UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 3448
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
śrutvā hanūmato vākyaṃ yathāvad anupūrvaśaḥ / (1.1)
Par.?
tato 'bravīnmahātejā rāmaḥ satyaparākramaḥ // (1.2)
Par.?
yāṃ nivedayase laṅkāṃ purīṃ bhīmasya rakṣasaḥ / (2.1)
Par.?
kṣipram enāṃ vadhiṣyāmi satyam etad bravīmi te // (2.2)
Par.?
asminmuhūrte sugrīva prayāṇam abhirocaye / (3.1)
Par.?
yukto muhūrto vijayaḥ prāpto madhyaṃ divākaraḥ // (3.2)
Par.?
uttarāphalgunī hyadya śvastu hastena yokṣyate / (4.1)
Par.?
abhiprayāma sugrīva sarvānīkasamāvṛtāḥ // (4.2)
Par.?
nimittāni ca dhanyāni yāni prādurbhavanti me / (5.1)
Par.?
nihatya rāvaṇaṃ sītām ānayiṣyāmi jānakīm // (5.2)
Par.?
upariṣṭāddhi nayanaṃ sphuramāṇam idaṃ mama / (6.1)
Par.?
vijayaṃ samanuprāptaṃ śaṃsatīva manoratham // (6.2)
Par.?
agre yātu balasyāsya nīlo mārgam avekṣitum / (7.1)
Par.?
vṛtaḥ śatasahasreṇa vānarāṇāṃ tarasvinām // (7.2)
Par.?
phalamūlavatā nīla śītakānanavāriṇā / (8.1)
Par.?
pathā madhumatā cāśu senāṃ senāpate naya // (8.2)
Par.?
dūṣayeyur durātmānaḥ pathi mūlaphalodakam / (9.1)
Par.?
rākṣasāḥ parirakṣethāstebhyastvaṃ nityam udyataḥ // (9.2)
Par.?
nimneṣu vanadurgeṣu vaneṣu ca vanaukasaḥ / (10.1)
Par.?
abhiplutyābhipaśyeyuḥ pareṣāṃ nihataṃ balam // (10.2)
Par.?
sāgaraughanibhaṃ bhīmam agrānīkaṃ mahābalāḥ / (11.1)
Par.?
kapisiṃhā prakarṣantu śataśo 'tha sahasraśaḥ // (11.2)
Par.?
gajaśca girisaṃkāśo gavayaśca mahābalaḥ / (12.1)
Par.?
gavākṣaścāgrato yāntu gavāṃ dṛptā ivarṣabhāḥ // (12.2)
Par.?
yātu vānaravāhinyā vānaraḥ plavatāṃ patiḥ / (13.1)
Par.?
pālayan dakṣiṇaṃ pārśvam ṛṣabho vānararṣabhaḥ // (13.2)
Par.?
gandhahastīva durdharṣastarasvī gandhamādanaḥ / (14.1)
Par.?
yātu vānaravāhinyāḥ savyaṃ pārśvam adhiṣṭhitaḥ // (14.2)
Par.?
yāsyāmi balamadhye 'haṃ balaugham abhiharṣayan / (15.1)
Par.?
adhiruhya hanūmantam airāvatam iveśvaraḥ // (15.2)
Par.?
aṅgadenaiṣa saṃyātu lakṣmaṇaścāntakopamaḥ / (16.1)
Par.?
sārvabhaumeṇa bhūteśo draviṇādhipatir yathā // (16.2)
Par.?
jāmbavāṃśca suṣeṇaśca vegadarśī ca vānaraḥ / (17.1)
Par.?
ṛkṣarājo mahāsattvaḥ kukṣiṃ rakṣantu te trayaḥ // (17.2)
Par.?
rāghavasya vacaḥ śrutvā sugrīvo vāhinīpatiḥ / (18.1)
Par.?
vyādideśa mahāvīryān vānarān vānararṣabhaḥ // (18.2)
Par.?
te vānaragaṇāḥ sarve samutpatya yuyutsavaḥ / (19.1)
Par.?
guhābhyaḥ śikharebhyaśca āśu pupluvire tadā // (19.2)
Par.?
tato vānararājena lakṣmaṇena ca pūjitaḥ / (20.1)
Par.?
jagāma rāmo dharmātmā sasainyo dakṣiṇāṃ diśam // (20.2)
Par.?
śataiḥ śatasahasraiśca koṭībhir ayutair api / (21.1)
Par.?
vāraṇābhiśca haribhir yayau parivṛtastadā // (21.2)
Par.?
taṃ yāntam anuyāti sma mahatī harivāhinī // (22.1)
Par.?
hṛṣṭāḥ pramuditāḥ sarve sugrīveṇābhipālitāḥ / (23.1)
Par.?
