Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): Manu, manvantara, deluge, Manu

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 12151
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
ed. p. 75
manave ha vai prātaḥ / (1.1) Par.?
manu
d.s.m.
← āhṛ (1.2) [iobj (2)]
ha
indecl.
← āhṛ (1.2) [discourse (2)]
vai
indecl.
prātar
indecl.
← āhṛ (1.2) [advmod (2)]
avanegyamudakamājahruryathedam pāṇibhyāmavanejanāyāharantyevaṃ tasyāvanenijānasya matsyaḥ pāṇī āpede // (1.2) Par.?
avanegya
ac.s.n.
∞ udaka
ac.s.n.
∞ āhṛ
3. pl., Perf.
root
→ manu (1.1) [iobj]
→ prātar (1.1) [advmod]
→ ha (1.1) [discourse]
∞ yathā
indecl.
∞ idam
ac.s.n.
pāṇi
d.d.m.
∞ avanejana
d.s.n.
∞ āhṛ
3. pl., Pre. ind.
∞ evam.
indecl.
tad
g.s.m.
∞ avanenij
Pre. ind., g.s.m.
matsya
n.s.m.
pāṇi
ac.d.m.
āpad.
3. sg., Perf.
root
sa hāsmai vācamuvāda / (2.1) Par.?
tad
n.s.m.
ha
indecl.
∞ idam
d.s.m.
vāc
ac.s.f.
∞ vad.
3. sg., Perf.
root
→ bhṛ (2.2) [ccomp]
bibhṛhi mā pārayiṣyāmi tveti kasmānmā pārayiṣyasīty augha imāḥ sarvāḥ prajā nirvoḍhā tatastvā pārayitāsmīti kathaṃ te bhṛtiriti // (2.2) Par.?
bhṛ
2. sg., Pre. imp.
← vad (2.1) [ccomp (2)]
mad.
ac.s.a.
pāray
1. sg., Fut.
tvad
ac.s.a.
∞ iti.
indecl.
ka
ab.s.n.
∞ mad
ac.s.a.
pāray
2. sg., Fut.
root
∞ iti.
indecl.
augha
n.s.m.
idam
ac.p.f.
sarva
ac.p.f.
prajā
ac.p.f.
nirvah.
3. sg., periphr. fut.
root
tatas
indecl.
∞ tvad
ac.s.a.
pāray
1. sg., periphr. fut.
∞ iti.
indecl.
katham
indecl.
tvad
g.s.a.
bhṛti
n.s.f.
root
∞ iti.
indecl.
sa hovāca / (3.1) Par.?
tad
n.s.m.
ha
indecl.
∞ vac.
3. sg., Perf.
root
→ bahu (3.2) [ccomp]
yāvadvai kṣullakā bhavāmo bahvī vai nastāvannāṣṭrā bhavaty uta matsya eva matsyaṃ gilati kumbhyām māgre bibharāsi sa yadā tāmativardhā atha karṣūṃ khātvā tasyām mā bibharāsi sa yadā tām ativardhā atha mā samudram abhyavaharāsi tarhi vā atināṣṭro bhavitāsmīti // (3.2) Par.?
yāvat
indecl.
∞ vai
indecl.
kṣullaka
n.p.m.
bhū,
1. pl., Pre. ind.
bahu
n.s.f.
← vac (3.1) [ccomp (2)]
vai
indecl.
mad
g.p.a.
∞ tāvat
indecl.
∞ nāṣṭrā
n.s.f.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
uta
indecl.
matsya
n.s.m.
eva
indecl.
matsya
ac.s.m.
gṛ.
3. sg., Pre. ind.
kumbhī
l.s.f.
mad
ac.s.a.
∞ agra
l.s.n.
bhṛ.
2. sg., Pre. sub.
tad
n.s.m.
yadā
indecl.
tad
ac.s.f.
∞ ativṛdh,
1. sg., Pre. sub.
atha
indecl.
karṣū
ac.s.f.
khan,
Abs., indecl.
tad
l.s.f.
mad
ac.s.a.
bhṛ.
2. sg., Pre. sub.
tad
n.s.m.
yadā
indecl.
tad
ac.s.f.
ativṛdh,
1. sg., Pre. sub.
atha
indecl.
mad
ac.s.a.
samudra
ac.s.m.
abhyavahṛ.
2. sg., Pre. sub.
tarhi
indecl.
vai
indecl.
bhū
1. sg., periphr. fut.
∞ iti.
indecl.
śaśvaddha jhaṣa āsa / (4.1) Par.?
śaśvat
indecl.
∞ ha
indecl.
jhaṣa
n.s.m.
root
as.
3. sg., Perf.
sa hi jyeṣṭhaṃ vardhate 'thetithīṃ samāṃ tadaugha āgantā tanmā nāvamupakalpyopāsāsai sa augha utthite nāvam āpadyāsai tatastvā pārayitāsmīti // (4.2) Par.?
tad
n.s.m.
hi
indecl.
vṛdh.
3. sg., Pre. ind.
root
atha
indecl.
∞ ititha
ac.s.f.
samā
ac.s.f.
tadā
indecl.
∞ ogha
n.s.m.
āgam.
3. sg., periphr. fut.
root
tad
ac.s.n.
∞ mad
ac.s.a.
nau
ac.s.f.
∞ upakalpay
Abs., indecl.
∞ upās.
2. sg., Pre. sub.
tad
n.s.m.
augha
l.s.m.
utthā
PPP, l.s.m.
nau
ac.s.f.
āpad.
2. sg., Pre. sub.
tatas
indecl.
∞ tvad
ac.s.a.
pāray
1. sg., periphr. fut.
∞ iti.
indecl.
tamevam bhṛtvā samudramabhyavajahāra / (5.1) Par.?
tad
ac.s.m.
∞ evam
indecl.
bhṛ
Abs., indecl.
samudra
ac.s.m.
∞ abhyavahṛ.
3. sg., Perf.
root
sa yatithīṃ tatsamām paridideśa tatithīṃ samāṃ nāvam upakalpyopāsāṃcakre sa augha utthite nāvamāpede taṃ sa matsya upanyāpupluve tasya śṛṅge nāvaḥ pāśam pratimumoca tenaitamuttaraṃ girimatidudrāva // (5.2) Par.?
tad
n.s.m.
yatitha
ac.s.f.
tad
ac.s.n.
∞ samā
ac.s.f.
paridiś,
3. sg., Perf.
tatitha
ac.s.f.
samā
ac.s.f.
nau
ac.s.f.
upakalpay
Abs., indecl.
∞ upās.
3. sg., per. perf.
root
tad
n.s.m.
augha
l.s.m.
utthā
PPP, l.s.m.
nau
ac.s.f.
∞ āpad.
3. sg., Perf.
root
tad
ac.s.m.
tad
n.s.m.
matsya
n.s.m.
upanyāplu.
3. sg., Perf.
root
tad
g.s.m.
śṛṅga
l.s.n.
nau
g.s.f.
pāśa
ac.s.m.
pratimuc.
3. sg., Perf.
root
tad
i.s.n.
∞ etad
ac.s.m.
∞ uttara
ac.s.m.
giri
ac.s.m.
∞ atidru.
3. sg., Perf.
root
sa hovāca / (6.1) Par.?
tad
n.s.m.
ha
indecl.
∞ vac.
