UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 2571
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
atha prāthamikasyeha yaḥ kālastadahaḥ smṛtam / (1.2)
Par.?
sargasya tādṛśī rātriḥ prākṛtasya samāsataḥ // (1.3)
Par.?
divā sṛṣṭiṃ vikurute rajanyāṃ pralayaṃ vibhuḥ / (2.1)
Par.?
aupacārikamasyaitadahorātraṃ na vidyate // (2.2)
Par.?
divā vikṛtayaḥ sarve vikārā viśvadevatāḥ / (3.1)
Par.?
prajānāṃ patayaḥ sarve tiṣṭhantyanye maharṣayaḥ // (3.2)
Par.?
rātrau sarve pralīyante niśānte sambhavanti ca / (4.1)
Par.?
ahastu tasya vaikalpo rātristādṛgvidhā smṛtā // (4.2)
Par.?
caturyugasahasrānte manavastu caturdaśa / (5.1)
Par.?
catvāri tu sahasrāṇi vatsarāṇāṃ kṛtaṃ dvijāḥ // (5.2)
Par.?
tāvacchatī ca vai saṃdhyā saṃdhyāṃśaś ca kṛtasya tu / (6.1)
Par.?
triśatī dviśatī saṃdhyā tathā caikaśatī kramāt // (6.2)
Par.?
aṃśakaḥ ṣaṭśataṃ tasmātkṛtasaṃdhyāṃśakaṃ vinā / (7.1)
Par.?
tridvyekasāhasramito vinā saṃdhyāṃśakena tu // (7.2)
Par.?
tretādvāparatiṣyāṇāṃ kṛtasya kathayāmi vaḥ / (8.1)
Par.?
nimeṣapañcadaśakā kāṣṭhā svasthasya suvratāḥ // (8.2)
Par.?
martyasya cākṣṇostasyāś ca tatas triṃśatikā kalā / (9.1)
Par.?
kalātriṃśatiko viprā muhūrta iti kalpitaḥ // (9.2)
Par.?
muhūrtapañcadaśikā rajanī tādṛśaṃ tvahaḥ / (10.1)
Par.?
pitrye rātryahanī māsaḥ pravibhāgastayoḥ punaḥ // (10.2)
Par.?
kṛṣṇapakṣastvahasteṣāṃ śuklaḥ svapnāya śarvarī / (11.1)
Par.?
triṃśadye mānuṣā māsāḥ pitryo māsastu sa smṛtaḥ // (11.2)
Par.?
śatāni trīṇi māsānāṃ ṣaṣṭyā cāpyadhikāni vai / (12.1)
Par.?
pitryaḥ saṃvatsaro hyeṣa mānuṣeṇa vibhāvyate // (12.2)
Par.?
mānuṣeṇaiva mānena varṣāṇāṃ yacchataṃ bhavet / (13.1)
Par.?
pitṝṇāṃ trīṇi varṣāṇi saṃkhyātānīha tāni vai // (13.2)
Par.?
daśa vai dvyadhikā māsāḥ pitṛsaṃkhyeha saṃsmṛtā / (14.1)
Par.?
laukikenaiva mānena abdo yo mānuṣaḥ smṛtaḥ // (14.2)
Par.?
etaddivyamahorātramiti laiṅge 'tra paṭhyate / (15.1)
Par.?
divye rātryahanī varṣaṃ pravibhāgastayoḥ punaḥ // (15.2)
Par.?
ahastatrodagayanaṃ rātriḥ syāddakṣiṇāyanam / (16.1)
Par.?
ete rātryahanī divye prasaṃkhyāte viśeṣataḥ // (16.2)
Par.?
triṃśadyāni tu varṣāṇi divyo māsastu sa smṛtaḥ / (17.1)
Par.?
mānuṣaṃ tu śataṃ viprā divyamāsāstrayastu te // (17.2)
Par.?
daśa caiva tathāhāni divyo hyeṣa vidhiḥ smṛtaḥ / (18.1)
Par.?
trīṇi varṣaśatānyeva ṣaṣṭivarṣāṇi yāni tu // (18.2)
Par.?
divyaḥ saṃvatsaro hyeṣa mānuṣeṇa prakīrtitaḥ / (19.1)
Par.?
trīṇi varṣasahasrāṇi mānuṣāṇi pramāṇataḥ // (19.2)
Par.?
triṃśadanyāni varṣāṇi mataḥ saptarṣivatsaraḥ / (20.1)
Par.?
nava yāni sahasrāṇi varṣāṇāṃ mānuṣāṇi tu // (20.2)
Par.?
anyāni navatīścaiva dhrauvaḥ saṃvatsarastu saḥ / (21.1)
Par.?
