UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 2967
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
janamejaya uvāca / (1.1)
Par.?
kathitaṃ vai samāsena tvayā sarvaṃ dvijottama / (1.2)
Par.?
mahābhāratam ākhyānaṃ kurūṇāṃ caritaṃ mahat // (1.3)
Par.?
kathāṃ tvanagha citrārthām imāṃ kathayati tvayi / (2.1)
Par.?
vistaraśravaṇe jātaṃ kautūhalam atīva me // (2.2)
Par.?
sa bhavān vistareṇemāṃ punar ākhyātum arhati / (3.1)
Par.?
na hi tṛpyāmi pūrveṣāṃ śṛṇvānaścaritaṃ mahat // (3.2)
Par.?
na tat kāraṇam alpaṃ hi dharmajñā yatra pāṇḍavāḥ / (4.1)
Par.?
avadhyān sarvaśo jaghnuḥ praśasyante ca mānavaiḥ // (4.2)
Par.?
kimarthaṃ te naravyāghrāḥ śaktāḥ santo hyanāgasaḥ / (5.1)
Par.?
prayujyamānān saṃkleśān kṣāntavanto durātmanām // (5.2)
Par.?
kathaṃ nāgāyutaprāṇo bāhuśālī vṛkodaraḥ / (6.1)
Par.?
*
bhrātṝṇāṃ kleśam āyātaṃ gatavān vai paraṃtapaḥ / (6.2)
Par.?
parikliśyann api krodhaṃ dhṛtavān vai dvijottama // (6.3)
Par.?
kathaṃ sā draupadī kṛṣṇā kliśyamānā durātmabhiḥ / (7.1)
Par.?
śaktā satī dhārtarāṣṭrān nādahad ghoracakṣuṣā / (7.2)
Par.?
*
kathaṃ sā draupadī śaktā dhārtarāṣṭrāṃśca nādahat // (7.3)
Par.?
kathaṃ vyatikraman dyūte pārthau mādrīsutau tathā / (8.1)
Par.?
anuvrajan naravyāghraṃ vañcyamānaṃ durātmabhiḥ // (8.2)
Par.?
kathaṃ dharmabhṛtāṃ śreṣṭhaḥ suto dharmasya dharmavit / (9.1)
Par.?
anarhaḥ paramaṃ kleśaṃ soḍhavān sa yudhiṣṭhiraḥ // (9.2)
Par.?
kathaṃ ca bahulāḥ senāḥ pāṇḍavaḥ kṛṣṇasārathiḥ / (10.1)
Par.?
asyann eko 'nayat sarvāḥ pitṛlokaṃ dhanaṃjayaḥ // (10.2)
Par.?
etad ācakṣva me sarvaṃ yathāvṛttaṃ tapodhana / (11.1)
Par.?
yad yacca kṛtavantaste tatra tatra mahārathāḥ // (11.2)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (12.1)
Par.?
*
kṣaṇaṃ kuru mahārāja vipulo 'yam anukramaḥ / (12.2)
Par.?
*
puṇyākhyānasya vaktavyaḥ kṛṣṇadvaipāyaneritaḥ / (12.3)
Par.?
maharṣeḥ sarvalokeṣu pūjitasya mahātmanaḥ / (12.4)
Par.?
pravakṣyāmi mataṃ kṛtsnaṃ vyāsasyāmitatejasaḥ // (12.5)
Par.?
idaṃ śatasahasraṃ hi ślokānāṃ puṇyakarmaṇām / (13.1)
Par.?
satyavatyātmajeneha vyākhyātam amitaujasā / (13.2)
Par.?
*
upākhyānaiḥ saha jñeyaṃ śrāvyaṃ bhāratam uttamam / (13.3)
Par.?
*
saṃkṣepeṇa tu vakṣyāmi sarvam etan narādhipa / (13.4)
Par.?
*
adhyāyānāṃ sahasre dve parvaṇāṃ śatam eva ca / (13.5)
Par.?
*
ślokānāṃ tu sahasrāṇi navatiśca daśaiva ca / (13.6)
Par.?
*
tato 'ṣṭādaśabhiḥ parvaiḥ saṃgṛhītaṃ maharṣiṇā // (13.7)
Par.?
ya idaṃ śrāvayed vidvān yaścedaṃ śṛṇuyān naraḥ / (14.1)
Par.?
te brahmaṇaḥ sthānam etya prāpnuyur devatulyatām // (14.2)
Par.?
idaṃ hi vedaiḥ samitaṃ pavitram api cottamam / (15.1)
Par.?
