Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 3961
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
athāto vikṛtivijñānīyaṃ śārīraṃ vyākhyāsyāmaḥ / (1.1) Par.?
iti ha smāhur ātreyādayo maharṣayaḥ / (1.2) Par.?
puṣpaṃ phalasya dhūmo 'gner varṣasya jaladodayaḥ / (1.3) Par.?
yathā bhaviṣyato liṅgaṃ riṣṭaṃ mṛtyos tathā dhruvam // (1.4) Par.?
āyuṣmati kriyāḥ sarvāḥ saphalāḥ saṃprayojitāḥ / (2.1) Par.?
bhavanti bhiṣajāṃ bhūtyai kṛtajña iva bhūbhuji / (2.2) Par.?
kṣīṇāyuṣi kṛtaṃ karma vyarthaṃ kṛtam ivādhame / (2.3) Par.?
kṣi
PPP, comp.
∞ āyus
l.s.m.
kṛ
PPP, n.s.n.
karman
n.s.n.
vyartha
n.s.n.
kṛ
PPP, n.s.n.
root
iva
indecl.
∞ adhama
l.s.m.
ayaśo dehasaṃdehaṃ svārthahāniṃ ca yacchati / (2.4) Par.?
tarhīdānīṃ gatāsūnāṃ lakṣaṇaṃ sampracakṣate / (2.5) Par.?
vikṛtiḥ prakṛteḥ prājñaiḥ pradiṣṭā riṣṭasaṃjñayā / (2.6) Par.?
ariṣṭaṃ nāsti maraṇaṃ dṛṣṭariṣṭaṃ ca jīvitam / (2.7) Par.?
ariṣṭe riṣṭavijñānaṃ na ca riṣṭe 'pyanaipuṇāt // (2.8) Par.?
kecit tu tad dvidhetyāhuḥ sthāyyasthāyivibhedataḥ / (3.1) Par.?
doṣāṇām api bāhulyād riṣṭābhāsaḥ samudbhavet // (3.2) Par.?
sa doṣāṇāṃ śame śāmyet sthāyyavaśyaṃ tu mṛtyave / (4.1) Par.?
rūpendriyasvaracchāyāpraticchāyākriyādiṣu // (4.2) Par.?
anyeṣvapi ca bhāveṣu prākṛteṣvanimittataḥ / (5.1) Par.?
vikṛtir yā samāsena riṣṭaṃ tad iti lakṣayet // (5.2) Par.?
keśaroma nirabhyaṅgaṃ yasyābhyaktam ivekṣyate / (6.1) Par.?
yasyātyarthaṃ cale netre stabdhāntargatanirgate // (6.2) Par.?
jihme vistṛtasaṃkṣipte saṃkṣiptavinatabhruṇī / (7.1) Par.?
udbhrāntadarśane hīnadarśane nakulopame // (7.2) Par.?
kapotābhe alātābhe srute lulitapakṣmaṇī / (8.1) Par.?
nāsikātyarthavivṛtā saṃvṛtā piṭikācitā // (8.2) Par.?
ucchūnā sphuṭitā mlānā yasyauṣṭho yātyadho 'dharaḥ / (9.1) Par.?
ūrdhvaṃ dvitīyaḥ syātāṃ vā pakvajambūnibhāvubhau // (9.2) Par.?
dantāḥ saśarkarāḥ śyāvās tāmrāḥ puṣpitapaṅkitāḥ / (10.1) Par.?
sahasaiva pateyur vā jihvā jihmā visarpiṇī // (10.2) Par.?
śūnā śuṣkā guruḥ śyāvā liptā suptā sakaṇṭakā / (11.1) Par.?
śiraḥ śirodharā voḍhuṃ pṛṣṭhaṃ vā bhāram ātmanaḥ // (11.2) Par.?
hanū vā piṇḍam āsyasthaṃ śaknuvanti na yasya ca / (12.1) Par.?
yasyānimittam aṅgāni gurūṇyatilaghūni vā // (12.2) Par.?
viṣadoṣād vinā yasya khebhyo raktaṃ pravartate / (13.1) Par.?
utsiktaṃ mehanaṃ yasya vṛṣaṇāvatiniḥsṛtau // (13.2) Par.?
ato 'nyathā vā yasya syāt sarve te kālacoditāḥ / (14.1) Par.?
