UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 9172
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
saṃjaya uvāca / (1.1)
Par.?
kṛpasya vacanaṃ śrutvā dharmārthasahitaṃ śubham / (1.2)
Par.?
aśvatthāmā mahārāja duḥkhaśokasamanvitaḥ // (1.3)
Par.?
dahyamānastu śokena pradīptenāgninā yathā / (2.1)
Par.?
krūraṃ manastataḥ kṛtvā tāvubhau pratyabhāṣata // (2.2)
Par.?
puruṣe puruṣe buddhiḥ sā sā bhavati śobhanā / (3.1)
Par.?
tuṣyanti ca pṛthak sarve prajñayā te svayā svayā // (3.2)
Par.?
sarvo hi manyate loka ātmānaṃ buddhimattaram / (4.1)
Par.?
sarvasyātmā bahumataḥ sarvātmānaṃ praśaṃsati // (4.2)
Par.?
sarvasya hi svakā prajñā sādhuvāde pratiṣṭhitā / (5.1)
Par.?
parabuddhiṃ ca nindanti svāṃ praśaṃsanti cāsakṛt // (5.2)
Par.?
kāraṇāntarayogena yoge yeṣāṃ samā matiḥ / (6.1)
Par.?
te 'nyonyena ca tuṣyanti bahu manyanti cāsakṛt // (6.2)
Par.?
tasyaiva tu manuṣyasya sā sā buddhistadā tadā / (7.1)
Par.?
kālayogaviparyāsaṃ prāpyānyonyaṃ vipadyate // (7.2)
Par.?
acintyatvāddhi cittānāṃ manuṣyāṇāṃ viśeṣataḥ / (8.1)
Par.?
cittavaikalyam āsādya sā sā buddhiḥ prajāyate // (8.2)
Par.?
yathā hi vaidyaḥ kuśalo jñātvā vyādhiṃ yathāvidhi / (9.1)
Par.?
bheṣajaṃ kurute yogāt praśamārtham ihābhibho // (9.2)
Par.?
evaṃ kāryasya yogārthaṃ buddhiṃ kurvanti mānavāḥ / (10.1)
Par.?
prajñayā hi svayā yuktāstāṃ ca nindanti mānavāḥ // (10.2)
Par.?
anyayā yauvane martyo buddhyā bhavati mohitaḥ / (11.1)
Par.?
madhye 'nyayā jarāyāṃ tu so 'nyāṃ rocayate matim // (11.2)
Par.?
vyasanaṃ vā punar ghoraṃ samṛddhiṃ vāpi tādṛśīm / (12.1)
Par.?
avāpya puruṣo bhoja kurute buddhivaikṛtam // (12.2)
Par.?
ekasminn eva puruṣe sā sā buddhistadā tadā / (13.1)
Par.?
bhavatyanityaprajñatvāt sā tasyaiva na rocate // (13.2)
Par.?
niścitya tu yathāprajñaṃ yāṃ matiṃ sādhu paśyati / (14.1)
Par.?
tasyāṃ prakurute bhāvaṃ sā tasyodyogakārikā // (14.2)
Par.?
sarvo hi puruṣo bhoja sādhvetad iti niścitaḥ / (15.1)
Par.?
kartum ārabhate prīto maraṇādiṣu karmasu // (15.2)
Par.?
sarve hi yuktiṃ vijñāya prajñāṃ cāpi svakāṃ narāḥ / (16.1)
Par.?
ceṣṭante vividhāśceṣṭā hitam ityeva jānate // (16.2)
Par.?
upajātā vyasanajā yeyam adya matir mama / (17.1)
Par.?
yuvayostāṃ pravakṣyāmi mama śokavināśinīm // (17.2)
Par.?
prajāpatiḥ prajāḥ sṛṣṭvā karma tāsu vidhāya ca / (18.1)
Par.?
varṇe varṇe samādhatta ekaikaṃ guṇavattaram // (18.2)
Par.?
brāhmaṇe damam avyagraṃ kṣatriye teja uttamam / (19.1)
Par.?
