Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): Sacrifice, yajña, bahiṣpavamāna, out-of-doors laud, udgātṛ

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 13027
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
bṛhaspatir vai devānām udagāyat taṃ rakṣāṃsy ajighāṃsan sa ya eṣāṃ lokānām adhipatayas tān bhāgadheyenopādhāvat // (1) Par.?
vai
indecl.
deva
g.p.m.
udgā.
3. sg., Impf.
root
tad
ac.s.m.
rakṣas
n.p.n.
jighāṃs.
3. pl., Impf.
root
tad,
n.s.m.
yad
n.p.m.
idam
g.p.m.
loka
g.p.m.
adhipati,
n.p.m.
tad
ac.p.m.
∞ upadhāv.
3. sg., Impf.
root
sūryo mā divyābhyo nāṣṭrābhyaḥ pātu vāyur antarikṣābhyo 'gniḥ pārthivābhyaḥ svāheti juhoti // (2) Par.?
sūrya
n.s.m.
mad
ac.s.a.
divya
ab.p.f.
nāṣṭrā
ab.p.f.
,
3. sg., Pre. imp.
vāyu
n.s.m.
antarikṣa
ab.p.f.
agni
n.s.m.
pārthiva,
ab.p.f.
svāhā
indecl.
∞ iti.
indecl.
hu.
3. sg., Pre. ind.
root
ete vā eṣāṃ lokānām adhipatayas tān bhāgadheyenopāsarat // (3) Par.?
etad
n.p.m.
vai
indecl.
idam
g.p.m.
loka
g.p.m.
adhipati.
n.p.m.
root
tad
ac.p.m.
∞ upasṛ.
3. sg., them. aor.
root
karoti vācā vīryaṃ na sadasyām ārtim ārchati ya evaṃ veda // (4) Par.?
kṛ
3. sg., Pre. ind.
root
vāc
i.s.f.
vīrya,
ac.s.n.
na
indecl.
sadasya
ac.s.f.
ārti
ac.s.f.
ārch,
3. sg., Pre. ind.
yad
n.s.m.
evam
indecl.
vid.
3. sg., Perf.
vāg vai devebhyo 'pākrāmat tāṃ devā anvamantrayanta sābravīd abhāgāsmi bhāgadheyaṃ me 'stv iti kas te bhāgadheyaṃ kuryād ity udgātāra ity abravīd udgātāro vai vāce bhāgadheyaṃ kurvanti // (5) Par.?
vāc
n.s.f.
vai
indecl.
deva
ab.p.m.
apakram.
3. sg., Impf.
root
tad
ac.s.f.
deva
n.p.m.
anumantray.
3. pl., Impf.
root
tad
n.s.f.
∞ brū.
3. sg., Impf.
root
a
indecl.
∞ bhāga
n.s.f.
∞ as.
1. sg., Pre. ind.
mad
g.s.a.
as
3. sg., Pre. imp.
iti.
indecl.
ka
n.s.m.
tvad
g.s.a.
bhāgadheya
ac.s.n.
kṛ
3. sg., Pre. opt.
root
iti.
indecl.
udgātṛ.
n.p.m.
iti
indecl.
brū.
3. sg., Impf.
root
udgātṛ
n.p.m.
vai
indecl.
vāc
d.s.f.
kṛ.
3. pl., Pre. ind.
root
tasyai juhuyād bekurānāmāsi juṣṭā devebhyo namo vāce namo vācaspataye devi vāg yat te vāco madhumat tasmin mā dhāḥ sarasvatyai svāheti // (6) Par.?
tad
d.s.f.
hu.
3. sg., Pre. opt.
root
bekurā
comp.
∞ nāman
n.s.f.
∞ as
2. sg., Pre. ind.
juṣ
PPP, n.s.f.
deva.
d.p.m.
namas
n.s.n.
vāc.
d.s.f.
namas
n.s.n.
vācaspati.
d.s.m.
devī
v.s.f.
vāc
v.s.f.
yad
n.s.n.
tvad
g.s.a.
vāc
g.s.f.
madhumat,
n.s.n.
tad
l.s.n.
mad
ac.s.a.
dhā.
2. sg., Aor. inj.
sarasvatī
d.s.f.
svāhā
indecl.
∞ iti.
indecl.
vāgvai sarasvatī tām eva tad bhāgadheyenārabhate // (7) Par.?
vāc
n.s.f.
root
∞ vai
indecl.
sarasvatī.
n.s.f.
tad
ac.s.f.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ ārabh.
3. sg., Pre. ind.
root
yaṃ dviṣyāt tasyaitām āhutiṃ juhuyād vācaṃ manasā dhyāyed vācam evāsya vṛṅkte // (8) Par.?
yad
ac.s.m.
dviṣ,
3. sg., Pre. opt.
tad
g.s.m.
∞ etad
ac.s.f.
āhuti
ac.s.f.
hu.
3. sg., Pre. opt.
root
vāc
ac.s.f.
manas
i.s.n.
dhyā.
3. sg., Pre. opt.
root
vāc
ac.s.f.
eva
indecl.