3. sg., Perf.
root
→ pṛ (6.2) [ccomp]
apīparaṃ vai tvā vṛkṣe nāvam pratibadhnīṣva taṃ tu tvā mā girau santam udakam antaśchaitsīd yāvadudakaṃ samavāyāt tāvat tāvad anvavasarpāsīti sa ha tāvattāvad evānvavasasarpa tadapyetaduttarasya girermanoravasarpaṇam ity augho ha tāḥ sarvāḥ prajā niruvāhātheha manurevaikaḥ pariśiśiṣe // (6.2) Par.?
pṛ
1. sg., red. aor.
← vac (6.1) [ccomp (2)]
vai
indecl.
tvad.
ac.s.a.
vṛkṣa
l.s.m.
nau
ac.s.f.
pratibandh.
2. sg., Pre. imp.
tad
ac.s.m.
tu
indecl.
tvad
ac.s.a.

indecl.
giri
l.s.m.
as
Pre. ind., ac.s.m.
udaka
n.s.n.
antar
indecl.
∞ chid.
3. sg., Aor. inj.
yāvat
indecl.
∞ udaka
n.s.n.
samavayā,
3. sg., root aor.
tāvat
indecl.
tāvat
indecl.
anvavasṛp
2. sg., Pre. sub.
∞ iti.
indecl.
tad
n.s.m.
ha
indecl.
tāvat
indecl.
∞ tāvat
indecl.
eva
indecl.
∞ anvavasṛp.
3. sg., Perf.
root
tad
ac.s.n.
∞ api
indecl.
∞ etad
n.s.n.
∞ uttara
g.s.m.
giri
g.s.m.
∞ manu
g.s.m.
∞ avasarpaṇa
n.s.n.
root
iti.
indecl.
augha
n.s.m.
ha
indecl.
tad
ac.p.f.
sarva
ac.p.f.
prajā
ac.p.f.
nirvah
3. sg., Perf.
root
∞ atha
indecl.
∞ iha
indecl.
manu
n.s.m.
∞ eva
indecl.
∞ eka
n.s.m.
pariśiṣ.
3. sg., Perf.
root
so 'rcañchrāmyaṃś cacāra prajākāmaḥ / (7.1) Par.?
tad
n.s.m.
arc
Pre. ind., n.s.m.
∞ śram
Pre. ind., n.s.m.
car
3. sg., Perf.
root
prajā
comp.
∞ kāma.
n.s.m.
tatrāpi pākayajñeneje sa ghṛtaṃ dadhi mastv āmikṣām ity apsu juhavāṃcakāra tataḥ saṃvatsare yoṣit saṃbabhūva sā ha pibdamānevodeyāya tasyai ha sma ghṛtam pade saṃtiṣṭhate tayā mitrāvaruṇau saṃjagmāte // (7.2) Par.?
tatra
indecl.
∞ api
indecl.
∞ yaj.
3. sg., Perf.
root
tad
n.s.m.
ghṛta
ac.s.n.
dadhi
ac.s.n.
mastu
ac.s.n.
āmikṣā
ac.s.f.
iti
indecl.
ap
l.p.f.
hu.
3. sg., per. perf.
root
tatas
indecl.
yoṣit
n.s.f.
sambhū.
3. sg., Perf.
root
tad
n.s.f.
ha
indecl.
pibd
Pre. ind., n.s.f.
∞ iva
indecl.
∞ ude.
3. sg., Perf.
root
tad
d.s.f.
ha
indecl.
sma
indecl.
ghṛta
n.s.n.
pada
l.s.n.
saṃsthā.
3. sg., Pre. ind.
root
tad
i.s.f.
saṃgam.
3. du., Perf.
root
tāṃ hocatuḥ kāsīti / (8.1) Par.?
tad
ac.s.f.
ha
indecl.
∞ vac.
3. du., Perf.
root
ka
n.s.f.
∞ as
2. sg., Pre. ind.
∞ iti.
indecl.
manorduhitety āvayorbrūṣveti neti hovāca ya eva mām ajījanata tasyaivāhamasmīti tasyām apitvam īṣāte tadvā jajñau tadvā na jajñāvati tveveyāya sā manumājagāma // (8.2) Par.?
manu
g.s.m.
∞ duhitṛ
n.s.f.
root
∞ iti.
indecl.
mad
g.d.a.
∞ brū
2. sg., Pre. imp.
root
∞ iti.
indecl.
na
indecl.
∞ iti
indecl.
ha
indecl.
∞ vac.
3. sg., Perf.
root
yad
n.s.m.
eva
indecl.
mad
ac.s.a.
jan,
3. sg., red. aor.
tad
g.s.m.
∞ eva
indecl.
∞ mad
n.s.a.
∞ as
1. sg., Pre. ind.
∞ iti.
indecl.
tad
l.s.f.
apitva
ac.s.n.
iṣ.
3. du., Perf.
root
tad
ac.s.n.
∞ 
indecl.
jñā.
3. sg., Perf.
root
tad
ac.s.n.
∞ 
indecl.
na
indecl.
jñā
3. sg., Perf.
∞ ati
indecl.
tu
indecl.
∞ eva
indecl.
∞ i.
3. sg., Perf.
root
tad
n.s.f.
manu
ac.s.m.
∞ āgam.
3. sg., Perf.
root
tāṃ ha manuruvāca kāsīti / (9.1) Par.?
tad
ac.s.f.
ha
indecl.
manu
n.s.m.
∞ vac.
3. sg., Perf.
root
ka
n.s.f.
∞ as
2. sg., Pre. ind.
∞ iti.
indecl.
tava duhiteti katham bhagavati mama duhiteti yā amūr apsv āhutīr ahauṣīr ghṛtaṃ dadhi mastvāmikṣāṃ tato mām ajījanathāḥ sāśīrasmi tām mā yajñe 'vakalpaya yajñe cedvai māvakalpayiṣyasi bahuḥ prajayā paśubhirbhaviṣyasi yāmamuyā kāṃ cāśiṣamāśāsiṣyase sā te sarvā samardhiṣyata iti tām etanmadhye yajñasyāvākalpayan madhyaṃ hyetad yajñasya yad antarā prayājānuyājān // (9.2) Par.?
tvad
g.s.a.
duhitṛ
n.s.f.
root
∞ iti.
indecl.
katham
indecl.
bhagavat
v.s.f.
mad
g.s.a.
duhitṛ
n.s.f.
root
∞ iti.
indecl.
yad
ac.p.f.
adas
ac.p.f.
ap
l.p.f.
āhuti
ac.p.f.
hu
2. sg., s-aor.
ghṛta
ac.s.n.
dadhi
ac.s.n.
mastu
ac.s.n.
∞ āmikṣā,
ac.s.f.
tatas
indecl.
mad
ac.s.a.
jan.
2. sg., red. aor.
root
tad
n.s.f.
∞ āśī
n.s.f.
∞ as.
1. sg., Pre. ind.
tad
ac.s.f.
mad
ac.s.a.
yajña
l.s.m.
avakalpay.
2. sg., Pre. imp.
yajña
l.s.m.
ced
indecl.
∞ vai
indecl.
mad
ac.s.a.
∞ avakalpay,
2. sg., Fut.
bahu
n.s.m.
prajā
i.s.f.
paśu
i.p.m.
∞ bhū.
2. sg., Fut.
yad
ac.s.f.
∞ amuyā
indecl.
ka
ac.s.f.
ca
indecl.
∞ āśis
ac.s.f.
∞ āśās,
2. sg., Fut.
tad
n.s.f.
tvad
d.s.a.
sarva
n.s.f.
samṛdh
3. sg., Fut.
iti.
indecl.
tad
ac.s.f.
etad
ac.s.n.
