UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 9442
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
vaiśaṃpāyana uvāca / (1.1)
Par.?
tataḥ kuntīsuto rājā paurajānapadaṃ janam / (1.2)
Par.?
pūjayitvā yathānyāyam anujajñe gṛhān prati // (1.3)
Par.?
sāntvayāmāsa nārīśca hatavīrā hateśvarāḥ / (2.1)
Par.?
vipulair arthadānaiśca tadā pāṇḍusuto nṛpaḥ // (2.2)
Par.?
so 'bhiṣikto mahāprājñaḥ prāpya rājyaṃ yudhiṣṭhiraḥ / (3.1)
Par.?
avasthāpya naraśreṣṭhaḥ sarvāḥ svaprakṛtīstadā // (3.2)
Par.?
dvijebhyo balamukhyebhyo naigamebhyaśca sarvaśaḥ / (4.1)
Par.?
pratigṛhyāśiṣo mukhyāstadā dharmabhṛtāṃ varaḥ // (4.2)
Par.?
uṣitvā śarvarīḥ śrīmān pañcāśannagarottame / (5.1)
Par.?
samayaṃ kauravāgryasya sasmāra puruṣarṣabhaḥ // (5.2)
Par.?
sa niryayau gajapurād yājakaiḥ parivāritaḥ / (6.1)
Par.?
dṛṣṭvā nivṛttam ādityaṃ pravṛttaṃ cottarāyaṇam // (6.2)
Par.?
ghṛtaṃ mālyaṃ ca gandhāṃśca kṣaumāṇi ca yudhiṣṭhiraḥ / (7.1)
Par.?
candanāgarumukhyāni tathā kālāgarūṇi ca // (7.2)
Par.?
prasthāpya pūrvaṃ kaunteyo bhīṣmasaṃsādhanāya vai / (8.1)
Par.?
mālyāni ca mahārhāṇi ratnāni vividhāni ca // (8.2)
Par.?
dhṛtarāṣṭraṃ puraskṛtya gāndhārīṃ ca yaśasvinīm / (9.1)
Par.?
mātaraṃ ca pṛthāṃ dhīmān bhrātṝṃśca puruṣarṣabhaḥ // (9.2)
Par.?
janārdanenānugato vidureṇa ca dhīmatā / (10.1)
Par.?
yuyutsunā ca kauravyo yuyudhānena cābhibho // (10.2)
Par.?
mahatā rājabhogyena paribarheṇa saṃvṛtaḥ / (11.1)
Par.?
stūyamāno mahārāja bhīṣmasyāgnīn anuvrajan // (11.2) Par.?
niścakrāma purāt tasmād yathā devapatistathā / (12.1)
Par.?
āsasāda kurukṣetre tataḥ śāṃtanavaṃ nṛpam // (12.2)
Par.?
upāsyamānaṃ vyāsena pārāśaryeṇa dhīmatā / (13.1)
Par.?
nāradena ca rājarṣe devalenāsitena ca // (13.2)
Par.?
hataśiṣṭair nṛpaiścānyair nānādeśasamāgataiḥ / (14.1)
Par.?
rakṣibhiśca mahātmānaṃ rakṣyamāṇaṃ samantataḥ // (14.2)
Par.?
śayānaṃ vīraśayane dadarśa nṛpatistataḥ / (15.1)
Par.?
tato rathād avārohad bhrātṛbhiḥ saha dharmarāṭ // (15.2)
Par.?
abhivādyātha kaunteyaḥ pitāmaham ariṃdamam / (16.1)
Par.?
dvaipāyanādīn viprāṃśca taiśca pratyabhinanditaḥ // (16.2)
Par.?
ṛtvigbhir brahmakalpaiśca bhrātṛbhiśca sahācyutaḥ / (17.1)
Par.?
āsādya śaratalpastham ṛṣibhiḥ parivāritam // (17.2)
Par.?
abravīd bharataśreṣṭhaṃ dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ / (18.1)
Par.?
bhrātṛbhiḥ saha kauravya śayānaṃ nimnagāsutam // (18.2)
Par.?
yudhiṣṭhiro 'haṃ nṛpate namaste jāhnavīsuta / (19.1)
Par.?
śṛṇoṣi cenmahābāho brūhi kiṃ karavāṇi te // (19.2)
Par.?
prāpto 'smi samaye rājann agnīn ādāya te vibho / (20.1)
Par.?
ācāryā brāhmaṇāścaiva ṛtvijo bhrātaraśca me // (20.2)
Par.?
putraśca te mahātejā dhṛtarāṣṭro janeśvaraḥ / (21.1)
Par.?
upasthitaḥ sahāmātyo vāsudevaśca vīryavān // (21.2)
Par.?
hataśiṣṭāśca rājānaḥ sarve ca kurujāṅgalāḥ / (22.1)
Par.?
tān paśya kuruśārdūla samunmīlaya locane // (22.2)
Par.?
yacceha kiṃcit kartavyaṃ tat sarvaṃ prāpitaṃ mayā / (23.1)
Par.?
yathoktaṃ bhavatā kāle sarvam eva ca tat kṛtam // (23.2)
Par.?
evam uktastu gāṅgeyaḥ kuntīputreṇa dhīmatā / (24.1)
Par.?
dadarśa bhāratān sarvān sthitān saṃparivārya tam // (24.2)
Par.?
tataścalavalir bhīṣmaḥ pragṛhya vipulaṃ bhujam / (25.1)
Par.?
oghameghasvano vāgmī kāle vacanam abravīt // (25.2)
Par.?
diṣṭyā prāpto 'si kaunteya sahāmātyo yudhiṣṭhira / (26.1)
Par.?
parivṛtto hi bhagavān sahasrāṃśur divākaraḥ // (26.2)
Par.?
aṣṭapañcāśataṃ rātryaḥ śayānasyādya me gatāḥ / (27.1)
Par.?
