Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): bahiṣpavamāna, out-of-doors laud

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 13032
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
upāsmai gāyata nara iti grāmakāmāya pratipadaṃ kuryāt // (1) Par.?
upa
indecl.
∞ idam
d.s.m.

2. pl., Pre. imp.
nṛ.
v.p.m.
iti
indecl.
grāma
comp.
∞ kāma
d.s.m.
pratipad
ac.s.f.
kṛ.
3. sg., Pre. opt.
root
naro vai devānāṃ grāmo grāmam evāsmā upākaḥ // (2) Par.?
nṛ
n.p.m.
vai
indecl.
deva
g.p.m.
grāma.
n.s.m.
root
grāma
ac.s.m.
eva
indecl.
∞ idam
d.s.m.
upakṛ.
3. sg., root aor.
root
upa vā annam annam evāsmā upākaḥ // (3) Par.?
upa
indecl.
root
vai
indecl.
anna.
n.s.n.
anna
ac.s.n.
eva
indecl.
∞ idam
d.s.m.
upakṛ.
3. sg., root aor.
root
upoṣu jātam apturam iti prajākāmāya pratipadaṃ kuryāt // (4) Par.?
upa
indecl.
∞ u
indecl.
∞ su
indecl.
jan
PPP, ac.s.m.
aptur.
ac.s.m.
iti
indecl.
prajā
comp.
∞ kāma
d.s.m.
pratipad
ac.s.f.
kṛ.
3. sg., Pre. opt.
root
upa vai prajā tāṃ jātam ity evājījanat // (5) Par.?
upa
indecl.
root
vai
indecl.
prajā.
n.s.f.
tad
ac.s.f.
jan
PPP, ac.s.m.
iti
indecl.
eva
indecl.
∞ jan.
3. sg., red. aor.
root
sa naḥ pavasva śaṃ gava iti pratipadaṃ kuryāt // (6) Par.?
tad
n.s.m.
mad
g.p.a.

2. sg., Pre. imp.
śam
ac.s.n.
go.
d.s.m.
iti
indecl.
pratipad
ac.s.f.
kṛ,
3. sg., Pre. opt.
root
→ han (7.0) [advcl:temp]
yāṃ samāṃ mahādevaḥ paśūn hanyāt sa naḥ pavasva śaṃ gava iti catuṣpade bheṣajaṃ karoti // (7) Par.?
yad
ac.s.f.
samā
ac.s.f.
mahādeva
n.s.m.
paśu
ac.p.m.
han.
3. sg., Pre. opt.
← kṛ (6.0) [advcl]
tad
n.s.m.
mad
g.p.a.

2. sg., Pre. imp.
śam
ac.s.n.
go.
d.s.m.
iti
indecl.
bheṣaja
ac.s.n.
kṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
śaṃ janāyeti dvipade śam arvata ity ekaśaphāya // (8) Par.?
śam
n.s.n.
jana
d.s.m.
∞ iti
indecl.
dvipad
d.s.m.
root
śam.
n.s.n.
arvant
d.s.m.
iti
indecl.
eka
comp.
∞ śapha.
d.s.m.
viṣeṇa vai tāṃ samām oṣadhayo 'ktā bhavanti yāṃ samāṃ mahādevaḥ paśūn hanti yacchaṃ rājann oṣadhībhya ity āhauṣadhīr evāsmai svadayaty ubhayyo 'smai svaditāḥ pacyante 'kṛṣṭapacyāś ca kṛṣṭapacyāś ca // (9) Par.?
viṣa
i.s.n.
vai
indecl.
tad
ac.s.f.
samā
ac.s.f.
oṣadhi
n.p.f.
añj
PPP, n.p.f.
root
bhū,
3. pl., Pre. ind.
yad
ac.s.f.
samā
ac.s.f.
mahādeva
n.s.m.
paśu
ac.p.m.
han.
3. sg., Pre. ind.
yat
indecl.
∞ śam
n.s.n.
rājan
v.s.m.
oṣadhī
d.p.f.
iti
indecl.
ah
3. sg., Perf.
root
∞ oṣadhi
ac.p.f.
eva
indecl.
∞ idam
d.s.m.
svaday.
3. sg., Pre. ind.
root
ubhaya
n.p.f.
idam
d.s.m.
svaday
PPP, n.p.f.
pac
3. pl., Ind. pass.
root
a
indecl.
∞ kṛṣṭapacya
n.p.f.
ca
indecl.
ca.
indecl.
pavasva vāco 'griya iti pratipadaṃ kuryād yaṃ kāmayeta samānānāṃ śreṣṭhaḥ syād iti // (10) Par.?

2. sg., Pre. imp.
vāc
g.s.f.
agriya.
n.s.m.
iti
indecl.
pratipad
ac.s.f.
kṛ,
3. sg., Pre. opt.
root
yad
ac.s.m.
kāmay,
3. sg., Pre. opt.
samāna
g.p.m.
as
3. sg., Pre. opt.
iti.
indecl.
pavasva vāco 'griya ity agram evainaṃ pariṇayati // (11) Par.?