∞ madhya
l.s.n.
yajña
g.s.m.
∞ avakalpay.
3. sg., Impf.
root
madhya
n.s.n.
root
hi
indecl.
∞ etad
n.s.n.
yajña,
g.s.m.
yad
n.s.n.
antarā
indecl.
∞ anuyāja.
ac.p.m.
tayārcañchrāmyaṃścacāra prajākāmaḥ / (10.1) Par.?
tad
i.s.f.
∞ arc
Pre. ind., n.s.m.
∞ śram
Pre. ind., n.s.m.
∞ car
3. sg., Perf.
root
prajā
comp.
∞ kāma.
n.s.m.
tayemām prajātim prajajñe yeyam manoḥ prajātir yāmvenayā kāṃ cāśiṣam āśāsta sāsmai sarvā samārdhyata // (10.2) Par.?
tad
i.s.f.
∞ idam
ac.s.f.
prajāti
ac.s.f.
prajan,
3. sg., Perf.
root
yad
n.s.f.
∞ idam
n.s.f.
manu
g.s.m.
prajāti.
n.s.f.
yad
ac.s.f.
∞ u
indecl.
∞ enad
i.s.f.
ka
ac.s.f.
ca
indecl.
∞ āśis
ac.s.f.
āśās,
3. sg., Impf.
tad
n.s.f.
∞ idam
d.s.m.
sarva
n.s.f.
samṛdh.
3. sg., Impf.
root
saiṣā nidānena yadiḍā / (11.1) Par.?
tad
n.s.f.
∞ etad
n.s.f.
root
nidāna,
i.s.n.
yad
n.s.n.
∞ iḍā.
n.s.f.
sa yo haivaṃ vidvāniḍayā caratyetāṃ haiva prajātim prajāyate yām manuḥ prājāyata yāmvenayā kāṃ cāśiṣamāśāste sāsmai sarvā samṛdhyate // (11.2) Par.?
tad
n.s.m.
yad
n.s.m.
ha
indecl.
∞ evam
indecl.
vid
Perf., n.s.m.
∞ iḍā
i.s.f.
car
3. sg., Pre. ind.
∞ etad
ac.s.f.
ha
indecl.
∞ eva
indecl.
prajāti
ac.s.f.
prajan,
3. sg., Pre. ind.
root
yad
ac.s.f.
manu
n.s.m.
prajan.
3. sg., Impf.
yad
ac.s.f.
∞ u
indecl.
∞ enad
i.s.f.
ka
ac.s.f.
ca
indecl.
∞ āśis
ac.s.f.
∞ āśās,
3. sg., Pre. ind.
tad
n.s.f.
∞ idam
d.s.m.
sarva
n.s.f.
samṛdh.
3. sg., Pre. ind.
root
sā vai pañcāvattā bhavati / (12.1) Par.?
tad
n.s.f.
vai
indecl.
pañcāvatta
n.s.f.
root
bhū.
3. sg., Pre. ind.
paśavo vā iḍā pāṅktā vai paśavas tasmātpañcāvattā bhavati // (12.2) Par.?
paśu
n.p.m.
root
vai
indecl.
iḍā.
n.s.f.
pāṅkta
n.p.m.
root
vai
indecl.
paśu.
n.p.m.
tasmāt
indecl.
∞ pañcāvatta
n.s.f.
root
bhū.
3. sg., Pre. ind.
sa samavadāyeḍām / (13.1) Par.?
tad
n.s.m.
samavado
Abs., indecl.
→ praśṛ (13.2) [conj]
← nidhā (13.2) [advcl (1)]
∞ iḍā,
ac.s.f.
pūrvārdham puroḍāśasya praśīrya purastāddhruvāyai nidadhāti tāṃ hotre pradāya dakṣiṇātyeti // (13.2) Par.?
pūrva
comp.
∞ ardha
ac.s.n.
praśṛ,
Abs., indecl.
← samavado (13.1) [conj]
purastāt
indecl.
∞ dhruvā
d.s.f.
nidhā.
3. sg., Pre. ind.
root
→ samavado (13.1) [advcl]
tad
ac.s.f.
hotṛ
d.s.m.
pradā,
Abs., indecl.
∞ atī.
3. sg., Pre. ind.
root
ed. p. 77
sa hoturiha nilimpati / (14.1) Par.?
tad
n.s.m.
hotṛ
g.s.m.
∞ iha
indecl.
nilip.
3. sg., Pre. ind.
root
taddhotauṣṭhayor nilimpate manasaspatinā te hutasyāśnāmīṣe prāṇāyeti // (14.2) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ hotṛ
n.s.m.
∞ oṣṭha
l.d.m.
nilip.
3. sg., Pre. ind.
root
tvad
g.s.a.
hu
PPP, g.s.m.
∞ 
1. sg., Pre. ind.
root
∞ iṣ
d.s.f.
prāṇa
d.s.m.
∞ iti.
indecl.
atha hoturiha nilimpati / (15.1) Par.?
atha
indecl.
hotṛ
g.s.m.
∞ iha
indecl.
nilip.
3. sg., Pre. ind.
root
taddhotauṣṭhayor nilimpate vācaspatinā te hutasyāśnāmyūrja udānāyeti // (15.2) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ hotṛ
n.s.m.
∞ oṣṭha
l.d.m.
nilip.
3. sg., Pre. ind.
root
tvad
g.s.a.
hu
PPP, g.s.m.
∞ 
1. sg., Pre. ind.
root
∞ ūrj
d.s.f.
udāna
d.s.m.
∞ iti.
indecl.
etaddha vai manurbibhayāṃcakāra / (16.1) Par.?
etad
ac.s.n.
∞ ha
indecl.
vai
indecl.
manu
n.s.m.
∞ bhī.
3. sg., per. perf.
root
→ taniṣṭha (16.2) [ccomp]
idaṃ vai me taniṣṭhaṃ yajñasya yadiyamiḍā pākayajñiyā yadvai ma iha rakṣāṃsi yajñaṃ na hiṃsyuriti tāmetatpurā rakṣobhyaḥ purā rakṣobhya ityeva prāpayata tatho evaināmeṣa etatpurā rakṣobhyaḥ purā rakṣobhya ityeva prāpayate 'tha yatpratyakṣaṃ na prāśnāti nedanupahūtām prāśnāmīty etad evainām prāpayate yad oṣṭhayor nilimpate // (16.2) Par.?
idam
n.s.n.
vai
indecl.
mad
g.s.a.
taniṣṭha
n.s.n.
← bhī (16.1) [ccomp (2)]
yajña,
g.s.m.
yad
n.s.n.
∞ idam
n.s.f.
∞ iḍā
n.s.f.
pāka
comp.
∞ yajñiya.
n.s.f.
yat
indecl.
∞ vai
indecl.
mad
g.s.a.
iha
indecl.
rakṣas
n.p.n.
yajña
ac.s.m.
na
indecl.
hiṃs
3. pl., Pre. opt.
∞ iti.
indecl.
tad
ac.s.f.
∞ etad
ac.s.n.
∞ purā
indecl.
rakṣas
ab.p.n.
purā
indecl.
rakṣas,
ab.p.n.
iti
indecl.
∞ eva
indecl.
prāpay.
3. sg., Impf.
root
tathā
indecl.
∞ u
indecl.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.f.
∞ etad
n.s.m.
etad
ac.s.n.
∞ purā
indecl.
rakṣas
ab.p.n.
purā
indecl.
rakṣas
ab.p.n.
iti
indecl.