śareṣu niśitāgreṣu yathā varṣaśataṃ tathā // (27.2)
Par.?
māgho 'yaṃ samanuprāpto māsaḥ puṇyo yudhiṣṭhira / (28.1)
Par.?
tribhāgaśeṣaḥ pakṣo 'yaṃ śuklo bhavitum arhati // (28.2)
Par.?
evam uktvā tu gāṅgeyo dharmaputraṃ yudhiṣṭhiram / (29.1)
Par.?
dhṛtarāṣṭram athāmantrya kāle vacanam abravīt // (29.2)
Par.?
rājan viditadharmo 'si sunirṇītārthasaṃśayaḥ / (30.1)
Par.?
bahuśrutā hi te viprā bahavaḥ paryupāsitāḥ // (30.2)
Par.?
vedaśāstrāṇi sarvāṇi dharmāṃśca manujeśvara / (31.1)
Par.?
vedāṃśca caturaḥ sāṅgānnikhilenāvabudhyase // (31.2)
Par.?
na śocitavyaṃ kauravya bhavitavyaṃ hi tat tathā / (32.1)
Par.?
śrutaṃ devarahasyaṃ te kṛṣṇadvaipāyanād api // (32.2)
Par.?
yathā pāṇḍoḥ sutā rājaṃstathaiva tava dharmataḥ / (33.1)
Par.?
tān pālaya sthito dharme guruśuśrūṣaṇe ratān // (33.2)
Par.?
dharmarājo hi śuddhātmā nideśe sthāsyate tava / (34.1)
Par.?
ānṛśaṃsyaparaṃ hyenaṃ jānāmi guruvatsalam // (34.2)
Par.?
tava putrā durātmānaḥ krodhalobhaparāyaṇāḥ / (35.1)
Par.?
īrṣyābhibhūtā durvṛttāstānna śocitum arhasi // (35.2)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (36.1)
Par.?
etāvad uktvā vacanaṃ dhṛtarāṣṭraṃ manīṣiṇam / (36.2)
Par.?
vāsudevaṃ mahābāhum abhyabhāṣata kauravaḥ // (36.3)
Par.?
bhagavan devadeveśa surāsuranamaskṛta / (37.1)
Par.?
trivikrama namaste 'stu śaṅkhacakragadādhara // (37.2)
Par.?
anujānīhi māṃ kṛṣṇa vaikuṇṭha puruṣottama / (38.1)
Par.?
rakṣyāśca te pāṇḍaveyā bhavān hyeṣāṃ parāyaṇam // (38.2)
Par.?
uktavān asmi durbuddhiṃ mandaṃ duryodhanaṃ purā / (39.1)
Par.?
yataḥ kṛṣṇastato dharmo yato dharmastato jayaḥ // (39.2)
Par.?
vāsudevena tīrthena putra saṃśāmya pāṇḍavaiḥ / (40.1)
Par.?
saṃdhānasya paraḥ kālastaveti ca punaḥ punaḥ // (40.2)
Par.?
na ca me tad vaco mūḍhaḥ kṛtavān sa sumandadhīḥ / (41.1)
Par.?
ghātayitveha pṛthivīṃ tataḥ sa nidhanaṃ gataḥ // (41.2)
Par.?
tvāṃ ca jānāmyahaṃ vīra purāṇam ṛṣisattamam / (42.1)
Par.?
nareṇa sahitaṃ devaṃ badaryāṃ suciroṣitam // (42.2)
Par.?
tathā me nāradaḥ prāha vyāsaśca sumahātapāḥ / (43.1)
Par.?
naranārāyaṇāvetau sambhūtau manujeṣviti // (43.2)
Par.?
vāsudeva uvāca / (44.1)
Par.?
anujānāmi bhīṣma tvāṃ vasūn āpnuhi pārthiva / (44.2)
Par.?
na te 'sti vṛjinaṃ kiṃcinmayā dṛṣṭaṃ mahādyute // (44.3)
Par.?
pitṛbhakto 'si rājarṣe mārkaṇḍeya ivāparaḥ / (45.1)
Par.?
tena mṛtyustava vaśe sthito bhṛtya ivānataḥ // (45.2)
Par.?
vaiśaṃpāyana uvāca / (46.1)
Par.?
evam uktastu gāṅgeyaḥ pāṇḍavān idam abravīt / (46.2)
Par.?
dhṛtarāṣṭramukhāṃścāpi sarvān sasuhṛdastathā // (46.3)
Par.?
prāṇān utsraṣṭum icchāmi tanmānujñātum arhatha / (47.1)
Par.?
satye prayatitavyaṃ vaḥ satyaṃ hi paramaṃ balam // (47.2)
Par.?
ānṛśaṃsyaparair bhāvyaṃ sadaiva niyatātmabhiḥ / (48.1)
Par.?
brahmaṇyair dharmaśīlaiśca
taponītyaiśca bhārata // (48.2)
Par.?
ityuktvā suhṛdaḥ sarvān sampariṣvajya caiva ha / (49.1)
Par.?
punar evābravīd dhīmān yudhiṣṭhiram idaṃ vacaḥ // (49.2)
Par.?
brāhmaṇāścaiva te nityaṃ prājñāścaiva viśeṣataḥ / (50.1)
Par.?
ācāryā ṛtvijaścaiva pūjanīyā narādhipa // (50.2)
Par.?
Duration=0.18303680419922 secs.