UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 6226
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
vyāsa uvāca / (1.1)
Par.?
pṛcchatastava satputra yathāvad iha tattvataḥ / (1.2)
Par.?
sāṃkhyanyāyena saṃyuktaṃ yad etat kīrtitaṃ mayā // (1.3)
Par.?
yogakṛtyaṃ tu te kṛtsnaṃ vartayiṣyāmi tacchṛṇu / (2.1)
Par.?
ekatvaṃ buddhimanasor indriyāṇāṃ ca sarvaśaḥ / (2.2)
Par.?
ātmano dhyāyinastāta jñānam etad anuttamam // (2.3)
Par.?
tad etad upaśāntena dāntenādhyātmaśīlinā / (3.1)
Par.?
ātmārāmeṇa buddhena boddhavyaṃ śucikarmaṇā // (3.2)
Par.?
yogadoṣān samucchidya pañca yān kavayo viduḥ / (4.1)
Par.?
kāmaṃ krodhaṃ ca lobhaṃ ca bhayaṃ svapnaṃ ca pañcamam // (4.2)
Par.?
krodhaṃ śamena jayati kāmaṃ saṃkalpavarjanāt / (5.1)
Par.?
sattvasaṃsevanād dhīro nidrām ucchettum arhati // (5.2)
Par.?
dhṛtyā śiśnodaraṃ rakṣet pāṇipādaṃ ca cakṣuṣā / (6.1)
Par.?
cakṣuḥśrotre ca manasā mano vācaṃ ca karmaṇā // (6.2)
Par.?
apramādād bhayaṃ jahyāllobhaṃ prājñopasevanāt / (7.1)
Par.?
evam etān yogadoṣāñjayennityam atandritaḥ // (7.2)
Par.?
agnīṃśca brāhmaṇāṃścārced devatāḥ praṇameta ca / (8.1)
Par.?
varjayed ruṣitāṃ vācaṃ hiṃsāyuktāṃ manonugām // (8.2)
Par.?
brahma tejomayaṃ śukraṃ yasya sarvam idaṃ rasaḥ / (9.1) Par.?
ekasya bhūtaṃ bhūtasya dvayaṃ sthāvarajaṅgamam // (9.2)
Par.?
dhyānam adhyayanaṃ dānaṃ satyaṃ hrīr ārjavaṃ kṣamā / (10.1)
Par.?
śaucam āhārasaṃśuddhir indriyāṇāṃ ca nigrahaḥ // (10.2)
Par.?
etair vivardhate tejaḥ pāpmānaṃ cāpakarṣati / (11.1)
Par.?
sidhyanti cāsya sarvārthā vijñānaṃ ca pravartate // (11.2)
Par.?
samaḥ sarveṣu bhūteṣu labdhālabdhena vartayan / (12.1)
Par.?
dhutapāpmā tu tejasvī laghvāhāro jitendriyaḥ / (12.2)
Par.?
kāmakrodhau vaśe kṛtvā ninīṣed brahmaṇaḥ padam // (12.3)
Par.?
manasaścendriyāṇāṃ ca kṛtvaikāgryaṃ samāhitaḥ / (13.1)
Par.?
prāg rātrāpararātreṣu dhārayenmana ātmanā // (13.2)
Par.?
jantoḥ pañcendriyasyāsya yad ekaṃ chidram indriyam / (14.1)
Par.?
tato 'sya sravati prajñā dṛteḥ pādād ivodakam // (14.2)
Par.?
manastu pūrvam ādadyāt kumīnān iva matsyahā / (15.1)
Par.?
tataḥ śrotraṃ tataścakṣur jihvāṃ ghrāṇaṃ ca yogavit // (15.2)
Par.?
tata etāni saṃyamya manasi sthāpayed yatiḥ / (16.1)
Par.?
tathaivāpohya saṃkalpānmano hyātmani dhārayet // (16.2)
Par.?
pañca jñānena saṃdhāya manasi sthāpayed yatiḥ / (17.1)
Par.?
yadaitānyavatiṣṭhante manaḥṣaṣṭhāni cātmani / (17.2)
Par.?