śrāvyāṇām uttamaṃ cedaṃ purāṇam ṛṣisaṃstutam // (15.2)
Par.?
asminn arthaśca dharmaśca nikhilenopadiśyate / (16.1)
Par.?
itihāse mahāpuṇye buddhiśca parinaiṣṭhikī // (16.2)
Par.?
akṣudrān dānaśīlāṃśca satyaśīlān anāstikān / (17.1)
Par.?
kārṣṇaṃ vedam imaṃ vidvāñ śrāvayitvārtham aśnute // (17.2)
Par.?
bhrūṇahatyākṛtaṃ cāpi pāpaṃ jahyād asaṃśayam / (18.1)
Par.?
itihāsam imaṃ śrutvā puruṣo 'pi sudāruṇaḥ / (18.2)
Par.?
*
mucyate sarvapāpebhyo rāhuṇā candramā yathā / (18.3)
Par.?
*
tatkṣaṇājjāyate dāntaḥ śaśvacchāntiṃ niyacchati // (18.4)
Par.?
jayo nāmetihāso 'yaṃ śrotavyo vijigīṣuṇā / (19.1)
Par.?
mahīṃ vijayate sarvāṃ śatrūṃścāpi parājayet / (19.2)
Par.?
*
prasūte garbhiṇī putraṃ kanyā satpatim aśnute // (19.3)
Par.?
idaṃ puṃsavanaṃ śreṣṭham idaṃ svastyayanaṃ mahat / (20.1)
Par.?
mahiṣīyuvarājābhyāṃ śrotavyaṃ bahuśastathā / (20.2)
Par.?
*
vīraṃ janayate putraṃ kanyāṃ vā rājyabhāginīm // (20.3)
Par.?
arthaśāstram idaṃ puṇyaṃ dharmaśāstram idaṃ param / (21.1)
Par.?
mokṣaśāstram idaṃ proktaṃ vyāsenāmitabuddhinā // (21.2)
Par.?
saṃpratyācakṣate caiva ākhyāsyanti tathāpare / (22.1)
Par.?
putrāḥ śuśrūṣavaḥ santi preṣyāśca priyakāriṇaḥ // (22.2)
Par.?
śarīreṇa kṛtaṃ pāpaṃ vācā ca manasaiva ca / (23.1)
Par.?
sarvaṃ tat tyajati kṣipram idaṃ śṛṇvan naraḥ sadā // (23.2)
Par.?
bhāratānāṃ mahajjanma śṛṇvatām anasūyatām / (24.1)
Par.?
nāsti vyādhibhayaṃ teṣāṃ paralokabhayaṃ kutaḥ // (24.2)
Par.?
dhanyaṃ yaśasyam āyuṣyaṃ svargyaṃ puṇyaṃ tathaiva ca / (25.1)
Par.?
kṛṣṇadvaipāyanenedaṃ kṛtaṃ puṇyacikīrṣuṇā // (25.2)
Par.?
kīrtiṃ prathayatā loke pāṇḍavānāṃ mahātmanām / (26.1)
Par.?
anyeṣāṃ kṣatriyāṇāṃ ca bhūridraviṇatejasām / (26.2)
Par.?
*
sarvavidyāvadātānāṃ loke prathitakarmaṇām / (26.3)
Par.?
*
ya idaṃ mānavo loke puṇyān vai brāhmaṇāñ śucīn / (26.4)
Par.?
*
śrāvayeta mahāpuṇyaṃ tasya dharmaḥ sanātanaḥ / (26.5)
Par.?
*
kurūṇāṃ prathitaṃ vaṃśaṃ kīrtayan satataṃ śuciḥ / (26.6)
Par.?
*
vaṃśam āpnoti vipulaṃ loke pūjyatamo bhavet / (26.7)
Par.?
*
yo 'dhīte bhārataṃ puṇyaṃ brāhmaṇo niyatavrataḥ / (26.8)
Par.?
*
caturo vārṣikān māsān sarvapāpaiḥ pramucyate / (26.9)
Par.?
*
vijñeyaḥ sa ca vedānāṃ pārago bhārataṃ paṭhan / (26.10)
Par.?
*
devā brahmarṣayo yatra puṇyā rājarṣayastathā / (26.11)
Par.?
*
kīrtyante dhūtapāpmānaḥ kīrtyate keśavastathā / (26.12)
Par.?
*
bhagavāṃścāpi deveśo yatra devī ca kīrtyate / (26.13)
Par.?
*
anekajanano yatra kārttikeyasya saṃbhavaḥ / (26.14)
Par.?
*
brāhmaṇānāṃ gavāṃ caiva māhātmyaṃ yatra kīrtyate / (26.15)
Par.?
