UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 2799
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
kathaṃ tretāyugamukhe yajñasyāsītpravartanam / (1.2)
Par.?
pūrve svāyambhuve sarge yathāvatprabravīhi naḥ // (1.3)
Par.?
antarhitāyāṃ saṃdhyāyāṃ sārdhaṃ kṛtayuge hi / (2.1)
Par.?
kālākhyāyāṃ pravṛttāyāṃ prāpte tretāyuge tadā // (2.2)
Par.?
oṣadhīṣu ca jātāsu pravṛtte vṛṣṭisarjane / (3.1)
Par.?
pratiṣṭhitāyāṃ vārttāyāṃ grāmeṣu ca pureṣu ca // (3.2)
Par.?
varṇāśramapratiṣṭhānaṃ kṛtvā mantraiśca taiḥ punaḥ / (4.1)
Par.?
saṃhitāstu susaṃhṛtya kathaṃ yajñaḥ pravartitaḥ / (4.2)
Par.?
etacchrutvābravītsūtaḥ śrūyatāṃ tatpracoditam // (4.3)
Par.?
mantrānvai yojayitvā tu ihāmutra ca karmasu / (5.2)
Par.?
tathā viśvabhugindrastu yajñaṃ prāvartayatprabhuḥ // (5.3)
Par.?
daivataiḥ saha saṃhṛtya sarvasādhanasaṃvṛtaḥ / (6.1)
Par.?
tasyāśvamedhe vitate samājagmurmaharṣayaḥ // (6.2)
Par.?
yajñakarmaṇyavartanta karmaṇyagre tathartvijaḥ / (7.1)
Par.?
hūyamāne devahotre agnau bahuvidhaṃ haviḥ // (7.2)
Par.?
sampratīteṣu deveṣu sāmageṣu ca susvaram / (8.1)
Par.?
parikrānteṣu laghuṣu adhvaryupuruṣeṣu ca // (8.2)
Par.?
ālabdheṣu ca madhye tu tathā paśugaṇeṣu vai / (9.1) Par.?
āhūteṣu ca deveṣu yajñabhukṣu tatastadā // (9.2)
Par.?
ya indriyātmakā devā yajñabhāgabhujastu te / (10.1)
Par.?
tānyajanti tadā devāḥ kalyādiṣu bhavanti ye // (10.2)
Par.?
adhvaryupraiṣakāle tu vyutthitā ṛṣayastathā / (11.1)
Par.?
maharṣayaśca tāndṛṣṭvā dīnānpaśugaṇāṃstadā / (11.2)
Par.?
viśvabhujaṃ te tvapṛcchankathaṃ yajñavidhistava // (11.3)
Par.?
adharmo balavāneṣa hiṃsā dharmepsayā tava / (12.1)
Par.?
navaḥ paśuvidhistviṣṭastava yajñe surottama // (12.2)
Par.?
adharmo dharmaghātāya prārabdhaḥ paśubhistvayā / (13.1)
Par.?
nāyaṃ dharmo hyadharmo'yaṃ na hiṃsā dharma ucyate / (13.2)
Par.?
āgamena bhavāndharmaṃ prakarotu yadīcchati // (13.3)
Par.?
vidhidṛṣṭena yajñena dharmeṇāvyasanena tu / (14.1)
Par.?
yajñabījaiḥ suraśreṣṭha trivargaparimoṣitaiḥ // (14.2)
Par.?
eṣa yajño mahānindraḥ svayambhuvihitaḥ purā / (15.1)
Par.?
evaṃ viśvabhugindrastu ṛṣibhistattvadarśibhiḥ / (15.2)
Par.?
ukto na pratijagrāha mānamohasamanvitaḥ // (15.3)
Par.?
teṣāṃ vivādaḥ sumahāñjajñe indramaharṣīṇām / (16.1)
Par.?
jaṅgamaiḥ sthāvaraiḥ kena yaṣṭavyamiti cocyate // (16.2)
Par.?
te tu khinnā vivādena śaktyā yuktā maharṣayaḥ / (17.1)
Par.?
saṃdhāya samamindreṇa papracchuḥ khacaraṃ vasum // (17.2)
Par.?
ṛṣaya ūcuḥ / (18.1)
Par.?
mahāprājña tvayā dṛṣṭaḥ kathaṃ yajñavidhirnṛpa / (18.2)
Par.?
auttānapāde prabrūhi saṃśayaṃ nastuda prabho // (18.3)
Par.?
sūta uvāca / (19.1)
Par.?