yasyāpūrvāḥ sirālekhā bālendvākṛtayo 'pi vā // (14.2) Par.?
lalāṭe vastiśīrṣe vā ṣaṇ māsān na sa jīvati / (15.1) Par.?
padminīpattravat toyaṃ śarīre yasya dehinaḥ // (15.2) Par.?
plavate plavamānasya ṣaṇ māsās tasya jīvitam / (16.1) Par.?
haritābhāḥ sirā yasya romakūpāśca saṃvṛtāḥ // (16.2) Par.?
so 'mlābhilāṣī puruṣaḥ pittān maraṇam aśnute / (17.1) Par.?
yasya gomayacūrṇābhaṃ cūrṇaṃ mūrdhni mukhe 'pi vā // (17.2) Par.?
sasnehaṃ mūrdhni dhūmo vā māsāntaṃ tasya jīvitam / (18.1) Par.?
mūrdhni bhruvor vā kurvanti sīmantāvartakā navāḥ // (18.2) Par.?
mṛtyuṃ svasthasya ṣaḍrātrāt trirātrād āturasya tu / (19.1) Par.?
jihvā śyāvā mukhaṃ pūti savyam akṣi nimajjati // (19.2) Par.?
khagā vā mūrdhni līyante yasya taṃ parivarjayet / (20.1) Par.?
yasya snātānuliptasya pūrvaṃ śuṣyatyuro bhṛśam // (20.2) Par.?
ārdreṣu sarvagātreṣu so 'rdhamāsaṃ na jīvati / (21.1) Par.?
akasmād yugapad gātre varṇau prākṛtavaikṛtau // (21.2) Par.?
tathaivopacayaglāniraukṣyasnehādi mṛtyave / (22.1) Par.?
yasya sphuṭeyuraṅgulyo nākṛṣṭā na sa jīvati // (22.2) Par.?
kṣavakāsādiṣu tathā yasyāpūrvo dhvanir bhavet / (23.1) Par.?
hrasvo dīrgho 'ti vocchvāsaḥ pūtiḥ surabhireva vā // (23.2) Par.?
āplutānāplute kāye yasya gandho 'timānuṣaḥ / (24.1) Par.?
malavastravraṇādau vā varṣāntaṃ tasya jīvitam // (24.2) Par.?
bhajante 'tyaṅgasaurasyād yaṃ yūkāmakṣikādayaḥ / (25.1) Par.?
tyajanti vātivairasyāt so 'pi varṣaṃ na jīvati // (25.2) Par.?
satatoṣmasu gātreṣu śaityaṃ yasyopalakṣyate / (26.1) Par.?
śīteṣu bhṛśam auṣṇyaṃ vā svedaḥ stambho 'pyahetukaḥ // (26.2) Par.?
yo jātaśītapiṭikaḥ śītāṅgo vā vidahyate / (27.1) Par.?
uṣṇadveṣī ca śītārtaḥ sa pretādhipagocaraḥ // (27.2) Par.?
urasyūṣmā bhaved yasya jaṭhare cātiśītatā / (28.1) Par.?
bhinnaṃ purīṣaṃ tṛṣṇā ca yathā pretas tathaiva saḥ // (28.2) Par.?
mūtraṃ purīṣaṃ niṣṭhyūtaṃ śukraṃ vāpsu nimajjati / (29.1) Par.?
niṣṭhyūtaṃ bahuvarṇaṃ vā yasya māsāt sa naśyati // (29.2) Par.?
ghanībhūtam ivākāśam ākāśam iva yo ghanam / (30.1) Par.?
amūrtam iva mūrtaṃ ca mūrtaṃ cāmūrtavat sthitam // (30.2) Par.?
tejasvyatejas tadvacca śuklaṃ kṛṣṇam asacca sat / (31.1) Par.?
anetrarogaś candraṃ ca bahurūpam alāñchanam // (31.2) Par.?
jāgrad rakṣāṃsi gandharvān pretān anyāṃśca tadvidhān / (32.1) Par.?
rūpaṃ vyākṛti tat tacca yaḥ paśyati sa naśyati // (32.2) Par.?
saptarṣīṇāṃ samīpasthāṃ yo na paśyatyarundhatīm / (33.1) Par.?
dhruvam ākāśagaṅgāṃ vā sa na paśyati tāṃ samām // (33.2) Par.?
meghatoyaughanirghoṣavīṇāpaṇavaveṇujān / (34.1) Par.?
