UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 2939
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
evam uktaḥ sa tejasvī śṛṅgī kopasamanvitaḥ / (1.2)
Par.?
mṛtadhāraṃ guruṃ śrutvā paryatapyata manyunā // (1.3)
Par.?
sa taṃ kṛśam abhiprekṣya sūnṛtāṃ vācam utsṛjan / (2.1)
Par.?
apṛcchata kathaṃ tātaḥ sa me 'dya mṛtadhārakaḥ / (2.2)
Par.?
*
ananyacetāḥ satataṃ viṣṇuṃ devam atoṣayat / (2.3)
Par.?
*
vanyānnabhojī satataṃ munir maunavrate sthitaḥ / (2.4)
Par.?
*
evaṃbhūtaḥ sa tejasvī sa me 'dya mṛtadhārakaḥ // (2.5)
Par.?
rājñā parikṣitā tāta mṛgayāṃ paridhāvatā / (3.2)
Par.?
avasaktaḥ pituste 'dya mṛtaḥ skandhe bhujaṃgamaḥ // (3.3)
Par.?
kiṃ me pitrā kṛtaṃ tasya rājño 'niṣṭaṃ durātmanaḥ / (4.2)
Par.?
brūhi tvaṃ kṛśa tattvena paśya me tapaso balam // (4.3)
Par.?
sa rājā mṛgayāṃ yātaḥ parikṣid abhimanyujaḥ / (5.2)
Par.?
sasāra mṛgam ekākī viddhvā bāṇena patriṇā // (5.3)
Par.?
na cāpaśyan mṛgaṃ rājā caraṃstasmin mahāvane / (6.1)
Par.?
pitaraṃ te sa dṛṣṭvaiva papracchānabhibhāṣiṇam // (6.2)
Par.?
taṃ sthāṇubhūtaṃ tiṣṭhantaṃ kṣutpipāsāśramāturaḥ / (7.1)
Par.?
punaḥ punar mṛgaṃ naṣṭaṃ papraccha pitaraṃ tava // (7.2)
Par.?
sa ca maunavratopeto naiva taṃ pratyabhāṣata / (8.1)
Par.?
tasya rājā dhanuṣkoṭyā sarpaṃ skandhe samāsṛjat // (8.2)
Par.?
śṛṅgiṃstava pitādyāsau tathaivāste yatavrataḥ / (9.1)
Par.?
so 'pi rājā svanagaraṃ pratiyāto gajāhvayam // (9.2)
Par.?
sūta uvāca / (10.1)
Par.?
śrutvaivam ṛṣiputrastu divaṃ stabdhveva viṣṭhitaḥ / (10.2)
Par.?
kopasaṃraktanayanaḥ prajvalann iva manyunā // (10.3)
Par.?
āviṣṭaḥ sa tu kopena śaśāpa nṛpatiṃ tadā / (11.1)
Par.?
vāryupaspṛśya tejasvī krodhavegabalātkṛtaḥ // (11.2)
Par.?
śṛṅgyuvāca / (12.1)
Par.?
yo 'sau vṛddhasya tātasya tathā kṛcchragatasya ca / (12.2)
Par.?
skandhe mṛtam avāsrākṣīt pannagaṃ rājakilbiṣī // (12.3)
Par.?
taṃ pāpam atisaṃkruddhastakṣakaḥ pannagottamaḥ / (13.1)
Par.?
āśīviṣastigmatejā madvākyabalacoditaḥ // (13.2)
Par.?
saptarātrādito netā yamasya sadanaṃ prati / (14.1)
Par.?
dvijānām avamantāraṃ kurūṇām ayaśaskaram / (14.2)
Par.?
*
no cet tatastakṣako 'pi yāsyate yamamandiram // (14.3)
Par.?
sūta uvāca / (15.1)
Par.?
iti śaptvā nṛpaṃ kruddhaḥ śṛṅgī pitaram abhyayāt / (15.2)
Par.?
āsīnaṃ gocare tasmin vahantaṃ śavapannagam // (15.3)
Par.?
sa tam ālakṣya pitaraṃ śṛṅgī skandhagatena vai / (16.1)
Par.?
śavena bhujagenāsīd bhūyaḥ krodhasamanvitaḥ // (16.2)
Par.?
duḥkhāccāśrūṇi mumuce pitaraṃ cedam abravīt / (17.1)
Par.?
