Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): dharma

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 9239
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
yudhiṣṭhira uvāca / (1.1) Par.?
kim āhur bharataśreṣṭha pātraṃ viprāḥ sanātanam / (1.2) Par.?
brāhmaṇaṃ liṅginaṃ caiva brāhmaṇaṃ vāpyaliṅginam // (1.3) Par.?
bhīṣma uvāca / (2.1) Par.?
svavṛttim abhipannāya liṅgine vetarāya vā / (2.2) Par.?
deyam āhur mahārāja ubhāvetau tapasvinau // (2.3) Par.?
yudhiṣṭhira uvāca / (3.1) Par.?
śraddhayā parayā pūto yaḥ prayacched dvijātaye / (3.2) Par.?
havyaṃ kavyaṃ tathā dānaṃ ko doṣaḥ syāt pitāmaha // (3.3) Par.?
bhīṣma uvāca / (4.1) Par.?
śraddhāpūto narastāta durdānto 'pi na saṃśayaḥ / (4.2) Par.?
pūto bhavati sarvatra kiṃ punastvaṃ mahīpate // (4.3) Par.?
yudhiṣṭhira uvāca / (5.1) Par.?
na brāhmaṇaṃ parīkṣeta daiveṣu satataṃ naraḥ / (5.2) Par.?
kavyapradāne tu budhāḥ parīkṣyaṃ brāhmaṇaṃ viduḥ // (5.3) Par.?
bhīṣma uvāca / (6.1) Par.?
na brāhmaṇaḥ sādhayate havyaṃ daivāt prasidhyati / (6.2) Par.?
devaprasādād ijyante yajamānā na saṃśayaḥ // (6.3) Par.?
brāhmaṇā bharataśreṣṭha satataṃ brahmavādinaḥ / (7.1) Par.?
mārkaṇḍeyaḥ purā prāha iha lokeṣu buddhimān // (7.2) Par.?
yudhiṣṭhira uvāca / (8.1) Par.?
apūrvo 'pyatha vā vidvān saṃbandhī vātha yo bhavet / (8.2) Par.?
tapasvī yajñaśīlo vā kathaṃ pātraṃ bhavet tu saḥ // (8.3) Par.?
bhīṣma uvāca / (9.1) Par.?
kulīnaḥ karmakṛd vaidyastathā cāpyānṛśaṃsyavān / (9.2) Par.?
hrīmān ṛjuḥ satyavādī pātraṃ pūrve ca te trayaḥ // (9.3) Par.?
tatredaṃ śṛṇu me pārtha caturṇāṃ tejasāṃ matam / (10.1) Par.?
pṛthivyāḥ kāśyapasyāgner mārkaṇḍeyasya caiva hi // (10.2) Par.?
pṛthivyuvāca / (11.1) Par.?
yathā mahārṇave kṣiptaḥ kṣipraṃ loṣṭo vinaśyati / (11.2) Par.?
tathā duścaritaṃ sarvaṃ trayyāvṛttyā vinaśyati // (11.3) Par.?
kāśyapa uvāca / (12.1) Par.?
sarve ca vedāḥ saha ṣaḍbhir aṅgaiḥ sāṃkhyaṃ purāṇaṃ ca kule ca janma / (12.2) Par.?
naitāni sarvāṇi gatir bhavanti śīlavyapetasya narasya rājan // (12.3) Par.?
agnir uvāca / (13.1) Par.?
adhīyānaḥ paṇḍitaṃ manyamāno yo vidyayā hanti yaśaḥ pareṣām / (13.2) Par.?
brahman sa tenācarate brahmahatyāṃ lokāstasya hyantavanto bhavanti // (13.3) Par.?
mārkaṇḍeya uvāca / (14.1) Par.?
aśvamedhasahasraṃ ca satyaṃ ca tulayā dhṛtam / (14.2) Par.?
nābhijānāmi yadyasya satyasyārdham avāpnuyāt // (14.3) Par.?
bhīṣma uvāca / (15.1) Par.?
ityuktvā te jagmur āśu catvāro 'mitatejasaḥ / (15.2) Par.?
pṛthivī kāśyapo 'gniśca prakṛṣṭāyuśca bhārgavaḥ // (15.3) Par.?
yudhiṣṭhira uvāca / (16.1) Par.?
yad idaṃ brāhmaṇā loke vratino bhuñjate haviḥ / (16.2) Par.?
bhuktaṃ brāhmaṇakāmāya kathaṃ tat sukṛtaṃ bhavet // (16.3) Par.?
bhīṣma uvāca / (17.1) Par.?
ādiṣṭino ye rājendra brāhmaṇā vedapāragāḥ / (17.2) Par.?
bhuñjate brahmakāmāya vrataluptā bhavanti te // (17.3) Par.?
yudhiṣṭhira uvāca / (18.1) Par.?
anekāntaṃ bahudvāraṃ dharmam āhur manīṣiṇaḥ / (18.2) Par.?
kiṃ niścitaṃ bhavet tatra tanme brūhi pitāmaha // (18.3) Par.?
bhīṣma uvāca / (19.1) Par.?
ahiṃsā satyam akrodha ānṛśaṃsyaṃ damastathā / (19.2) Par.?
