Texts

yājñavalkya uvāca / (1.1) Par.?

atha śrāddhavidhiṃ vakṣye sarvapāpapraṇāśanam / (1.2) Par.?

amāvasyāṣṭakāvṛddhikṛṣṇapakṣāyanadvayam // (1.3) Par.?

dravyaṃ brāhmaṇasampattirviṣuvatsūryasaṃkramaḥ / (2.1) Par.?

vyatīpāto gajacchāyā grahaṇaṃ candrasūryayoḥ // (2.2) Par.?

śrāddhaṃ pratiruciścaiva śrāddhakālāḥ prakīrtitāḥ / (3.1) Par.?

agniyaḥ sarvadeveṣu śrotriyo vedavidyuvā // (3.2) Par.?

vedārthavij jyeṣṭhasāmā trimadhustrisuparṇikaḥ / (4.1) Par.?

svasrīya ṛtvig ajāmātāyajyaśvaśuramātulāḥ // (4.2) Par.?

triṇāciketadauhitraśiṣyasambandhibāndhavāḥ / (5.1) Par.?

karmaniṣṭhāstaponiṣṭhāḥ pañcāgnibrahmacāriṇaḥ // (5.2) Par.?

pitṛmātṛparāścaiva brāhmaṇāḥ śrāddhadevatāḥ / (6.1) Par.?

rogī hīnātiriktāṅgaḥ kāṇaḥ paunarbhavastathā // (6.2) Par.?

avakīrṇyāda yo ye ca ye cācāravivarjitāḥ / (7.1) Par.?

avaiṣṇavāśca te sarve na śrāddhārhāḥ kadācana // (7.2) Par.?

nimantrayecca pūrvedyurdvijairbhāvyaṃ ca saṃyataiḥ / (8.1) Par.?

ājāntāṃścaiva pūrvāhne hyāsaneṣūpaveśayet // (8.2) Par.?

yugmāndeve tathā pitrye svapradeśeṣu śaktitaḥ / (9.1) Par.?

dvau daiva prāgudak pitrye trīṇyekaṃ cobhayoḥ pṛthak // (9.2) Par.?

mātāmahānāmapyevaṃ tantraṃ vā vaiśvadevikam / (10.1) Par.?

hastaprakṣālanaṃ dattvā viṣṭarārthe kuśānapi // (10.2) Par.?

āvāhya tadanujñāto viśvadevāsa ityṛcā / (11.1) Par.?

yavairannaṃ vikīryātha bhājane sapavitrake // (11.2) Par.?

śaṃ no devyā payaḥ kṣiptvā yavo 'sīti yavāṃstathā / (12.1) Par.?

yā divyā iti mantreṇa hasteṣveva viniṣkṣipet // (12.2) Par.?

gandhodake tathā dīpamālyadāmapradīpakam / (13.1) Par.?

apasavyaṃ tataḥ kṛtvā pitṝṇāmapradakṣiṇam // (13.2) Par.?

dviguṇāṃstu kuśāndattvā uśantastvetyṛcā pitṝn / (14.1) Par.?

āvāhya tadanujñāto japed āyan tu nas tataḥ // (14.2) Par.?

yavārthastu tilaiḥ kāryaḥ kuryādarghyādi pūrvavat / (15.1) Par.?

dattvārghyaṃ saṃsravāṃsteṣāṃ pātre kṛtvā vidhānataḥ // (15.2) Par.?

pitṛbhyaḥ sthānamasīti nyubjaṃ pātraṃ karotyadhaḥ / (16.1) Par.?

agnau kariṣya ādāya pṛcchatyannaṃ ghṛplutam // (16.2) Par.?

kuruṣveti tathokto 'sau hutvāgnau pitṛyajñavat / (17.1) Par.?

hutaśeṣaṃ pradadyācca bhājaneṣu samāhitaḥ // (17.2) Par.?

yathālābhopapanneṣu raupyeṣu ca viśeṣataḥ / (18.1) Par.?

dattvānnaṃ pṛthivīpātramiti pātrābhimantraṇam // (18.2) Par.?

kṛtvedaṃ viṣṇur ityevaṃ dvijāṅguṣṭhaṃ niveśayet / (19.1) Par.?

savyāhṛtiṃ ca gāyattrīṃ madhuvātety ṛcastathā // (19.2) Par.?

japtvā yathāsukhaṃ vācyaṃ bhuñjīraṃste 'pi vāgyatāḥ / (20.1) Par.?

annamiṣṭaṃ haviṣyaṃ ca dadyād akrodhanotvaraḥ // (20.2) Par.?

