UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 2999
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
vasumanā uvāca / (1.1)
Par.?
pṛcchāmi tvāṃ vasumanā rauśadaśvir yadyasti loko divi mahyaṃ narendra / (1.2)
Par.?
yadyantarikṣe prathito mahātman kṣetrajñaṃ tvāṃ tasya dharmasya manye // (1.3)
Par.?
yayātir uvāca / (2.1)
Par.?
yad antarikṣaṃ pṛthivī diśaśca yat tejasā tapate bhānumāṃśca / (2.2)
Par.?
lokāstāvanto divi saṃsthitā vai te nāntavantaḥ pratipālayanti // (2.3)
Par.?
vasumanā uvāca / (3.1)
Par.?
tāṃste dadāmi pata mā prapātaṃ ye me lokāstava te vai bhavantu / (3.2)
Par.?
krīṇīṣvaināṃstṛṇakenāpi rājan pratigrahaste yadi samyak praduṣṭaḥ // (3.3)
Par.?
yayātir uvāca / (4.1)
Par.?
na mithyāhaṃ vikrayaṃ vai smarāmi vṛthā gṛhītaṃ śiśukācchaṅkamānaḥ / (4.2)
Par.?
kuryāṃ na caivākṛtapūrvam anyair vivitsamānaḥ kim u tatra sādhu // (4.3)
Par.?
vasumanā uvāca / (5.1)
Par.?
tāṃstvaṃ lokān pratipadyasva rājan mayā dattān yadi neṣṭaḥ krayaste / (5.2)
Par.?
ahaṃ na tān vai pratigantā narendra sarve lokāstava te vai bhavantu // (5.3)
Par.?
śibir uvāca / (6.1)
Par.?
pṛcchāmi tvāṃ śibir auśīnaro 'haṃ mamāpi lokā yadi santīha tāta / (6.2)
Par.?
yadyantarikṣe yadi vā divi śritāḥ kṣetrajñaṃ tvāṃ tasya dharmasya manye // (6.3)
Par.?
yayātir uvāca / (7.1)
Par.?
na tvaṃ vācā hṛdayenāpi vidvan parīpsamānān nāvamaṃsthā narendra / (7.2)
Par.?
tenānantā divi lokāḥ śritāste vidyudrūpāḥ svanavanto mahāntaḥ // (7.3)
Par.?
śibir uvāca / (8.1)
Par.?
tāṃstvaṃ lokān pratipadyasva rājan mayā dattān yadi neṣṭaḥ krayaste / (8.2)
Par.?
na cāhaṃ tān pratipatsye ha dattvā yatra gatvā tvam upāsse ha lokān // (8.3)
Par.?
yayātir uvāca / (9.1)
Par.?
yathā tvam indrapratimaprabhāvas te cāpyanantā naradeva lokāḥ / (9.2)
Par.?
tathādya loke na rame 'nyadatte tasmācchibe nābhinandāmi dāyam // (9.3)
Par.?
aṣṭaka uvāca / (10.1)
Par.?
na ced ekaikaśo rājaṃllokān naḥ pratinandasi / (10.2)
Par.?
sarve pradāya bhavate gantāro narakaṃ vayam // (10.3)
Par.?
yayātir uvāca / (11.1)
Par.?
yad arhāya dadadhvaṃ tat santaḥ satyānṛśaṃsyataḥ / (11.2)
Par.?
ahaṃ tu nābhidhṛṣṇomi yatkṛtaṃ na mayā purā / (11.3)
Par.?
*
alipsamānasya tu me yad uktaṃ na tat tathāstīha narendrasiṃha / (11.4)
Par.?
*
asya pradānasya yad etad uktaṃ tasyaiva dānasya phalaṃ bhaviṣyati // (11.5)
Par.?
aṣṭaka uvāca / (12.1)
Par.?
kasyaite pratidṛśyante rathāḥ pañca hiraṇmayāḥ / (12.2)
Par.?
uccaiḥ santaḥ prakāśante jvalanto 'gniśikhā iva / (12.3)
Par.?
*
vaiśaṃpāyanaḥ / (12.4)
Par.?
*
vasumanāḥ / (12.5)
Par.?
*
vaiśaṃpāyanaḥ / (12.7)
Par.?
*
vaiśaṃpāyanaḥ / (12.10)
Par.?
*
aśvamedhe mahāyajñe svayaṃbhuvihite purā / (12.11)
Par.?
*
hayasya yāni cāṅgāni saṃnikṛtya yathākramam / (12.12)
Par.?
*
hotādhvaryur athodgātā brahmaṇā saha bhārata / (12.13)
Par.?
*
agnau prāsyanti vidhivat samastāḥ ṣoḍaśartvijaḥ / (12.14)
Par.?
*
dhūmagandhaṃ ca pāpiṣṭhā ye jighranti narā bhuvi / (12.15)
Par.?