śṛṇotyanyāṃśca yaḥ śabdān asato na sato 'pi vā // (34.2) Par.?
niṣpīḍya karṇau śṛṇuyān na yo dhukadhukāsvanam / (35.1) Par.?
tadvad gandharasasparśān manyate yo viparyayāt // (35.2) Par.?
sarvaśo vā na yo yaśca dīpagandhaṃ na jighrati / (36.1) Par.?
vidhinā yasya doṣāya svāsthyāyāvidhinā rasāḥ // (36.2) Par.?
yaḥ pāṃsuneva kīrṇāṅgo yo 'ṅge ghātaṃ na vetti vā / (37.1) Par.?
antareṇa tapas tīvraṃ yogaṃ vā vidhipūrvakam // (37.2) Par.?
jānātyatīndriyaṃ yaśca teṣāṃ maraṇam ādiśet / (38.1) Par.?
hīno dīnaḥ svaro 'vyakto yasya syād gadgado 'pi vā // (38.2) Par.?
sahasā yo vimuhyed vā vivakṣur na sa jīvati / (39.1) Par.?
svarasya durbalībhāvaṃ hāniṃ ca balavarṇayoḥ // (39.2) Par.?
rogavṛddhim ayuktyā ca dṛṣṭvā maraṇam ādiśet / (40.1) Par.?
apasvaraṃ bhāṣamāṇaṃ prāptaṃ maraṇam ātmanaḥ // (40.2) Par.?
śrotāraṃ cāsya śabdasya dūrataḥ parivarjayet / (41.1) Par.?
saṃsthānena pramāṇena varṇena prabhayāpi vā // (41.2) Par.?
chāyā vivartate yasya svapne 'pi preta eva saḥ / (42.1) Par.?
ātapādarśatoyādau yā saṃsthānapramāṇataḥ // (42.2) Par.?
chāyāṅgāt sambhavatyuktā praticchāyeti sā punaḥ / (43.1) Par.?
varṇaprabhāśrayā yā tu sā chāyaiva śarīragā // (43.2) Par.?
bhaved yasya praticchāyā chinnā bhinnādhikākulā / (44.1) Par.?
viśirā dviśirā jihmā vikṛtā yadi vānyathā // (44.2) Par.?
taṃ samāptāyuṣaṃ vidyān na cellakṣyanimittajā / (45.1) Par.?
praticchāyāmayī yasya na cākṣṇīkṣyeta kanyakā // (45.2) Par.?
khādīnāṃ pañca pañcānāṃ chāyā vividhalakṣaṇāḥ / (46.1) Par.?
nābhasī nirmalānīlā sasnehā saprabheva ca // (46.2) Par.?
vātād rajo'ruṇā śyāvā bhasmarūkṣā hataprabhā / (47.1) Par.?
viśuddharaktā tvāgneyī dīptābhā darśanapriyā // (47.2) Par.?
śuddhavaiḍūryavimalā susnigdhā toyajā sukhā / (48.1) Par.?
sthirā snigdhā ghanā śuddhā śyāmā śvetā ca pārthivī // (48.2) Par.?
vāyavī rogamaraṇakleśāyānyāḥ sukhodayāḥ / (49.1) Par.?
prabhoktā taijasī sarvā sā tu saptavidhā smṛtā // (49.2) Par.?
raktā pītā sitā śyāvā haritā pāṇḍurāsitā / (50.1) Par.?
tāsāṃ yāḥ syur vikāsinyaḥ snigdhāśca vimalāśca yāḥ // (50.2) Par.?
tāḥ śubhā malinā rūkṣāḥ saṃkṣiptāścāśubhodayāḥ / (51.1) Par.?
varṇam ākrāmati chāyā prabhā varṇaprakāśinī // (51.2) Par.?
