Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): Teacher (guru) and pupil (śiṣya), ācārya, study, śiṣya, adhyāya

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 14723
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
Conduct towards the teacher
yathā brahmacāriṇo vṛttam // (1) Par.?
yathā
indecl.
vṛtta.
n.s.n.
root
mālyāliptamukha upaliptakeśaśmaśrur akto 'bhyakto veṣṭityupaveṣṭitī kāñcuky upānahī pādukī // (2) Par.?
mālin
n.s.m.
root
∞ ālip
PPP, comp.
∞ mukha
n.s.m.
upalip
PPP, comp.
∞ keśa
comp.
∞ śmaśru
n.s.m.
añj
PPP, n.s.m.
abhyañj
PPP, n.s.m.
∞ upaveṣṭitin
n.s.m.
upānahin
n.s.m.
pādukin.
n.s.m.
udācāreṣu cāsyaitāni na kuryāt kārayed vā // (3) Par.?
udācāra
l.p.m.
→ karman (4.0) [conj]
ca
indecl.
∞ idam
g.s.m.
∞ etad
ac.p.n.
na
indecl.
kṛ
3. sg., Pre. opt.
root
→ avalekhana (5.0) [advcl]
kāray
3. sg., Pre. opt.
,
indecl.
svairikarmasu ca // (4) Par.?
svairin
comp.
∞ karman
l.p.n.
← udācāra (3.0) [conj]
ca.
indecl.
yathā dantaprakṣālanotsādanāvalekhanānīti // (5) Par.?
yathā
indecl.
danta
comp.
∞ prakṣālana
comp.
∞ utsādana
comp.
∞ avalekhana
n.p.n.
← kṛ (3.0) [advcl]
∞ iti.
indecl.
taddravyāṇāṃ ca na kathayed ātmasaṃyogenācāryaḥ // (6) Par.?
tad
comp.
∞ dravya
g.p.n.
ca
indecl.
na
indecl.
kathay
3. sg., Pre. opt.
root
ātman
comp.
∞ saṃyoga
i.s.m.
∞ ācārya.
n.s.m.
snātas tu kāle yathāvidhy abhihṛtam āhūto 'bhyeto vā na pratisaṃhared ity eke // (7) Par.?
snā
PPP, n.s.m.
tu
indecl.
kāla
l.s.m.
abhihṛ
PPP, ac.s.n.
āhvā
PPP, n.s.m.
abhye
PPP, n.s.m.

indecl.
na
indecl.
pratisaṃhṛ
3. sg., Pre. opt.
iti
indecl.
eka.
n.p.m.
root
uccaistarāṃ nāsīta // (8) Par.?
na
indecl.
∞ ās,
3. sg., Pre. opt.
root
→ pāda (9.0) [conj]
tathā bahupāde // (9) Par.?
tathā
indecl.
bahu
comp.
∞ pāda,
l.s.n.
→ pratiṣṭhita (10.0) [conj]
← ās (8.0) [conj]
sarvataḥ pratiṣṭhite // (10) Par.?
sarvatas
indecl.
pratiṣṭhita.
l.s.n.
← pāda (9.0) [conj]
śayyāsane cācarite nāviśet // (11) Par.?
śayyā
comp.
∞ āsana
l.s.n.
ca
indecl.
∞ ācar
PPP, l.s.n.
na
indecl.
∞ āviś.
3. sg., Pre. opt.
root
yānam ukto 'dhvany anvārohet // (12) Par.?
yāna
ac.s.n.
→ svastara (13.0) [conj]
vac
PPP, n.s.m.
adhvan
l.s.m.
anvāruh,
3. sg., Pre. opt.
root
sabhānikaṣakaṭasvastarāṃś ca // (13) Par.?
sabhā
comp.
∞ nikaṣa
comp.
∞ kaṭa
comp.
∞ svastara
ac.p.m.
← yāna (12.0) [conj]
ca.
indecl.
nānabhibhāṣito gurum abhibhāṣeta priyād anyat // (14) Par.?
na
indecl.
∞ an
indecl.
∞ abhibhāṣ
PPP, n.s.m.
guru
ac.s.m.
abhibhāṣ
3. sg., Pre. opt.
root
priya
ab.s.n.
anya.
ac.s.n.
vyupatodavyupajāvavyabhihāsodāmantraṇanāmadheyagrahaṇapreṣaṇānīti guror varjayet // (15) Par.?
∞ vyupajāva
comp.
∞ vyabhihāsa
comp.
∞ udāmantraṇa
comp.
∞ nāmadheya
comp.
∞ grahaṇa
comp.
∞ preṣaṇa
ac.p.n.
∞ iti
indecl.
guru
g.s.m.
varjay.
3. sg., Pre. opt.
root
āpadyarthaṃ jñāpayet // (16) Par.?
āpad
l.s.f.
∞ artha
ac.s.m.
jñāpay.