ṣaṭtriṃśattu sahasrāṇi varṣāṇāṃ mānuṣāṇi tu // (21.2)
Par.?
varṣāṇāṃ tacchataṃ jñeyaṃ divyo hyeṣa vidhiḥ smṛtaḥ / (22.1)
Par.?
trīṇyeva niyutānyāhurvarṣāṇāṃ mānuṣāṇi tu // (22.2)
Par.?
ṣaṣṭiścaiva sahasrāṇi saṃkhyātāni tu saṃkhyayā / (23.1)
Par.?
divyaṃ varṣasahasraṃ tu prāhuḥ saṃkhyāvido janāḥ // (23.2)
Par.?
divyenaiva pramāṇena yugasaṃkhyāprakalpanam / (24.1)
Par.?
pūrvaṃ kṛtayugaṃ nāma tatastretā vidhīyate // (24.2)
Par.?
dvāparaśca kaliścaiva yugānyetāni suvratāḥ / (25.1)
Par.?
atha saṃvatsarā dṛṣṭā mānuṣeṇa pramāṇataḥ // (25.2)
Par.?
kṛtasyādyasya viprendrā divyamānena kīrtitam / (26.1)
Par.?
sahasrāṇāṃ śatānyāsaṃścaturdaśa ca saṃkhyayā // (26.2)
Par.?
catvāriṃśatsahasrāṇi tathānyāni kṛtaṃ yugam / (27.1)
Par.?
tathā daśasahasrāṇāṃ varṣāṇāṃ śatasaṃkhyayā // (27.2)
Par.?
aśītiś ca sahasrāṇi kālastretāyugasya ca / (28.1)
Par.?
saptaiva niyutānyāhurvarṣāṇāṃ mānuṣāṇi tu // (28.2)
Par.?
viṃśatiś ca sahasrāṇi kālastu dvāparasya ca / (29.1)
Par.?
tathā śatasahasrāṇi varṣāṇāṃ trīṇi saṃkhyayā // (29.2)
Par.?
ṣaṣṭiścaiva sahasrāṇi kālaḥ kaliyugasya tu / (30.1)
Par.?
evaṃ caturyugaḥ kāla ṛte saṃdhyāṃśakātsmṛtaḥ // (30.2)
Par.?
niyutānyeva ṣaṭtriṃśanniraṃśāni tu tāni vai / (31.1)
Par.?
catvāriṃśattathā trīṇi niyutānīha saṃkhyayā // (31.2)
Par.?
viṃśatiś ca sahasrāṇi saṃdhyāṃśaś ca caturyugaḥ / (32.1)
Par.?
evaṃ caturyugākhyānāṃ sādhikā hyekasaptatiḥ // (32.2)
Par.?
kṛtatretādiyuktānāṃ manorantaramucyate / (33.1)
Par.?
manvantarasya saṃkhyā ca varṣāgreṇa prakīrtitā // (33.2)
Par.?
triṃśatkoṭyastu varṣāṇāṃ mānuṣeṇa dvijottamāḥ / (34.1)
Par.?
saptaṣaṣṭistathānyāni niyutānyadhikāni tu // (34.2)
Par.?
viṃśatiś ca sahasrāṇi kālo 'yam adhikaṃ vinā / (35.1) Par.?
manvantarasya saṃkhyaiṣā laiṅge 'sminkīrtitā dvijāḥ // (35.2)
Par.?
caturyugasya ca tathā varṣasaṃkhyā prakīrtitā / (36.1)
Par.?
caturyugasahasraṃ vai kalpaścaiko dvijottamāḥ // (36.2)
Par.?
niśānte sṛjate lokān naśyante niśi jantavaḥ / (37.1)
Par.?
tatra vaimānikānāṃ tu aṣṭāviṃśatikoṭayaḥ // (37.2)
Par.?
manvantareṣu vai saṃkhyā sāntareṣu yathātathā / (38.1)
Par.?
trīṇi koṭiśatānyāsan koṭyo dvinavatis tathā // (38.2)
Par.?
kalpe'tīte tu vai viprāḥ sahasrāṇāṃ tu saptatiḥ / (39.1)
Par.?
punastathāṣṭasāhasraṃ sarvatraiva samāsataḥ // (39.2)
Par.?
kalpāvasānikāṃstyaktvā pralaye samupasthite / (40.1)
Par.?
maharlokāt prayāntyete janalokaṃ janāstataḥ // (40.2)
Par.?
koṭīnāṃ dve sahasre tu aṣṭau koṭiśatāni tu / (41.1)
Par.?
dviṣaṣṭiś ca tathā koṭyo niyutāni ca saptatiḥ // (41.2)
Par.?
kalpārdhasaṃkhyā divyā vai kalpamevaṃ tu kalpayet / (42.1)
Par.?
kalpānāṃ vai sahasraṃ tu varṣamekamajasya tu // (42.2)
Par.?
varṣāṇāmaṣṭasāhasraṃ brāhmaṃ vai brahmaṇo yugam / (43.1)
Par.?
savanaṃ yugasāhasraṃ sarvadevodbhavasya tu // (43.2)
Par.?
savanānāṃ sahasraṃ tu trividhaṃ triguṇaṃ tathā / (44.1)
Par.?
brahmaṇastu tathā proktaḥ kālaḥ kālātmanaḥ prabho // (44.2)
Par.?
bhavodbhavastapaścaiva bhavyo rambhaḥkratuḥ punaḥ / (45.1)
Par.?