āsanne lakṣyate chāyā vikṛṣṭe bhā prakāśate / (52.1) Par.?
nācchāyo nāprabhaḥ kaścid viśeṣāścihnayanti tu // (52.2) Par.?
nṛṇāṃ śubhāśubhotpattiṃ kāle chāyāsamāśrayāḥ / (53.1) Par.?
nikaṣanniva yaḥ pādau cyutāṃsaḥ parisarpati // (53.2) Par.?
hīyate balataḥ śaśvad yo 'nnam aśnan hitaṃ bahu / (54.1) Par.?
yo 'lpāśī bahuviṇmūtro bahvāśī cālpamūtraviṭ // (54.2) Par.?
yo vālpāśī kaphenārto dīrghaṃ śvasiti ceṣṭate / (55.1) Par.?
dīrgham ucchvasya yo hrasvaṃ niḥśvasya paritāmyati // (55.2) Par.?
hrasvaṃ ca yaḥ praśvasiti vyāviddhaṃ spandate bhṛśam / (56.1) Par.?
śiro vikṣipate kṛcchrād yo 'ñcayitvā prapāṇikau // (56.2) Par.?
yo lalāṭāt srutasvedaḥ ślathasaṃdhānabandhanaḥ / (57.1) Par.?
utthāpyamānaḥ saṃmuhyed yo balī durbalo 'pi vā // (57.2) Par.?
uttāna eva svapiti yaḥ pādau vikaroti ca / (58.1) Par.?
śayanāsanakuḍyāder yo 'sad eva jighṛkṣati // (58.2) Par.?
ahāsyahāsī saṃmuhyan yo leḍhi daśanacchadau / (59.1) Par.?
uttarauṣṭhaṃ parilihan phūtkārāṃśca karoti yaḥ // (59.2) Par.?
yam abhidravati chāyā kṛṣṇā pītāruṇāpi vā / (60.1) Par.?
bhiṣagbheṣajapānānnagurumitradviṣaśca ye // (60.2) Par.?
vaśagāḥ sarva evaite vijñeyāḥ samavartinaḥ / (61.1) Par.?
grīvālalāṭahṛdayaṃ yasya svidyati śītalam // (61.2) Par.?
uṣṇo 'paraḥ pradeśaśca śaraṇaṃ tasya devatāḥ / (62.1) Par.?
yo 'ṇujyotiranekāgro duśchāyo durmanāḥ sadā // (62.2) Par.?
baliṃ balibhṛto yasya praṇītaṃ nopabhuñjate / (63.1) Par.?
nirnimittaṃ ca yo medhāṃ śobhām upacayaṃ śriyam // (63.2) Par.?
prāpnotyato vā vibhraṃśaṃ sa prāpnoti yamakṣayam / (64.1) Par.?
guṇadoṣamayī yasya svasthasya vyādhitasya vā // (64.2) Par.?
yātyanyathātvaṃ prakṛtiḥ ṣaṇ māsān na sa jīvati / (65.1) Par.?
bhaktiḥ śīlaṃ smṛtis tyāgo buddhir balam ahetukam // (65.2) Par.?
ṣaḍ etāni nivartante ṣaḍbhir māsair mariṣyataḥ / (66.1) Par.?
mattavadgativākkampamohā māsān mariṣyataḥ // (66.2) Par.?
naśyaty ajānan ṣaḍahāt keśaluñcanavedanām / (67.1) Par.?
na yāti yasya cāhāraḥ kaṇṭhaṃ kaṇṭhāmayād ṛte // (67.2) Par.?
preṣyāḥ pratīpatāṃ yānti pretākṛtirudīryate / (68.1) Par.?
yasya nidrā bhaven nityā naiva vā na sa jīvati // (68.2) Par.?
vaktram āpūryate 'śrūṇāṃ svidyataścaraṇau bhṛśam / (69.1) Par.?
cakṣuścākulatāṃ yāti yamarājyaṃ gamiṣyataḥ // (69.2) Par.?
yaiḥ purā ramate bhāvairaratis tair na jīvati / (70.1) Par.?
sahasā jāyate yasya vikāraḥ sarvalakṣaṇaḥ // (70.2) Par.?
nivartate vā sahasā sahasā sa vinaśyati / (71.1) Par.?
jvaro nihanti balavān gambhīro dairgharātrikaḥ // (71.2) Par.?
sapralāpabhramaśvāsaḥ kṣīṇaṃ śūnaṃ hatānalam / (72.1) Par.?
akṣāmaṃ saktavacanaṃ raktākṣaṃ hṛdi śūlinam // (72.2) Par.?
saśuṣkakāsaḥ pūrvāhṇe yo 'parāhṇe 'pi vā bhavet / (73.1) Par.?
