Texts

bhīṣma uvāca / (1.1) Par.?

na rocate vigraho me pāṇḍuputraiḥ kathaṃcana / (1.2) Par.?

yathaiva dhṛtarāṣṭro me tathā pāṇḍur asaṃśayam // (1.3) Par.?

gāndhāryāśca yathā putrāstathā kuntīsutā matāḥ / (2.1) Par.?

yathā ca mama te rakṣyā dhṛtarāṣṭra tathā tava // (2.2) Par.?

yathā ca mama rājñaśca tathā duryodhanasya te / (3.1) Par.?

tathā kurūṇāṃ sarveṣām anyeṣām api bhārata // (3.2) Par.?

evaṃ gate vigrahaṃ tair na rocaye saṃdhāya vīrair dīyatām adya bhūmiḥ / (4.1) Par.?

teṣām apīdaṃ prapitāmahānāṃ rājyaṃ pituścaiva kurūttamānām // (4.2) Par.?

duryodhana yathā rājyaṃ tvam idaṃ tāta paśyasi / (5.1) Par.?

mama paitṛkam ityevaṃ te 'pi paśyanti pāṇḍavāḥ // (5.2) Par.?

yadi rājyaṃ na te prāptāḥ pāṇḍaveyāstapasvinaḥ / (6.1) Par.?

kuta eva tavāpīdaṃ bhāratasya ca kasyacit // (6.2) Par.?

atha dharmeṇa rājyaṃ tvaṃ prāptavān bharatarṣabha / (7.1) Par.?

te 'pi rājyam anuprāptāḥ pūrvam eveti me matiḥ // (7.2) Par.?

madhureṇaiva rājyasya teṣām ardhaṃ pradīyatām / (8.1) Par.?

etaddhi puruṣavyāghra hitaṃ sarvajanasya ca // (8.2) Par.?

ato 'nyathā cet kriyate na hitaṃ no bhaviṣyati / (9.1) Par.?

tavāpyakīrtiḥ sakalā bhaviṣyati na saṃśayaḥ // (9.2) Par.?

kīrtirakṣaṇam ātiṣṭha kīrtir hi paramaṃ balam / (10.1) Par.?

*dharmaṃ kuru kulocitam / (10.2) Par.?

*kīrtistu paramaṃ tejo / (10.3) Par.?

naṣṭakīrter manuṣyasya jīvitaṃ hyaphalaṃ smṛtam // (10.4) Par.?

yāvat kīrtir manuṣyasya na praṇaśyati kaurava / (11.1) Par.?

tāvajjīvati gāndhāre naṣṭakīrtistu naśyati // (11.2) Par.?

tam imaṃ samupātiṣṭha dharmaṃ kurukulocitam / (12.1) Par.?

anurūpaṃ mahābāho pūrveṣām ātmanaḥ kuru // (12.2) Par.?

diṣṭyā dharanti te vīrā diṣṭyā jīvati sā pṛthā / (13.1) Par.?

diṣṭyā purocanaḥ pāpo na sakāmo 'tyayaṃ gataḥ / (13.2) Par.?

*yadā prabhṛti dagdhāste kuntibhojasutāsutāḥ // (13.3) Par.?

tadā prabhṛti gāndhāre na śaknomyabhivīkṣitum / (14.1) Par.?

*adāhayo yadā pārthān sa tvagnau jatuveśmani / (14.2) Par.?

loke prāṇabhṛtāṃ kaṃcic chrutvā kuntīṃ tathāgatām / (14.3) Par.?

*duḥkhaṃ na jāyate rājan bhavān sarvasya kāraṇam // (14.4) Par.?

na cāpi doṣeṇa tathā loko vaiti purocanam / (15.1) Par.?

yathā tvāṃ puruṣavyāghra loko doṣeṇa gacchati // (15.2) Par.?

tad idaṃ jīvitaṃ teṣāṃ tava kalmaṣanāśanam / (16.1) Par.?

saṃmantavyaṃ mahārāja pāṇḍavānāṃ ca darśanam // (16.2) Par.?

na cāpi teṣāṃ vīrāṇāṃ jīvatāṃ kurunandana / (17.1) Par.?

pitryo 'ṃśaḥ śakya ādātum api vajrabhṛtā svayam // (17.2) Par.?

te hi sarve sthitā dharme sarve caivaikacetasaḥ / (18.1) Par.?

adharmeṇa nirastāśca tulye rājye viśeṣataḥ // (18.2) Par.?

yadi dharmastvayā kāryo yadi kāryaṃ priyaṃ ca me / (19.1) Par.?

kṣemaṃ ca yadi kartavyaṃ teṣām ardhaṃ pradīyatām // (19.2) Par.?