dākṣyaṃ vaiśye ca śūdre ca sarvavarṇānukūlatām // (19.2)
Par.?
adānto brāhmaṇo 'sādhur nistejāḥ kṣatriyo 'dhamaḥ / (20.1)
Par.?
adakṣo nindyate vaiśyaḥ śūdraśca pratikūlavān // (20.2)
Par.?
so 'smi jātaḥ kule śreṣṭhe brāhmaṇānāṃ supūjite / (21.1)
Par.?
mandabhāgyatayāsmyetaṃ kṣatradharmam anuṣṭhitaḥ // (21.2)
Par.?
kṣatradharmaṃ viditvāhaṃ yadi brāhmaṇyasaṃśritam / (22.1)
Par.?
prakuryāṃ sumahat karma na me tat sādhu saṃmatam // (22.2)
Par.?
dhārayitvā dhanur divyaṃ divyānyastrāṇi cāhave / (23.1)
Par.?
pitaraṃ nihataṃ dṛṣṭvā kiṃ nu vakṣyāmi saṃsadi // (23.2)
Par.?
so 'ham adya yathākāmaṃ kṣatradharmam upāsya tam / (24.1)
Par.?
gantāsmi padavīṃ rājñaḥ pituścāpi mahādyuteḥ // (24.2)
Par.?
adya svapsyanti pāñcālā viśvastā jitakāśinaḥ / (25.1)
Par.?
vimuktayugyakavacā harṣeṇa ca samanvitāḥ / (25.2)
Par.?
vayaṃ jitā matāścaiṣāṃ śrāntā
vyāyamanena ca // (25.3)
Par.?
teṣāṃ niśi prasuptānāṃ svasthānāṃ śibire svake / (26.1)
Par.?
avaskandaṃ kariṣyāmi śibirasyādya duṣkaram // (26.2)
Par.?
tān avaskandya śibire pretabhūtān vicetasaḥ / (27.1)
Par.?
sūdayiṣyāmi vikramya maghavān iva dānavān // (27.2)
Par.?
adya tān sahitān sarvān dhṛṣṭadyumnapurogamān / (28.1)
Par.?
sūdayiṣyāmi vikramya kakṣaṃ dīpta ivānalaḥ / (28.2)
Par.?
nihatya caiva pāñcālāñ śāntiṃ labdhāsmi sattama // (28.3)
Par.?
pāñcāleṣu cariṣyāmi sūdayann adya saṃyuge / (29.1)
Par.?
pinākapāṇiḥ saṃkruddhaḥ svayaṃ rudraḥ paśuṣviva // (29.2)
Par.?
adyāhaṃ sarvapāñcālānnihatya ca nikṛtya ca / (30.1)
Par.?
ardayiṣyāmi saṃkruddho raṇe pāṇḍusutāṃstathā // (30.2) Par.?
adyāhaṃ sarvapāñcālaiḥ kṛtvā bhūmiṃ śarīriṇīm / (31.1)
Par.?
prahṛtyaikaikaśastebhyo bhaviṣyāmyanṛṇaḥ pituḥ // (31.2)
Par.?
duryodhanasya karṇasya bhīṣmasaindhavayor api / (32.1)
Par.?
gamayiṣyāmi pāñcālān padavīm adya durgamām // (32.2)
Par.?
adya pāñcālarājasya dhṛṣṭadyumnasya vai niśi / (33.1)
Par.?
virātre pramathiṣyāmi paśor iva śiro balāt // (33.2)
Par.?
adya pāñcālapāṇḍūnāṃ śayitān ātmajānniśi / (34.1)
Par.?
khaḍgena niśitenājau pramathiṣyāmi gautama // (34.2)
Par.?
adya pāñcālasenāṃ tāṃ nihatya niśi sauptike / (35.1)
Par.?
kṛtakṛtyaḥ sukhī caiva bhaviṣyāmi mahāmate // (35.2)
Par.?
Duration=0.38526105880737 secs.