3. sg., Pre. opt.
root
saha vasan sāyaṃ prātar anāhūto guruṃ darśanārtho gacchet // (17) Par.?
saha
indecl.
vas
Pre. ind., n.s.m.
sāyam
indecl.
prātar
indecl.
an
indecl.
∞ āhvā
PPP, n.s.m.
guru
ac.s.m.
∞ artha
n.s.m.
gam.
3. sg., Pre. opt.
root
viproṣya ca tad ahar eva paśyet // (18) Par.?
vipravas
Abs., indecl.
ca
indecl.
tad
ac.s.n.
ahar
ac.s.n.
eva
indecl.
paś.
3. sg., Pre. opt.
root
ācāryaprācāryasaṃnipāte prācāryāyopasaṃgṛhyopasaṃjighṛkṣed ācāryam // (19) Par.?
∞ prācārya
comp.
∞ saṃnipāta
l.s.m.
∞ upasaṃgrah
Abs., indecl.
∞ upasaṃjighṛkṣ
3. sg., Pre. opt.
root
ācārya.
ac.s.m.
pratiṣedhed itaraḥ // (20) Par.?
pratiṣidh
3. sg., Pre. opt.
root
itara.
n.s.m.
lupyate pūjā cāsya sakāśe // (21) Par.?
lup
3. sg., Ind. pass.
root
pūjā
n.s.f.
ca
indecl.
∞ idam
g.s.m.
sakāśa.
l.s.m.
muhūṃś cācāryakulaṃ darśanārtho gacched yathāśakty adhihastyam ādāyāpi dantaprakṣālanānīti // (22) Par.?
muhur
indecl.
ca
indecl.
∞ ācārya
comp.
∞ kula
ac.s.n.
∞ artha
n.s.m.
gam
3. sg., Pre. opt.
root
adhihastya
ac.s.n.
ādā
Abs., indecl.
∞ api
indecl.
danta
comp.
∞ prakṣālana
ac.p.n.
∞ iti.
indecl.
Duties of the teacher
tasmin guror vṛttiḥ // (23) Par.?
tad
l.s.m.
guru
g.s.m.
vṛtti.
n.s.f.
root
putram ivainam anukāṅkṣan sarvadharmeṣv anapacchādayamānaḥ suyukto vidyāṃ grāhayet // (24) Par.?
putra
ac.s.m.
iva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
anukāṅkṣ
Pre. ind., n.s.m.
sarva
comp.
∞ dharma
l.p.m.
an
indecl.
∞ apacchāday
Pre. ind., n.s.m.
su
indecl.
∞ yuj
PPP, n.s.m.
vidyā
ac.s.f.
grāhay.
3. sg., Pre. opt.
root
na cainam adhyayanavighnenātmārtheṣūparundhyād anāpatsu // (25) Par.?
na
indecl.
ca
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
∞ vighna
i.s.n.
∞ ātman
comp.
∞ artha
l.p.m.
∞ uparudh
3. sg., Pre. opt.
root
an
indecl.
∞ āpad.
l.p.f.
antevāsyanantevāsī bhavati vinihitātmā gurāvanaipuṇam āpadyamānaḥ // (26) Par.?
∞ an
indecl.
∞ antevāsin
n.s.m.
bhū
3. sg., Pre. ind.
root
vinidhā
PPP, comp.
∞ ātman
n.s.m.
guru
l.s.m.
∞ anaipuṇa
ac.s.n.
āpad.
Pre. ind., n.s.m.
ācāryo 'py anācāryo bhavati śrutāt pariharamāṇaḥ // (27) Par.?
ācārya
n.s.m.
api
indecl.
an
indecl.
∞ ācārya
n.s.m.
bhū
3. sg., Pre. ind.
root
śruta
ab.s.n.
parihṛ.
Pre. ind., n.s.m.
aparādheṣu cainaṃ satatam upālabheta // (28) Par.?
aparādha
l.p.m.
ca
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
satatam
indecl.
upālabh.
3. sg., Pre. opt.
root
abhitrāsa upavāsa udakopasparśanam adarśanam iti daṇḍā yathāmātram ā nivṛtteḥ // (29) Par.?
abhitrāsa
n.s.m.
upavāsa
n.s.m.
udaka
comp.
∞ upasparśana
n.s.n.
adarśana
n.s.n.
iti
indecl.
daṇḍa
n.p.m.
root
ā
indecl.
nivṛtti.
ab.s.f.
nivṛttaṃ caritabrahmacaryam anyebhyo dharmebhyo 'nantaro bhavety atisṛjet // (30) Par.?
nivṛt
PPP, ac.s.m.
car
PPP, comp.
∞ brahmacarya,
ac.s.m.
anya
d.p.m.
dharma
d.p.m.
anantara
n.s.m.
bhū
2. sg., Pre. imp.
∞ iti,
indecl.
atisṛj.
3. sg., Pre. opt.
root
Duration=0.054713010787964 secs.