UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 8630
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
saṃjaya uvāca / (1.1)
Par.?
vṛṣasenaṃ hataṃ dṛṣṭvā śokāmarṣasamanvitaḥ / (1.2)
Par.?
muktvā śokodbhavaṃ vāri netrābhyāṃ sahasā vṛṣaḥ // (1.3)
Par.?
rathena karṇas tejasvī jagāmābhimukho ripūn / (2.1)
Par.?
yuddhāyāmarṣatāmrākṣaḥ samāhūya dhanaṃjayam // (2.2)
Par.?
tau rathau sūryasaṃkāśau vaiyāghraparivāraṇau / (3.1)
Par.?
sametau dadṛśus tatra dvāv ivārkau samāgatau // (3.2)
Par.?
śvetāśvau puruṣādityāv āsthitāv arimardanau / (4.1)
Par.?
śuśubhāte mahātmānau candrādityau yathā divi // (4.2)
Par.?
tau dṛṣṭvā vismayaṃ jagmuḥ sarvabhūtāni māriṣa / (5.1)
Par.?
trailokyavijaye yattāv indravairocanāv iva // (5.2)
Par.?
rathajyātalanirhrādair bāṇaśaṅkharavair api / (6.1)
Par.?
tau rathāv abhidhāvantau samālokya mahīkṣitām // (6.2)
Par.?
dhvajau ca dṛṣṭvā saṃsaktau vismayaḥ samapadyata / (7.1)
Par.?
hastikakṣyāṃ ca karṇasya vānaraṃ ca kirīṭinaḥ // (7.2)
Par.?
tau rathau samprasaktau ca dṛṣṭvā bhārata pārthivāḥ / (8.1)
Par.?
siṃhanādaravāṃś cakruḥ sādhuvādāṃś ca puṣkalān // (8.2)
Par.?
śrutvā tu dvairathaṃ tābhyāṃ tatra yodhāḥ samantataḥ / (9.1)
Par.?
cakrur bāhuvalaṃ caiva tathā celavalaṃ mahat // (9.2)
Par.?
ājagmuḥ kuravas tatra vāditrānugatās tadā / (10.1)
Par.?
karṇaṃ praharṣayantaś ca śaṅkhān dadhmuś ca puṣkalān // (10.2)
Par.?
tathaiva pāṇḍavāḥ sarve harṣayanto dhanaṃjayam / (11.1)
Par.?
tūryaśaṅkhaninādena diśaḥ sarvā vyanādayan // (11.2)
Par.?
kṣveḍitāsphoṭitotkruṣṭais tumulaṃ sarvato 'bhavat / (12.1)
Par.?
bāhughoṣāś ca vīrāṇāṃ karṇārjunasamāgame // (12.2)
Par.?
tau dṛṣṭvā puruṣavyāghrau rathasthau rathināṃ varau / (13.1)
Par.?
pragṛhītamahācāpau śaraśaktigadāyudhau // (13.2)
Par.?
varmiṇau baddhanistriṃśau śvetāśvau śaṅkhaśobhinau / (14.1)
Par.?
tūṇīravarasampannau dvāv api sma sudarśanau // (14.2)
Par.?
raktacandanadigdhāṅgau samadau vṛṣabhāv iva / (15.1)
Par.?
āśīviṣasamaprakhyau yamakālāntakopamau // (15.2)
Par.?
indravṛtrāv iva kruddhau
sūryācandramasaprabhau / (16.1)
Par.?
mahāgrahāv iva krūrau yugānte samupasthitau // (16.2)
Par.?
devagarbhau devasamau devatulyau ca rūpataḥ / (17.1)
Par.?
sametau puruṣavyāghrau prekṣya karṇadhanaṃjayau // (17.2)
Par.?
ubhau varāyudhadharāv ubhau raṇakṛtaśramau / (18.1)
Par.?
ubhau ca bāhuśabdena nādayantau nabhastalam // (18.2)
Par.?
ubhau viśrutakarmāṇau pauruṣeṇa balena ca / (19.1)
Par.?
ubhau ca sadṛśau yuddhe śambarāmararājayoḥ // (19.2)
Par.?
kārtavīryasamau yuddhe tathā dāśaratheḥ samau / (20.1)
Par.?
viṣṇuvīryasamau vīrye tathā bhavasamau yudhi // (20.2)
Par.?
ubhau śvetahayau rājan rathapravaravāhinau / (21.1)
Par.?
sārathī pravarau caiva tayor āstāṃ mahābalau // (21.2)
Par.?
tau tu dṛṣṭvā mahārāja rājamānau mahārathau / (22.1)
Par.?
siddhacāraṇasaṃghānāṃ vismayaḥ samapadyata // (22.2)
Par.?
dhārtarāṣṭrās tataḥ karṇaṃ sabalā bharatarṣabha / (23.1)
Par.?