2. sg., Pre. imp.
vāc
g.s.f.
agriya.
n.s.m.
iti
indecl.
agra
ac.s.n.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
pariṇī.
3. sg., Pre. ind.
root
śrīr vai vāco 'graṃ śriyam evāsmin dadhāti // (12) Par.?
śrī
n.s.f.
root
vai
indecl.
vāc
g.s.f.
agra.
n.s.n.
śrī
ac.s.f.
eva
indecl.
∞ idam
l.s.m.
dhā.
3. sg., Pre. ind.
root
ete asṛgram indava iti bahubhyaḥ pratipadaṃ kuryāt // (13) Par.?
etad
n.p.m.
sṛj
3. pl., root aor.
indu.
n.p.m.
iti
indecl.
bahu
d.p.m.
pratipad
ac.s.f.
kṛ.
3. sg., Pre. opt.
root
eta iti sarvān evainān ṛddhyai bhūtyā abhivadati // (14) Par.?
etad
n.p.m.
iti
indecl.
sarva
ac.p.m.
eva
indecl.
∞ enad
ac.p.m.
ṛddhi
d.s.f.
bhūti
d.s.f.
abhivad.
3. sg., Pre. ind.
root
eta iti vai prajāpatir devān asṛjatāsṛgram iti manuṣyān indava iti pitṝṃs tiraḥ pavitra iti grahān āśava iti stotraṃ viśvānīti śastram abhi saubhagety anyāḥ prajāḥ // (15) Par.?
etad
n.p.m.
iti
indecl.
vai
indecl.
deva
ac.p.m.
sṛj
3. sg., Impf.
root
∞ sṛj
3. pl., root aor.
iti
indecl.
manuṣya,
ac.p.m.
indu
n.p.m.
iti
indecl.
pitṛ,
ac.p.m.
tiras
indecl.
pavitra
l.s.n.
iti
indecl.
graha,
ac.p.m.
āśu
n.p.m.
iti
indecl.
stotra,
ac.s.n.
viśva
ac.p.n.
∞ iti
indecl.
śastra,
ac.s.n.
abhi
indecl.
saubhaga
comp.
∞ iti
indecl.
anya
ac.p.f.
prajā.
ac.p.f.
yad eta iti tasmād yāvanta evāgre devās tāvanta idānīm // (16) Par.?
yat
indecl.
etad
n.p.m.
iti,
indecl.
tasmāt
indecl.
yāvat
n.p.m.
eva
indecl.
∞ agra
l.s.n.
deva,
n.p.m.
tāvat
n.p.m.
idānīm.
indecl.
root
sarvām u vṛddhim ārdhnuvan sthiteva hy eṣā vyāhṛtiḥ // (17) Par.?
sarva
ac.s.f.
u
indecl.
vṛddhi
ac.s.f.
ṛdh.
3. pl., Impf.
root
sthā
PPP, n.s.f.
root
∞ iva
indecl.
hi
indecl.
etad
n.s.f.
vyāhṛti.
n.s.f.
yad asṛgram iti tasmān manuṣyāḥ śvaḥ śvaḥ sṛjyante // (18) Par.?
yat
indecl.
sṛj
3. pl., root aor.
iti,
indecl.
tasmāt
indecl.
manuṣya
n.p.m.
śvas
indecl.
śvas
indecl.
sṛj.
3. pl., Ind. pass.
root
yad indava itīndava iva hi pitaraḥ // (19) Par.?
yat
indecl.
indu,
n.p.m.
iti
indecl.
∞ indu
n.p.m.
root
iva
indecl.
hi
indecl.
pitṛ.
n.p.m.
mana iva // (20) Par.?
manas
n.s.n.
root
iva.
indecl.
yāṃ tāḥ prajāḥ sṛṣṭā ṛddhim ārdhnuvaṃs tām ṛdhnuvanti yeṣām evaṃ vidvān etāṃ pratipadaṃ karoti // (21) Par.?
yad
ac.s.f.
tad
n.p.f.
prajā
n.p.f.
sṛj
PPP, n.p.f.
ṛddhi
ac.s.f.
ṛdh,
3. pl., Impf.
tad
ac.s.f.
ṛdh,
3. pl., Pre. ind.
root
yad
g.p.m.
evam
indecl.
vid
Perf., n.s.m.
etad
ac.s.f.
pratipad
ac.s.f.
kṛ.
3. sg., Pre. ind.
chandāṃsi vai somam āharaṃs taṃ gandharvo viśvāvasuḥ paryamuṣṇāt tenāpaḥ prāviśat taṃ devatā anvaicchaṃs taṃ viṣṇur apsu paryapaśyat sa vyakāṅkṣad ayaṃ nū3 nā3 iti taṃ padā prāsphurat tasmāt pṛthag indavo 'sṛjyanta sa devatābhyo 'bhitas tiṣṭhantībhya ete asṛgram indava iti prābravīd bahiṣpavamānena vai yajñaḥ sṛjyate yad ete asṛgram indava iti prastauti yajñam eva tat sṛṣṭaṃ devatābhyaḥ prāha // (22) Par.?