*
sarvaśrutisamūho 'yaṃ śrotavyo dharmabuddhibhiḥ // (26.16)
Par.?
yathā samudro bhagavān yathā ca himavān giriḥ / (27.1)
Par.?
khyātāvubhau ratnanidhī tathā bhāratam ucyate // (27.2)
Par.?
ya idaṃ śrāvayed vidvān brāhmaṇān iha parvasu / (28.1)
Par.?
dhūtapāpmā jitasvargo brahmabhūyaṃ sa gacchati // (28.2)
Par.?
yaścedaṃ śrāvayecchrāddhe brāhmaṇān pādam antataḥ / (29.1)
Par.?
akṣayyaṃ tasya tacchrāddham upatiṣṭhet pitṝn api // (29.2)
Par.?
ahnā yad enaścājñānāt prakaroti naraścaran / (30.1)
Par.?
tan mahābhāratākhyānaṃ śrutvaiva pravilīyate / (30.2)
Par.?
*
ahnā yad enaḥ kriyate indriyair manasāpi vā / (30.3)
Par.?
*
jñānād ajñānato vāpi prakaroti naraśca yat // (30.4)
Par.?
bhāratānāṃ mahajjanma mahābhāratam ucyate / (31.1)
Par.?
niruktam asya yo veda sarvapāpaiḥ pramucyate / (31.2)
Par.?
*
bharatānāṃ yataścāyam itihāso mahādbhutaḥ / (31.3)
Par.?
*
mahato hyenaso martyān mocayed anukīrtitaḥ / (31.4)
Par.?
*
tribhir varṣair labdhakāmaḥ kṛṣṇadvaipāyano muniḥ / (31.5)
Par.?
*
nityotthitaḥ śuciḥ śakto mahābhāratam āditaḥ / (31.6)
Par.?
*
tapo niyamam āsthāya kṛtam etan maharṣiṇā / (31.7)
Par.?
*
tasmān niyamasaṃyuktaiḥ śrotavyaṃ brāhmaṇair idam / (31.8)
Par.?
*
kṛṣṇaproktām imāṃ puṇyāṃ bhāratīm uttamāṃ kathām / (31.9)
Par.?
*
śrāvayiṣyanti ye viprā ye ca śroṣyanti mānavāḥ / (31.10)
Par.?
*
sarvathā vartamānā vai na te śocyāḥ kṛtākṛtaiḥ / (31.11)
Par.?
*
nareṇa dharmakāmena sarvaḥ śrotavya ityapi / (31.12)
Par.?
*
nikhilenetihāso 'yaṃ tataḥ siddhim avāpnuyāt / (31.13)
Par.?
*
na tāṃ svargagatiṃ prāpya tuṣṭiṃ prāpnoti mānavaḥ / (31.14)
Par.?
*
yāṃ śrutvaiva mahāpuṇyam itihāsam upāśnute / (31.15)
Par.?
*
śṛṇvañ śrāddhaḥ puṇyaśīlaḥ śrāvayaṃścedam adbhutam / (31.16)
Par.?
*
naraḥ phalam avāpnoti rājasūyāśvamedhayoḥ / (31.17)
Par.?
*
yathā samudro bhagavān yathā merur mahāgiriḥ / (31.18)
Par.?
*
ubhau khyātau ratnanidhī tathā bhāratam ucyate / (31.19)
Par.?
*
idaṃ hi vedaiḥ samitaṃ pavitram api cottamam / (31.20)
Par.?
*
śravyaṃ śrutisukhaṃ caiva pāvanaṃ śīlavardhanam / (31.21)
Par.?
*pārikṣita kathāṃ divyāṃ puṇyāya vijayāya ca / (31.22) Par.?
*
kathyamānāṃ mayā kṛtsnāṃ śṛṇu harṣakarīm imām // (31.23)
Par.?
tribhir varṣaiḥ sadotthāyī kṛṣṇadvaipāyano muniḥ / (32.1)
Par.?
mahābhāratam ākhyānaṃ kṛtavān idam uttamam / (32.2)
Par.?
*
yastu rājā śṛṇotīdam akhilām aśnute mahīm / (32.3)
Par.?
*
prasūte garbhiṇī putraṃ kanyā cāśu pradīyate / (32.4)
Par.?
*
vaṇijaḥ siddhayātrāḥ syur vīrā vijayam āpnuyuḥ / (32.5)
Par.?
*
āstikāñ śrāvayen nityaṃ brāhmaṇān anasūyakān / (32.6)
Par.?
*
vedavidyāvratasnātān kṣatriyāñ jayam āsthitān / (32.7)
Par.?
*
svadharmanityān vaiśyāṃśca śrāvayet kṣatrasaṃśritān / (32.8)
Par.?
*
eṣa dharmaḥ purā dṛṣṭaḥ sarvavarṇeṣu bhārata / (32.9)
Par.?
*
brāhmaṇācchravaṇaṃ rājan viśeṣeṇa vidhīyate / (32.10)
Par.?
*
bhūyo bhūyaḥ paṭhen nityaṃ gacchet sa paramāṃ gatim / (32.11)
Par.?