parivavrur mahātmānaṃ kṣipram āhavaśobhinam // (23.2)
Par.?
tathaiva pāṇḍavā hṛṣṭā dhṛṣṭadyumnapurogamāḥ / (24.1)
Par.?
parivavrur mahātmānaṃ pārtham apratimaṃ yudhi // (24.2)
Par.?
tāvakānāṃ raṇe karṇo glaha āsīd viśāṃ pate / (25.1)
Par.?
tathaiva pāṇḍaveyānāṃ glahaḥ pārtho 'bhavad yudhi // (25.2)
Par.?
ta eva sabhyās tatrāsan prekṣakāś cābhavan sma te / (26.1)
Par.?
tatraiṣāṃ glahamānānāṃ dhruvau jayaparājayau // (26.2)
Par.?
tābhyāṃ dyūtaṃ samāyattaṃ vijayāyetarāya vā / (27.1)
Par.?
asmākaṃ
paṇḍavānāṃ ca sthitānāṃ raṇamūrdhani // (27.2)
Par.?
tau tu sthitau mahārāja samare yuddhaśālinau / (28.1)
Par.?
anyonyaṃ pratisaṃrabdhāv anyonyasya jayaiṣiṇau // (28.2)
Par.?
tāv ubhau prajihīrṣetām indravṛtrāv ivābhitaḥ / (29.1)
Par.?
bhīmarūpadharāv āstāṃ mahādhūmāv iva grahau // (29.2)
Par.?
tato 'ntarikṣe sākṣepā vivādā bharatarṣabha / (30.1)
Par.?
mitho bhedāś ca bhūtānām āsan karṇārjunāntare / (30.2)
Par.?
vyāśrayanta diśo bhinnāḥ sarvalokāś ca māriṣa // (30.3)
Par.?
devadānavagandharvāḥ piśācoragarākṣasāḥ / (31.1)
Par.?
pratipakṣagrahaṃ cakruḥ karṇārjunasamāgame // (31.2)
Par.?
dyaur āsīt karṇato vyagrā sanakṣatrā viśāṃ pate / (32.1)
Par.?
bhūmir viśālā pārthasya mātā putrasya bhārata // (32.2)
Par.?
saritaḥ sāgarāś caiva girayaś ca narottama / (33.1)
Par.?
vṛkṣāś cauṣadhayas tatra vyāśrayanta kirīṭinam // (33.2)
Par.?
asurā yātudhānāś ca guhyakāś ca paraṃtapa / (34.1)
Par.?
karṇataḥ samapadyanta khecarāṇi vayāṃsi ca // (34.2)
Par.?
ratnāni nidhayaḥ sarve vedāś cākhyānapañcamāḥ / (35.1)
Par.?
sopavedopaniṣadaḥ sarahasyāḥ sasaṃgrahāḥ // (35.2)
Par.?
vāsukiś citrasenaś ca takṣakaś copatakṣakaḥ / (36.1)
Par.?
parvatāś ca tathā sarve kādraveyāś ca sānvayāḥ / (36.2)
Par.?
viṣavanto mahāroṣā nāgāś cārjunato 'bhavan // (36.3)
Par.?
airāvatāḥ saurabheyā vaiśāleyāś ca bhoginaḥ / (37.1)
Par.?
ete 'bhavann arjunataḥ kṣudrasarpās tu karṇataḥ // (37.2)
Par.?
īhāmṛgā vyāḍamṛgā maṅgalyāś ca mṛgadvijāḥ / (38.1)
Par.?
pārthasya vijayaṃ rājan sarva evābhisaṃśritāḥ // (38.2)
Par.?
vasavo marutaḥ sādhyā rudrā viśve 'śvinau tathā / (39.1)
Par.?
agnir indraś ca somaś ca pavanaś ca diśo daśa / (39.2)
Par.?
dhanaṃjayam upājagmur ādityāḥ karṇato 'bhavan // (39.3)
Par.?
devās tu pitṛbhiḥ sārdhaṃ sagaṇārjunato 'bhavan / (40.1)
Par.?
yamo vaiśravaṇaś caiva varuṇaś ca yato 'rjunaḥ // (40.2)
Par.?
devabrahmanṛparṣīṇāṃ gaṇāḥ pāṇḍavato 'bhavan / (41.1)
Par.?
tumburupramukhā rājan gandharvāś ca yato 'rjunaḥ // (41.2)
Par.?
prāveyāḥ saha mauneyair gandharvāpsarasāṃ gaṇāḥ / (42.1)
Par.?