∞ eva
indecl.
prāpay.
3. sg., Pre. ind.
root
atha
indecl.
yat
indecl.
∞ pratyakṣa
ac.s.n.
na
indecl.
prāś,
3. sg., Pre. ind.
na
indecl.
∞ id
indecl.
∞ anupahūta
ac.s.f.
prāś
1. sg., Pre. ind.
∞ iti,
indecl.
etad
ac.s.n.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.f.
prāpay,
3. sg., Pre. ind.
root
yad
ac.s.n.
oṣṭha
l.d.m.
nilip.
3. sg., Pre. ind.
atha hotuḥ pāṇau samavadyati / (17.1) Par.?
atha
indecl.
hotṛ
g.s.m.
pāṇi
l.s.m.
samavado.
3. sg., Pre. ind.
root
samavattāmeva satīṃ tadenāṃ pratyakṣaṃ hotari śrayati tayātmañchṛtayā hotā yajamānāyāśiṣamāśāste tasmāddhotuḥ pāṇau samavadyati // (17.2) Par.?
samavado
PPP, ac.s.f.
∞ eva
indecl.
as
Pre. ind., ac.s.f.
tad
ac.s.n.
∞ enad
ac.s.f.
hotṛ
l.s.m.
śri.
3. sg., Pre. ind.
root
tad
i.s.f.
∞ ātman
l.s.m.
∞ śrī
PPP, i.s.f.
hotṛ
n.s.m.
yaj
Pre. ind., d.s.m.
∞ āśis
ac.s.f.
∞ āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
tasmāt
indecl.
∞ hotṛ
g.s.m.
pāṇi
l.s.m.
samavado.
3. sg., Pre. ind.
root
athopāṃśūpahvayate / (18.1) Par.?
atha
indecl.
∞ upāṃśu
indecl.
∞ upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
etaddha vai manurbibhayāṃcakāredaṃ vai me taniṣṭhaṃ yajñasya yadiyamiḍā pākayajñiyā yadvai ma iha rakṣāṃsi yajñaṃ na hanyuriti tāmetatpurā rakṣobhyaḥ purā rakṣobhya ityevopāṃśūpāhvayata tatho evaināmeṣa etatpurā rakṣobhyaḥ purā rakṣobhya ityevopāṃśūpahvayate // (18.2) Par.?
etad
ac.s.n.
∞ ha
indecl.
vai
indecl.
manu
n.s.m.
∞ bhī
3. sg., per. perf.
root
∞ idam
n.s.n.
vai
indecl.
mad
g.s.a.
yajña,
g.s.m.
yad
n.s.n.
∞ idam
n.s.f.
∞ iḍā
n.s.f.
pāka
comp.
∞ yajñiya.
n.s.f.
yat
indecl.
∞ vai
indecl.
mad
g.s.a.
iha
indecl.
rakṣas
n.p.n.
yajña
ac.s.m.
na
indecl.
han
3. pl., Pre. opt.
∞ iti.
indecl.
tad
ac.s.f.
∞ etad
ac.s.n.
∞ purā
indecl.
rakṣas
ab.p.n.
purā
indecl.
rakṣas
ab.p.n.
iti
indecl.
∞ eva
indecl.
∞ upāṃśu
indecl.
∞ upahvā.
3. sg., Impf.
root
tathā
indecl.
∞ u
indecl.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.f.
∞ etad
n.s.m.
etad
ac.s.n.
∞ purā
indecl.
rakṣas
ab.p.n.
purā
indecl.
rakṣas
ab.p.n.
iti
indecl.
∞ eva
indecl.
∞ upāṃśu
indecl.
∞ upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
sa upahvayate / (19.1) Par.?
tad
n.s.m.
upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
→ upahvā (19.2) [ccomp]
upahūtaṃ rathantaraṃ saha pṛthivyopa māṃ rathantaraṃ saha pṛthivyā hvayatām upahūtaṃ vāmadevyaṃ sahāntarikṣeṇopa māṃ vāmadevyaṃ sahāntarikṣeṇa hvayatām upahūtam bṛhatsaha divopa mām bṛhatsaha divā hvayatāmiti tadetāmevaitadupahvayamāna imāṃśca lokān upahvayata etāni ca sāmāni // (19.2) Par.?
upahvā
PPP, n.s.n.
← upahvā (19.1) [ccomp]
saha
indecl.
pṛthivī
i.s.f.
∞ upa
indecl.
mad
ac.s.a.
saha
indecl.
pṛthivī
i.s.f.
hvā.
3. sg., Pre. imp.
upahvā
PPP, n.s.n.
saha
indecl.
∞ antarikṣa
i.s.n.
∞ upa
indecl.
mad
ac.s.a.
saha
indecl.
∞ antarikṣa
i.s.n.
hvā.
3. sg., Pre. imp.
upahvā
PPP, n.s.n.
bṛhant
n.s.n.
∞ saha
indecl.
div
i.s.m.
∞ upa
indecl.
mad
ac.s.a.
bṛhant
n.s.n.
∞ saha
indecl.
div
i.s.m.
hvā
3. sg., Pre. imp.
∞ iti.
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ etad
ac.s.f.
∞ eva
indecl.
∞ etad
ac.s.n.
∞ upahvā
Pre. ind., n.s.m.
idam
ac.p.m.
∞ ca
indecl.
loka
ac.p.m.
upahvā
3. sg., Pre. ind.
root
etad
ac.p.n.
ca
indecl.
sāman.
n.p.n.
upahūtā gāvaḥ saharṣabhā iti / (20.1) Par.?
upahvā
PPP, n.p.f.
root
go
n.p.f.
saha
indecl.
∞ ṛṣabha
n.p.f.
iti.
indecl.
paśavo vā iḍā tadenām parokṣam upahvayate saharṣabhā iti samithunāmevaināmetadupahvayate // (20.2) Par.?
paśu
n.p.m.
root
vai
indecl.
iḍā.
n.s.f.
tad
ac.s.n.
∞ enad
ac.s.f.
parokṣa
ac.s.n.
upahvā
3. sg., Pre. ind.
root
saha
indecl.
∞ ṛṣabha
n.p.f.
iti.
indecl.
sa
indecl.
∞ mithuna
ac.s.f.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.s.f.
∞ etad
ac.s.n.
∞ upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
upahūtā saptahotreti / (21.1) Par.?
upahvā
PPP, n.s.f.
root
∞ iti.
indecl.
tadenāṃ saptahotrā saumyenādhvareṇopahvayate // (21.2) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ enad
ac.s.f.
saptan
comp.
∞ hotṛ
i.s.m.
saumya
i.s.m.
∞ adhvara
i.s.m.
∞ upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
upahūteḍā tatuririti / (22.1) Par.?
upahvā
PPP, n.s.f.
root
∞ iḍā
n.s.f.
taturi
n.s.f.
∞ iti.
indecl.
tadenām pratyakṣamupahvayate tatuririti sarvaṃ hyeṣā pāpmānaṃ tarati tasmādāha tatuririti // (22.2) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ enad
ac.s.f.
∞ upahvā
3. sg., Pre. ind.
root
taturi
n.s.f.
∞ iti.
indecl.
sarva
ac.s.m.
hi
indecl.
∞ etad
n.s.f.
pāpman
ac.s.m.
tṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
tasmāt
indecl.
∞ ah
3. sg., Perf.
root
taturi
n.s.f.