*
vimuktapāpāḥ pūtāste tatkṣaṇenābhavan narāḥ / (12.16)
Par.?
*
etasminn antare caiva mādhavī sā tapodhanā / (12.17)
Par.?
*
mṛgacarmaparītāṅgī paridhāya mṛgatvacam / (12.18)
Par.?
*
mṛgaiḥ paricarantī sā mṛgāhāraviceṣṭitā / (12.19)
Par.?
*
yajñavāṭaṃ mṛgagaṇaiḥ praviśya bhṛśavismitā / (12.20)
Par.?
*
āghrāyantī dhūmagandhaṃ mṛgair eva cacāra sā / (12.21)
Par.?
*
yajñavāṭam aṭantī sā putrāṃstān aparājitān / (12.22)
Par.?
*
paśyantī yajñamāhātmyaṃ mudaṃ lebhe ca mādhavī / (12.23)
Par.?
*
asaṃspṛśantaṃ vasudhāṃ yayātiṃ nāhuṣaṃ tadā / (12.24)
Par.?
*
diviṣṭhaṃ prāptam ājñāya vavande pitaraṃ tadā / (12.25)
Par.?
*
tadā vasumanāpṛcchan mātaraṃ vai tapasvinīm / (12.26)
Par.?
*
bhavatyā yat kṛtam idaṃ vandanaṃ pādayor iha / (12.27)
Par.?
*
ko 'yaṃ devopamo rājā yābhivandasi me vada / (12.28)
Par.?
*
śṛṇudhvaṃ sahitāḥ putrā nāhuṣo 'yaṃ pitā mama / (12.29)
Par.?
*
yayātir mama putrāṇāṃ mātāmaha iti smṛtaḥ / (12.30)
Par.?
*
pūruṃ me bhrātaraṃ rājye samāveśya divaṃ gataḥ / (12.31)
Par.?
*
kena vā kāraṇenaivam iha prāpto mahāyaśāḥ / (12.32)
Par.?
*
tasyāstad vacanaṃ śrutvā svargād bhraṣṭeti cābravīt / (12.33)
Par.?
*
sā putrasya vacaḥ śrutvā saṃbhramāviṣṭacetanā / (12.34)
Par.?
*
mādhavī pitaraṃ prāha dauhitraparivāritam / (12.35)
Par.?
*
tapasā nirjitāṃllokān pratigṛhṇīṣva māmakān / (12.36)
Par.?
*
putrāṇām iva pautrāṇāṃ dharmād adhigataṃ dhanam / (12.37)
Par.?
*
svārtham eva vadantīha ṛṣayo dharmapāṭhakāḥ / (12.38)
Par.?
*
tasmād dānena tapasā cāsmākaṃ divam āvraja / (12.39)
Par.?
*
yadi dharmaphalaṃ hyetacchobhanaṃ bhavitā tava / (12.40)
Par.?
*
duhitrā caiva dauhitraistārito 'haṃ mahātmabhiḥ / (12.41)
Par.?
*
tasmāt pavitraṃ dauhitram adya prabhṛti paitṛke / (12.42)
Par.?
*
trīṇi śrāddhe pavitrāṇi dauhitraḥ kutapastilāḥ / (12.43)
Par.?
*
trīṇi cātra praśaṃsanti śaucam akrodham atvarām / (12.44)
Par.?
*
bhoktāraḥ pariveṣṭāraḥ śrāvitāraḥ pavitrakāḥ / (12.45)
Par.?
*
divasasyāṣṭame bhāge mandībhavati bhāskare / (12.46)
Par.?
*
sa kālaḥ kutapo nāma pitṝṇāṃ dattam akṣayam / (12.47)
Par.?
*
tilāḥ piśācād rakṣanti darbhā rakṣanti rākṣasāt / (12.48)
Par.?
*
rakṣanti śrotriyāḥ paṅktiṃ yatibhir bhuktam akṣayam / (12.49)
Par.?
*
labdhvā pātraṃ tu vidvāṃsaṃ śrotriyaṃ suvrataṃ śucim / (12.50)
Par.?
*
sa kālaḥ kālato dattaṃ nānyathā kāla iṣyate / (12.51)
Par.?
*
evam uktvā yayātistu punaḥ provāca buddhimān / (12.52)
Par.?
*
sarve hyavabhṛthasnātāstvaradhvaṃ kāryagauravāt // (12.53)
Par.?
yayātir uvāca / (13.1)
Par.?
yuṣmān ete hi vakṣyanti rathāḥ pañca hiraṇmayāḥ / (13.2)
Par.?
uccaiḥ santaḥ prakāśante jvalanto 'gniśikhā iva // (13.3)
Par.?
aṣṭaka uvāca / (14.1)
Par.?
