UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 2652
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
yudhiṣṭhira uvāca / (1.1)
Par.?
māndhātā rājaśārdūlas triṣu lokeṣu viśrutaḥ / (1.2)
Par.?
kathaṃ jāto mahābrahman yauvanāśvo nṛpottamaḥ / (1.3)
Par.?
kathaṃ caitāṃ parāṃ kāṣṭhāṃ prāptavān amitadyutiḥ // (1.4)
Par.?
yasya lokās trayo vaśyā viṣṇor iva mahātmanaḥ / (2.1)
Par.?
etad icchāmyahaṃ śrotuṃ caritaṃ tasya dhīmataḥ // (2.2)
Par.?
yathā māndhātṛśabdaś ca tasya śakrasamadyuteḥ / (3.1)
Par.?
janma cāprativīryasya kuśalo hyasi bhāṣitum // (3.2)
Par.?
lomaśa uvāca / (4.1)
Par.?
śṛṇuṣvāvahito rājan rājñas tasya mahātmanaḥ / (4.2)
Par.?
yathā māndhātṛśabdo vai lokeṣu parigīyate // (4.3)
Par.?
ikṣvākuvaṃśaprabhavo yuvanāśvo mahīpatiḥ / (5.1)
Par.?
so 'yajat pṛthivīpāla kratubhir bhūridakṣiṇaiḥ // (5.2)
Par.?
aśvamedhasahasraṃ ca prāpya dharmabhṛtāṃ varaḥ / (6.1)
Par.?
anyaiś ca kratubhir mukhyair vividhair āptadakṣiṇaiḥ // (6.2)
Par.?
anapatyas tu rājarṣiḥ sa mahātmā dṛḍhavrataḥ / (7.1)
Par.?
mantriṣvādhāya tad rājyaṃ vananityo babhūva ha // (7.2)
Par.?
śāstradṛṣṭena vidhinā saṃyojyātmānam ātmanā / (8.1)
Par.?
pipāsāśuṣkahṛdayaḥ praviveśāśramaṃ bhṛgoḥ // (8.2)
Par.?
tām eva rātriṃ rājendra mahātmā bhṛgunandanaḥ / (9.1)
Par.?
iṣṭiṃ cakāra saudyumner maharṣiḥ putrakāraṇāt // (9.2)
Par.?
saṃbhṛto mantrapūtena vāriṇā kalaśo mahān / (10.1)
Par.?
tatrātiṣṭhata rājendra pūrvam eva samāhitaḥ / (10.2)
Par.?
yat prāśya prasavet tasya patnī śakrasamaṃ sutam // (10.3)
Par.?
taṃ nyasya vedyāṃ kalaśaṃ suṣupus te maharṣayaḥ / (11.1)
Par.?
rātrijāgaraṇaśrāntāḥ saudyumniḥ samatītya tān // (11.2)
Par.?
śuṣkakaṇṭhaḥ pipāsārtaḥ pānīyārthī bhṛśaṃ nṛpaḥ / (12.1)
Par.?
taṃ praviśyāśramaṃ śrāntaḥ pānīyaṃ so 'bhyayācata // (12.2)
Par.?
tasya śrāntasya śuṣkeṇa kaṇṭhena krośatas tadā / (13.1)
Par.?
nāśrauṣīt kaścana tadā śakuner iva vāśitam // (13.2)
Par.?
tatas taṃ kalaśaṃ dṛṣṭvā jalapūrṇaṃ sa pārthivaḥ / (14.1)
Par.?
abhyadravata vegena pītvā cāmbho vyavāsṛjat // (14.2)
Par.?
sa pītvā śītalaṃ toyaṃ pipāsārto mahīpatiḥ / (15.1)
Par.?
nirvāṇam agamad dhīmān susukhī cābhavat tadā // (15.2)
Par.?
tatas te pratyabudhyanta ṛṣayaḥ sanarādhipāḥ / (16.1)
Par.?
nistoyaṃ taṃ ca kalaśaṃ dadṛśuḥ sarva eva te // (16.2)
Par.?
kasya karmedam iti ca paryapṛcchan samāgatāḥ / (17.1)
Par.?
yuvanāśvo mayetyeva satyaṃ samabhipadyata // (17.2)
Par.?
na yuktam iti taṃ prāha bhagavān bhārgavas tadā / (18.1)
Par.?
sutārthaṃ sthāpitā hyāpas tapasā caiva saṃbhṛtāḥ // (18.2)
Par.?
mayā hyatrāhitaṃ brahma tapa āsthāya dāruṇam / (19.1)
Par.?
putrārthaṃ tava rājarṣe mahābalaparākrama // (19.2)
Par.?
mahābalo mahāvīryas tapobalasamanvitaḥ / (20.1)
Par.?
yaḥ śakram api vīryeṇa gamayed yamasādanam // (20.2)
Par.?
anena vidhinā rājan mayaitad upapāditam / (21.1)
Par.?
abbhakṣaṇaṃ tvayā rājann ayuktaṃ kṛtam adya vai // (21.2)
Par.?
na tvadya śakyam asmābhir etat kartum ato 'nyathā / (22.1)
Par.?
nūnaṃ daivakṛtaṃ hyetad yad evaṃ kṛtavān asi // (22.2)
Par.?
pipāsitena yāḥ pītā vidhimantrapuraskṛtāḥ / (23.1)
Par.?
