UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 3577
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
tayostadā sāditayo raṇāgre mumoha sainyaṃ hariyūthapānām / (1.1)
Par.?
sugrīvanīlāṅgadajāmbavanto na cāpi kiṃcit pratipedire te // (1.2)
Par.?
tato viṣaṇṇaṃ samavekṣya sainyaṃ vibhīṣaṇo buddhimatāṃ variṣṭhaḥ / (2.1)
Par.?
uvāca śākhāmṛgarājavīrān āśvāsayann apratimair vacobhiḥ // (2.2)
Par.?
mā bhaiṣṭa nāstyatra viṣādakālo yad āryaputrāvavaśau viṣaṇṇau / (3.1)
Par.?
svayambhuvo vākyam athodvahantau yat sāditāvindrajidastrajālaiḥ // (3.2)
Par.?
tasmai tu dattaṃ paramāstram etat svayambhuvā brāhmam amoghavegam / (4.1)
Par.?
tanmānayantau yadi rājaputrau nipātitau ko 'tra viṣādakālaḥ // (4.2)
Par.?
brāhmam astraṃ tadā dhīmānmānayitvā tu mārutiḥ / (5.1)
Par.?
vibhīṣaṇavacaḥ śrutvā hanūmāṃstam athābravīt // (5.2)
Par.?
etasminnihate sainye vānarāṇāṃ tarasvinām / (6.1)
Par.?
yo yo dhārayate prāṇāṃstaṃ tam āśvāsayāvahe // (6.2)
Par.?
tāvubhau yugapad vīrau hanūmadrākṣasottamau / (7.1)
Par.?
ulkāhastau tadā rātrau raṇaśīrṣe viceratuḥ // (7.2)
Par.?
chinnalāṅgūlahastorupādāṅguliśirodharaiḥ / (8.1)
Par.?
sravadbhiḥ kṣatajaṃ gātraiḥ prasravadbhiḥ samantataḥ // (8.2)
Par.?
patitaiḥ parvatākārair vānarair abhisaṃkulām / (9.1)
Par.?
śastraiśca patitair dīptair dadṛśāte vasuṃdharām // (9.2)
Par.?
sugrīvam aṅgadaṃ nīlaṃ śarabhaṃ gandhamādanam / (10.1)
Par.?
jāmbavantaṃ suṣeṇaṃ ca vegadarśanam āhukam // (10.2)
Par.?
maindaṃ nalaṃ jyotimukhaṃ dvividaṃ panasaṃ tathā / (11.1)
Par.?
vibhīṣaṇo hanūmāṃśca dadṛśāte hatān raṇe // (11.2)
Par.?
saptaṣaṣṭir hatāḥ koṭyo vānarāṇāṃ tarasvinām / (12.1)
Par.?
ahnaḥ pañcamaśeṣeṇa vallabhena svayambhuvaḥ // (12.2)
Par.?
sāgaraughanibhaṃ bhīmaṃ dṛṣṭvā bāṇārditaṃ balam / (13.1)
Par.?
mārgate jāmbavantaṃ sma hanūmān savibhīṣaṇaḥ // (13.2)
Par.?
svabhāvajarayā yuktaṃ vṛddhaṃ śaraśataiścitam / (14.1)
Par.?
prajāpatisutaṃ vīraṃ śāmyantam iva pāvakam // (14.2)
Par.?
dṛṣṭvā tam upasaṃgamya paulastyo vākyam abravīt / (15.1)
Par.?
kaccid ārya śaraistīkṣṇair na prāṇā dhvaṃsitāstava // (15.2)
Par.?
vibhīṣaṇavacaḥ śrutvā jāmbavān ṛkṣapuṃgavaḥ / (16.1)
Par.?
kṛcchrād abhyudgiran vākyam idaṃ vacanam abravīt // (16.2)
Par.?
nairṛtendramahāvīryasvareṇa tvābhilakṣaye / (17.1)
Par.?
pīḍyamānaḥ śitair bāṇair na tvāṃ paśyāmi cakṣuṣā // (17.2)
Par.?
añjanā suprajā yena mātariśvā ca nairṛta / (18.1)
Par.?
hanūmān vānaraśreṣṭhaḥ prāṇān dhārayate kvacit // (18.2)
Par.?