ātiṣṭhasva rathaṃ rājan vikramasva vihāyasā / (14.2)
Par.?
vayam apyanuyāsyāmo yadā kālo bhaviṣyati // (14.3)
Par.?
yayātir uvāca / (15.1)
Par.?
sarvair idānīṃ gantavyaṃ sahasvargajito vayam / (15.2)
Par.?
eṣa no virajāḥ panthā dṛśyate devasadmanaḥ // (15.3)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (16.1)
Par.?
te 'dhiruhya rathān sarve prayātā nṛpasattamāḥ / (16.2)
Par.?
ākramanto divaṃ bhābhir dharmeṇāvṛtya rodasī / (16.3)
Par.?
*
aṣṭakaśca śibiścaiva kāśeyaśca pratardanaḥ / (16.4)
Par.?
*
aikṣvākavo vasumanāścatvāro bhūmipāstadā / (16.5)
Par.?
*
sarve tvavabhṛthasnātāḥ svargatāḥ sādhavaḥ saha // (16.6)
Par.?
aṣṭaka uvāca / (17.1)
Par.?
ahaṃ manye pūrvam eko 'smi gantā sakhā cendraḥ sarvathā me mahātmā / (17.2)
Par.?
kasmād evaṃ śibir auśīnaro 'yam eko 'tyagāt sarvavegena vāhān // (17.3)
Par.?
yayātir uvāca / (18.1)
Par.?
adadād devayānāya yāvad vittam avindata / (18.2)
Par.?
uśīnarasya putro 'yaṃ tasmācchreṣṭho hi naḥ śibiḥ // (18.3)
Par.?
dānaṃ tapaḥ satyam athāpi dharmo hrīḥ śrīḥ kṣamā saumya tathā titikṣā / (19.1)
Par.?
rājann etānyapratimasya rājñaḥ śibeḥ sthitānyanṛśaṃsasya buddhyā / (19.2)
Par.?
evaṃvṛtto hrīniṣedhaśca yasmāt tasmācchibir atyagād vai rathena // (19.3)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (20.1)
Par.?
athāṣṭakaḥ punar evānvapṛcchan mātāmahaṃ kautukād indrakalpam / (20.2)
Par.?
pṛcchāmi tvāṃ nṛpate brūhi satyaṃ kutaśca kasyāsi sutaśca kasya / (20.3)
Par.?
kṛtaṃ tvayā yaddhi na tasya kartā loke tvad anyaḥ kṣatriyo brāhmaṇo vā // (20.4)
Par.?
yayātir uvāca / (21.1)
Par.?
yayātir asmi nahuṣasya putraḥ pūroḥ pitā sārvabhaumastvihāsam / (21.2)
Par.?
guhyam arthaṃ māmakebhyo bravīmi mātāmaho 'haṃ bhavatāṃ prakāśaḥ // (21.3)
Par.?
sarvām imāṃ pṛthivīṃ nirjigāya prasthe baddhvā hyadadaṃ brāhmaṇebhyaḥ / (22.1)
Par.?
medhyān aśvān ekaśaphān surūpāṃs tadā devāḥ puṇyabhājo bhavanti // (22.2)
Par.?
adām ahaṃ pṛthivīṃ brāhmaṇebhyaḥ pūrṇām imām akhilāṃ vāhanasya / (23.1) Par.?
gobhiḥ suvarṇena dhanaiśca mukhyais tatrāsan gāḥ śatam arbudāni // (23.2)
Par.?
satyena me dyauśca vasuṃdharā ca tathaivāgnir jvalate mānuṣeṣu / (24.1)
Par.?
na me vṛthā vyāhṛtam eva vākyaṃ satyaṃ hi santaḥ pratipūjayanti / (24.2)
Par.?
*
sādhvaṣṭaka prabravīmīha satyaṃ pratardanaṃ caupadaśviṃ tathaiva / (24.3)
Par.?
sarve ca devā munayaśca lokāḥ satyena pūjyā iti me manogatam // (24.4)
Par.?
yo naḥ svargajitaḥ sarvān yathāvṛttaṃ nivedayet / (25.1)
Par.?
anasūyur dvijāgrebhyaḥ sa labhen naḥ salokatām // (25.2)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (26.1)
Par.?
evaṃ rājā sa mahātmā hyatīva svair dauhitraistārito 'mitrasāhaḥ / (26.2)
Par.?
tyaktvā mahīṃ paramodārakarmā svargaṃ gataḥ karmabhir vyāpya pṛthvīm / (26.3)
Par.?
*
yataḥ sarvaṃ vistarato yathāvad ākhyātaṃ te caritaṃ nāhuṣasya / (26.4)
Par.?
*
vaṃśo yasya prathitaḥ kauraveyo yasmiñ jātastvaṃ manujendrakarmā / (26.5)
Par.?
*
etat puṇyatamaṃ rājan yayāteścaritaṃ mahat / (26.6)
Par.?
*
yacchrutvā śrāvayitvā ca svargaṃ yātīha mānavaḥ // (26.7)
Par.?
Duration=0.23467016220093 secs.