āpas tvayā mahārāja mattapovīryasaṃbhṛtāḥ / (23.2)
Par.?
tābhyas tvam ātmanā putram evaṃvīryaṃ janiṣyasi // (23.3)
Par.?
vidhāsyāmo vayaṃ tatra taveṣṭiṃ paramādbhutām / (24.1)
Par.?
yathā śakrasamaṃ putraṃ janayiṣyasi vīryavān // (24.2)
Par.?
tato varṣaśate pūrṇe tasya rājño mahātmanaḥ / (25.1)
Par.?
vāmaṃ pārśvaṃ vinirbhidya sutaḥ sūrya ivāparaḥ // (25.2)
Par.?
niścakrāma mahātejā na ca taṃ mṛtyur āviśat / (26.1)
Par.?
yuvanāśvaṃ narapatiṃ tad adbhutam ivābhavat // (26.2)
Par.?
tataḥ śakro mahātejās taṃ didṛkṣur upāgamat / (27.1)
Par.?
pradeśinīṃ tato 'syāsye śakraḥ samabhisaṃdadhe // (27.2)
Par.?
mām ayaṃ dhāsyatītyevaṃ paribhāṣṭaḥ sa vajriṇā / (28.1)
Par.?
māndhāteti ca nāmāsya cakruḥ sendrā divaukasaḥ // (28.2)
Par.?
pradeśinīṃ śakradattām āsvādya sa śiśus tadā / (29.1)
Par.?
avardhata mahīpāla kiṣkūṇāṃ ca trayodaśa // (29.2)
Par.?
vedās taṃ sadhanurvedā divyānyastrāṇi ceśvaram / (30.1)
Par.?
upatasthur mahārāja dhyātamātrāṇi sarvaśaḥ // (30.2)
Par.?
dhanur ājagavaṃ nāma śarāḥ śṛṅgodbhavāś ca ye / (31.1)
Par.?
abhedyaṃ kavacaṃ caiva sadyas tam upasaṃśrayan // (31.2)
Par.?
so 'bhiṣikto maghavatā svayaṃ śakreṇa bhārata / (32.1)
Par.?
dharmeṇa vyajayallokāṃs trīn viṣṇur iva vikramaiḥ // (32.2)
Par.?
tasyāpratihataṃ cakraṃ prāvartata mahātmanaḥ / (33.1)
Par.?
ratnāni caiva rājarṣiṃ svayam evopatasthire // (33.2)
Par.?
tasyeyaṃ vasusampūrṇā vasudhā vasudhādhipa / (34.1)
Par.?
teneṣṭaṃ vividhair yajñair bahubhiḥ svāptadakṣiṇaiḥ // (34.2)
Par.?
citacaityo mahātejā dharmaṃ prāpya ca puṣkalam / (35.1)
Par.?
śakrasyārdhāsanaṃ rājaṃllabdhavān amitadyutiḥ // (35.2)
Par.?
ekāhnā pṛthivī tena dharmanityena dhīmatā / (36.1)
Par.?
nirjitā śāsanād eva saratnākarapattanā // (36.2)
Par.?
tasya cityair mahārāja kratūnāṃ dakṣiṇāvatām / (37.1)
Par.?
caturantā mahī vyāptā nāsīt kiṃcid anāvṛtam // (37.2)
Par.?
tena padmasahasrāṇi gavāṃ daśa mahātmanā / (38.1)
Par.?
brāhmaṇebhyo mahārāja dattānīti pracakṣate // (38.2)
Par.?
tena dvādaśavārṣikyām anāvṛṣṭyāṃ mahātmanā / (39.1)
Par.?
vṛṣṭaṃ sasyavivṛddhyarthaṃ miṣato vajrapāṇinaḥ // (39.2)
Par.?
tena somakulotpanno gāndhārādhipatir mahān / (40.1)
Par.?
garjann iva mahāmeghaḥ pramathya nihataḥ śaraiḥ // (40.2) Par.?
prajāś caturvidhās tena jitā rājan mahātmanā / (41.1)
Par.?
tenātmatapasā lokāḥ sthāpitāścāpi tejasā // (41.2)
Par.?
tasyaitad devayajanaṃ sthānam ādityavarcasaḥ / (42.1)
Par.?
paśya puṇyatame deśe kurukṣetrasya madhyataḥ // (42.2)
Par.?
etat te sarvam ākhyātaṃ māndhātuś caritaṃ mahat / (43.1)
Par.?
janma cāgryaṃ mahīpāla yanmāṃ tvaṃ paripṛcchasi // (43.2)
Par.?
Duration=0.11690497398376 secs.