īhāmṛgavyāḍamṛgair dvipāś ca rathapattibhiḥ // (42.2)
Par.?
uhyamānās tathā meghair vāyunā ca manīṣiṇaḥ / (43.1)
Par.?
didṛkṣavaḥ samājagmuḥ karṇārjunasamāgamam // (43.2)
Par.?
devadānavagandharvā nāgā yakṣāḥ patatriṇaḥ / (44.1)
Par.?
maharṣayo vedavidaḥ pitaraś ca svadhābhujaḥ // (44.2)
Par.?
tapo vidyās tathauṣadhyo nānārūpāmbaratviṣaḥ / (45.1)
Par.?
antarikṣe mahārāja vinadanto 'vatasthire // (45.2)
Par.?
brahmā brahmarṣibhiḥ sārdhaṃ prajāpatibhir eva ca / (46.1)
Par.?
bhavenāvasthito yānaṃ divyaṃ taṃ deśam abhyayāt // (46.2)
Par.?
dṛṣṭvā prajāpatiṃ devāḥ svayaṃbhuvam upāgaman / (47.1)
Par.?
samo 'stu deva vijaya etayor narasiṃhayoḥ // (47.2)
Par.?
tad upaśrutya maghavā praṇipatya pitāmaham / (48.1)
Par.?
karṇārjunavināśena mā naśyatv akhilaṃ jagat // (48.2)
Par.?
svayaṃbho brūhi tad vākyaṃ samo 'stu vijayo 'nayoḥ / (49.1)
Par.?
tat tathāstu namas te 'stu prasīda bhagavan mama // (49.2)
Par.?
brahmeśānāv atho vākyam ūcatus tridaśeśvaram / (50.1)
Par.?
vijayo dhruva evāstu vijayasya mahātmanaḥ // (50.2)
Par.?
manasvī balavāñ śūraḥ kṛtāstraś ca tapodhanaḥ / (51.1)
Par.?
bibharti ca mahātejā dhanurvedam aśeṣataḥ // (51.2)
Par.?
atikramec ca māhātmyād diṣṭam etasya paryayāt / (52.1)
Par.?
atikrānte ca lokānām abhāvo niyato bhavet // (52.2)
Par.?
na vidyate vyavasthānaṃ kṛṣṇayoḥ kruddhayoḥ kvacit / (53.1)
Par.?
sraṣṭārau hy asataś cobhau sataś ca puruṣarṣabhau // (53.2)
Par.?
naranārāyaṇāv etau purāṇāv ṛṣisattamau / (54.1)
Par.?
aniyattau niyantārāv abhītau sma paraṃtapau // (54.2)
Par.?
karṇo lokān ayaṃ mukhyān prāpnotu puruṣarṣabhaḥ / (55.1)
Par.?
vīro vaikartanaḥ śūro vijayas tv astu kṛṣṇayoḥ // (55.2)
Par.?
vasūnāṃ ca salokatvaṃ marutāṃ vā samāpnuyāt / (56.1)
Par.?
sahito droṇabhīṣmābhyāṃ nākaloke mahīyatām // (56.2)
Par.?
ity ukto devadevābhyāṃ sahasrākṣo 'bravīd vacaḥ / (57.1)
Par.?
āmantrya sarvabhūtāni brahmeśānānuśāsanāt // (57.2)
Par.?
śrutaṃ bhavadbhir yat proktaṃ bhagavadbhyāṃ jagaddhitam / (58.1)
Par.?
tat tathā nānyathā taddhi tiṣṭhadhvaṃ gatamanyavaḥ // (58.2)
Par.?
iti śrutvendravacanaṃ sarvabhūtāni māriṣa / (59.1)
Par.?
vismitāny abhavan rājan pūjayāṃcakrire ca tat // (59.2)
Par.?
vyasṛjaṃś ca sugandhīni nānārūpāṇi khāt tathā / (60.1)
Par.?
puṣpavarṣāṇi vibudhā devatūryāṇy avādayan // (60.2)
Par.?
didṛkṣavaś cāpratimaṃ dvairathaṃ narasiṃhayoḥ / (61.1)
Par.?
devadānavagandharvāḥ sarva evāvatasthire / (61.2)
Par.?
rathau ca tau śvetahayau yuktaketū mahāsvanau // (61.3)
Par.?
samāgatā lokavīrāḥ śaṅkhān dadhmuḥ pṛthak pṛthak / (62.1)
Par.?
vāsudevārjunau vīrau karṇaśalyau ca bhārata // (62.2)
Par.?
tad bhīrusaṃtrāsakaraṃ yuddhaṃ samabhavat tadā / (63.1)
Par.?
anyonyaspardhinor vīrye śakraśambarayor iva // (63.2)
Par.?
tayor dhvajau vītamālau śuśubhāte rathasthitau / (64.1)
Par.?
pṛthagrūpau
samārchantau krodhaṃ yuddhe parasparam // (64.2)
Par.?
karṇasyāśīviṣanibhā ratnasāravatī dṛḍhā / (65.1)
Par.?