ṛturvahnirhavyavāhaḥ sāvitraḥ śuddha eva ca // (45.2)
Par.?
uśikaḥ kuśikaścaiva gāndhāro munisattamāḥ / (46.1)
Par.?
ṛṣabhaś ca tathā ṣaḍjo majjālīyaś ca madhyamaḥ // (46.2)
Par.?
vairājo vai niṣādaś ca mukhyo vai meghavāhanaḥ / (47.1)
Par.?
pañcamaścitrakaścaiva ākūtir jñāna eva ca // (47.2)
Par.?
manaḥ sudarśo bṛṃhaś ca tathā vai śvetalohitaḥ / (48.1)
Par.?
raktaś ca pītavāsāś ca asitaḥ sarvarūpakaḥ // (48.2)
Par.?
evaṃ kalpāstu saṃkhyātā brahmaṇo 'vyaktajanmanaḥ / (49.1)
Par.?
koṭikoṭisahasrāṇi kalpānāṃ munisattamāḥ // (49.2)
Par.?
gatāni tāvaccheṣāṇi aharniśyāni vai punaḥ / (50.1)
Par.?
parānte vai vikārāṇi vikāraṃ yānti viśvataḥ // (50.2)
Par.?
vikārasya śivasyājñāvaśenaiva tu saṃhṛtiḥ / (51.1)
Par.?
saṃhṛte tu vikāre ca pradhāne cātmani sthite // (51.2)
Par.?
sādharmyeṇāvatiṣṭhete pradhānapuruṣāvubhau / (52.1)
Par.?
guṇānāṃ caiva vaiṣamye viprāḥ sṛṣṭiriti smṛtā // (52.2)
Par.?
sāmye layo guṇānāṃ tu tayorheturmaheśvaraḥ / (53.1)
Par.?
līlayā devadevena sargāstvīdṛgvidhāḥ kṛtāḥ // (53.2)
Par.?
asaṃkhyātāś ca saṃkṣepāt pradhānād anvadhiṣṭhitāt / (54.1)
Par.?
asaṃkhyātāś ca kalpākhyā hyasaṃkhyātāḥ pitāmahāḥ // (54.2)
Par.?
harayaścāpyasaṃkhyātās tveka eva maheśvaraḥ / (55.1)
Par.?
pradhānādipravṛttāni līlayā prākṛtāni tu // (55.2)
Par.?
guṇātmikā ca tadvṛttistasya devasya vai tridhā / (56.1)
Par.?
aprākṛtasya tasyādirmadhyāntaṃ nāsti cātmanaḥ // (56.2)
Par.?
pitāmahasyātha paraḥ parārdhadvayasaṃmitaḥ / (57.1)
Par.?
divā sṛṣṭaṃ tu yatsarvaṃ niśi naśyati cāsya tat // (57.2)
Par.?
bhūrbhuvaḥsvarmahastatra naśyate cordhvato na ca / (58.1)
Par.?
rātrau caikārṇave brahmā naṣṭe sthāvarajaṅgame // (58.2)
Par.?
suṣvāpāmbhasi yastasmānnārāyaṇa iti smṛtaḥ / (59.1)
Par.?
śarvaryante prabuddho vai dṛṣṭvā śūnyaṃ carācaram // (59.2)
Par.?
sraṣṭuṃ tadā matiṃ cakre brahmā brahmavidāṃ varaḥ / (60.1)
Par.?
udakairāplutāṃ kṣmāṃ tāṃ samādāya sanātanaḥ // (60.2)
Par.?
pūrvavatsthāpayāmāsa vārāhaṃ rūpamāsthitaḥ / (61.1)
Par.?
nadīnadasamudrāṃś ca pūrvavaccākarotprabhuḥ // (61.2)
Par.?
kṛtvā dharāṃ prayatnena nimnonnativivarjitām / (62.1)
Par.?
dharāyāṃ so 'cinotsarvān girīn dagdhān purāgninā // (62.2)
Par.?
bhūrādyāṃś caturo lokān kalpayāmāsa pūrvavat / (63.1)
Par.?
sraṣṭuṃ ca bhagavāṃścakre tadā sraṣṭā punarmatim // (63.2)
Par.?
Duration=0.30393695831299 secs.