Texts

vibhāṇḍaka uvāca / (1.1) Par.?

rakṣāṃsi caitāni caranti putra rūpeṇa tenādbhutadarśanena / (1.2) Par.?

atulyarūpāṇyatighoravanti vighnaṃ sadā tapasaś cintayanti // (1.3) Par.?

surūparūpāṇi ca tāni tāta pralobhayante vividhair upāyaiḥ / (2.1) Par.?

sukhācca lokācca nipātayanti tānyugrakarmāṇi munīn vaneṣu // (2.2) Par.?

na tāni seveta munir yatātmā satāṃ lokān prārthayānaḥ kathaṃcit / (3.1) Par.?

kṛtvā vighnaṃ tāpasānāṃ ramante pāpācārās tapasas tānyapāpa // (3.2) Par.?

asajjanenācaritāni putra pāpānyapeyāni madhūni tāni / (4.1) Par.?

mālyāni caitāni na vai munīnāṃ smṛtāni citrojjvalagandhavanti // (4.2) Par.?

lomaśa uvāca / (5.1) Par.?

rakṣāṃsi tānīti nivārya putraṃ vibhāṇḍakas tāṃ mṛgayāṃ babhūva / (5.2) Par.?

nāsādayāmāsa yadā tryaheṇa tadā sa paryāvavṛta āśramāya // (5.3) Par.?

yadā punaḥ kāśyapo vai jagāma phalānyāhartuṃ vidhinā śrāmaṇena / (6.1) Par.?

tadā punar lobhayituṃ jagāma sā veśayoṣā munim ṛśyaśṛṅgam // (6.2) Par.?

dṛṣṭvaiva tām ṛśyaśṛṅgaḥ prahṛṣṭaḥ saṃbhrāntarūpo 'bhyapatat tadānīm / (7.1) Par.?

provāca caināṃ bhavata āśramāya gacchāva yāvan na pitā mamaiti // (7.2) Par.?

tato rājan kāśyapasyaikaputraṃ praveśya yogena vimucya nāvam / (8.1) Par.?

pralobhayantyo vividhair upāyair ājagmur aṅgādhipateḥ samīpam // (8.2) Par.?

saṃsthāpya tām āśramadarśane tu saṃtāritāṃ nāvam atīva śubhrām / (9.1) Par.?

tīrād upādāya tathaiva cakre rājāśramaṃ nāma vanaṃ vicitram // (9.2) Par.?

antaḥpure taṃ tu niveśya rājā vibhāṇḍakasyātmajam ekaputram / (10.1) Par.?

dadarśa devaṃ sahasā pravṛṣṭam āpūryamāṇaṃ ca jagajjalena // (10.2) Par.?

sa lomapādaḥ paripūrṇakāmaḥ sutāṃ dadāvṛśyaśṛṅgāya śāntām / (11.1) Par.?

krodhapratīkārakaraṃ ca cakre gobhiśca mārgeṣvabhikarṣaṇaṃ ca // (11.2) Par.?

vibhāṇḍakasyāvrajataḥ sa rājā paśūn prabhūtān paśupāṃśca vīrān / (12.1) Par.?

samādiśat putragṛddhī maharṣir vibhāṇḍakaḥ paripṛcched yadā vaḥ // (12.2) Par.?

sa vaktavyaḥ prāñjalibhir bhavadbhiḥ putrasya te paśavaḥ karṣaṇaṃ ca / (13.1) Par.?

kiṃ te priyaṃ vai kriyatāṃ maharṣe dāsāḥ sma sarve tava vāci baddhāḥ // (13.2) Par.?

athopāyāt sa muniś caṇḍakopaḥ svam āśramaṃ mūlaphalāni gṛhya / (14.1) Par.?

anveṣamāṇaśca na tatra putraṃ dadarśa cukrodha tato bhṛśaṃ saḥ // (14.2) Par.?

tataḥ sa kopena vidīryamāṇa āśaṅkamāno nṛpater vidhānam / (15.1) Par.?

jagāma campāṃ pradidhakṣamāṇas tam aṅgarājaṃ viṣayaṃ ca tasya // (15.2) Par.?

sa vai śrāntaḥ kṣudhitaḥ kāśyapas tān ghoṣān samāsāditavān samṛddhān / (16.1) Par.?

gopaiśca tair vidhivat pūjyamāno rājeva tāṃ rātrim uvāsa tatra // (16.2) Par.?

samprāpya satkāram atīva tebhyaḥ provāca kasya prathitāḥ stha saumyāḥ / (17.1) Par.?

ūcus tatas te 'bhyupagamya sarve dhanaṃ tavedaṃ vihitaṃ sutasya // (17.2) Par.?

deśe tu deśe tu sa pūjyamānas tāṃścaiva śṛṇvan madhurān pralāpān / (18.1) Par.?

praśāntabhūyiṣṭharajāḥ prahṛṣṭaḥ samāsasādāṅgapatiṃ purastham // (18.2) Par.?

sampūjitas tena nararṣabheṇa dadarśa putraṃ divi devaṃ yathendram / (19.1) Par.?

śāntāṃ snuṣāṃ caiva dadarśa tatra saudāminīm uccarantīṃ yathaiva // (19.2) Par.?

grāmāṃśca ghoṣāṃś ca sutaṃ ca dṛṣṭvā śāntāṃ ca śānto 'sya paraḥ sa kopaḥ / (20.1) Par.?

cakāra tasmai paramaṃ prasādaṃ vibhāṇḍako bhūmipater narendra // (20.2) Par.?

sa tatra nikṣipya sutaṃ maharṣir uvāca sūryāgnisamaprabhāvam / (21.1) Par.?

jāte putre vanam evāvrajethā rājñaḥ priyāṇyasya sarvāṇi kṛtvā // (21.2) Par.?

sa tadvacaḥ kṛtavān ṛśyaśṛṅgo yayau ca yatrāsya pitā babhūva / (22.1) Par.?

śāntā cainaṃ paryacarad yathāvat khe rohiṇī somam ivānukūlā // (22.2) Par.?

arundhatī vā subhagā vasiṣṭhaṃ lopāmudrā vāpi yathā hyagastyam / (23.1) Par.?

nalasya vā damayantī yathābhūd yathā śacī vajradharasya caiva // (23.2) Par.?

nāḍāyanī cendrasenā yathaiva vaśyā nityaṃ mudgalasyājamīḍha / (24.1) Par.?

tathā śāntā ṛśyaśṛṅgaṃ vanasthaṃ prītyā yuktā paryacarannarendra // (24.2) Par.?

tasyāśramaḥ puṇya eṣo vibhāti mahāhradaṃ śobhayan puṇyakīrteḥ / (25.1) Par.?

atra snātaḥ kṛtakṛtyo viśuddhas tīrthānyanyānyanusaṃyāhi rājan // (25.2) Par.?