śrutvā vākyaṃ vasus teṣām avicārya balābalam / (19.2)
Par.?
vedaśāstramanusmṛtya yajñatattvamuvāca ha // (19.3)
Par.?
yathopanītairyaṣṭavyamiti hovāca pārthivaḥ / (20.1)
Par.?
yaṣṭavyaṃ paśubhirmedhyairatha mūlaphalairapi // (20.2)
Par.?
hiṃsā svabhāvo yajñasya iti me darśanāgamaḥ / (21.1)
Par.?
tathaite bhāvitā mantrā hiṃsāliṅgā maharṣibhiḥ // (21.2)
Par.?
dīrgheṇa tapasā yuktaistārakādinidarśibhiḥ / (22.1)
Par.?
tatpramāṇaṃ mayā coktaṃ tasmācchamitum arhatha // (22.2)
Par.?
yadi pramāṇaṃ svānyeva mantravākyāṇi vo dvijāḥ / (23.1)
Par.?
tathā pravartatāṃ yajño hyanyathā mānṛtaṃ vacaḥ // (23.2)
Par.?
evaṃ kṛtottarāste tu yujyātmānaṃ tato dhiyā / (24.1)
Par.?
avaśyambhāvinaṃ dṛṣṭvā tamadho hyaśapaṃstadā // (24.2)
Par.?
ityuktamātro nṛpatiḥ praviveśa rasātalam / (25.1)
Par.?
ūrdhvacārī nṛpo bhūtvā rasātalacaro'bhavat // (25.2)
Par.?
vasudhātalacārī tu tena vākyena so'bhavat / (26.1)
Par.?
dharmāṇāṃ saṃśayachettā rājā vasuradhogataḥ // (26.2)
Par.?
tasmānna vācyo hyekena bahujñenāpi saṃśayaḥ / (27.1)
Par.?
bahudhārasya dharmasya sūkṣmā duranugā gatiḥ // (27.2)
Par.?
tasmānna niścayādvaktuṃ dharmaḥ śakyo hi kenacit / (28.1)
Par.?
devānṛṣīnupādāya svāyambhuvamṛte manum // (28.2)
Par.?
tasmānna hiṃsā yajñe syādyaduktamṛṣibhiḥ purā / (29.1)
Par.?
ṛṣikoṭisahasrāṇi svaistapobhirdivaṃ gatāḥ // (29.2)
Par.?
tasmānna hiṃsāyajñaṃ ca praśaṃsanti maharṣayaḥ / (30.1)
Par.?
uñchaṃ mūlaṃ phalaṃ śākamudapātraṃ tapodhanāḥ // (30.2)
Par.?
etaddattvā vibhavataḥ svargaloke pratiṣṭhitāḥ / (31.1)
Par.?
adrohaścāpyalobhaśca damo bhūtadayā śamaḥ // (31.2)
Par.?
brahmacaryaṃ tapaḥ śaucamanukrośaṃ kṣamā dhṛtiḥ / (32.1)
Par.?
sanātanasya dharmasya mūlameva durāsadam // (32.2)
Par.?
dravyamantrātmako yajñastapaśca samatātmakam / (33.1)
Par.?
yajñaiśca devānāpnoti vairājaṃ tapasā punaḥ // (33.2)
Par.?
brahmaṇaḥ karmasaṃnyāsādvairāgyātprakṛterlayam / (34.1)
Par.?
jñānātprāpnoti kaivalyaṃ pañcaitā gatayaḥ smṛtāḥ // (34.2)
Par.?
evaṃ vivādaḥ sumahān yajñasyāsītpravartane / (35.1)
Par.?
ṛṣīṇāṃ devatānāṃ ca pūrve svāyambhuve'ntare // (35.2)
Par.?
tataste ṛṣayo dṛṣṭvā hṛtaṃ dharmaṃ balena tu / (36.1)
Par.?
vasor vākyam anādṛtya jagmuste vai yathāgatam // (36.2)
Par.?
gateṣu ṛṣisaṃgheṣu devā yajñamavāpnuyuḥ / (37.1)
Par.?
śrūyante hi tapaḥsiddhā brahmakṣatrādayo nṛpāḥ // (37.2)
Par.?
priyavratottānapādau dhruvo medhātithirvasuḥ / (38.1)
Par.?
sudhāmā virajāścaiva śaṅkhapādrājasastathā // (38.2)
Par.?
prācīnabarhiḥ parjanyo havirdhānādayo nṛpāḥ / (39.1)
Par.?
ete cānye ca bahavaste tapobhirdivaṃ gatāḥ // (39.2)
Par.?
rājarṣayo mahātmāno yeṣāṃ kīrtiḥ pratiṣṭhitā / (40.1)
Par.?
tasmādviśiṣyate yajñāttapaḥ sarvaistu kāraṇaiḥ // (40.2)
Par.?
brahmaṇā tapasā sṛṣṭaṃ jagadviśvamidaṃ purā / (41.1)
Par.?
tasmānnāpnoti tadyajñāttapomūlamidaṃ smṛtam // (41.2)
Par.?
yajñapravartanaṃ hyevamāsītsvāyambhuve'ntare / (42.1)
Par.?
tadāprabhṛti yajño'yaṃ yugaiḥ sārdhaṃ pravartitaḥ // (42.2)
Par.?
Duration=0.59230899810791 secs.