∞ iti.
indecl.
upahūtaḥ sakhā bhakṣa iti / (23.1) Par.?
upahvā
PPP, n.s.m.
root
sakhi
n.s.m.
bhakṣa
n.s.m.
iti.
indecl.
prāṇau vai sakhā bhakṣastatprāṇamupahvayata upahūtaṃ heg iti taccharīramupahvayate tatsarvāmupahvayate // (23.2) Par.?
prāṇa
n.d.m.
root
vai
indecl.
sakhi
n.s.m.
bhakṣa
n.s.m.
∞ tad
ac.s.n.
∞ prāṇa
ac.s.m.
∞ upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
upahvā
PPP, n.s.n.
root
hek
indecl.
iti.
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ śarīra
ac.s.n.
∞ upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
tad
ac.s.n.
∞ sarva
ac.s.f.
∞ upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
ed. p. 78
atha pratipadyate / (24.1) Par.?
atha
indecl.
pratipad.
3. sg., Pre. ind.
root
→ upahvā (24.2) [ccomp]
iḍopahūtopahūteḍopo asmāṁ iḍā hvayatām iḍopahūteti tad upahūtāmevainām etat satīm pratyakṣamupahvayate yā vai sāsīd gaur vai sāsīccatuṣpadī vai gaustasmāccaturupahvayate // (24.2) Par.?
iḍā
n.s.f.
∞ upahvā
PPP, n.s.f.
← pratipad (24.1) [ccomp (2)]
∞ upahvā
PPP, n.s.f.
∞ iḍā
n.s.f.
∞ upa
indecl.
∞ u
indecl.
mad
ac.p.a.
iḍā
n.s.f.
hvā.
3. sg., Pre. imp.
iḍā
n.s.f.
∞ upahvā
PPP, n.s.f.
∞ iti.
indecl.
tad
ac.s.n.
upahvā
PPP, ac.s.f.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.s.f.
etad
ac.s.n.
as
Pre. ind., ac.s.f.
∞ upahvā,
3. sg., Pre. ind.
root
yad
n.s.f.
vai
indecl.
tad
n.s.f.
∞ as.
3. sg., Impf.
go
n.s.f.
root
vai
indecl.
tad
n.s.f.
∞ as
3. sg., Impf.
∞ catuṣpada
n.s.f.
root
vai
indecl.
go
n.s.f.
∞ tasmāt
indecl.
∞ catur
ac.s.n.
∞ upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
sa vai caturupahvayamānaḥ / (25.1) Par.?
tad
n.s.m.
← upahvā (25.2) [nsubj (2)]
vai
indecl.
catur
ac.s.n.
∞ upahvā
Pre. ind., n.s.m.
← upahvā (25.2) [advcl]
atha nānevopahvayate 'jāmitāyai jāmi ha kuryād yad iḍopahūteḍopahūtety evopahvayetopahūteḍeti veḍopahūteti tad arvācīm upahvayata upahūteḍeti tat parācīm upo asmāṁ iḍā hvayatāmiti tad ātmānaṃ caivaitan nāntarety anyatheva ca bhavatīḍopahūteti tatpunararvācīmupahvayate tadarvācīṃ caivainām etatparācīṃ copahvayate // (25.2) Par.?
atha
indecl.
nānā
indecl.
∞ iva
indecl.
∞ upahvā
3. sg., Pre. ind.
root
→ tad (25.1) [nsubj]
→ upahvā (25.1) [advcl]
ajāmitā.
d.s.f.
jāmi
ac.s.n.
ha
indecl.
kṛ,
3. sg., Pre. opt.
root
yat,
indecl.
iḍā
n.s.f.
∞ upahvā
PPP, n.s.f.
∞ iḍā
n.s.f.
∞ upahvā
PPP, n.s.f.
∞ iti
indecl.
eva
indecl.
∞ upahvā
3. sg., Pre. opt.
∞ upahvā
PPP, n.s.f.
∞ iḍā
n.s.f.
∞ iti
indecl.

indecl.
∞ iḍā
n.s.f.
∞ upahvā
PPP, n.s.f.
∞ iti
indecl.
tad
ac.s.n.
arvāñc
ac.s.f.
upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
upahvā
PPP, n.s.f.
∞ iḍā
n.s.f.
∞ iti
indecl.
tad
ac.s.n.
parāñc
ac.s.f.
upa
indecl.
∞ u
indecl.
mad
ac.p.a.
iḍā
n.s.f.
hvā
3. sg., Pre. imp.
root
∞ iti
indecl.
tad
ac.s.n.
ātman
ac.s.m.
ca
indecl.
∞ eva
indecl.
∞ etad
ac.s.n.
na
indecl.
∞ antari.
3. sg., Pre. ind.
root
anyathā
indecl.
root
∞ iva
indecl.
ca
indecl.
bhū
3. sg., Pre. ind.
∞ iḍā
n.s.f.
∞ upahvā
PPP, n.s.f.
root
∞ iti
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ punar
indecl.
∞ arvāñc
ac.s.f.
∞ upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
tad
ac.s.n.
∞ arvāñc
ac.s.f.
ca
indecl.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.s.f.
etad
ac.s.n.
∞ parāñc
ac.s.f.
ca
indecl.
∞ upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
mānavī ghṛtapadīti / (26.1) Par.?
mānavī
n.s.f.
root
∞ iti.
indecl.
manurhyetāmagre 'janayata tasmādāha mānavīti ghṛtapadīti yadevāsyai ghṛtam pade samatiṣṭhata tasmādāha ghṛtapadīti // (26.2) Par.?
manu
n.s.m.
∞ hi
indecl.
∞ etad
ac.s.f.
∞ agra
l.s.n.
janay.
3. sg., Impf.
root
tasmāt
indecl.
∞ ah,
3. sg., Perf.
root
mānavī
n.s.f.
∞ iti.
indecl.
ghṛtapadī
n.s.f.
root
∞ iti.
indecl.
yat
indecl.
∞ eva
indecl.
∞ idam
d.s.f.
ghṛta
n.s.n.
pada
l.s.n.
saṃsthā,
3. sg., Impf.
tasmāt
indecl.
∞ ah,
3. sg., Perf.
root
∞ iti.
indecl.
uta maitrāvaruṇīti / (27.1) Par.?
uta
indecl.
maitrāvaruṇa
n.s.f.
root
∞ iti.
indecl.
yadeva mitrāvaruṇābhyāṃ samagacchata sa eva maitrāvaruṇo nyaṅgo brahmā devakṛtopahūteti brahmā hyeṣāṃ devakṛtopahūtopahūtā daivyā adhvaryava upahūtā manuṣyā iti taddaivāṃścaivādhvaryūnupahvayate ye ca mānuṣā vatsā vai daivyā adhvaryavo 'tha ya itare te mānuṣāḥ // (27.2) Par.?
yat
indecl.
∞ eva
indecl.
saṃgam,
3. sg., Impf.
tad
n.s.m.
eva
indecl.
nyaṅga.
n.s.m.
root
brahman
n.s.m.
deva
comp.
∞ kṛ
PPP, n.s.f.
∞ upahvā
PPP, n.s.f.
root
∞ iti.
indecl.
brahman
n.s.m.
hi
indecl.
∞ idam
g.p.m.
deva
comp.
∞ kṛ
PPP, n.s.f.
∞ upahvā
PPP, n.s.f.
root
∞ upahvā
PPP, n.p.m.
root
daivya
n.p.m.
adhvaryu.
n.p.m.
upahvā
PPP, n.p.m.
manuṣya
n.p.m.
iti.