balamāṃsavihīnasya śleṣmakāsasamanvitaḥ // (73.2) Par.?
raktapittaṃ bhṛśaṃ raktaṃ kṛṣṇam indradhanuṣprabham / (74.1) Par.?
tāmrahāridraharitaṃ rūpaṃ raktaṃ pradarśayet // (74.2) Par.?
romakūpapravisṛtaṃ kaṇṭhāsyahṛdaye sajat / (75.1) Par.?
vāsaso 'rañjanaṃ pūti vegavaccāti bhūri ca // (75.2) Par.?
vṛddhaṃ pāṇḍujvaracchardikāsaśophātisāriṇam / (76.1) Par.?
kāsaśvāsau jvaraccharditṛṣṇātīsāraśophinam // (76.2) Par.?
yakṣmā pārśvarujānāharaktacchardyaṃsatāpinam / (77.1) Par.?
chardir vegavatī mūtraśakṛdgandhiḥ sacandrikā // (77.2) Par.?
sāsraviṭpūyarukkāsaśvāsavaty anuṣaṅgiṇī / (78.1) Par.?
tṛṣṇānyarogakṣapitaṃ bahirjihvaṃ vicetanam // (78.2) Par.?
madātyayo 'tiśītārtaṃ kṣīṇaṃ tailaprabhānanam / (79.1) Par.?
arśāṃsi pāṇipannābhigudamuṣkāsyaśophinam // (79.2) Par.?
hṛtpārśvāṅgarujāchardipāyupākajvarāturam / (80.1) Par.?
atīsāro yakṛtpiṇḍamāṃsadhāvanamecakaiḥ // (80.2) Par.?
tulyas tailaghṛtakṣīradadhimajjavasāsavaiḥ / (81.1) Par.?
mastuluṅgamaṣīpūyavesavārāmbumākṣikaiḥ // (81.2) Par.?
atiraktāsitasnigdhapūtyacchaghanavedanaḥ / (82.1) Par.?
karburaḥ prasravan dhātūn niṣpurīṣo 'thavātiviṭ // (82.2) Par.?
tantumān makṣikākrānto rājīmāṃścandrakair yutaḥ / (83.1) Par.?
śīrṇapāyuvaliṃ muktanālaṃ parvāsthiśūlinam // (83.2) Par.?
srastapāyuṃ balakṣīṇam annam evopaveśayan / (84.1) Par.?
satṛṭśvāsajvaracchardidāhānāhapravāhikaḥ // (84.2) Par.?
aśmarī śūnavṛṣaṇaṃ baddhamūtraṃ rujārditam / (85.1) Par.?
mehas tṛḍdāhapiṭikāmāṃsakothātisāriṇam // (85.2) Par.?
piṭikā marmahṛtpṛṣṭhastanāṃsagudamūrdhagāḥ / (86.1) Par.?
parvapādakarasthā vā mandotsāhaṃ pramehiṇam // (86.2) Par.?
sarvaṃ ca māṃsasaṃkothadāhatṛṣṇāmadajvaraiḥ / (87.1) Par.?
visarpamarmasaṃrodhahidhmāśvāsabhramaklamaiḥ // (87.2) Par.?
gulmaḥ pṛthuparīṇāho ghanaḥ kūrma ivonnataḥ / (88.1) Par.?
sirānaddho jvaracchardihidhmādhmānarujānvitaḥ // (88.2) Par.?
kāsapīnasahṛllāsaśvāsātīsāraśophavān / (89.1) Par.?
viṇmūtrasaṃgrahaśvāsaśophahidhmājvarabhramaiḥ // (89.2) Par.?
mūrchāchardyatisāraiśca jaṭharaṃ hanti durbalam / (90.1) Par.?
śūnākṣaṃ kuṭilopastham upaklinnatanutvacam // (90.2) Par.?
virecanahṛtānāham ānahyantaṃ punaḥ punaḥ / (91.1) Par.?
pāṇḍurogaḥ śvayathumān pītākṣinakhadarśanam // (91.2) Par.?
tandrādāhārucicchardimūrchādhmānātisāravān / (92.1) Par.?
anekopadravayutaḥ pādābhyāṃ prasṛto naram // (92.2) Par.?
nārīṃ śopho mukhāddhanti kukṣiguhyād ubhāvapi / (93.1) Par.?
rājīcitaḥ sravaṃśchardijvaraśvāsātisāriṇam // (93.2) Par.?
jvarātīsārau śophānte śvayathur vā tayoḥ kṣaye / (94.1) Par.?
durbalasya viśeṣeṇa jāyante 'ntāya dehinaḥ // (94.2) Par.?
