UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 2839
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
mārkaṇḍeya uvāca / (1.1)
Par.?
tato 'vidūre nalinīṃ prabhūtakamalotpalām / (1.2)
Par.?
sītāharaṇaduḥkhārtaḥ pampāṃ rāmaḥ samāsadat // (1.3)
Par.?
mārutena suśītena sukhenāmṛtagandhinā / (2.1)
Par.?
sevyamāno vane tasmiñjagāma manasā priyām // (2.2)
Par.?
vilalāpa sa rājendrastatra kāntām anusmaran / (3.1)
Par.?
kāmabāṇābhisaṃtaptaḥ saumitris tam athābravīt // (3.2)
Par.?
na tvām evaṃvidho bhāvaḥ spraṣṭum arhati mānada / (4.1)
Par.?
ātmavantam iva vyādhiḥ puruṣaṃ vṛddhaśīlinam // (4.2)
Par.?
pravṛttir upalabdhā te vaidehyā rāvaṇasya ca / (5.1)
Par.?
tāṃ tvaṃ puruṣakāreṇa buddhyā caivopapādaya // (5.2) Par.?
abhigacchāva sugrīvaṃ śailasthaṃ haripuṃgavam / (6.1)
Par.?
mayi śiṣye ca bhṛtye ca sahāye ca samāśvasa // (6.2)
Par.?
evaṃ bahuvidhair vākyair lakṣmaṇena sa rāghavaḥ / (7.1)
Par.?
uktaḥ prakṛtim āpede kārye cānantaro 'bhavat // (7.2)
Par.?
niṣevya vāri pampāyās tarpayitvā pitṝn api / (8.1)
Par.?
pratasthatur ubhau vīrau bhrātarau rāmalakṣmaṇau // (8.2)
Par.?
tāvṛśyamūkam abhyetya bahumūlaphalaṃ girim / (9.1)
Par.?
giryagre vānarān pañca vīrau dadṛśatus tadā // (9.2)
Par.?
sugrīvaḥ preṣayāmāsa sacivaṃ vānaraṃ tayoḥ / (10.1)
Par.?
buddhimantaṃ hanūmantaṃ himavantam iva sthitam // (10.2)
Par.?
tena sambhāṣya pūrvaṃ tau sugrīvam abhijagmatuḥ / (11.1)
Par.?
sakhyaṃ vānararājena cakre rāmas tato nṛpa // (11.2)
Par.?
tadvāso darśayāmāsus tasya kārye nivedite / (12.1)
Par.?
vānarāṇāṃ tu yat sītā hriyamāṇābhyavāsṛjat // (12.2)
Par.?
tat pratyayakaraṃ labdhvā sugrīvaṃ plavagādhipam / (13.1)
Par.?
pṛthivyāṃ vānaraiśvarye svayaṃ rāmo 'bhyaṣecayat // (13.2)
Par.?
pratijajñe ca kākutsthaḥ samare vālino vadham / (14.1)
Par.?
sugrīvaś cāpi vaidehyāḥ punar ānayanaṃ nṛpa // (14.2)
Par.?
ityuktvā samayaṃ kṛtvā viśvāsya ca parasparam / (15.1)
Par.?
abhyetya sarve kiṣkindhāṃ tasthur yuddhābhikāṅkṣiṇaḥ // (15.2)
Par.?
sugrīvaḥ prāpya kiṣkindhāṃ nanādaughanibhasvanaḥ / (16.1)
Par.?
nāsya tan mamṛṣe vālī taṃ tārā pratyaṣedhayat // (16.2)
Par.?
yathā nadati sugrīvo balavān eṣa vānaraḥ / (17.1)
Par.?
manye cāśrayavān prāpto na tvaṃ nirgantum arhasi // (17.2)
Par.?
hemamālī tato vālī tārāṃ tārādhipānanām / (18.1)
Par.?
provāca vacanaṃ vāgmī tāṃ vānarapatiḥ patiḥ // (18.2)
Par.?
sarvabhūtarutajñā tvaṃ paśya buddhyā samanvitā / (19.1)
Par.?
