Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): karman doctrine, saṃsāra

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 9388
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
yudhiṣṭhira uvāca / (1.1) Par.?
akāmāśca sakāmāśca hatā ye 'sminmahāhave / (1.2) Par.?
kāṃ yoniṃ pratipannāste tanme brūhi pitāmaha // (1.3) Par.?
duḥkhaṃ prāṇaparityāgaḥ puruṣāṇāṃ mahāmṛdhe / (2.1) Par.?
jānāmi tattvaṃ dharmajña prāṇatyāgaṃ suduṣkaram // (2.2) Par.?
samṛddhe vāsamṛddhe vā śubhe vā yadi vāśubhe / (3.1) Par.?
kāraṇaṃ tatra me brūhi sarvajño hyasi me mataḥ // (3.2) Par.?
bhīṣma uvāca / (4.1) Par.?
samṛddhe vāsamṛddhe vā śubhe vā yadi vāśubhe / (4.2) Par.?
saṃsāre 'smin samājātāḥ prāṇinaḥ pṛthivīpate // (4.3) Par.?
niratā yena bhāvena tatra me śṛṇu kāraṇam / (5.1) Par.?
samyak cāyam anupraśnastvayoktaśca yudhiṣṭhira // (5.2) Par.?
atra te vartayiṣyāmi purāvṛttam idaṃ nṛpa / (6.1) Par.?
dvaipāyanasya saṃvādaṃ kīṭasya ca yudhiṣṭhira // (6.2) Par.?
brahmabhūtaścaran vipraḥ kṛṣṇadvaipāyanaḥ purā / (7.1) Par.?
dadarśa kīṭaṃ dhāvantaṃ śīghraṃ śakaṭavartmani // (7.2) Par.?
gatijñaḥ sarvabhūtānāṃ rutajñaśca śarīriṇām / (8.1) Par.?
sarvajñaḥ sarvato dṛṣṭvā kīṭaṃ vacanam abravīt // (8.2) Par.?
kīṭa saṃtrastarūpo 'si tvaritaścaiva lakṣyase / (9.1) Par.?
kva dhāvasi tad ācakṣva kutaste bhayam āgatam // (9.2) Par.?
kīṭa uvāca / (10.1) Par.?
śakaṭasyāsya mahato ghoṣaṃ śrutvā bhayaṃ mama / (10.2) Par.?
āgataṃ vai mahābuddhe svana eṣa hi dāruṇaḥ / (10.3) Par.?
śrūyate na sa māṃ hanyād iti tasmād apākrame // (10.4) Par.?
śvasatāṃ ca śṛṇomyevaṃ goputrāṇāṃ pracodyatām / (11.1) Par.?
vahatāṃ sumahābhāraṃ saṃnikarṣe svanaṃ prabho / (11.2) Par.?
nṛṇāṃ ca saṃvāhayatāṃ śrūyate vividhaḥ svanaḥ // (11.3) Par.?
soḍhum asmadvidhenaiṣa na śakyaḥ kīṭayoninā / (12.1) Par.?
tasmād apakramāmyeṣa bhayād asmāt sudāruṇāt // (12.2) Par.?
duḥkhaṃ hi mṛtyur bhūtānāṃ jīvitaṃ ca sudurlabham / (13.1) Par.?
ato bhītaḥ palāyāmi gaccheyaṃ nāsukhaṃ sukhāt // (13.2) Par.?
bhīṣma uvāca / (14.1) Par.?
ityuktaḥ sa tu taṃ prāha kutaḥ kīṭa sukhaṃ tava / (14.2) Par.?
maraṇaṃ te sukhaṃ manye tiryagyonau hi vartase // (14.3) Par.?
śabdaṃ sparśaṃ rasaṃ gandhaṃ bhogāṃścoccāvacān bahūn / (15.1) Par.?
nābhijānāsi kīṭa tvaṃ śreyo maraṇam eva te // (15.2) Par.?
kīṭa uvāca / (16.1) Par.?
sarvatra nirato jīva itīhāpi sukhaṃ mama / (16.2) Par.?
cetayāmi mahāprājña tasmād icchāmi jīvitum // (16.3) Par.?
ihāpi viṣayaḥ sarvo yathādehaṃ pravartitaḥ / (17.1) Par.?
mānuṣāstiryagāścaiva pṛthagbhogā viśeṣataḥ // (17.2) Par.?
aham āsaṃ manuṣyo vai śūdro bahudhanaḥ purā / (18.1) Par.?
abrahmaṇyo nṛśaṃsaśca kadaryo vṛddhijīvanaḥ // (18.2) Par.?
vāktīkṣṇo nikṛtiprajño moṣṭā viśvasya sarvaśaḥ / (19.1) Par.?
mithaḥkṛto 'panidhanaḥ parasvaharaṇe rataḥ // (19.2) Par.?
bhṛtyātithijanaścāpi gṛhe paryuṣito mayā / (20.1) Par.?
mātsaryāt svādukāmena nṛśaṃsena bubhūṣatā // (20.2) Par.?
devārthaṃ pitṛyajñārtham annaṃ śraddhākṛtaṃ mayā / (21.1) Par.?
na dattam arthakāmena deyam annaṃ punāti ha // (21.2) Par.?
guptaṃ śaraṇam āśritya bhayeṣu śaraṇāgatāḥ / (22.1) Par.?
akasmānno bhayāt tyaktā na ca trātābhayaiṣiṇaḥ // (22.2) Par.?
dhanaṃ dhānyaṃ priyān dārān yānaṃ vāsastathādbhutam / (23.1) Par.?
śriyaṃ dṛṣṭvā manuṣyāṇām asūyāmi nirarthakam // (23.2) Par.?
īrṣyuḥ parasukhaṃ dṛṣṭvā ātatāyyabubhūṣakaḥ / (24.1) Par.?
trivargahantā cānyeṣām ātmakāmānuvartakaḥ // (24.2) Par.?
nṛśaṃsaguṇabhūyiṣṭhaṃ purā karma kṛtaṃ mayā / (25.1) Par.?
smṛtvā tad anutapye 'haṃ tyaktvā priyam ivātmajam // (25.2) Par.?
śubhānām api jānāmi kṛtānāṃ karmaṇāṃ phalam / (26.1) Par.?
mātā ca pūjitā vṛddhā brāhmaṇaścārcito mayā // (26.2) Par.?
sakṛjjātiguṇopetaḥ saṃgatyā gṛham āgataḥ / (27.1) Par.?
atithiḥ pūjito brahmaṃstena māṃ nājahāt smṛtiḥ // (27.2) Par.?
karmaṇā tena caivāhaṃ sukhāśām iha lakṣaye / (28.1) Par.?
tacchrotum aham icchāmi tvattaḥ śreyastapodhana // (28.2) Par.?
Duration=0.13827896118164 secs.