śvayathur yasya pādasthaḥ parisraste ca piṇḍike / (95.1) Par.?
sīdataḥ sakthinī caiva taṃ bhiṣak parivarjayet // (95.2) Par.?
ānanaṃ hastapādaṃ ca viśeṣād yasya śuṣyataḥ / (96.1) Par.?
śūyete vā vinā dehāt sa māsād yāti pañcatām // (96.2) Par.?
visarpaḥ kāsavaivarṇyajvaramūrchāṅgabhaṅgavān / (97.1) Par.?
bhramāsyaśophahṛllāsadehasādātisāravān // (97.2) Par.?
kuṣṭhaṃ viśīryamāṇāṅgaṃ raktanetraṃ hatasvaram / (98.1) Par.?
mandāgniṃ jantubhir juṣṭaṃ hanti tṛṣṇātisāriṇam // (98.2) Par.?
vāyuḥ suptatvacaṃ bhugnaṃ kampaśopharujāturam / (99.1) Par.?
vātāsraṃ mohamūrchāyamadāsvapnajvarānvitam // (99.2) Par.?
śirograhāruciśvāsasaṃkocasphoṭakothavat / (100.1) Par.?
śirorogāruciśvāsamohaviḍbhedatṛḍbhramaiḥ // (100.2) Par.?
ghnanti sarvāmayāḥ kṣīṇasvaradhātubalānalam / (101.1) Par.?
vātavyādhirapasmārī kuṣṭhī raktyudarī kṣayī // (101.2) Par.?
gulmī mehī ca tān kṣīṇān vikāre 'lpe 'pi varjayet / (102.1) Par.?
balamāṃsakṣayas tīvro rogavṛddhirarocakaḥ // (102.2) Par.?
yasyāturasya lakṣyante trīn pakṣān na sa jīvati / (103.1) Par.?
vātāṣṭhīlātisaṃvṛddhā tiṣṭhanti dāruṇā hṛdi // (103.2) Par.?
tṛṣṇayānuparītasya sadyo muṣṇāti jīvitam / (104.1) Par.?
śaithilyaṃ piṇḍike vāyur nītvā nāsāṃ ca jihmatām // (104.2) Par.?
kṣīṇasyāyamya manye vā sadyo muṣṇāti jīvitam / (105.1) Par.?
nābhigudāntaraṃ gatvā vaṅkṣaṇau vā samāśrayan // (105.2) Par.?
gṛhītvā pāyuhṛdaye kṣīṇadehasya vā balī / (106.1) Par.?
malān vastiśiro nābhiṃ vibadhya janayan rujam // (106.2) Par.?
kurvan vaṅkṣaṇayoḥ śūlaṃ tṛṣṇāṃ bhinnapurīṣatām / (107.1) Par.?
śvāsaṃ vā janayan vāyur gṛhītvā gudavaṅkṣaṇam // (107.2) Par.?
vitatya parśukāgrāṇi gṛhītvoraśca mārutaḥ / (108.1) Par.?
stimitasyātatākṣasya sadyo muṣṇāti jīvitam // (108.2) Par.?
sahasā jvarasaṃtāpas tṛṣṇā mūrchā balakṣayaḥ / (109.1) Par.?
viśleṣaṇaṃ ca saṃdhīnāṃ mumūrṣorupajāyate // (109.2) Par.?
gosarge vadanād yasya svedaḥ pracyavate bhṛśam / (110.1) Par.?
lepajvaropataptasya durlabhaṃ tasya jīvitam // (110.2) Par.?
pravālaguṭikābhāsā yasya gātre masūrikāḥ / (111.1) Par.?
utpadyāśu vinaśyanti na cirāt sa vinaśyati // (111.2) Par.?
masūravidalaprakhyās tathā vidrumasaṃnibhāḥ / (112.1) Par.?
antarvaktrāḥ kiṇābhāśca visphoṭā dehanāśanāḥ // (112.2) Par.?
kāmalākṣṇor mukhaṃ pūrṇaṃ śaṅkhayor muktamāṃsatā / (113.1) Par.?