śrutvā jāmbavato vākyam uvācedaṃ vibhīṣaṇaḥ / (19.1)
Par.?
āryaputrāvatikramya kasmāt pṛcchasi mārutim // (19.2)
Par.?
naiva rājani sugrīve nāṅgade nāpi rāghave / (20.1)
Par.?
ārya saṃdarśitaḥ sneho yathā vāyusute paraḥ // (20.2)
Par.?
vibhīṣaṇavacaḥ śrutvā jāmbavān vākyam abravīt / (21.1)
Par.?
śṛṇu nairṛtaśārdūla yasmāt pṛcchāmi mārutim // (21.2)
Par.?
tasmiñ jīvati vīre tu hatam apyahataṃ balam / (22.1)
Par.?
hanūmatyujjhitaprāṇe jīvanto 'pi vayaṃ hatāḥ // (22.2)
Par.?
dhriyate mārutistāta mārutapratimo yadi / (23.1)
Par.?
vaiśvānarasamo vīrye jīvitāśā tato bhavet // (23.2)
Par.?
tato vṛddham upāgamya niyamenābhyavādayat / (24.1)
Par.?
gṛhya jāmbavataḥ pādau hanūmānmārutātmajaḥ // (24.2)
Par.?
śrutvā hanumato vākyaṃ tathāpi vyathitendriyaḥ / (25.1)
Par.?
punarjātam ivātmānaṃ sa mene ṛkṣapuṃgavaḥ // (25.2)
Par.?
tato 'bravīnmahātejā hanūmantaṃ sa jāmbavān / (26.1)
Par.?
āgaccha hariśārdūla vānarāṃstrātum arhasi // (26.2)
Par.?
nānyo vikramaparyāptastvam eṣāṃ paramaḥ sakhā / (27.1)
Par.?
tvatparākramakālo 'yaṃ nānyaṃ paśyāmi kaṃcana // (27.2)
Par.?
ṛkṣavānaravīrāṇām anīkāni praharṣaya / (28.1)
Par.?
viśalyau kuru cāpyetau sāditau rāmalakṣmaṇau // (28.2)
Par.?
gatvā paramam adhvānam uparyupari sāgaram / (29.1)
Par.?
himavantaṃ nagaśreṣṭhaṃ hanūman gantum arhasi // (29.2)
Par.?
tataḥ kāñcanam atyugram ṛṣabhaṃ parvatottamam / (30.1)
Par.?
kailāsaśikharaṃ cāpi drakṣyasyariniṣūdana // (30.2)
Par.?
tayoḥ śikharayor madhye pradīptam atulaprabham / (31.1)
Par.?
sarvauṣadhiyutaṃ vīra drakṣyasyauṣadhiparvatam // (31.2)
Par.?
tasya vānaraśārdūla catasro mūrdhnisaṃbhavāḥ / (32.1)
Par.?
drakṣyasy oṣadhayo dīptā dīpayantyo diśo daśa // (32.2)
Par.?
mṛtasaṃjīvanīṃ caiva viśalyakaraṇīm api / (33.1)
Par.?
sauvarṇakaraṇīṃ caiva saṃdhānīṃ ca mahauṣadhīm // (33.2)
Par.?
tāḥ sarvā hanuman gṛhya kṣipram āgantum arhasi / (34.1)
Par.?
āśvāsaya harīn prāṇair yojya gandhavahātmajaḥ // (34.2)
Par.?
śrutvā jāmbavato vākyaṃ hanūmān haripuṃgavaḥ / (35.1)
Par.?
