UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 3097
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
vaiśaṃpāyana uvāca / (1.1)
Par.?
pāṇḍavāstu rathān yuktvā sadaśvair anilopamaiḥ / (1.2)
Par.?
ārohamāṇā bhīṣmasya pādau jagṛhur ārtavat // (1.3)
Par.?
rājñaśca dhṛtarāṣṭrasya droṇasya ca mahātmanaḥ / (2.1)
Par.?
anyeṣāṃ caiva vṛddhānāṃ vidurasya kṛpasya ca // (2.2)
Par.?
evaṃ sarvān kurūn vṛddhān abhivādya yatavratāḥ / (3.1)
Par.?
samāliṅgya samānāṃśca bālaiścāpyabhivāditāḥ // (3.2)
Par.?
sarvā mātṝstathāpṛṣṭvā kṛtvā caiva pradakṣiṇam / (4.1)
Par.?
*
yathārham amitaujasaḥ / (4.2)
Par.?
*
śocantaḥ pāṇḍavāḥ sarve / (4.3)
Par.?
sarvāḥ prakṛtayaścaiva prayayur vāraṇāvatam // (4.4)
Par.?
viduraśca mahāprājñastathānye kurupuṃgavāḥ / (5.1)
Par.?
paurāśca puruṣavyāghrān anvayuḥ śokakarśitāḥ // (5.2) Par.?
tatra kecid bruvanti sma brāhmaṇā nirbhayāstadā / (6.1)
Par.?
śocamānāḥ pāṇḍuputrān atīva bharatarṣabha // (6.2)
Par.?
viṣamaṃ paśyate rājā sarvathā tamasāvṛtaḥ / (7.1)
Par.?
dhṛtarāṣṭraḥ sudurbuddhir na ca dharmaṃ prapaśyati // (7.2)
Par.?
na hi pāpam apāpātmā rocayiṣyati pāṇḍavaḥ / (8.1)
Par.?
bhīmo vā balināṃ śreṣṭhaḥ kaunteyo vā dhanaṃjayaḥ / (8.2)
Par.?
kuta eva mahāprājñau mādrīputrau kariṣyataḥ // (8.3)
Par.?
tad rājyaṃ pitṛtaḥ prāptaṃ dhṛtarāṣṭro na mṛṣyate / (9.1)
Par.?
adharmam akhilaṃ kiṃ nu bhīṣmo 'yam anumanyate / (9.2)
Par.?
vivāsyamānān asthāne kaunteyān bharatarṣabhān // (9.3)
Par.?
piteva hi nṛpo 'smākam abhūcchāṃtanavaḥ purā / (10.1)
Par.?
vicitravīryo rājarṣiḥ pāṇḍuśca kurunandanaḥ // (10.2)
Par.?
sa tasmin puruṣavyāghre diṣṭabhāvaṃ gate sati / (11.1)
Par.?
rājaputrān imān bālān dhṛtarāṣṭro na mṛṣyate // (11.2)
Par.?
vayam etad amṛṣyantaḥ sarva eva purottamāt / (12.1)
Par.?
gṛhān vihāya gacchāmo yatra yāti yudhiṣṭhiraḥ // (12.2)
Par.?
tāṃstathāvādinaḥ paurān duḥkhitān duḥkhakarśitaḥ / (13.1)
Par.?
uvāca paramaprīto dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ // (13.2)
Par.?
pitā mānyo guruḥ śreṣṭho yad āha pṛthivīpatiḥ / (14.1)
Par.?
aśaṅkamānaistat kāryam asmābhir iti no vratam // (14.2)
Par.?
bhavantaḥ suhṛdo 'smākam asmān kṛtvā pradakṣiṇam / (15.1)
Par.?
āśīrbhir abhinandyāsmān nivartadhvaṃ yathāgṛham // (15.2)
Par.?
yadā tu kāryam asmākaṃ bhavadbhir upapatsyate / (16.1)
Par.?
tadā kariṣyatha mama priyāṇi ca hitāni ca // (16.2)
Par.?
te tatheti pratijñāya kṛtvā caitān pradakṣiṇam / (17.1)
Par.?