saṃtrāsaścoṣṇatāṅge ca yasya taṃ parivarjayet // (113.2) Par.?
akasmād anudhāvacca vighṛṣṭaṃ tvaksamāśrayam / (114.1) Par.?
yo vātajo na śūlāya syān na dāhāya pittajaḥ // (114.2) Par.?
kaphajo na ca pūyāya marmajaśca ruje na yaḥ / (115.1) Par.?
acūrṇaścūrṇakīrṇābho yatrākasmācca dṛśyate // (115.2) Par.?
rūpaṃ śaktidhvajādīnāṃ sarvāṃs tān varjayed vraṇān / (116.1) Par.?
viṇmūtramārutavahaṃ kṛmiṇaṃ ca bhagandaram // (116.2) Par.?
ghaṭṭayañ jānunā jānu pādāvudyamya pātayan / (117.1) Par.?
yo 'pāsyati muhur vaktram āturo na sa jīvati // (117.2) Par.?
dantaiśchindan nakhāgrāṇi taiśca keśāṃs tṛṇāni ca / (118.1) Par.?
bhūmiṃ kāṣṭhena vilikhan loṣṭaṃ loṣṭena tāḍayan // (118.2) Par.?
hṛṣṭaromā sāndramūtraḥ śuṣkakāsī jvarī ca yaḥ / (119.1) Par.?
muhur hasan muhuḥ kṣveḍan śayyāṃ pādena hanti yaḥ // (119.2) Par.?
muhuśchidrāṇi vimṛśann āturo na sa jīvati / (120.1) Par.?
mṛtyave sahasārtasya tilakavyaṅgaviplavaḥ // (120.2) Par.?
mukhe dantanakhe puṣpaṃ jaṭhare vividhāḥ sirāḥ / (121.1) Par.?
ūrdhvaśvāsaṃ gatoṣmāṇaṃ śūlopahatavaṅkṣaṇam // (121.2) Par.?
śarma cānadhigacchantaṃ buddhimān parivarjayet / (122.1) Par.?
vikārā yasya vardhante prakṛtiḥ parihīyate // (122.2) Par.?
sahasā sahasā tasya mṛtyur harati jīvitam / (123.1) Par.?
yam uddiśyāturaṃ vaidyaḥ saṃpādayitum auṣadham // (123.2) Par.?
yatamāno na śaknoti durlabhaṃ tasya jīvitam / (124.1) Par.?
vijñātaṃ bahuśaḥ siddhaṃ vidhivaccāvacāritam // (124.2) Par.?
na sidhyatyauṣadhaṃ yasya nāsti tasya cikitsitam / (125.1) Par.?
bhaved yasyauṣadhe 'nne vā kalpyamāne viparyayaḥ // (125.2) Par.?
akasmād varṇagandhādeḥ svastho 'pi na sa jīvati / (126.1) Par.?
nivāte sendhanaṃ yasya jyotiścāpyupaśāmyati // (126.2) Par.?
āturasya gṛhe yasya bhidyante vā patanti vā / (127.1) Par.?
atimātram amatrāṇi durlabhaṃ tasya jīvitam // (127.2) Par.?
yaṃ naraṃ sahasā rogo durbalaṃ parimuñcati / (128.1) Par.?
saṃśayaprāptam ātreyo jīvitaṃ tasya manyate // (128.2) Par.?
kathayen na ca pṛṣṭo 'pi duḥśravaṃ maraṇaṃ bhiṣak / (129.1) Par.?
gatāsor bandhumitrāṇāṃ na cecchet taṃ cikitsitum // (129.2) Par.?
yamadūtapiśācādyair yat parāsurupāsyate / (130.1) Par.?
ghnadbhirauṣadhavīryāṇi tasmāt taṃ parivarjayet // (130.2) Par.?
āyurvedaphalaṃ kṛtsnaṃ yad āyurjñe pratiṣṭhitam / (131.1) Par.?
riṣṭajñānādṛtas tasmāt sarvadaiva bhaved bhiṣak // (131.2) Par.?
maraṇaṃ prāṇināṃ dṛṣṭam āyuḥpuṇyobhayakṣayāt / (132.1) Par.?
tayorapyakṣayād dṛṣṭaṃ viṣamāparihāriṇām // (132.2) Par.?
Duration=0.54883503913879 secs.