āpūryata baloddharṣaistoyavegair ivārṇavaḥ // (35.2)
Par.?
sa parvatataṭāgrasthaḥ pīḍayan parvatottamam / (36.1)
Par.?
hanūmān dṛśyate vīro dvitīya iva parvataḥ // (36.2) Par.?
haripādavinirbhinno niṣasāda sa parvataḥ / (37.1)
Par.?
na śaśāka tadātmānaṃ soḍhuṃ bhṛśanipīḍitaḥ // (37.2)
Par.?
tasya petur nagā bhūmau harivegācca jajvaluḥ / (38.1)
Par.?
śṛṅgāṇi ca vyakīryanta pīḍitasya hanūmatā // (38.2)
Par.?
tasmin sampīḍyamāne tu bhagnadrumaśilātale / (39.1)
Par.?
na śekur vānarāḥ sthātuṃ ghūrṇamāne nagottame // (39.2)
Par.?
sa ghūrṇitamahādvārā prabhagnagṛhagopurā / (40.1)
Par.?
laṅkā trāsākulā rātrau pranṛttevābhavat tadā // (40.2)
Par.?
pṛthivīdharasaṃkāśo nipīḍya dharaṇīdharam / (41.1)
Par.?
pṛthivīṃ kṣobhayāmāsa sārṇavāṃ mārutātmajaḥ // (41.2)
Par.?
padbhyāṃ tu śailam āpīḍya vaḍavāmukhavanmukham / (42.1)
Par.?
vivṛtyograṃ nanādoccaistrāsayann iva rākṣasān // (42.2)
Par.?
tasya nānadyamānasya śrutvā ninadam adbhutam / (43.1)
Par.?
laṅkāsthā rākṣasāḥ sarve na śekuḥ spandituṃ bhayāt // (43.2)
Par.?
namaskṛtvātha rāmāya mārutir bhīmavikramaḥ / (44.1)
Par.?
rāghavārthe paraṃ karma samaihata paraṃtapaḥ // (44.2)
Par.?
sa puccham udyamya bhujaṃgakalpaṃ vinamya pṛṣṭhaṃ śravaṇe nikuñcya / (45.1)
Par.?
vivṛtya vaktraṃ vaḍavāmukhābham āpupluve vyomni sa caṇḍavegaḥ // (45.2)
Par.?
sa vṛkṣaṣaṇḍāṃstarasā jahāra śailāñ śilāḥ prākṛtavānarāṃśca / (46.1)
Par.?
bāhūruvegoddhatasampraṇunnās te kṣīṇavegāḥ salile nipetuḥ // (46.2)
Par.?
sa tau prasāryoragabhogakalpau bhujau bhujaṃgārinikāśavīryaḥ / (47.1)
Par.?
jagāma meruṃ nagarājam agryaṃ diśaḥ prakarṣann iva vāyusūnuḥ // (47.2)
Par.?
sa sāgaraṃ ghūrṇitavīcimālaṃ tadā bhṛśaṃ bhrāmitasarvasattvam / (48.1)
Par.?
samīkṣamāṇaḥ sahasā jagāma cakraṃ yathā viṣṇukarāgramuktam // (48.2)
Par.?
sa parvatān vṛkṣagaṇān sarāṃsi nadīstaṭākāni purottamāni / (49.1)
Par.?
sphītāñjanāṃstān api samprapaśyañ jagāma vegāt pitṛtulyavegaḥ // (49.2)
Par.?
ādityapatham āśritya jagāma sa gataśramaḥ / (50.1)
Par.?
sa dadarśa hariśreṣṭho himavantaṃ nagottamam // (50.2)
Par.?
nānāprasravaṇopetaṃ bahukaṃdaranirjharam / (51.1)
Par.?