kenāpāśrayavān prāpto mamaiṣa bhrātṛgandhikaḥ // (19.2)
Par.?
cintayitvā muhūrtaṃ tu tārā tārādhipaprabhā / (20.1)
Par.?
patim ityabravīt prājñā śṛṇu sarvaṃ kapīśvara // (20.2)
Par.?
hṛtadāro mahāsattvo rāmo daśarathātmajaḥ / (21.1)
Par.?
tulyārimitratāṃ prāptaḥ sugrīveṇa dhanurdharaḥ // (21.2)
Par.?
bhrātā cāsya mahābāhuḥ saumitrir aparājitaḥ / (22.1)
Par.?
lakṣmaṇo nāma medhāvī sthitaḥ kāryārthasiddhaye // (22.2)
Par.?
maindaś ca dvividaścaiva hanūmāṃś cānilātmajaḥ / (23.1)
Par.?
jāmbavān ṛkṣarājaśca sugrīvasacivāḥ sthitāḥ // (23.2)
Par.?
sarva ete mahātmāno buddhimanto mahābalāḥ / (24.1)
Par.?
alaṃ tava vināśāya rāmavīryavyapāśrayāt // (24.2)
Par.?
tasyāstad ākṣipya vaco hitam uktaṃ kapīśvaraḥ / (25.1)
Par.?
paryaśaṅkata tām īrṣuḥ sugrīvagatamānasām // (25.2)
Par.?
tārāṃ paruṣam uktvā sa nirjagāma guhāmukhāt / (26.1)
Par.?
sthitaṃ mālyavato 'bhyāśe sugrīvaṃ so 'bhyabhāṣata // (26.2)
Par.?
asakṛt tvaṃ mayā mūḍha nirjito jīvitapriyaḥ / (27.1)
Par.?
mukto jñātir iti jñātvā kā tvarā maraṇe punaḥ // (27.2)
Par.?
ityuktaḥ prāha sugrīvo bhrātaraṃ hetumad vacaḥ / (28.1)
Par.?
prāptakālam amitraghno rāmaṃ saṃbodhayann iva // (28.2)
Par.?
hṛtadārasya me rājan hṛtarājyasya ca tvayā / (29.1)
Par.?
kiṃ nu jīvitasāmarthyam iti viddhi samāgatam // (29.2)
Par.?
evam uktvā bahuvidhaṃ tatas tau saṃnipetatuḥ / (30.1)
Par.?
samare vālisugrīvau śālatālaśilāyudhau // (30.2)
Par.?
ubhau jaghnatur anyonyam ubhau bhūmau nipetatuḥ / (31.1)
Par.?
ubhau vavalgatuścitraṃ muṣṭibhiśca nijaghnatuḥ // (31.2)
Par.?
ubhau rudhirasaṃsiktau nakhadantaparikṣatau / (32.1)
Par.?
śuśubhāte tadā vīrau puṣpitāviva kiṃśukau // (32.2)
Par.?
na viśeṣastayor yuddhe tadā kaścana dṛśyate / (33.1)
Par.?
sugrīvasya tadā mālāṃ hanūmān kaṇṭha āsajat // (33.2)
Par.?
sa mālayā tadā vīraḥ śuśubhe kaṇṭhasaktayā / (34.1)
Par.?
śrīmān iva mahāśailo malayo meghamālayā // (34.2)
Par.?
kṛtacihnaṃ tu sugrīvaṃ rāmo dṛṣṭvā mahādhanuḥ / (35.1)
Par.?
vicakarṣa dhanuḥśreṣṭhaṃ vālim uddiśya lakṣyavat // (35.2)
Par.?
visphāras tasya dhanuṣo yantrasyeva tadā babhau / (36.1)
Par.?
vitatrāsa tadā vālī śareṇābhihato hṛdi // (36.2)
Par.?
sa bhinnamarmābhihato vaktrācchoṇitam udvaman / (37.1)
Par.?
dadarśāvasthitaṃ rāmam ārāt saumitriṇā saha // (37.2)
Par.?
garhayitvā sa kākutsthaṃ papāta bhuvi mūrchitaḥ / (38.1)
Par.?