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ daiva
ac.p.m.
∞ ca
indecl.
∞ eva
indecl.
∞ adhvaryu
ac.p.m.
∞ upahvā,
3. sg., Pre. ind.
root
yad
n.p.m.
ca
indecl.
mānuṣa.
n.p.m.
vatsa
n.p.m.
root
vai
indecl.
daivya
n.p.m.
adhvaryu.
n.p.m.
atha
indecl.
yad
n.p.m.
itara,
n.p.m.
tad
n.p.m.
root
mānuṣa.
n.p.m.
ya imaṃ yajñam avān ye ca yajñapatiṃ vardhāniti / (28.1) Par.?
yad
n.p.m.
root
idam
ac.s.m.
yajña
ac.s.m.
av,
3. pl., Pre. sub.
yad
n.p.m.
ca
indecl.
yajñapati
ac.s.m.
vṛdh
3. pl., Pre. sub.
∞ iti.
indecl.
ete vai yajñamavanti ye brāhmaṇāḥ śuśruvāṃso 'nūcānā ete hyenaṃ tanvata eta enaṃ janayanti tad u tebhyo nihnute vatsā u vai yajñapatiṃ vardhanti yasya hyete bhūyiṣṭhā bhavanti sa hi yajñapatirvardhate tasmādāha ye ca yajñapatiṃ vardhāniti // (28.2) Par.?
etad
n.p.m.
vai
indecl.
yajña
ac.s.m.
∞ av,
3. pl., Pre. ind.
root
yad
n.p.m.
śru
Perf., n.p.m.
anuvac.
Perf., n.p.m.
etad
n.p.m.
hi
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
tan.
3. pl., Pre. ind.
root
etad
n.p.m.
enad
ac.s.m.
janay.
3. pl., Pre. ind.
root
tad
ac.s.n.
u
indecl.
tad
d.p.m.
nihnu.
3. sg., Pre. ind.
root
vatsa
n.p.m.
u
indecl.
vai
indecl.
yajñapati
ac.s.m.
vṛdh.
3. pl., Pre. ind.
root
yad
g.s.m.
hi
indecl.
∞ etad
n.p.m.
bhū,
3. pl., Pre. ind.
tad
n.s.m.
hi
indecl.
∞ vṛdh.
3. sg., Pre. ind.
root
tasmāt
indecl.
∞ ah.
3. sg., Perf.
root
yad
n.p.m.
ca
indecl.
yajñapati
ac.s.m.
vṛdh
3. pl., Pre. sub.
∞ iti.
indecl.
upahūte dyāvāpṛthivī pūrvaje ṛtāvarī devī devaputre iti tadime dyāvāpṛthivī upahvayate yayoridaṃ sarvam adhy upahūto 'yaṃ yajamāna iti tadyajamānamupahvayate tadyadatra nāma na gṛhṇāti parokṣaṃ hyatrāśīr yad iḍāyām mānuṣaṃ ha kuryādyannāma gṛhṇīyād vyṛddhaṃ vai tadyajñasya yanmānuṣaṃ nedvyṛddhaṃ yajñe karavāṇīti tasmān na nāma gṛhṇāti // (29.1) Par.?
upahvā
PPP, n.d.f.
root
pūrva
comp.
∞ ja
n.d.f.
ṛtāvan
n.d.f.
devī
n.d.f.
deva
comp.
∞ putra
n.d.f.
iti.
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ idam
ac.d.f.
upahvā,
3. sg., Pre. ind.
root
yad
l.d.f.
∞ idam
n.s.n.
sarva
n.s.n.
adhi.
indecl.
upahvā
PPP, n.s.m.
root
idam
n.s.m.
yaj
Pre. ind., n.s.m.
iti.
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ yaj
Pre. ind., ac.s.m.
∞ upahvā.
3. sg., Pre. ind.
root
tad
ac.s.n.
∞ yat
indecl.
∞ atra
indecl.
nāman
ac.s.n.
na
indecl.
grah,
3. sg., Pre. ind.
parokṣa
n.s.n.
hi
indecl.
∞ atra
indecl.
∞ āśī,
n.s.f.
root
yad
n.s.n.
iḍā.
l.s.f.
mānuṣa
ac.s.n.
ha
indecl.
kṛ
3. sg., Pre. opt.
root
∞ yat
indecl.
∞ nāman
ac.s.n.
grah.
3. sg., Pre. opt.
vyṛdh
PPP, n.s.n.
root
vai
indecl.
tad
n.s.n.
∞ yajña,
g.s.m.
yad
n.s.n.
∞ mānuṣa.
n.s.n.
na
indecl.
∞ id
indecl.
∞ vyṛdh
PPP, ac.s.n.
yajña
l.s.m.
kṛ
1. sg., Pre. imp.
root
∞ iti.
indecl.
tasmāt
indecl.
na
indecl.
nāman
ac.s.n.
grah.
3. sg., Pre. ind.
root
uttarasyāṃ devayajyāyāmupahūta iti / (30.1) Par.?
uttara
l.s.f.
root
deva
comp.
∞ yajya
l.s.f.
∞ upahvā
PPP, n.s.m.
iti.
indecl.
tadasmā etajjīvātumeva parokṣam āśāste jīvanhi pūrvam iṣṭvāthāparaṃ yajate // (30.2) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ idam
d.s.m.
etad
ac.s.n.
∞ jīvātu
ac.s.f.
∞ eva
indecl.
parokṣa
ac.s.n.
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
jīv
Pre. ind., n.s.m.
∞ hi
indecl.
pūrvam
indecl.
yaj
Abs., indecl.
∞ atha
indecl.
∞ apara
ac.s.n.
yaj.
3. sg., Pre. ind.
root
tadasmā etatprajāmeva parokṣam āśāste / (31.1) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ idam
d.s.m.
etad
ac.s.n.
∞ prajā
ac.s.f.
∞ eva
indecl.
parokṣa
ac.s.n.
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
yasya hi prajā bhavatyamuṃ lokamātmanaity athāsmiṃlloke prajā yajate tasmātprajottarā devayajyā // (31.2) Par.?
yad
g.s.m.
hi
indecl.
prajā
n.s.f.
bhū
3. sg., Pre. ind.
∞ adas
ac.s.m.
loka
ac.s.m.
∞ ātman
i.s.m.
∞ i.
3. sg., Pre. ind.
root
atha
indecl.
∞ idam
l.s.m.
∞ loka
l.s.m.
prajā
n.s.f.
yaj.
3. sg., Pre. ind.
root
tasmāt
indecl.
∞ prajā
n.s.f.
root
∞ uttara
n.s.f.
deva
comp.
∞ yajya.
n.s.f.
tadasmā etatpaśūneva parokṣam āśāste yasya hi paśavo bhavanti sa pūrvamiṣṭvāthāparaṃ yajate // (32.1) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ idam
d.s.m.
etad
ac.s.n.
∞ paśu
ac.p.m.
∞ eva
indecl.
parokṣa
ac.s.n.
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
yad
g.s.m.
hi
indecl.
paśu
n.p.m.
bhū,
3. pl., Pre. ind.
tad
n.s.m.
pūrvam
indecl.
∞ yaj
Abs., indecl.
∞ atha
indecl.
∞ apara
ac.s.n.
yaj.
3. sg., Pre. ind.
root
bhūyasi haviṣkaraṇa upahūta iti / (33.1) Par.?
bhūyas
l.s.n.
root
upahvā
PPP, n.s.m.
iti.
indecl.
tadasmā etajjīvātumeva parokṣam āśāste jīvan hi pūrvamiṣṭvātha bhūyobhūya eva haviṣkaroti // (33.2) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ idam
d.s.m.
etad
ac.s.n.
