sg., Pre. opt.
root
→ bhartṛ (17.0) [conj]
bhartā gurum // (17) Par.?
bhartṛ
n.s.m.
← gamay (16.0) [conj]
guru.
ac.s.m.
dharmakṛtyeṣu vopayojayet // (18) Par.?
dharma
comp.
∞ kṛtya
l.p.n.

indecl.
∞ upayojay.
3. sg., Pre. opt.
root
kṛtvā vidyāṃ yāvatīṃ śaknuyād vedadakṣiṇām āhared dharmato yathāśakti // (19) Par.?
kṛ
Abs., indecl.
vidyā,
ac.s.f.
yāvat
ac.s.f.
śak,
3. sg., Pre. opt.
veda
comp.
∞ dakṣiṇā
ac.s.f.
āhṛ
3. sg., Pre. opt.
root
dharma
ab.s.m.
yathāśakti.
indecl.
viṣamagate tv ācārya ugrataḥ śūdrato vāharet // (20) Par.?
∞ gam
PPP, l.s.m.
tu
indecl.
ācārya,
l.s.m.
ugra
ab.s.m.
śūdra
ab.s.m.

indecl.
∞ āhṛ.
3. sg., Pre. opt.
root
sarvadā śūdrata ugrato vācāryārthasyāharaṇaṃ dhārmyam ity eke // (21) Par.?
sarvadā
indecl.
śūdra
ab.s.m.
ugra
ab.s.m.

indecl.
∞ ācārya
comp.
∞ artha
g.s.m.
∞ āharaṇa
n.s.n.
dhārmya
n.s.n.
iti.
indecl.
eka.
n.p.m.
root
dattvā ca nānukathayet // (22) Par.?

Abs., indecl.
ca
indecl.
na
indecl.
∞ anukathay.
3. sg., Pre. opt.
root
kṛtvā ca nānusmaret // (23) Par.?
kṛ
Abs., indecl.
ca
indecl.
na
indecl.
∞ anusmṛ.
3. sg., Pre. opt.
root
ātmapraśaṃsāṃ paragarhām iti ca varjayet // (24) Par.?
ātman
comp.
∞ praśaṃsā
ac.s.f.
para
comp.
∞ garhā
ac.s.f.
iti
indecl.
ca
indecl.
varjay.
3. sg., Pre. opt.
root
preṣitas tad eva pratipadyeta // (25) Par.?
preṣ
PPP, n.s.m.
tad
ac.s.n.
eva
indecl.
pratipad.
3. sg., Pre. opt.
root
śāstuś cānāgamād vṛttir anyatra // (26) Par.?
śāstṛ
g.s.m.
ca
indecl.
∞ anāgama
ab.s.m.
vṛtti
n.s.f.
anyatra.
indecl.
root
anyatropasaṃgrahaṇād ucchiṣṭāśanāc cācāryavad ācāryadāre vṛttiḥ // (27) Par.?
anyatra
indecl.
∞ upasaṃgrahaṇa
ab.s.n.
∞ aśana
ab.s.n.
ca
indecl.
∞ ācārya
comp.
root
∞ vat
indecl.
∞ dāra
l.s.m.
→ adhyāpay (28.0) [conj]
→ sabrahmacārin (29.0) [conj]
vṛtti,
n.s.f.
tathā samādiṣṭe 'dhyāpayati // (28) Par.?
tathā
indecl.
samādis
PPP, l.s.m.
adhyāpay,
Pre. ind., l.s.m.
← dāra (27.0) [conj]
vṛddhatare ca sabrahmacāriṇi // (29) Par.?
ca
indecl.
sabrahmacārin.
l.s.m.
← dāra (27.0) [conj]
ucchiṣṭāśanavarjam ācāryavad ācāryaputre vṛttiḥ // (30) Par.?
∞ aśana
comp.
∞ varjam
indecl.
ācārya
comp.
root
∞ vat
indecl.
∞ putra
l.s.m.
vṛtti.
n.s.f.
samāvṛttasyāpy etad eva sāmayācārikam eteṣu // (31) Par.?
samāvṛt
PPP, g.s.m.
∞ api
indecl.
etad
n.s.n.
eva
indecl.
sāmayācārika
n.s.n.
root
etad.
l.p.m.
Duration=0.080291986465454 secs.