tārā dadarśa taṃ bhūmau tārāpatim iva cyutam // (38.2)
Par.?
hate vālini sugrīvaḥ kiṣkindhāṃ pratyapadyata / (39.1)
Par.?
tāṃ ca tārāpatimukhīṃ tārāṃ nipatiteśvarām // (39.2)
Par.?
rāmastu caturo māsān pṛṣṭhe mālyavataḥ śubhe / (40.1)
Par.?
nivāsam akarod dhīmān sugrīveṇābhyupasthitaḥ // (40.2)
Par.?
rāvaṇo 'pi purīṃ gatvā laṅkāṃ kāmabalātkṛtaḥ / (41.1)
Par.?
sītāṃ niveśayāmāsa bhavane nandanopame / (41.2)
Par.?
aśokavanikābhyāśe tāpasāśramasaṃnibhe // (41.3)
Par.?
bhartṛsmaraṇatanvaṅgī tāpasīveṣadhāriṇī / (42.1)
Par.?
upavāsatapaḥśīlā tatra sā pṛthulekṣaṇā / (42.2)
Par.?
uvāsa duḥkhavasatīḥ phalamūlakṛtāśanā // (42.3)
Par.?
dideśa rākṣasīstatra rakṣaṇe rākṣasādhipaḥ / (43.1)
Par.?
prāsāsiśūlaparaśumudgarālātadhāriṇīḥ // (43.2)
Par.?
dvyakṣīṃ tryakṣīṃ lalāṭākṣīṃ dīrghajihvām ajihvikām / (44.1)
Par.?
tristanīm ekapādāṃ ca trijaṭām ekalocanām // (44.2)
Par.?
etāś cānyāś ca dīptākṣyaḥ karabhotkaṭamūrdhajāḥ / (45.1)
Par.?
parivāryāsate sītāṃ divārātram atandritāḥ // (45.2)
Par.?
tās tu tām āyatāpāṅgīṃ piśācyo dāruṇasvanāḥ / (46.1)
Par.?
tarjayanti sadā raudrāḥ paruṣavyañjanākṣarāḥ // (46.2)
Par.?
khādāma pāṭayāmaināṃ tilaśaḥ pravibhajya tām / (47.1)
Par.?
yeyaṃ bhartāram asmākam avamanyeha jīvati // (47.2)
Par.?
ityevaṃ paribhartsantīs trāsyamānā punaḥ punaḥ / (48.1)
Par.?
bhartṛśokasamāviṣṭā niḥśvasyedam uvāca tāḥ // (48.2)
Par.?
āryāḥ khādata māṃ śīghraṃ na me lobho 'sti jīvite / (49.1)
Par.?
vinā taṃ puṇḍarīkākṣaṃ nīlakuñcitamūrdhajam // (49.2)
Par.?
apyevāhaṃ nirāhārā jīvitapriyavarjitā / (50.1)
Par.?
śoṣayiṣyāmi gātrāṇi vyālī tālagatā yathā // (50.2)
Par.?
na tvanyam abhigaccheyaṃ pumāṃsaṃ rāghavād ṛte / (51.1)
Par.?
iti jānīta satyaṃ me kriyatāṃ yad anantaram // (51.2)
Par.?
tasyāstad vacanaṃ śrutvā rākṣasyas tāḥ kharasvanāḥ / (52.1)
Par.?
ākhyātuṃ rākṣasendrāya jagmus tat sarvam āditaḥ // (52.2)
Par.?
gatāsu tāsu sarvāsu trijaṭā nāma rākṣasī / (53.1)
Par.?
sāntvayāmāsa vaidehīṃ dharmajñā priyavādinī // (53.2)
Par.?
sīte vakṣyāmi te kiṃcid viśvāsaṃ kuru me sakhi / (54.1)
Par.?
bhayaṃ te vyetu vāmoru śṛṇu cedaṃ vaco mama // (54.2)
Par.?
avindhyo nāma medhāvī vṛddho rākṣasapuṃgavaḥ / (55.1)
Par.?