∞ idam
g.s.m.
vṛj.
3. sg., Pre. ind.
root
The out-of-door laud
bahiṣpavamānaṃ sarpanti svargam eva tallokaṃ sarpanti // (9) Par.?
sṛp.
3. pl., Pre. ind.
root
svarga
ac.s.m.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ loka
ac.s.m.
sṛp.
3. pl., Pre. ind.
root
prakkāṇā iva sarpanti pratikūlam iva hītaḥ svargo lokaḥ tsaranta iva sarpanti mṛgadharmo vai yajño yajñasya śāntyā apratrāsāya // (10) Par.?
iva
indecl.
sṛp.
3. pl., Pre. ind.
root
pratikūla
ac.s.n.
root
iva
indecl.
hi
indecl.
∞ itas
indecl.
svarga
n.s.m.
loka.
n.s.m.
tsar
Pre. ind., n.p.m.
iva
indecl.
sṛp.
3. pl., Pre. ind.
root
mṛga
comp.
∞ dharma
n.s.m.
root
vai
indecl.
yajña.
n.s.m.
yajña
g.s.m.
śānti
d.s.f.
a
indecl.
∞ pratrāsa.
d.s.m.
vācaṃ yacchanti yajñam eva tad yacchanti yad vyavavadeyur yajñaṃ nirbrūyus tasmān na vyavavadyam // (11) Par.?
vāc
ac.s.f.
yam.
3. pl., Pre. ind.
root
yajña
ac.s.m.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
yam.
3. pl., Pre. ind.
root
yat
indecl.
vyavavad,
3. pl., Pre. opt.
yajña
ac.s.m.
nirbrū.
3. pl., Pre. opt.
root
tasmāt
indecl.
na
indecl.
vyavavad.
Ger., n.s.n.
root
pañcartvijaḥ saṃrabdhāḥ sarpanti pāṅkto yajño yāvān yajñas tam eva saṃtanvanti // (12) Par.?
pañcan
n.p.m.
∞ ṛtvij
n.p.m.
saṃrabh
PPP, n.p.m.
sṛp.
3. pl., Pre. ind.
root
pāṅkta
n.s.m.
root
yajña.
n.s.m.
yāvat
n.s.m.
yajña,
n.s.m.
tad
ac.s.m.
eva
indecl.
saṃtan.
3. pl., Pre. ind.
root
yadi prastotāvacchidyate yajñasya śiraś chidyate brahmaṇe varaṃ dattvā sa eva punar vartavyaś chinnam eva tat pratidadhāti // (13) Par.?
yadi
indecl.
∞ avacchid,
3. sg., Ind. pass.
yajña
g.s.m.
śiras
n.s.n.
chid.
3. sg., Ind. pass.
root
brahman
d.s.m.
vara
ac.s.m.
,
Abs., indecl.
tad
n.s.m.
eva
indecl.
punar
indecl.
vṛ.
Ger., n.s.m.
root
chid
PPP, ac.s.n.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
pratidhā.
3. sg., Pre. ind.
root
yady udgātāvacchidyate yajñena yajamāno vyṛdhyate 'dakṣiṇaḥ sa yajñakratuḥ saṃsthāpyo 'thānya āhṛtyas tasmin deyaṃ yāvad dāsyan syāt // (14) Par.?
yadi
indecl.
udgātṛ
n.s.m.
∞ avacchid,
3. sg., Ind. pass.
yajña
i.s.m.
yaj
Pre. ind., n.s.m.
vyṛdh.
3. sg., Pre. ind.
root
a
indecl.
∞ dakṣiṇā
n.s.m.
tad
n.s.m.
yajña
comp.
∞ kratu
n.s.m.
saṃsthāpay.
Ger., n.s.m.
root
atha
indecl.
∞ anya
n.s.m.
āhṛ.
Ger., n.s.m.
root
tad
l.s.m.
,
Ger., n.s.n.
root
yāvat
indecl.

Fut., n.s.m.
as.
3. sg., Pre. opt.
yadi pratihartāvacchidyate paśubhir yajamāno vyṛdhyate paśavo vai pratihartā sarvavedasaṃ deyaṃ yadi sarvavedasaṃ na dadāti sarvajyāniṃ jīyate // (15) Par.?
yadi
indecl.
∞ avacchid,
3. sg., Ind. pass.
paśu
i.p.m.
yaj
Pre. ind., n.s.m.
vyṛdh.
3. sg., Pre. ind.
root
paśu
n.p.m.
root
vai
indecl.
.
Ger., n.s.n.
root
yadi
indecl.
na
indecl.
,
3. sg., Pre. ind.
sarva
comp.
∞ jyāni
ac.s.f.
jyā.