puraṃdaradhanuḥprakhyā hastikakṣyā vyarājata // (65.2)
Par.?
kapiśreṣṭhas tu pārthasya vyāditāsyo bhayaṃkaraḥ / (66.1)
Par.?
bhīṣayann eva daṃṣṭrābhir durnirīkṣyo ravir yathā // (66.2)
Par.?
yuddhābhilāṣuko bhūtvā dhvajo gāṇḍīvadhanvanaḥ / (67.1)
Par.?
karṇadhvajam upātiṣṭhat so
'vadīd abhinardayan // (67.2)
Par.?
utpatya ca mahāvegaḥ kakṣyām abhyahanat kapiḥ / (68.1)
Par.?
nakhaiś ca daśanaiś caiva garuḍaḥ pannagaṃ yathā // (68.2)
Par.?
sukiṅkiṇīkābharaṇā kālapāśopamāyasī / (69.1)
Par.?
abhyadravat susaṃkruddhā nāgakakṣyā mahākapim // (69.2)
Par.?
ubhayor uttame yuddhe dvairathe dyūta āhṛte / (70.1)
Par.?
prakurvāte dhvajau yuddhaṃ pratyaheṣan hayān hayāḥ // (70.2)
Par.?
avidhyat puṇḍarīkākṣaḥ śalyaṃ nayanasāyakaiḥ / (71.1)
Par.?
sa cāpi puṇḍarīkākṣaṃ tathaivābhisamaikṣata // (71.2)
Par.?
tatrājayad vāsudevaḥ śalyaṃ nayanasāyakaiḥ / (72.1)
Par.?
karṇaṃ cāpy ajayad dṛṣṭyā kuntīputro dhanaṃjayaḥ // (72.2)
Par.?
athābravīt sūtaputraḥ śalyam ābhāṣya sasmitam / (73.1)
Par.?
yadi pārtho raṇe hanyād adya mām iha karhicit / (73.2)
Par.?
kim uttaraṃ tadā te syāt sakhe satyaṃ bravīhi me // (73.3)
Par.?
śalya uvāca / (74.1) Par.?
yadi karṇa raṇe hanyād adya tvāṃ śvetavāhanaḥ / (74.2)
Par.?
ubhāv ekarathenāhaṃ hanyāṃ mādhavapāṇḍavau // (74.3)
Par.?
saṃjaya uvāca / (75.1)
Par.?
evam eva tu govindam arjunaḥ pratyabhāṣata / (75.2)
Par.?
taṃ prahasyābravīt kṛṣṇaḥ pārthaṃ param idaṃ vacaḥ // (75.3)
Par.?
pated divākaraḥ sthānācchīryetānekadhā kṣitiḥ / (76.1)
Par.?
śaityam agnir iyān na tvā karṇo hanyād dhanaṃjayam // (76.2)
Par.?
yadi tv evaṃ kathaṃcit syāl lokaparyasanaṃ yathā / (77.1)
Par.?
hanyāṃ karṇaṃ tathā śalyaṃ bāhubhyām eva saṃyuge // (77.2)
Par.?
iti kṛṣṇavacaḥ śrutvā prahasan kapiketanaḥ / (78.1)
Par.?
arjunaḥ pratyuvācedaṃ kṛṣṇam akliṣṭakāriṇam / (78.2)
Par.?
mamāpy etāv aparyāptau karṇaśalyau janārdana // (78.3)
Par.?
sapatākādhvajaṃ karṇaṃ saśalyarathavājinam / (79.1)
Par.?
sachatrakavacaṃ caiva saśaktiśarakārmukam // (79.2)
Par.?
draṣṭāsy adya śaraiḥ karṇaṃ raṇe kṛttam anekadhā / (80.1)
Par.?
adyainaṃ sarathaṃ sāśvaṃ saśaktikavacāyudham / (80.2)
Par.?
na hi me śāmyate vairaṃ kṛṣṇāṃ yat prāhasat purā // (80.3)
Par.?
adya draṣṭāsi govinda karṇam unmathitaṃ mayā / (81.1)
Par.?
vāraṇeneva mattena puṣpitaṃ jagatīruham // (81.2)
Par.?
adya tā madhurā vācaḥ śrotāsi madhusūdana / (82.1)
Par.?
adyābhimanyujananīm anṛṇaḥ sāntvayiṣyasi / (82.2)
Par.?
kuntīṃ pitṛṣvasāraṃ ca samprahṛṣṭo janārdana // (82.3)
Par.?
adya bāṣpamukhīṃ kṛṣṇāṃ sāntvayiṣyasi mādhava / (83.1)
Par.?
vāgbhiś cāmṛtakalpābhir dharmarājaṃ yudhiṣṭhiram // (83.2)
Par.?
Duration=0.33909296989441 secs.