āplavantaḥ plavantaśca garjantaśca plavaṃgamāḥ / (23.2)
Par.?
kṣveḍanto ninadantaśca jagmur vai dakṣiṇāṃ diśam // (23.3)
Par.?
bhakṣayantaḥ sugandhīni madhūni ca phalāni ca / (24.1)
Par.?
udvahanto mahāvṛkṣānmañjarīpuñjadhāriṇaḥ // (24.2)
Par.?
anyonyaṃ sahasā dṛptā nirvahanti kṣipanti ca / (25.1)
Par.?
patantaścotpatantyanye pātayantyapare parān // (25.2)
Par.?
rāvaṇo no nihantavyaḥ sarve ca rajanīcarāḥ / (26.1)
Par.?
iti garjanti harayo rāghavasya samīpataḥ // (26.2)
Par.?
purastād ṛṣabho vīro nīlaḥ kumuda eva ca / (27.1)
Par.?
panthānaṃ śodhayanti sma vānarair bahubhiḥ saha // (27.2)
Par.?
madhye tu rājā sugrīvo rāmo lakṣmaṇa eva ca / (28.1)
Par.?
bahubhir balibhir bhīmair vṛtāḥ śatrunibarhaṇaḥ // (28.2)
Par.?
hariḥ śatabalir vīraḥ koṭībhir daśabhir vṛtaḥ / (29.1)
Par.?
sarvām eko hyavaṣṭabhya rarakṣa harivāhinīm // (29.2)
Par.?
koṭīśataparīvāraḥ kesarī panaso gajaḥ / (30.1)
Par.?
arkaścātibalaḥ pārśvam ekaṃ tasyābhirakṣati // (30.2)
Par.?
suṣeṇo jāmbavāṃścaiva ṛkṣair bahubhir āvṛtaḥ / (31.1)
Par.?
sugrīvaṃ purataḥ kṛtvā jaghanaṃ saṃrarakṣatuḥ // (31.2)
Par.?
teṣāṃ senāpatir vīro nīlo vānarapuṃgavaḥ / (32.1)
Par.?
saṃpatan patatāṃ śreṣṭhastad balaṃ paryapālayat // (32.2)
Par.?
darīmukhaḥ prajaṅghaśca jambho 'tha rabhasaḥ kapiḥ / (33.1)
Par.?
sarvataśca yayur vīrāstvarayantaḥ plavaṃgamān // (33.2)
Par.?
evaṃ te hariśārdūlā gacchanto baladarpitāḥ / (34.1)
Par.?
apaśyaṃste giriśreṣṭhaṃ sahyaṃ drumalatāyutam // (34.2)
Par.?
sāgaraughanibhaṃ bhīmaṃ tad vānarabalaṃ mahat / (35.1)
Par.?
niḥsasarpa mahāghoṣaṃ bhīmavega ivārṇavaḥ // (35.2)
Par.?
tasya dāśaratheḥ pārśve śūrāste kapikuñjarāḥ / (36.1)
Par.?
tūrṇam āpupluvuḥ sarve sadaśvā iva coditāḥ // (36.2)
Par.?
kapibhyām uhyamānau tau śuśubhate nararṣabhau / (37.1)
Par.?
mahadbhyām iva saṃspṛṣṭau
grāhābhyāṃ candrabhāskarau // (37.2)
Par.?
tam aṅgadagato rāmaṃ lakṣmaṇaḥ śubhayā girā / (38.1)
Par.?
uvāca pratipūrṇārthaḥ smṛtimān pratibhānavān // (38.2)
Par.?
hṛtām avāpya vaidehīṃ kṣipraṃ hatvā ca rāvaṇam / (39.1)
Par.?
samṛddhārthaḥ samṛddhārthām ayodhyāṃ pratiyāsyasi // (39.2)
Par.?
mahānti ca nimittāni divi bhūmau ca rāghava / (40.1)
Par.?
śubhāni tava paśyāmi sarvāṇyevārthasiddhaye // (40.2)
Par.?
anu vāti śubho vāyuḥ senāṃ mṛduhitaḥ sukhaḥ / (41.1)
Par.?
pūrṇavalgusvarāśceme pravadanti mṛgadvijāḥ // (41.2)
Par.?
prasannāśca diśaḥ sarvā vimalaśca divākaraḥ / (42.1)
Par.?
uśanā ca prasannārcir anu tvāṃ bhārgavo gataḥ // (42.2)
Par.?
brahmarāśir viśuddhaśca śuddhāśca paramarṣayaḥ / (43.1)
Par.?
arciṣmantaḥ prakāśante dhruvaṃ sarve pradakṣiṇam // (43.2)
Par.?
triśaṅkur vimalo bhāti rājarṣiḥ sapurohitaḥ / (44.1)
Par.?
pitāmahavaro 'smākam ikṣvākūṇāṃ mahātmanām // (44.2)
Par.?