3. sg., Ind. pass.
root
adhvaryuḥ prastaraṃ harati // (16) Par.?
adhvaryu
n.s.m.
prastara
ac.s.m.
hṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
yajamāno vai prastaro yajamānam eva tat svargaṃ lokaṃ harati // (17) Par.?
yaj
Pre. ind., n.s.m.
root
vai
indecl.
prastara
n.s.m.
yaj
Pre. ind., ac.s.m.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
svarga
ac.s.m.
loka
ac.s.m.
hṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
yajño vai devebhyo 'śvo bhūtvāpākrāmat taṃ devāḥ prastareṇāramayaṃs tasmād aśvaḥ prastareṇa saṃmṛjyamāna upāvaramate yad adhvaryuḥ prastaraṃ harati yajñasya śāntyā apratrāsāya // (18) Par.?
yajña
n.s.m.
vai
indecl.
deva
ab.p.m.
aśva
n.s.m.
bhū
Abs., indecl.
∞ apakram.
3. sg., Impf.
root
tad
ac.s.m.
deva
n.p.m.
prastara
i.s.m.
∞ ramay.
3. pl., Impf.
root
tasmāt
indecl.
aśva
n.s.m.
prastara
i.s.m.
sammṛj
Ind. pass., n.s.m.
upāvaram.
3. sg., Pre. ind.
root
yat
indecl.
adhvaryu
n.s.m.
prastara
ac.s.m.
hṛ,
3. sg., Pre. ind.
yajña
g.s.m.
śānti
d.s.f.
root
a
indecl.
∞ pratrāsa.
d.s.m.
prajāpatiḥ paśūn asṛjata te 'smāt sṛṣṭā aśanāyanto 'pākrāmaṃs tebhyaḥ prastaram annaṃ prāyacchat enam upāvartanta tasmād adhvaryuṇā prastara īṣad iva vidhūyo vidhūtam iva hi tṛṇaṃ paśava upāvartante // (19) Par.?
paśu
ac.p.m.
sṛj.
3. sg., Impf.
root
tad
n.p.m.
idam
ab.s.m.
sṛj
PPP, n.p.m.
aśanāy
Pre. ind., n.p.m.
apakram.
3. pl., Impf.
root
tad
d.p.m.
prastara
ac.s.m.
anna
ac.s.n.
prayam.
3. sg., Impf.
root
enad
ac.s.m.
upāvṛt.
3. pl., Impf.
root
tasmāt
indecl.
adhvaryu
i.s.m.
prastara
n.s.m.
īṣat
indecl.
iva
indecl.
vidhū.
Ger., n.s.m.
root
vidhū
PPP, ac.s.n.
iva
indecl.
hi
indecl.
tṛṇa
ac.s.n.
paśu
n.p.m.
upāvṛt.
3. pl., Pre. ind.
root
upainaṃ paśava āvartante ya evaṃ veda // (20) Par.?
upa
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
paśu
n.p.m.
āvṛt
3. pl., Pre. ind.
root
yad
n.s.m.
evam
indecl.
vid.
3. sg., Perf.
prastaram āsadyodgāyeddhaviṣo 'skandāya // (21) Par.?
prastara
ac.s.m.
āsad
Abs., indecl.
∞ udgā
3. sg., Pre. opt.
root
∞ havis
g.s.n.
a
indecl.
∞ skanda.
d.s.m.
yajamānaṃ tu svargāl lokād avagṛhṇāti // (22) Par.?
yaj
Pre. ind., ac.s.m.
tu
indecl.
svarga
ab.s.m.
loka
ab.s.m.
avagrah.
3. sg., Pre. ind.
root
aṣṭhīvatopaspṛśatodgeyaṃ tenāsya havir askannaṃ bhavati na yajamānaṃ svargāl lokād avagṛhṇāti // (23) Par.?
∞ upaspṛś
Pre. ind., i.s.m.
∞ udgā.
Ger., n.s.n.
root
tena
indecl.
∞ idam
g.s.m.
havis
n.s.n.
a
indecl.
∞ skand
PPP, n.s.n.
root
bhū.
3. sg., Pre. ind.
na
indecl.
yaj
Pre. ind., ac.s.m.
svarga
ab.s.m.
loka
ab.s.m.
avagrah.
3. sg., Pre. ind.
root
cātvālam avekṣya bahiṣpavamānaṃ stuvanty atra vā asāv āditya āsīt taṃ devā bahiṣpavamānena svargaṃ lokam aharan yac cātvālam avekṣya bahiṣpavamānaṃ stuvanti yajamānam eva tat svargaṃ lokaṃ haranti // (24) Par.?
cātvāla
ac.s.m.
avekṣ,
Abs., indecl.
stu.
3. pl., Pre. ind.
root
atra
indecl.
root
vai
indecl.
adas
n.s.m.
āditya
n.s.m.
as.
3. sg., Impf.
tad
ac.s.m.
deva
n.p.m.
svarga
ac.s.m.
loka
ac.s.m.
hṛ.
3. pl., Impf.
root
yat
indecl.
cātvāla
ac.s.m.
avekṣ
Abs., indecl.
stu,
3. pl., Pre. ind.
yaj
Pre. ind., ac.s.m.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
svarga
ac.s.m.
loka
ac.s.m.
hṛ.
3. pl., Pre. ind.
root
Duration=0.12306499481201 secs.