ārjavaṃ caiva rājendra niścitaṃ dharmalakṣaṇam // (19.3) Par.?
ye tu dharmaṃ praśaṃsantaścaranti pṛthivīm imām / (20.1) Par.?
anācarantastad dharmaṃ saṃkare niratāḥ prabho // (20.2) Par.?
tebhyo ratnaṃ hiraṇyaṃ vā gām aśvān vā dadāti yaḥ / (21.1) Par.?
daśa varṣāṇi viṣṭhāṃ sa bhuṅkte nirayam āśritaḥ // (21.2) Par.?
medānāṃ pulkasānāṃ ca tathaivāntāvasāyinām / (22.1) Par.?
kṛtaṃ karmākṛtaṃ cāpi rāgamohena jalpatām // (22.2) Par.?
vaiśvadevaṃ ca ye mūḍhā viprāya brahmacāriṇe / (23.1) Par.?
dadatīha na rājendra te lokān bhuñjate 'śubhān // (23.2) Par.?
yudhiṣṭhira uvāca / (24.1) Par.?
kiṃ paraṃ brahmacaryasya kiṃ paraṃ dharmalakṣaṇam / (24.2) Par.?
kiṃ ca śreṣṭhatamaṃ śaucaṃ tanme brūhi pitāmaha // (24.3) Par.?
bhīṣma uvāca / (25.1) Par.?
brahmacaryaṃ paraṃ tāta madhumāṃsasya varjanam / (25.2) Par.?
maryādāyāṃ sthito dharmaḥ śamaḥ śaucasya lakṣaṇam // (25.3) Par.?
yudhiṣṭhira uvāca / (26.1) Par.?
kasmin kāle cared dharmaṃ kasmin kāle 'rtham ācaret / (26.2) Par.?
kasmin kāle sukhī ca syāt tanme brūhi pitāmaha // (26.3) Par.?
bhīṣma uvāca / (27.1) Par.?
kālyam arthaṃ niṣeveta tato dharmam anantaram / (27.2) Par.?
paścāt kāmaṃ niṣeveta na ca gacchet prasaṅgitām // (27.3) Par.?
brāhmaṇāṃścābhimanyeta gurūṃścāpyabhipūjayet / (28.1) Par.?
sarvabhūtānulomaśca mṛduśīlaḥ priyaṃvadaḥ // (28.2) Par.?
adhikāre yad anṛtaṃ rājagāmi ca paiśunam / (29.1) Par.?
guroścālīkakaraṇaṃ samaṃ tad brahmahatyayā // (29.2) Par.?
praharenna narendreṣu na gāṃ hanyāt tathaiva ca / (30.1) Par.?
bhrūṇahatyāsamaṃ caitad ubhayaṃ yo niṣevate // (30.2) Par.?
nāgniṃ parityajejjātu na ca vedān parityajet / (31.1) Par.?
na ca brāhmaṇam ākrośet samaṃ tad brahmahatyayā // (31.2) Par.?
yudhiṣṭhira uvāca / (32.1) Par.?
kīdṛśāḥ sādhavo viprāḥ kebhyo dattaṃ mahāphalam / (32.2) Par.?
kīdṛśānāṃ ca bhoktavyaṃ tanme brūhi pitāmaha // (32.3) Par.?
bhīṣma uvāca / (33.1) Par.?
akrodhanā dharmaparāḥ satyanityā dame ratāḥ / (33.2) Par.?
tādṛśāḥ sādhavo viprās tebhyo dattaṃ mahāphalam // (33.3) Par.?
amāninaḥ sarvasahā dṛṣṭārthā vijitendriyāḥ / (34.1) Par.?
sarvabhūtahitā maitrās tebhyo dattaṃ mahāphalam // (34.2) Par.?
alubdhāḥ śucayo vaidyā hrīmantaḥ satyavādinaḥ / (35.1) Par.?
svakarmaniratā ye ca tebhyo dattaṃ mahāphalam // (35.2) Par.?
sāṅgāṃśca caturo vedān yo 'dhīyīta dvijarṣabhaḥ / (36.1) Par.?
ṣaḍbhyo nivṛttaḥ karmabhyastaṃ pātram ṛṣayo viduḥ // (36.2) Par.?
ye tvevaṃguṇajātīyāstebhyo dattaṃ mahāphalam / (37.1) Par.?
sahasraguṇam āpnoti guṇārhāya pradāyakaḥ // (37.2) Par.?
prajñāśrutābhyāṃ vṛttena śīlena ca samanvitaḥ / (38.1) Par.?
tārayeta kulaṃ kṛtsnam eko 'pīha dvijarṣabhaḥ // (38.2) Par.?
gām aśvaṃ vittam annaṃ vā tadvidhe pratipādayet / (39.1) Par.?
dravyāṇi cānyāni tathā pretyabhāve na śocati // (39.2) Par.?
tārayeta kulaṃ kṛtsnam eko 'pīha dvijottamaḥ / (40.1) Par.?
kim aṅga punar ekaṃ vai tasmāt pātraṃ samācaret // (40.2) Par.?
niśamya ca guṇopetaṃ brāhmaṇaṃ sādhusaṃmatam / (41.1) Par.?
dūrād ānāyayet kṛtye sarvataścābhipūjayet // (41.2) Par.?
Duration=0.20267796516418 secs.