*
ślokaṃ vāpyanugṛhṇīta tathārdhaṃ ślokam eva vā / (32.12)
Par.?
*
api pādaṃ paṭhen nityaṃ na ca nirbhārato bhavet / (32.13)
Par.?
*
iha naikāśrayaṃ janma rājarṣīṇāṃ mahātmanām / (32.14)
Par.?
*
iha mantrapadaṃ yuktaṃ dharmaṃ cānekadarśanam / (32.15)
Par.?
*
iha yuddhāni citrāṇi rājñāṃ vṛddhir ihaiva ca / (32.16)
Par.?
*
ṛṣīṇāṃ ca kathāstāta iha gandharvarakṣasām / (32.17)
Par.?
*
iha tat tat samāsādya vihito vākyavistaraḥ / (32.18)
Par.?
*
tīrthānāṃ nāma puṇyānāṃ darśanaṃ caiva kīrtitam / (32.19)
Par.?
*
vanānāṃ parvatānāṃ ca nadīnāṃ sāgarasya ca / (32.20)
Par.?
*
deśānāṃ caiva divyānāṃ purāṇāṃ caiva kīrtanam / (32.21)
Par.?
*
upacārastathaivāgryo vīryam apratimānuṣam / (32.22)
Par.?
*
iha satkārayogaśca bhārate paramarṣiṇā / (32.23)
Par.?
*
rathāśvavāraṇendrāṇāṃ kalpanā yuddhakauśalam / (32.24)
Par.?
*
vākyajātir anekā ca sarvam asmin samarpitam / (32.25)
Par.?
*
yathā samudro 'timahān yathā ca himavān giriḥ / (32.26)
Par.?
*
khyātau ratnākarau tadvan mahābhāratam ucyate / (32.27)
Par.?
*
nāprītir upapadyeta yathā prāpya triviṣṭapam / (32.28)
Par.?
*
puṇyaṃ tathedam ākhyānaṃ śrutvā prītir bhavatyuta / (32.29)
Par.?
*
striyaśca śūdrāḥ śṛṇuyuḥ puraskṛtya dvijottamān / (32.30)
Par.?
*
prāpnuvanti yathoktāni phalānyavikalāni ca / (32.31)
Par.?
*
kulasya vṛddhaye rājann āyuṣe vijayāya ca / (32.32)
Par.?
*
śṛṇu kīrtayataḥ kṛtsnam itihāsaṃ purātanam / (32.33)
Par.?
*
yaścedaṃ śrāvayet pitrye brāhmaṇān pādam antataḥ / (32.34)
Par.?
*
akṣayyam annapānaṃ tat pitṝṃstasyopatiṣṭhati / (32.35)
Par.?
*
ya idaṃ śrāvayed vidvān yaścedaṃ śṛṇuyān naraḥ / (32.36)
Par.?
*
sa brahmaṇaḥ sthānam etya prāpnuyād devatulyatām / (32.37)
Par.?
*
prātar yad enaḥ kurute indriyair brāhmaṇaścaran / (32.38)
Par.?
*
mahābhāratam ākhyāya paścāt saṃdhyāṃ pramucyate / (32.39)
Par.?
*
rātryāṃ yad enaḥ kurute indriyair brāhmaṇaścaran / (32.40)
Par.?
*
mahābhāratam ākhyāya pūrvāṃ saṃdhyāṃ pramucyate / (32.41)
Par.?
*
bhāratānāṃ mahajjanma mahābhāratam ucyate / (32.42)
Par.?
*
niruktam asya yo veda sarvapāpaiḥ pramucyate / (32.43)
Par.?
*
tribhir varṣair mahābhāgaḥ kṛṣṇadvaipāyano 'bravīt / (32.44)
Par.?
*
nityotthitaḥ sadā yogī mahābhāratam āditaḥ // (32.45)
Par.?
dharme cārthe ca kāme ca mokṣe ca bharatarṣabha / (33.1)
Par.?
yad ihāsti tad anyatra yan nehāsti na tat kvacit / (33.2)
Par.?
*
idaṃ hi brāhmaṇair loke ākhyātaṃ brāhmaṇeṣviha / (33.3)
Par.?
*
dātuṃ bhoktuṃ tathā śrotuṃ prahartum aribhiḥ saha / (33.4)
Par.?
*
sa kiṃ jānāti puruṣo bhārataṃ yena na śrutam / (33.5)
Par.?
*
ya idaṃ bhārataṃ rājan vācakāya prayacchati / (33.6)
Par.?
*
tena sarvā mahī dattā bhavet sāgaramekhalā / (33.7)
Par.?
*
parvāṇyaṣṭādaśemāni vyāsena kathitāni vai / (33.8)
Par.?
*
yadyekam api yo dadyāt tena sarvaṃ kṛtaṃ bhavet // (33.9)
Par.?
Duration=0.33919405937195 secs.