prasīdanti ca saṃsthāya tadā brahma prakāśate // (17.3)
Par.?
vidhūma iva dīptārcir āditya iva dīptimān / (18.1)
Par.?
vaidyuto 'gnir ivākāśe paśyatyātmānam ātmanā / (18.2)
Par.?
sarvaṃ ca tatra sarvatra vyāpakatvācca dṛśyate // (18.3)
Par.?
taṃ paśyanti mahātmāno brāhmaṇā ye manīṣiṇaḥ / (19.1)
Par.?
dhṛtimanto mahāprājñāḥ sarvabhūtahite ratāḥ // (19.2)
Par.?
evaṃ parimitaṃ kālam ācaran saṃśitavrataḥ / (20.1)
Par.?
āsīno hi rahasyeko gacched akṣarasātmyatām // (20.2)
Par.?
pramoho bhrama āvarto ghrāṇaśravaṇadarśane / (21.1)
Par.?
adbhutāni rasasparśe śītoṣṇe mārutākṛtiḥ // (21.2)
Par.?
pratibhām upasargāṃścāpyupasaṃgṛhya yogataḥ / (22.1)
Par.?
tāṃstattvavid anādṛtya svātmanaiva nivartayet // (22.2)
Par.?
kuryāt paricayaṃ yoge traikālyaṃ niyato muniḥ / (23.1)
Par.?
giriśṛṅge tathā caitye vṛkṣāgreṣu ca yojayet // (23.2)
Par.?
saṃniyamyendriyagrāmaṃ goṣṭhe
bhāṇḍamanā iva / (24.1)
Par.?
ekāgraścintayennityaṃ yogānnodvejayenmanaḥ // (24.2)
Par.?
yenopāyena śakyeta saṃniyantuṃ calaṃ manaḥ / (25.1)
Par.?
taṃ taṃ yukto niṣeveta na caiva vicalet tataḥ // (25.2)
Par.?
śūnyā giriguhāścaiva devatāyatanāni ca / (26.1)
Par.?
śūnyāgārāṇi caikāgro nivāsārtham upakramet // (26.2)
Par.?
nābhiṣvajet paraṃ vācā karmaṇā manasāpi vā / (27.1)
Par.?
upekṣako yatāhāro labdhālabdhe samo bhavet // (27.2)
Par.?
yaścainam abhinandeta yaścainam apavādayet / (28.1)
Par.?
samastayoścāpyubhayor nābhidhyāyecchubhāśubham // (28.2)
Par.?
na prahṛṣyeta lābheṣu nālābheṣu ca cintayet / (29.1)
Par.?
samaḥ sarveṣu bhūteṣu sadharmā mātariśvanaḥ // (29.2)
Par.?
evaṃ sarvātmanaḥ sādhoḥ sarvatra samadarśinaḥ / (30.1)
Par.?
ṣaṇmāsānnityayuktasya śabdabrahmātivartate // (30.2)
Par.?
vedanārtāḥ prajā dṛṣṭvā samaloṣṭāśmakāñcanaḥ / (31.1)
Par.?
etasminnirato mārge viramenna vimohitaḥ // (31.2)
Par.?
api varṇāvakṛṣṭastu nārī vā dharmakāṅkṣiṇī / (32.1)
Par.?
tāvapyetena mārgeṇa gacchetāṃ paramāṃ gatim // (32.2)
Par.?
ajaṃ purāṇam ajaraṃ sanātanaṃ yad indriyair upalabhate naro 'calaḥ / (33.1)
Par.?
aṇor aṇīyo mahato mahattaraṃ tadātmanā paśyati yukta ātmavān // (33.2)
Par.?
idaṃ maharṣer vacanaṃ mahātmano yathāvad uktaṃ manasānudṛśya ca / (34.1)
Par.?
avekṣya ceyāt parameṣṭhisātmyatāṃ prayānti yāṃ bhūtagatiṃ manīṣiṇaḥ // (34.2)
Par.?
Duration=0.1181321144104 secs.