vimale ca prakāśete viśākhe nirupadrave / (45.1)
Par.?
nakṣatraṃ param asmākam ikṣvākūṇāṃ mahātmanām // (45.2)
Par.?
nairṛtaṃ nairṛtānāṃ ca nakṣatram abhipīḍyate / (46.1)
Par.?
mūlaṃ mūlavatā spṛṣṭaṃ dhūpyate dhūmaketunā // (46.2)
Par.?
sarvaṃ caitad vināśāya rākṣasānām upasthitam / (47.1)
Par.?
kāle kālagṛhītānāṃ nakṣatraṃ grahapīḍitam // (47.2)
Par.?
prasannāḥ surasāścāpo vanāni phalavanti ca / (48.1)
Par.?
pravāntyabhyadhikaṃ gandhā yathartukusumā drumāḥ // (48.2)
Par.?
vyūḍhāni kapisainyāni prakāśante 'dhikaṃ prabho / (49.1)
Par.?
devānām iva sainyāni saṃgrāme tārakāmaye // (49.2)
Par.?
evam ārya samīkṣyaitān prīto bhavitum arhasi / (50.1)
Par.?
iti bhrātaram āśvāsya hṛṣṭaḥ saumitrir abravīt // (50.2)
Par.?
athāvṛtya mahīṃ kṛtsnāṃ jagāma mahatī camūḥ / (51.1)
Par.?
ṛkṣavānaraśārdūlair nakhadaṃṣṭrāyudhair vṛtā // (51.2)
Par.?
karāgraiścaraṇāgraiśca vānarair uddhataṃ rajaḥ / (52.1)
Par.?
bhaumam antardadhe lokaṃ nivārya savituḥ prabhām // (52.2)
Par.?
sā sma yāti divārātraṃ mahatī harivāhinī / (53.1)
Par.?
hṛṣṭapramuditā senā sugrīveṇābhirakṣitā // (53.2)
Par.?
vānarāstvaritaṃ yānti sarve yuddhābhinandanaḥ / (54.1)
Par.?
mumokṣayiṣavaḥ sītāṃ muhūrtaṃ kvāpi nāsata // (54.2)
Par.?
tataḥ pādapasaṃbādhaṃ nānāmṛgasamākulam / (55.1)
Par.?
sahyaparvatam āsedur malayaṃ ca mahīdharam // (55.2)
Par.?
kānanāni vicitrāṇi nadīprasravaṇāni ca / (56.1)
Par.?
paśyann api yayau rāmaḥ sahyasya malayasya ca // (56.2)
Par.?
campakāṃstilakāṃścūtān aśokān sinduvārakān / (57.1)
Par.?
karavīrāṃśca timiśān bhañjanti sma plavaṃgamāḥ // (57.2)
Par.?
phalānyamṛtagandhīni mūlāni kusumāni ca / (58.1)
Par.?
bubhujur vānarāstatra pādapānāṃ balotkaṭāḥ // (58.2)
Par.?
droṇamātrapramāṇāni lambamānāni vānarāḥ / (59.1)
Par.?
yayuḥ pibanto hṛṣṭāste madhūni madhupiṅgalāḥ // (59.2)
Par.?
pādapān avabhañjanto vikarṣantastathā latāḥ / (60.1)
Par.?
vidhamanto girivarān prayayuḥ plavagarṣabhāḥ // (60.2)
Par.?
vṛkṣebhyo 'nye tu kapayo nardanto madhudarpitāḥ / (61.1)
Par.?
anye vṛkṣān prapadyante prapatantyapi cāpare // (61.2)
Par.?
babhūva vasudhā taistu sampūrṇā haripuṃgavaiḥ / (62.1)
Par.?
yathā kamalakedāraiḥ pakvair iva vasuṃdharā // (62.2)
Par.?
mahendram atha samprāpya rāmo rājīvalocanaḥ / (63.1)
Par.?
adhyārohanmahābāhuḥ śikharaṃ drumabhūṣitam // (63.2)
Par.?
tataḥ śikharam āruhya rāmo daśarathātmajaḥ / (64.1)
Par.?
kūrmamīnasamākīrṇam apaśyat salilāśayam // (64.2)
Par.?
te sahyaṃ samatikramya malayaṃ ca mahāgirim / (65.1)
Par.?