∞ jīvātu
ac.s.f.
∞ eva
indecl.
parokṣa
ac.s.n.
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
jīv
Pre. ind., n.s.m.
hi
indecl.
pūrvam
indecl.
∞ yaj
Abs., indecl.
∞ atha
indecl.
bhūyas
indecl.
∞ bhūyas
indecl.
eva
indecl.
haviṣkṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
tadasmā etatprajāmeva parokṣam āśāste yasya hi prajā bhavatyeka ātmanā bhavaty athota daśadhā prajayā haviṣkriyate tasmātprajā bhūyo haviṣkaraṇam // (34.1) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ idam
d.s.m.
etad
ac.s.n.
∞ prajā
ac.s.f.
∞ eva
indecl.
parokṣa
ac.s.n.
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
yad
g.s.m.
hi
indecl.
prajā
n.s.f.
bhū
3. sg., Pre. ind.
∞ eka
n.s.m.
ātman
i.s.m.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
root
atha
indecl.
∞ uta
indecl.
daśadhā
indecl.
prajā
i.s.f.
haviṣkṛ.
3. sg., Ind. pass.
root
tasmāt
indecl.
∞ prajā
n.s.f.
root
bhūyas
n.s.n.
tadasmā etatpaśūneva parokṣam āśāste / (35.1) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ idam
d.s.m.
etad
ac.s.n.
∞ paśu
ac.p.m.
∞ eva
indecl.
parokṣa
ac.s.n.
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
yasya hi paśavo bhavanti sa pūrvamiṣṭvātha bhūyobhūya eva haviṣkaroti // (35.2) Par.?
yad
g.s.m.
hi
indecl.
paśu
n.p.m.
bhū,
3. pl., Pre. ind.
tad
n.s.m.
pūrvam
indecl.
∞ yaj
Abs., indecl.
∞ atha
indecl.
bhūyas
indecl.
∞ bhūyas
indecl.
eva
indecl.
haviṣkṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
eṣā vā āśīḥ jīveyam prajā me syācchriyaṃ gaccheyam iti tadyatpaśūnāśāste tacchriyamāśāste śrīrhi paśavas tadetābhyām evaitad āśīrbhyāṃ sarvamāptaṃ tasmādvā ete atra dve āśiṣau kriyete // (36.1) Par.?
etad
n.s.f.
vai
indecl.
āśī.
n.s.f.
root
jīv.
1. sg., Pre. opt.
prajā
n.s.f.
mad
g.s.a.
as
3. sg., Pre. opt.
∞ śrī
ac.s.f.
gam
1. sg., Pre. opt.
iti
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ yat
indecl.
∞ paśu
ac.p.m.
∞ āśās,
3. sg., Pre. ind.
tad
ac.s.n.
∞ śrī
ac.s.f.
∞ āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
śrī
n.s.f.
root
∞ hi
indecl.
paśu.
n.p.m.
tad
ac.s.n.
∞ etad
i.d.f.
eva
indecl.
∞ etad
ac.s.n.
āśis
i.d.f.
sarva
n.s.n.
∞ āp.
PPP, n.s.n.
root
tasmāt
indecl.
∞ vai
indecl.
etad
n.d.f.
atra
indecl.
dvi
n.d.f.
āśis
n.d.f.
kṛ.
3. du., Ind. pass.
root
devā ma idaṃ havirjuṣantāmiti / (37.1) Par.?
deva
n.p.m.
root
mad
g.s.a.
idam
ac.s.n.
havis
ac.s.n.
∞ juṣ
3. pl., Pre. imp.
∞ iti.
indecl.
tasminnupahūta iti tadyajñasyaivaitat samṛddhim āśāste yaddhi devā havir juṣante tena hi mahajjayati tasmādāha juṣantāmiti // (37.2) Par.?
tad
l.s.n.
root
∞ upahvā.
PPP, n.s.m.
iti
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ yajña
g.s.m.
∞ eva
indecl.
∞ etad
ac.s.n.
samṛddhi
ac.s.f.
āśās
3. sg., Pre. ind.
root
yat
indecl.
∞ hi
indecl.
deva
n.p.m.
havis
ac.s.n.
juṣ,
3. pl., Pre. ind.
tena
indecl.
hi
indecl.
mahat
ac.s.n.
∞ ji.
3. sg., Pre. ind.
root
tasmāt
indecl.
∞ ah.
3. sg., Perf.
root
juṣ
3. pl., Pre. imp.
∞ iti.
indecl.
tāṃ vai prāśnantyeva / (38.1) Par.?
tad
ac.s.f.
vai
indecl.
prāś
3. pl., Pre. ind.
root
∞ eva.
indecl.
nāgnau juhvati paśavo vā iḍā netpaśūnagnau pravṛṇajāmeti tasmānnāgnau juhvati // (38.2) Par.?
na
indecl.
∞ agni
l.s.m.
hu.
3. pl., Pre. ind.
root
paśu
n.p.m.
root
vai
indecl.
iḍā.
n.s.f.
na
indecl.
∞ id
indecl.
∞ paśu
ac.p.m.
∞ agni
l.s.m.
pravṛj
1. pl., Pre. imp.
root
∞ iti.
indecl.
tasmāt
indecl.
∞ na
indecl.
∞ agni
l.s.m.
hu.
3. pl., Pre. ind.
root
prāṇeṣveva hūyate / (39.1) Par.?
prāṇa
l.p.m.
∞ eva
indecl.
hu,
3. sg., Ind. pass.
root
→ tva (39.2) [obj]
hotari tvad yajamāne tvad adhvaryau tvad atha yatpūrvārdham puroḍāśasya praśīrya purastād dhruvāyai nidadhāti yajamāno vai dhruvā tadyajamānasya prāśitam bhavaty atha yatpratyakṣaṃ na prāśnāti nedasaṃsthite yajñe prāśnānīty etad evāsya prāśitam bhavati sarve prāśnanti sarveṣu me hutāsaditi pañca prāśnanti paśavo vā iḍā pāṅktā vai paśavas tasmāt pañca prāśnanti // (39.2) Par.?
hotṛ
l.s.m.
tva,
n.s.n.
← hu (39.1) [obj (1)]
yaj
Pre. ind., l.s.m.
tva,
n.s.n.
adhvaryu
l.s.m.
tva.
n.s.n.
atha
indecl.
yat
indecl.
∞ pūrva
comp.
∞ ardha
ac.s.n.
praśṛ
Abs., indecl.
purastāt
indecl.
dhruvā
d.s.f.
nidhā.
3. sg., Pre. ind.
root
yaj
Pre. ind., n.s.m.
root
vai
indecl.
dhruvā.
n.s.f.
tad
ac.s.n.
∞ yaj
Pre. ind., g.s.m.
prāś
PPP, n.s.n.
root
bhū.
3. sg., Pre. ind.
atha
indecl.
yat
indecl.
∞ pratyakṣa
ac.s.n.
na
indecl.
prāś,
3. sg., Pre. ind.
na
indecl.
∞ id
indecl.
∞ asaṃsthita
l.s.m.
yajña
l.s.m.
prāś
1. sg., Pre. imp.
∞ iti.
indecl.
etad
n.s.n.
eva
indecl.
∞ idam
g.s.m.
prāś
PPP, n.s.n.
root
bhū.