śrutvemāṃ dharṣaṇāṃ tāta tava tena durātmanā // (17.2)
Par.?
rājñā parikṣitā kopād aśapaṃ tam ahaṃ nṛpam / (18.1)
Par.?
yathārhati sa evograṃ śāpaṃ kurukulādhamaḥ // (18.2)
Par.?
saptame 'hani taṃ pāpaṃ takṣakaḥ pannagottamaḥ / (19.1)
Par.?
vaivasvatasya bhavanaṃ netā paramadāruṇam // (19.2)
Par.?
tam abravīt pitā brahmaṃstathā kopasamanvitam / (20.1)
Par.?
na me priyaṃ kṛtaṃ tāta naiṣa dharmastapasvinām / (20.2)
Par.?
*
kāmaṃ krodhaṃ tathā lobhaṃ yastapasvī na śaknuyāt / (20.3)
Par.?
*
vijetum akṛtaprajñaḥ sa yāti narakaṃ dhruvam / (20.4)
Par.?
*
trividhaṃ narakasyedaṃ dvāraṃ nāśanam ātmanaḥ / (20.5)
Par.?
*
kāmaḥ krodhastathā lobhastasmād etat trayaṃ tyajet / (20.6)
Par.?
*
yaḥ pravrajyāṃ gṛhītvā tu na bhaved vijitendriyaḥ / (20.7)
Par.?
*
varṣakoṭisahasrāṇi sa yāti narakaṃ dhruvam // (20.8)
Par.?
vayaṃ tasya narendrasya viṣaye nivasāmahe / (21.1)
Par.?
nyāyato rakṣitāstena tasya pāpaṃ na rocaye // (21.2)
Par.?
sarvathā vartamānasya rājño hyasmadvidhaiḥ sadā / (22.1)
Par.?
kṣantavyaṃ putra dharmo hi hato hanti na saṃśayaḥ // (22.2)
Par.?
yadi rājā na rakṣeta pīḍā vai naḥ parā bhavet / (23.1)
Par.?
na śaknuyāma carituṃ dharmaṃ putra yathāsukham // (23.2)
Par.?
rakṣyamāṇā vayaṃ tāta rājabhiḥ śāstradṛṣṭibhiḥ / (24.1)
Par.?
carāmo vipulaṃ dharmaṃ teṣāṃ cāṃśo 'sti dharmataḥ / (24.2)
Par.?
*
sarvathā vartamānasya rājñaḥ kṣantavyam eva hi // (24.3)
Par.?
parikṣit tu viśeṣeṇa yathāsya prapitāmahaḥ / (25.1)
Par.?
rakṣatyasmān yathā rājñā rakṣitavyāḥ prajāstathā // (25.2)
Par.?
teneha kṣudhitenādya śrāntena ca tapasvinā / (26.1)
Par.?
ajānatā vratam idaṃ kṛtam etad asaṃśayam / (26.2)
Par.?
*
arājake janapade doṣā jāyanti vai sadā / (26.3)
Par.?
*
udvṛttaṃ satataṃ lokaṃ rājā daṇḍena śāsti vai / (26.4)
Par.?
*
daṇḍāt pratibhayaṃ bhūyaḥ śāntir utpadyate tadā / (26.5)
Par.?
*
nodvignaścarate dharmaṃ nodvignaścarate kriyām / (26.6)
Par.?
*
rājñā pratiṣṭhito dharmo dharmāt svargaḥ pratiṣṭhitaḥ / (26.7)
Par.?
*rājño yajñakriyāḥ sarvā yajñād devāḥ pratiṣṭhitāḥ / (26.8) Par.?
*
devād vṛṣṭiḥ pravarteta vṛṣṭer oṣadhayaḥ smṛtāḥ / (26.9)
Par.?
*
oṣadhibhyo manuṣyāṇāṃ dhārayan satataṃ hitam / (26.10)
Par.?
*
manuṣyāṇāṃ ca yo dhātā rājā rājyakaraḥ punaḥ / (26.11)
Par.?
*
daśaśrotriyasamo rājā ityevaṃ manur abravīt // (26.12)
Par.?
tasmād idaṃ tvayā bālyāt sahasā duṣkṛtaṃ kṛtam / (27.1)
Par.?
na hyarhati nṛpaḥ śāpam asmattaḥ putra sarvathā / (27.2)
Par.?
*
krodhāt śāpam utsṛjatā tapohānir anuttamā / (27.3)
Par.?
*
kṛtātmanastvayā tāta vipreṇeva pratigrahāt / (27.4)
Par.?
*
ato 'haṃ tvāṃ prabravīmi śāpo 'sya na bhaved yathā / (27.5)
Par.?
*
parikṣito mahābhāga tathā kuru yatavrata // (27.6)
Par.?
Duration=0.26417303085327 secs.