UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 6200
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
gurur uvāca / (1.1)
Par.?
pravṛttilakṣaṇo dharmo yathāyam upapadyate / (1.2)
Par.?
teṣāṃ vijñānaniṣṭhānām anyat tattvaṃ na rocate // (1.3)
Par.?
durlabhā vedavidvāṃso vedokteṣu vyavasthitāḥ / (2.1)
Par.?
prayojanam atastvatra mārgam icchanti saṃstutam // (2.2)
Par.?
sadbhir ācaritatvāt tu vṛttam etad agarhitam / (3.1)
Par.?
iyaṃ sā buddhir anyeyaṃ yayā yāti parāṃ gatim // (3.2)
Par.?
śarīravān upādatte mohāt sarvaparigrahān / (4.1)
Par.?
kāmakrodhādibhir bhāvair yukto rājasatāmasaiḥ // (4.2)
Par.?
nāśuddham ācaret tasmād abhīpsan dehayāpanam / (5.1)
Par.?
karmaṇo vivaraṃ kurvanna lokān āpnuyācchubhān // (5.2)
Par.?
lohayuktaṃ yathā hema vipakvaṃ na virājate / (6.1)
Par.?
tathāpakvakaṣāyākhyaṃ vijñānaṃ na prakāśate // (6.2)
Par.?
yaścādharmaṃ carenmohāt kāmalobhāvanuplavan / (7.1)
Par.?
dharmyaṃ panthānam ākramya sānubandho vinaśyati // (7.2)
Par.?
śandādīn viṣayāṃstasmād asaṃrāgād anuplavet / (8.1)
Par.?
krodhaharṣau viṣādaśca jāyante hi parasparam // (8.2)
Par.?
pañcabhūtātmake dehe sattvarājasatāmase / (9.1)
Par.?
kam abhiṣṭuvate cāyaṃ kaṃ vā krośati kiṃ vadet // (9.2)
Par.?
sparśarūparasādyeṣu saṅgaṃ gacchanti bāliśāḥ / (10.1)
Par.?
nāvagacchantyavijñānād ātmajaṃ pārthivaṃ guṇam // (10.2)
Par.?
mṛnmayaṃ śaraṇaṃ yadvanmṛdaiva parilipyate / (11.1)
Par.?
pārthivo 'yaṃ tathā deho mṛdvikārair vilipyate // (11.2)
Par.?
madhu tailaṃ payaḥ sarpir māṃsāni lavaṇaṃ guḍaḥ / (12.1)
Par.?
dhānyāni phalamūlāni mṛdvikārāḥ sahāmbhasā // (12.2)
Par.?
yadvat kāntāram ātiṣṭhannautsukyaṃ samanuvrajet / (13.1)
Par.?
śramād āhāram ādadyād asvādvapi hi yāpanam // (13.2)
Par.?
tadvat saṃsārakāntāram ātiṣṭhañ śramatatparaḥ / (14.1)
Par.?
yātrārtham adyād āhāraṃ vyādhito bheṣajaṃ yathā // (14.2)
Par.?
satyaśaucārjavatyāgair yaśasā vikrameṇa ca / (15.1)
Par.?
kṣāntyā dhṛtyā ca buddhyā ca manasā tapasaiva ca // (15.2)
Par.?
bhāvān sarvān yathāvṛttān saṃvaseta yathākramam / (16.1)
Par.?
śāntim icchann adīnātmā saṃyacched indriyāṇi ca // (16.2)
Par.?
sattvena rajasā caiva tamasā caiva mohitāḥ / (17.1)
Par.?
cakravat parivartante hyajñānājjantavo bhṛśam // (17.2)
Par.?
tasmāt samyak parīkṣeta doṣān ajñānasaṃbhavān / (18.1)
Par.?
ajñānaprabhavaṃ nityam ahaṃkāraṃ parityajet // (18.2)
Par.?
mahābhūtānīndriyāṇi guṇāḥ sattvaṃ rajastamaḥ / (19.1)
Par.?
trailokyaṃ seśvaraṃ sarvam ahaṃkāre pratiṣṭhitam // (19.2)
Par.?
yatheha niyataṃ kālo darśayatyārtavān guṇān / (20.1)
Par.?
tadvad bhūteṣvahaṃkāraṃ vidyād bhūtapravartakam // (20.2)
Par.?
saṃmohakaṃ tamo vidyāt kṛṣṇam ajñānasaṃbhavam / (21.1)
Par.?
prītiduḥkhanibaddhāṃśca samastāṃstrīn atho guṇān / (21.2)
Par.?
sattvasya rajasaścaiva tamasaśca nibodha tān // (21.3) Par.?
pramoho harṣajaḥ prītir asaṃdeho dhṛtiḥ smṛtiḥ / (22.1)
Par.?
etān sattvaguṇān vidyād imān rājasatāmasān // (22.2)
Par.?
kāmakrodhau pramādaśca lobhamohau bhayaṃ klamaḥ / (23.1)
Par.?
viṣādaśokāvaratir mānadarpāvanāryatā // (23.2)
Par.?
doṣāṇām evamādīnāṃ parīkṣya gurulāghavam / (24.1)
Par.?
vimṛśed ātmasaṃsthānām ekaikam anusaṃtatam // (24.2)
Par.?
śiṣya uvāca / (25.1)
Par.?
ke doṣā manasā tyaktāḥ ke buddhyā śithilīkṛtāḥ / (25.2)
Par.?
ke punaḥ punar āyānti ke mohād aphalā iva // (25.3)
Par.?
keṣāṃ balābalaṃ buddhyā hetubhir vimṛśed budhaḥ / (26.1)
Par.?
etat sarvaṃ samācakṣva yathā vidyām ahaṃ prabho // (26.2)
Par.?
gurur uvāca / (27.1)
Par.?
doṣair mūlād avacchinnair viśuddhātmā vimucyate / (27.2)
Par.?
vināśayati sambhūtam ayasmayamayo yathā / (27.3)
Par.?
tathākṛtātmā sahajair doṣair naśyati rājasaiḥ // (27.4)
Par.?
rājasaṃ tāmasaṃ caiva śuddhātmākarmasaṃbhavam / (28.1)
Par.?
tat sarvaṃ dehināṃ bījaṃ sarvam ātmavataḥ samam // (28.2)
Par.?
tasmād ātmavatā varjyaṃ rajaśca tama eva ca / (29.1)
Par.?
rajastamobhyāṃ nirmuktaṃ sattvaṃ nirmalatām iyāt // (29.2)
Par.?
athavā mantravad brūyur māṃsādānāṃ yajuṣkṛtam / (30.1)
Par.?
hetuḥ sa evānādāne śuddhadharmānupālane // (30.2)
Par.?
rajasā dharmayuktāni kāryāṇyapi samāpnuyāt / (31.1)
Par.?
arthayuktāni cātyarthaṃ kāmān sarvāṃśca sevate // (31.2)
Par.?
tamasā lobhayuktāni krodhajāni ca sevate / (32.1)
Par.?
hiṃsāvihārābhiratas tandrīnidrāsamanvitaḥ // (32.2)
Par.?
sattvasthaḥ sāttvikān bhāvāñ śuddhān paśyati saṃśritaḥ / (33.1)
Par.?
sa dehī vimalaḥ śrīmāñ śuddho vidyāsamanvitaḥ // (33.2)
Par.?
Duration=0.13246989250183 secs.