āśīrbhir abhinandyaināñ jagmur nagaram eva hi // (17.2)
Par.?
paureṣu tu nivṛtteṣu viduraḥ sarvadharmavit / (18.1)
Par.?
bodhayan pāṇḍavaśreṣṭham idaṃ vacanam abravīt / (18.2)
Par.?
prājñaḥ prājñaṃ pralāpajñaḥ samyag dharmārthadarśivān / (18.3)
Par.?
*
prājñaśca vipralāpajñaḥ samyag dharmārthatattvavit / (18.4)
Par.?
*
prājñaṃ prājñaḥ pralāpajñaḥ pralāpajñaṃ vaco 'bravīt / (18.5)
Par.?
*
yo jānāti paraprajñāṃ nītiśāstrānusāriṇīm // (18.6)
Par.?
vijñāyedaṃ tathā kuryād āpadaṃ nistared yathā / (19.1)
Par.?
alohaṃ niśitaṃ śastraṃ śarīraparikartanam / (19.2)
Par.?
yo vetti na tam āghnanti pratighātavidaṃ dviṣaḥ // (19.3)
Par.?
kakṣaghnaḥ śiśiraghnaśca mahākakṣe bilaukasaḥ / (20.1)
Par.?
na dahed iti cātmānaṃ yo rakṣati sa jīvati // (20.2)
Par.?
nācakṣur vetti panthānaṃ nācakṣur vindate diśaḥ / (21.1)
Par.?
nādhṛtir bhūtim āpnoti budhyasvaivaṃ prabodhitaḥ // (21.2)
Par.?
anāptair dattam ādatte naraḥ śastram alohajam / (22.1)
Par.?
śvāviccharaṇam āsādya pramucyeta hutāśanāt // (22.2)
Par.?
caran mārgān vijānāti nakṣatrair vindate diśaḥ / (23.1)
Par.?
ātmanā cātmanaḥ pañca pīḍayan nānupīḍyate / (23.2)
Par.?
*
evam uktaḥ pratyuvāca dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ / (23.3)
Par.?
*
viduraṃ viduṣāṃ śreṣṭhaṃ jñātam ityeva pāṇḍavaḥ // (23.4)
Par.?
anuśiṣṭvānugatvā ca kṛtvā cainān pradakṣiṇam / (24.1)
Par.?
*
abhivādya tataḥ kuntīṃ rudan pāṇḍum acintayat / (24.2)
Par.?
pāṇḍavān abhyanujñāya viduraḥ prayayau gṛhān // (24.3)
Par.?
nivṛtte vidure caiva bhīṣme paurajane tathā / (25.1)
Par.?
ajātaśatrum āmantrya kuntī vacanam abravīt // (25.2)
Par.?
kṣattā yad abravīd vākyaṃ janamadhye 'bruvann iva / (26.1)
Par.?
tvayā ca tat tathetyukto jānīmo na ca tad vayam // (26.2)
Par.?
yadi tacchakyam asmābhiḥ śrotuṃ na ca sadoṣavat / (27.1)
Par.?
śrotum icchāmi tat sarvaṃ saṃvādaṃ tava tasya ca // (27.2)
Par.?
yudhiṣṭhira uvāca / (28.1)
Par.?
viṣād agneśca boddhavyam iti māṃ viduro 'bravīt / (28.2)
Par.?
panthāśca vo nāviditaḥ kaścit syād iti cābravīt // (28.3)
Par.?
jitendriyaśca vasudhāṃ prāpsyasīti ca mābravīt / (29.1)
Par.?
vijñātam iti tat sarvam ityukto viduro mayā // (29.2)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (30.1)
Par.?
aṣṭame 'hani rohiṇyāṃ prayātāḥ phalgunasya te / (30.2)
Par.?
vāraṇāvatam āsādya dadṛśur nāgaraṃ janam // (30.3)
Par.?
Duration=0.25979495048523 secs.