śvetābhracayasaṃkāśaiḥ śikharaiścārudarśanaiḥ // (51.2)
Par.?
sa taṃ samāsādya mahānagendram atipravṛddhottamaghoraśṛṅgam / (52.1)
Par.?
dadarśa puṇyāni mahāśramāṇi surarṣisaṃghottamasevitāni // (52.2)
Par.?
sa brahmakośaṃ rajatālayaṃ ca śakrālayaṃ rudraśarapramokṣam / (53.1)
Par.?
hayānanaṃ brahmaśiraśca dīptaṃ dadarśa vaivasvatakiṃkarāṃśca // (53.2)
Par.?
vajrālayaṃ vaiśravaṇālayaṃ ca sūryaprabhaṃ sūryanibandhanaṃ ca / (54.1)
Par.?
brahmāsanaṃ śaṃkarakārmukaṃ ca dadarśa nābhiṃ ca vasuṃdharāyāḥ // (54.2)
Par.?
kailāsam agryaṃ himavacchilāṃ ca tatharṣabhaṃ kāñcanaśailam agryam / (55.1)
Par.?
sa dīptasarvauṣadhisaṃpradīptaṃ dadarśa sarvauṣadhiparvatendram // (55.2)
Par.?
sa taṃ samīkṣyānalaraśmidīptaṃ visiṣmiye vāsavadūtasūnuḥ / (56.1)
Par.?
āplutya taṃ cauṣadhiparvatendraṃ tatrauṣadhīnāṃ vicayaṃ cakāra // (56.2)
Par.?
sa yojanasahasrāṇi samatītya mahākapiḥ / (57.1)
Par.?
divyauṣadhidharaṃ śailaṃ vyacaranmārutātmajaḥ // (57.2)
Par.?
mahauṣadhyastu tāḥ sarvāstasmin parvatasattame / (58.1)
Par.?
vijñāyārthinam āyāntaṃ tato jagmur adarśanam // (58.2)
Par.?
sa tā mahātmā hanumān apaśyaṃś cukopa kopācca bhṛśaṃ nanāda / (59.1)
Par.?
amṛṣyamāṇo 'gninikāśacakṣur mahīdharendraṃ tam uvāca vākyam // (59.2)
Par.?
kim etad evaṃ suviniścitaṃ te yad rāghave nāsi kṛtānukampaḥ / (60.1)
Par.?
paśyādya madbāhubalābhibhūto vikīrṇam ātmānam atho nagendra // (60.2)
Par.?
sa tasya śṛṅgaṃ sanagaṃ sanāgaṃ sakāñcanaṃ dhātusahasrajuṣṭam / (61.1)
Par.?
vikīrṇakūṭaṃ calitāgrasānuṃ pragṛhya vegāt sahasonmamātha // (61.2)
Par.?
sa taṃ samutpāṭya kham utpapāta vitrāsya lokān sasurān surendrān / (62.1)
Par.?
saṃstūyamānaḥ khacarair anekair jagāma vegād garuḍogravīryaḥ // (62.2)
Par.?
sa bhāskarādhvānam anuprapannas tad bhāskarābhaṃ śikharaṃ pragṛhya / (63.1)
Par.?
babhau tadā bhāskarasaṃnikāśo raveḥ samīpe pratibhāskarābhaḥ // (63.2)
Par.?
sa tena śailena bhṛśaṃ rarāja śailopamo gandhavahātmajastu / (64.1)
Par.?
sahasradhāreṇa sapāvakena cakreṇa khe viṣṇur ivoddhṛtena // (64.2)
Par.?
taṃ vānarāḥ prekṣya tadā vineduḥ sa tān api prekṣya mudā nanāda / (65.1)
Par.?
teṣāṃ samudghuṣṭaravaṃ niśamya laṅkālayā bhīmataraṃ vineduḥ // (65.2)
Par.?
tato mahātmā nipapāta tasmiñ śailottame vānarasainyamadhye / (66.1)
Par.?
haryuttamebhyaḥ śirasābhivādya vibhīṣaṇaṃ tatra ca sasvaje saḥ // (66.2)
Par.?
tāvapyubhau mānuṣarājaputrau taṃ gandham āghrāya mahauṣadhīnām / (67.1)
Par.?
babhūvatustatra tadā viśalyāvuttasthur anye ca haripravīrāḥ // (67.2)
Par.?
tato harir gandhavahātmajastu tam oṣadhīśailam udagravīryaḥ / (68.1)
Par.?
nināya vegāddhimavantam eva punaśca rāmeṇa samājagāma // (68.2)
Par.?
Duration=0.35652089118958 secs.