UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 5644
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
vaiśaṃpāyana uvāca / (1.1)
Par.?
sa rājadhānyā niryāya vairāṭiḥ pṛthivīṃjayaḥ / (1.2)
Par.?
prayāhītyabravīt sūtaṃ yatra te kuravo gatāḥ // (1.3)
Par.?
samavetān kurūn yāvajjigīṣūn avajitya vai / (2.1)
Par.?
gāścaiṣāṃ kṣipram ādāya punar āyāmi svaṃ puram // (2.2)
Par.?
tatastāṃścodayāmāsa sadaśvān pāṇḍunandanaḥ / (3.1)
Par.?
te hayā narasiṃhena coditā vātaraṃhasaḥ / (3.2)
Par.?
ālikhanta ivākāśam ūhuḥ kāñcanamālinaḥ // (3.3)
Par.?
nātidūram atho yātvā matsyaputradhanaṃjayau / (4.1)
Par.?
avekṣetām amitraghnau kurūṇāṃ balināṃ balam / (4.2)
Par.?
śmaśānam abhito gatvā āsasāda kurūn atha // (4.3)
Par.?
tad anīkaṃ mahat teṣāṃ vibabhau sāgarasvanam / (5.1)
Par.?
sarpamāṇam ivākāśe vanaṃ bahulapādapam // (5.2)
Par.?
dadṛśe pārthivo reṇur janitastena sarpatā / (6.1)
Par.?
dṛṣṭipraṇāśo bhūtānāṃ divaspṛṅ narasattama // (6.2)
Par.?
tad anīkaṃ mahad dṛṣṭvā gajāśvarathasaṃkulam / (7.1)
Par.?
karṇaduryodhanakṛpair guptaṃ śāṃtanavena ca // (7.2)
Par.?
droṇena ca saputreṇa maheṣvāsena dhīmatā / (8.1)
Par.?
hṛṣṭaromā bhayodvignaḥ pārthaṃ vairāṭir abravīt // (8.2)
Par.?
notsahe kurubhir yoddhuṃ romaharṣaṃ hi paśya me / (9.1)
Par.?
bahupravīram atyugraṃ devair api durāsadam / (9.2)
Par.?
pratiyoddhuṃ na śakṣyāmi kurusainyam anantakam // (9.3)
Par.?
nāśaṃse bhāratīṃ senāṃ praveṣṭuṃ bhīmakārmukām / (10.1) Par.?
rathanāgāśvakalilāṃ pattidhvajasamākulām / (10.2)
Par.?
dṛṣṭvaiva hi parān ājāvātmā pravyathatīva me // (10.3)
Par.?
yatra droṇaśca bhīṣmaśca kṛpaḥ karṇo viviṃśatiḥ / (11.1)
Par.?
aśvatthāmā vikarṇaśca somadatto 'tha bāhlikaḥ // (11.2)
Par.?
duryodhanastathā vīro rājā ca rathināṃ varaḥ / (12.1)
Par.?
dyutimanto maheṣvāsāḥ sarve yuddhaviśāradāḥ // (12.2)
Par.?
dṛṣṭvaiva hi kurūn etān vyūḍhānīkān prahāriṇaḥ / (13.1)
Par.?
hṛṣitāni ca romāṇi kaśmalaṃ cāgataṃ mama // (13.2)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (14.1)
Par.?
aviyāto viyātasya maurkhyād dhūrtasya paśyataḥ / (14.2)
Par.?
paridevayate mandaḥ sakāśe savyasācinaḥ // (14.3)
Par.?
trigartānme pitā yātaḥ śūnye saṃpraṇidhāya mām / (15.1)
Par.?
sarvāṃ senām upādāya na me santīha sainikāḥ // (15.2)
Par.?
so 'ham eko bahūn bālaḥ kṛtāstrān akṛtaśramaḥ / (16.1)
Par.?
pratiyoddhuṃ na śakṣyāmi nivartasva bṛhannaḍe // (16.2)
Par.?
arjuna uvāca / (17.1)
Par.?
bhayena dīnarūpo 'si dviṣatāṃ harṣavardhanaḥ / (17.2)
Par.?
na ca tāvat kṛtaṃ kiṃcit paraiḥ karma raṇājire // (17.3)
Par.?
svayam eva ca mām āttha vaha māṃ kauravān prati / (18.1)
Par.?
so 'haṃ tvāṃ tatra neṣyāmi yatraite bahulā dhvajāḥ // (18.2)
Par.?
madhyam āmiṣagṛdhrāṇāṃ kurūṇām ātatāyinām / (19.1)
Par.?
neṣyāmi tvāṃ mahābāho pṛthivyām api yudhyatām // (19.2)
Par.?
tathā strīṣu pratiśrutya pauruṣaṃ puruṣeṣu ca / (20.1)
Par.?
katthamāno 'bhiniryāya kimarthaṃ na yuyutsase // (20.2)
Par.?
na ced vijitya gāstāstvaṃ gṛhān vai pratiyāsyasi / (21.1)
Par.?
prahasiṣyanti vīra tvāṃ narā nāryaśca saṃgatāḥ // (21.2)
Par.?
aham apyatra sairandhryā stutaḥ sārathyakarmaṇi / (22.1)
Par.?
na hi śakṣyāmyanirjitya gāḥ prayātuṃ puraṃ prati // (22.2)
Par.?
stotreṇa caiva sairandhryāstava vākyena tena ca / (23.1)
Par.?
kathaṃ na yudhyeyam ahaṃ kurūn sarvān sthiro bhava // (23.2)
Par.?
uttara uvāca / (24.1)
Par.?
kāmaṃ harantu matsyānāṃ bhūyāṃsaṃ kuravo dhanam / (24.2)
Par.?
prahasantu ca māṃ nāryo narā vāpi bṛhannaḍe // (24.3)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (25.1)
Par.?
ityuktvā prādravad bhīto rathāt praskandya kuṇḍalī / (25.2)
Par.?
tyaktvā mānaṃ sa mandātmā visṛjya saśaraṃ dhanuḥ // (25.3)
Par.?
bṛhannaḍovāca / (26.1)
Par.?
naiṣa pūrvaiḥ smṛto dharmaḥ kṣatriyasya palāyanam / (26.2)
Par.?