3. sg., Pre. ind.
sarva
n.p.m.
prāś.
3. pl., Pre. ind.
root
sarva
l.p.m.
mad
g.s.a.
hu
PPP, n.s.f.
root
∞ as
3. sg., Pre. sub.
∞ iti.
indecl.
pañcan
n.s.n.
prāś.
Pre. ind., n.p.n.
root
paśu
n.p.m.
root
vai
indecl.
iḍā.
n.s.f.
pāṅkta
n.p.m.
root
vai
indecl.
paśu.
n.p.m.
tasmāt
indecl.
pañcan
n.p.m.
prāś.
3. pl., Pre. ind.
root
atha yatra pratipadyate / (40.1) Par.?
atha
indecl.
yatra
indecl.
pratipad,
3. sg., Pre. ind.
← kṛ (40.2) [advcl (1)]
taccaturdhā puroḍāśaṃ kṛtvā barhiṣadaṃ karoti tadatra pitṝṇāṃ bhājanena catasro vā avāntaradiśo 'vāntaradiśo vai pitaras tasmāccaturdhā puroḍāśaṃ kṛtvā barhiṣadaṃ karoti // (40.2) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ caturdhā
indecl.
kṛ
Abs., indecl.
barhiṣad
ac.s.m.
kṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
→ pratipad (40.1) [advcl:temp]
tad
n.s.n.
∞ atra
indecl.
root
pitṛ
g.p.m.
bhājana.
i.s.n.
catur
n.p.f.
root
vai
indecl.
vai
indecl.
pitṛ.
n.p.m.
root
tasmāt
indecl.
∞ caturdhā
indecl.
kṛ
Abs., indecl.
barhiṣad
ac.s.m.
kṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
atha yatrāhopahūte dyāvāpṛthivī iti / (41.1) Par.?
atha
indecl.
yatra
indecl.
∞ ah
3. sg., Perf.
← ādhā (41.2) [advcl (2)]
∞ upahvā
PPP, n.d.f.
iti,
indecl.
tadagnīdha ādadhāti tadagnītprāśnātyupahūtā pṛthivī mātopa mām pṛthivī mātā hvayatām agnir āgnīdhrāt svāhopahūto dyauṣpitopa māṃ dyauṣpitā hvayatām agnir āgnīdhrāt svāheti dyāvāpṛthivyo vā eṣa yadāgnīdhras tasmād evam prāśnāti // (41.2) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ agnīdh
d.s.m.
ādhā.
3. sg., Pre. ind.
root
→ ah (41.1) [advcl]
tad
ac.s.n.
∞ agnīdh
n.s.m.
∞ prāś
3. sg., Pre. ind.
root
∞ upahvā
PPP, n.s.f.
root
pṛthivī
n.s.f.
mātṛ
n.s.f.
∞ upa
indecl.
mad
ac.s.a.
pṛthivī
n.s.f.
mātṛ
n.s.f.
hvā.
3. sg., Pre. imp.
agni
n.s.m.
āgnīdhra
ab.s.n.
svāhā
comp.
∞ upahvā.
PPP, n.s.m.
div
n.s.m.
∞ pitṛ
n.s.m.
∞ upa
indecl.
mad
ac.s.a.
div
n.s.m.
∞ pitṛ
n.s.m.
hvā.
3. sg., Pre. imp.
agni
n.s.m.
āgnīdhra
ab.s.n.
svāhā
indecl.
∞ iti.
indecl.
vai
indecl.
etad
n.s.m.
yad
n.s.n.
∞ āgnīdhra.
n.s.m.
tasmāt
indecl.
evam
indecl.
prāś.
3. sg., Pre. ind.
root
atha yatrāśiṣamāśāste / (42.1) Par.?
atha
indecl.
yatra
indecl.
∞ āśis
ac.s.f.
∞ āśās,
3. sg., Pre. ind.
← jap (42.2) [advcl (1)]
tajjapati mayīdamindra indriyaṃ dadhātvasmānrāyo maghavānaḥ sacantām asmākaṃ santvāśiṣaḥ satyā naḥ santvāśiṣa ityāśiṣāmevaiṣa pratigrahas tad yā evātrartvijo yajamānāyāśiṣa āśāsate tā evaitat pratigṛhyātman kurute // (42.2) Par.?
tad
ac.s.n.
∞ jap.
3. sg., Pre. ind.
root
→ āśās (42.1) [advcl]
mad
l.s.a.
∞ idam
ac.s.n.
∞ indra
n.s.m.
indriya
ac.s.n.
dhā
3. sg., Pre. imp.
∞ mad
ac.p.a.
∞ rai
n.p.m.
maghavan
n.p.m.
sac.
3. pl., Pre. imp.
mad
g.p.a.
as
3. pl., Pre. imp.
∞ āśis.
n.p.f.
satya
n.p.f.
mad
g.p.a.
as
3. pl., Pre. imp.
∞ āśis.
n.p.f.
iti
indecl.
∞ āśis
g.p.f.
∞ eva
indecl.
∞ etad
n.s.m.
pratigraha.
n.s.m.
root
tad
ac.s.n.
yad
ac.p.f.
eva
indecl.
∞ atra
indecl.
∞ ṛtvij
n.p.m.
yaj
Pre. ind., d.s.m.
∞ āśis
ac.p.f.
āśās,
3. pl., Pre. ind.
tad
ac.p.f.
eva
indecl.
∞ etad
ac.s.n.
pratigrah
Abs., indecl.
∞ ātman
l.s.m.
kṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
atha pavitrayormārjayante / (43.1) Par.?
atha
indecl.
pavitra
l.d.n.
∞ mārjay.
3. pl., Pre. ind.
root
pākayajñiyayeva vā etadiḍayācāriṣuḥ pavitrapūtā yadata ūrdhvam asaṃsthitaṃ yajñasya tat tanavāmahā iti tasmāt pavitrayormārjayante // (43.2) Par.?
pāka
comp.
∞ yajñiya
i.s.f.
∞ iva
indecl.
vai
indecl.
etad
ac.s.n.
∞ iḍā
i.s.f.
∞ car.
3. pl., is-aor.
root
pavitra
comp.
∞ 
PPP, n.p.m.
yad
n.s.n.
∞ atas
indecl.
ūrdhvam
indecl.
yajña,
g.s.m.
tad
ac.s.n.
tan
1. pl., Pre. sub.
root
iti.
indecl.
tasmāt
indecl.
pavitra
l.d.n.
∞ mārjay.
3. pl., Pre. ind.
root
atha te pavitre prastare 'pisṛjati / (44.1) Par.?
atha
indecl.
tad
ac.d.n.
pavitra
ac.d.n.
prastara
l.s.m.
apisṛj.
3. sg., Pre. ind.
root
yajamāno vai prastaraḥ prāṇodānau pavitre yajamāne tatprāṇodānau dadhāti tasmātte pavitre prastare 'pisṛjati // (44.2) Par.?
yaj
Pre. ind., n.s.m.
root
vai
indecl.
prastara.
n.s.m.
∞ udāna
n.d.m.
root
pavitra.
n.d.n.
yaj
Pre. ind., l.s.m.
tad
ac.s.n.
∞ prāṇa
comp.
∞ udāna
ac.d.m.
dhā.
3. sg., Pre. ind.
root
tasmāt
indecl.
∞ tad
ac.d.n.
pavitra
ac.d.n.
prastara
l.s.m.
apisṛj.
3. sg., Pre. ind.
root
Duration=0.24251890182495 secs.