āsedur ānupūrvyeṇa samudraṃ bhīmaniḥsvanam // (65.2)
Par.?
avaruhya jagāmāśu velāvanam anuttamam / (66.1)
Par.?
rāmo ramayatāṃ śreṣṭhaḥ sasugrīvaḥ salakṣmaṇaḥ // (66.2)
Par.?
atha dhautopalatalāṃ toyaughaiḥ sahasotthitaiḥ / (67.1)
Par.?
velām āsādya vipulāṃ rāmo vacanam abravīt // (67.2)
Par.?
ete vayam anuprāptāḥ sugrīva varuṇālayam / (68.1) Par.?
ihedānīṃ vicintā sā yā na pūrvaṃ samutthitā // (68.2)
Par.?
ataḥ paramatīro 'yaṃ sāgaraḥ saritāṃ patiḥ / (69.1)
Par.?
na cāyam anupāyena śakyastaritum arṇavaḥ // (69.2)
Par.?
tad ihaiva niveśo 'stu mantraḥ prastūyatām iha / (70.1)
Par.?
yathedaṃ vānarabalaṃ paraṃ pāram avāpnuyāt // (70.2)
Par.?
itīva sa mahābāhuḥ sītāharaṇakarśitaḥ / (71.1)
Par.?
rāmaḥ sāgaram āsādya vāsam ājñāpayat tadā // (71.2)
Par.?
samprāpto mantrakālo naḥ sāgarasyeha laṅghane / (72.1)
Par.?
svāṃ svāṃ senāṃ samutsṛjya mā ca kaścit kuto vrajet / (72.2)
Par.?
gacchantu vānarāḥ śūrā jñeyaṃ channaṃ bhayaṃ ca naḥ // (72.3)
Par.?
rāmasya vacanaṃ śrutvā sugrīvaḥ sahalakṣmaṇaḥ / (73.1)
Par.?
senāṃ nyaveśayat tīre sāgarasya drumāyute // (73.2)
Par.?
virarāja samīpasthaṃ sāgarasya tu tad balam / (74.1)
Par.?
madhupāṇḍujalaḥ śrīmān dvitīya iva sāgaraḥ // (74.2)
Par.?
velāvanam upāgamya tataste haripuṃgavāḥ / (75.1)
Par.?
viniviṣṭāḥ paraṃ pāraṃ kāṅkṣamāṇā mahodadheḥ // (75.2)
Par.?
sā mahārṇavam āsādya hṛṣṭā vānaravāhinī / (76.1)
Par.?
vāyuvegasamādhūtaṃ paśyamānā mahārṇavam // (76.2)
Par.?
dūrapāram asaṃbādhaṃ rakṣogaṇaniṣevitam / (77.1)
Par.?
paśyanto varuṇāvāsaṃ niṣedur hariyūthapāḥ // (77.2)
Par.?
caṇḍanakragrahaṃ ghoraṃ kṣapādau divasakṣaye / (78.1)
Par.?
candrodaye samādhūtaṃ praticandrasamākulam // (78.2)
Par.?
caṇḍānilamahāgrāhaiḥ kīrṇaṃ timitimiṃgilaiḥ / (79.1)
Par.?
dīptabhogair ivākīrṇaṃ bhujaṃgair varuṇālayam // (79.2)
Par.?
avagāḍhaṃ mahāsattvair nānāśailasamākulam / (80.1)
Par.?
durgaṃ durgam amārgaṃ tam agādham asurālayam // (80.2)
Par.?
makarair nāgabhogaiśca vigāḍhā vātalolitāḥ / (81.1)
Par.?
utpetuśca nipetuśca pravṛddhā jalarāśayaḥ // (81.2)
Par.?
agnicūrṇam ivāviddhaṃ bhāsvarāmbumahoragam / (82.1)
Par.?
surāriviṣayaṃ ghoraṃ pātālaviṣamaṃ sadā // (82.2)
Par.?
sāgaraṃ cāmbaraprakhyam ambaraṃ sāgaropamam / (83.1)
Par.?
sāgaraṃ cāmbaraṃ ceti nirviśeṣam adṛśyata // (83.2)
Par.?
saṃpṛktaṃ nabhasā hyambhaḥ saṃpṛktaṃ ca nabho 'mbhasā / (84.1)
Par.?
tādṛgrūpe sma dṛśyete tārāratnasamākule // (84.2)
Par.?
samutpatitameghasya vīcimālākulasya ca / (85.1)
Par.?
viśeṣo na dvayor āsīt sāgarasyāmbarasya ca // (85.2)
Par.?
anyonyair āhatāḥ saktāḥ sasvanur bhīmaniḥsvanāḥ / (86.1)
Par.?
ūrmayaḥ sindhurājasya mahābherya ivāhave // (86.2)
Par.?
ratnaughajalasaṃnādaṃ viṣaktam iva vāyunā / (87.1)
Par.?
utpatantam iva kruddhaṃ yādogaṇasamākulam // (87.2)
Par.?
dadṛśuste mahātmāno vātāhatajalāśayam / (88.1)
Par.?
aniloddhūtam ākāśe pravalgantam ivormibhiḥ / (88.2)
Par.?
bhrāntormijalasaṃnādaṃ pralolam iva sāgaram // (88.3)
Par.?
Duration=3.0766038894653 secs.