ā tṛptestu pavitrāṇi japtvā pūrvajapaṃ tathā / (21.1) Par.?

annamādāya tṛptāḥ sthaḥ śeṣaṃ caivānumantrya ca // (21.2) Par.?

tadannaṃ vikiredbhūmau dadyāccāpaḥ sakṛtsakṛt / (22.1) Par.?

sarvamannamupādāya satilaṃ dakṣiṇāmukhaḥ // (22.2) Par.?

ucchiṣṭasannidhau piṇḍānpradadyāt pitṛyajñavat / (23.1) Par.?

mātāmahānām apyevaṃ dadyādācamanaṃ tataḥ // (23.2) Par.?

svasti vācyaṃ tato dadyādakṣayyodakameva ca / (24.1) Par.?

dattvā ca dakṣiṇāṃ śaktyā svadhākāramudāharet // (24.2) Par.?

vācyatāminyanujñātaḥ pitṛbhyaśca svadhocyatām / (25.1) Par.?

viprairastu svadhetyukto bhūmau siñcettato jalam // (25.2) Par.?

prīyantāmiti cāhaivaṃ viśvedevyaṃ jalaṃ dadat / (26.1) Par.?

dātāro no 'bhivardhantāṃ vedāḥ santatireva ca // (26.2) Par.?

śraddhā ca no mā vyagamad bahu deyaṃ ca no 'stviti / (27.1) Par.?

ity utkrotkrā priyā vācaḥ praṇipatya visarjayet // (27.2) Par.?

vāje vāje iti prītyā pitṛpūrvaṃ visarjanam / (28.1) Par.?

yasmiṃste saṃsravāḥ pūrvamarghyapātre nipātitāḥ // (28.2) Par.?

pitṛpātraṃ taduttānaṃ kṛtvā viprānvisarjayet / (29.1) Par.?

pradakṣiṇamanuvrajya bhuñjīta pitṛsevitam // (29.2) Par.?

brahmacārī bhavettāṃ tu rajanīṃ bhāryayā saha / (30.1) Par.?

evaṃ pradakṣiṇaṃ kṛtvā vṛddhau nāndīmukhānapi // (30.2) Par.?

yajet tadadhi karkandhūmiśrāḥ piṇḍā yaivaḥ śritāḥ / (31.1) Par.?

ekoddiṣṭaṃ daivahīnaṃ ekānnaikapavitrakam // (31.2) Par.?

āvāhanāgnaukaraṇarahitaṃ tvapasavyavat / (32.1) Par.?

upatiṣṭhatāmityakṣayyasthāne viprānvisarjayet // (32.2) Par.?

abhiraṇyatāṃ prabūyād bruyustebhiratāḥ sma ha / (33.1) Par.?

gandho dakatilair miśraṃ kuryātpātracatuṣṭayam // (33.2) Par.?

arghyārthaṃ pitṛpātreṣu pretapātraṃ prasecayet / (34.1) Par.?

yesamānā iti dvābhyāṃ śeṣaṃ pūrvavadācaret // (34.2) Par.?

etatsapiṇḍīkaraṇamekoddiṣṭaṃ striyā api / (35.1) Par.?

arvāk sapiṇḍīkaraṇaṃ yasya saṃvatsarādbhavet // (35.2) Par.?

tasyāpyannaṃ sodakumbhaṃ dadyātsaṃvatsaraṃ dvijaḥ / (36.1) Par.?

piṇḍāṃśca goja viprebhyo dadyādagnau jale 'pi vā // (36.2) Par.?

haviṣyānnena vai māsaṃ pāyasena tu vatsaram / (37.1) Par.?

mātsyahāriṇakaurabhraśākunacchāgapārṣataiḥ // (37.2) Par.?

aiṇarauravavārāhaśāśamāṃsair yathākramam / (38.1) Par.?

māsavṛddhyāpi tuṣyanti dattairiha pitāmahāḥ // (38.2) Par.?

dadyādvarṣātrayodaśyāṃ maghāsu ca na saṃśayaḥ / (39.1) Par.?

pratipatprabhṛtiṣvevaṃ kanyādīñchrāddhado labhet // (39.2) Par.?

śastreṇa nihatānāṃ tu caturdaśyāṃ pradīyate / (40.1) Par.?

svargaṃ hyapatyamojaśca śauryaṃ kṣetraṃ balaṃ tathā // (40.2) Par.?

putraśraiṣṭhyaṃ sa saubhāgyaṃ samṛddhiṃ mukhyatāṃ śubham / (41.1) Par.?

pravṛttacakratāṃ caiva vāṇijyaprabhṛtīṃstathā // (41.2) Par.?

arogitvaṃ yaśo vītaśokatāṃ paramāṃ gatim / (42.1) Par.?

dhanaṃ vidyāṃ ca vāksiddhiṃ kupyaṃ go'jāvikaṃ tathā // (42.2) Par.?

aśvānāyuśca vidhivadyaḥ śrāddhaṃ samprayacchati / (43.1) Par.?

kṛttikādibharaṇyantaṃ sa kāmānprāpnuyādimān // (43.2) Par.?

vastrādyāḥ prīṇayantyeva naraṃ śrāddhakṛtaṃ dvijāḥ / (44.1) Par.?

āyuḥ prajā dhanaṃ vidyāṃ svargamokṣasukhāni ca // (44.2) Par.?

prayacchati yathā rājyaṃ prītyā nityaṃ pitāmahaḥ // (45.1) Par.?

iti śrīgāruḍe mahāpurāṇe pūrvakhaṇḍe prathamāṃśākhye ācārakāṇḍe yājñavalkyoktaśrāddhavidhinirūpaṇaṃ nāma navanavatitamo 'dhyāyaḥ // (46.1) Par.?