śreyaste maraṇaṃ yuddhe na bhītasya palāyanam // (26.3)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (27.1)
Par.?
evam uktvā tu kaunteyaḥ so 'vaplutya rathottamāt / (27.2)
Par.?
tam anvadhāvad dhāvantaṃ rājaputraṃ dhanaṃjayaḥ / (27.3)
Par.?
dīrghāṃ veṇīṃ vidhunvānaḥ sādhu rakte ca vāsasī // (27.4)
Par.?
vidhūya veṇīṃ dhāvantam ajānanto 'rjunaṃ tadā / (28.1)
Par.?
sainikāḥ prāhasan kecit tathārūpam avekṣya tam // (28.2)
Par.?
taṃ śīghram abhidhāvantaṃ samprekṣya kuravo 'bruvan / (29.1)
Par.?
ka eṣa veṣapracchanno bhasmaneva hutāśanaḥ // (29.2)
Par.?
kiṃcid asya yathā puṃsaḥ kiṃcid asya yathā striyaḥ / (30.1)
Par.?
sārūpyam arjunasyeva klībarūpaṃ bibharti ca // (30.2)
Par.?
tad evaitacchirogrīvaṃ tau bāhū parighopamau / (31.1)
Par.?
tadvad evāsya vikrāntaṃ nāyam anyo dhanaṃjayāt // (31.2)
Par.?
amareṣviva devendro mānuṣeṣu dhanaṃjayaḥ / (32.1)
Par.?
ekaḥ ko 'smān upāyāyād anyo loke dhanaṃjayāt // (32.2)
Par.?
ekaḥ putro virāṭasya śūnye saṃnihitaḥ pure / (33.1)
Par.?
sa eṣa kila niryāto bālabhāvānna pauruṣāt // (33.2)
Par.?
satreṇa nūnaṃ channaṃ hi carantaṃ pārtham arjunam / (34.1)
Par.?
uttaraḥ sārathiṃ kṛtvā niryāto nagarād bahiḥ // (34.2)
Par.?
sa no manye dhvajān dṛṣṭvā bhīta eṣa palāyati / (35.1)
Par.?
taṃ nūnam eṣa dhāvantaṃ jighṛkṣati dhanaṃjayaḥ // (35.2)
Par.?
iti sma kuravaḥ sarve vimṛśantaḥ pṛthak pṛthak / (36.1)
Par.?
na ca vyavasituṃ kiṃcid uttaraṃ śaknuvanti te / (36.2)
Par.?
channaṃ tathā taṃ satreṇa pāṇḍavaṃ prekṣya bhārata // (36.3)
Par.?
uttaraṃ tu pradhāvantam anudrutya dhanaṃjayaḥ / (37.1)
Par.?
gatvā padaśataṃ tūrṇaṃ keśapakṣe parāmṛśat // (37.2)
Par.?
so 'rjunena parāmṛṣṭaḥ paryadevayad ārtavat / (38.1)
Par.?
bahulaṃ kṛpaṇaṃ caiva virāṭasya sutastadā // (38.2)
Par.?
śātakumbhasya śuddhasya śataṃ niṣkān dadāmi te / (39.1)
Par.?
maṇīn aṣṭau ca vaiḍūryān hemabaddhānmahāprabhān // (39.2)
Par.?
hemadaṇḍapraticchannaṃ rathaṃ yuktaṃ ca suvrajaiḥ / (40.1)
Par.?
mattāṃśca daśa mātaṅgānmuñca māṃ tvaṃ bṛhannaḍe // (40.2)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (41.1)
Par.?
evamādīni vākyāni vilapantam acetasam / (41.2)
Par.?
prahasya puruṣavyāghro rathasyāntikam ānayat // (41.3)
Par.?
athainam abravīt pārtho bhayārtaṃ naṣṭacetasam / (42.1)
Par.?
yadi notsahase yoddhuṃ śatrubhiḥ śatrukarśana / (42.2)
Par.?
ehi me tvaṃ hayān yaccha yudhyamānasya śatrubhiḥ // (42.3)
Par.?
prayāhyetad rathānīkaṃ madbāhubalarakṣitaḥ / (43.1)
Par.?
apradhṛṣyatamaṃ ghoraṃ guptaṃ vīrair mahārathaiḥ // (43.2)
Par.?
mā bhaistvaṃ rājaputrāgrya kṣatriyo 'si paraṃtapa / (44.1)
Par.?
ahaṃ vai kurubhir yotsyāmyavajeṣyāmi te paśūn // (44.2)
Par.?
praviśyaitad rathānīkam apradhṛṣyaṃ durāsadam / (45.1)
Par.?
yantā bhūstvaṃ naraśreṣṭha yotsye 'haṃ kurubhiḥ saha // (45.2)
Par.?
evaṃ bruvāṇo bībhatsur vairāṭim aparājitaḥ / (46.1)
Par.?
samāśvāsya muhūrtaṃ tam uttaraṃ bharatarṣabha // (46.2)
Par.?
tata enaṃ viceṣṭantam akāmaṃ bhayapīḍitam / (47.1)
Par.?
ratham āropayāmāsa pārthaḥ praharatāṃ varaḥ // (47.2)
Par.?
Duration=0.18664813041687 secs.