sa rāmasya hitānveṣī tvadarthe hi sa māvadat // (55.2)
Par.?
sītā madvacanād vācyā samāśvāsya prasādya ca / (56.1)
Par.?
bhartā te kuśalī rāmo lakṣmaṇānugato balī // (56.2)
Par.?
sakhyaṃ vānararājena śakrapratimatejasā / (57.1)
Par.?
kṛtavān rāghavaḥ śrīmāṃs tvadarthe ca samudyataḥ // (57.2)
Par.?
mā ca te 'stu bhayaṃ bhīru rāvaṇāllokagarhitāt / (58.1)
Par.?
nalakūbaraśāpena rakṣitā hyasyanindite // (58.2)
Par.?
śapto hyeṣa purā pāpo vadhūṃ rambhāṃ parāmṛśan / (59.1)
Par.?
na śakto vivaśāṃ nārīm upaitum ajitendriyaḥ // (59.2)
Par.?
kṣipram eṣyati te bhartā sugrīveṇābhirakṣitaḥ / (60.1)
Par.?
saumitrisahito dhīmāṃs tvāṃ ceto mokṣayiṣyati // (60.2)
Par.?
svapnā hi sumahāghorā dṛṣṭā me 'niṣṭadarśanāḥ / (61.1)
Par.?
vināśāyāsya durbuddheḥ paulastyakulaghātinaḥ // (61.2)
Par.?
dāruṇo hyeṣa duṣṭātmā kṣudrakarmā niśācaraḥ / (62.1)
Par.?
svabhāvācchīladoṣeṇa sarveṣāṃ bhayavardhanaḥ // (62.2)
Par.?
spardhate sarvadevair yaḥ kālopahatacetanaḥ / (63.1)
Par.?
mayā vināśaliṅgāni svapne dṛṣṭāni tasya vai // (63.2)
Par.?
tailābhiṣikto vikaco majjan paṅke daśānanaḥ / (64.1)
Par.?
asakṛt kharayukte tu rathe nṛtyann iva sthitaḥ // (64.2)
Par.?
kumbhakarṇādayaś ceme nagnāḥ patitamūrdhajāḥ / (65.1)
Par.?
kṛṣyante dakṣiṇām āśāṃ raktamālyānulepanāḥ // (65.2)
Par.?
śvetātapatraḥ soṣṇīṣaḥ śuklamālyavibhūṣaṇaḥ / (66.1)
Par.?
śvetaparvatam ārūḍha eka eva vibhīṣaṇaḥ // (66.2)
Par.?
sacivāścāsya catvāraḥ śuklamālyānulepanāḥ / (67.1)
Par.?
śvetaparvatam ārūḍhā mokṣyante 'smān mahābhayāt // (67.2)
Par.?
rāmasyāstreṇa pṛthivī parikṣiptā sasāgarā / (68.1)
Par.?
yaśasā pṛthivīṃ kṛtsnāṃ pūrayiṣyati te patiḥ // (68.2)
Par.?
asthisaṃcayam ārūḍho bhuñjāno madhupāyasam / (69.1)
Par.?
lakṣmaṇaśca mayā dṛṣṭo nirīkṣan sarvatodiśaḥ // (69.2)
Par.?
rudatī rudhirārdrāṅgī vyāghreṇa parirakṣitā / (70.1)
Par.?
asakṛt tvaṃ mayā dṛṣṭā gacchantī diśam uttarām // (70.2)
Par.?
harṣam eṣyasi vaidehi kṣipraṃ bhartṛsamanvitā / (71.1)
Par.?
rāghaveṇa saha bhrātrā sīte tvam acirād iva // (71.2)
Par.?
iti sā mṛgaśāvākṣī tacchrutvā trijaṭāvacaḥ / (72.1)
Par.?
babhūvāśāvatī bālā punar bhartṛsamāgame // (72.2)
Par.?
yāvad abhyāgatā raudrāḥ piśācyas tāḥ sudāruṇāḥ / (73.1)
Par.?
dadṛśus tāṃ trijaṭayā sahāsīnāṃ yathā purā // (73.2)
Par.?
Duration=0.4843921661377 secs.