chandas
n.p.n.
vai
indecl.
soma
ac.s.m.
āhṛ.
3. pl., Impf.
root
tad
ac.s.m.
gandharva
n.s.m.
parimuṣ
3. sg., Impf.
root
tad
i.s.m.
∞ ap
ac.p.f.
praviś.
3. sg., Impf.
root
tad
ac.s.m.
devatā
n.p.f.
anviṣ.
3. pl., Impf.
root
tad
ac.s.m.
viṣṇu
n.s.m.
ap
l.p.f.
paripaś.
3. sg., Impf.
root
tad
n.s.m.
vikāṅkṣ.
3. sg., Impf.
root
idam
n.s.m.
nu
indecl.
na
indecl.
iti.
indecl.
tad
ac.s.m.
pad
i.s.m.
prasphur.
3. sg., Impf.
root
tad
ab.s.m.
pṛthak
indecl.
indu
n.p.m.
sṛj.
3. pl., Impf. pass.
root
tad
n.s.m.
devatā
d.p.f.
abhitas
indecl.
sthā,
Pre. ind., d.p.f.
etad
n.p.m.
sṛj
3. pl., root aor.
indu
n.p.m.
iti
indecl.
prabrū.
3. sg., Impf.
root
vai
indecl.
yajña
n.s.m.
sṛj.
3. sg., Ind. pass.
root
yat
indecl.
etad
n.p.m.
sṛj
3. pl., root aor.
indu
n.p.m.
iti
indecl.
prastu,
3. sg., Pre. ind.
yajña
ac.s.m.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
sṛj
PPP, ac.s.m.
devatā
d.p.f.
prāh.
3. sg., Perf.
root
vyṛddhaṃ vā etad apaśavyaṃ yat prātaḥsavanam aniḍaṃ hi yad iḍām asmabhyaṃ saṃyatam ity āha prātaḥsavanam eva tad iḍāvat paśumat karoti // (23) Par.?
vyṛdh
PPP, n.s.n.
root
vai
indecl.
etad
n.s.n.
a
indecl.
∞ paśavya
n.s.n.
yad
n.s.n.
an
indecl.
∞ iḍā
n.s.n.
hi.
indecl.
yat
indecl.
iḍā
ac.s.f.
mad
d.p.a.
saṃyam
PPP, ac.s.n.
iti
indecl.
ah,
3. sg., Perf.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
iḍāvat
ac.s.n.
paśumat
ac.s.n.
kṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
davidyutatyā ruceti vrātāya pratipadaṃ kuryāt // (24) Par.?
davidyut
Pre. ind., i.s.f.
ruc
i.s.f.
∞ iti
indecl.
vrāta
d.s.m.
pratipad
ac.s.f.
kṛ.
3. sg., Pre. opt.
root
davidyutatyā ruceti vai gāyatryā rūpaṃ pariṣṭobhantyeti triṣṭubhaḥ kṛpety anuṣṭubhaḥ somāḥ śukrā gavāśira iti jagatyāḥ sarveṣāṃ vā eṣā chandasāṃ rūpaṃ chandāṃsīva khalu vai vrātopadeṣā pratipad bhavati svenaivaināṃs tad rūpeṇa samardhayati // (25) Par.?
davidyut
Pre. ind., i.s.f.
ruc
i.s.f.
∞ iti
indecl.
vai
indecl.
gāyatrī
g.s.f.
rūpa.
n.s.n.
root
pariṣṭubh
Pre. ind., i.s.f.
∞ iti
indecl.
triṣṭubh.
g.s.f.
kṛp
i.s.f.
∞ iti
indecl.
anuṣṭubh.
g.s.f.
soma
n.p.m.
śukra
n.p.m.
gavāśir
n.p.m.
iti
indecl.
jagatī.
g.s.f.
sarva
g.p.n.
vai
indecl.
etad
n.s.f.
chandas
g.p.n.
rūpa.
n.s.n.
root
chandas
n.p.n.
∞ iva
indecl.
khalu
indecl.
vai
indecl.
pratipad
n.s.f.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
sva
i.s.n.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.p.m.
tad
ac.s.n.
rūpa
i.s.n.
samardhay.
3. sg., Pre. ind.
root
vṛddhā vā eta indriyeṇa vīryeṇa yad vrāta indriyaṃ vīryaṃ chandāṃsīndriyeṇaivainān vīryeṇa samardhayati // (26) Par.?
vṛdh
PPP, n.p.m.
root
vai
indecl.
etad
n.p.m.
indriya
i.s.n.
vīrya
i.s.n.
yad
n.s.n.
vrāta.
n.s.m.
indriya
n.s.n.
root
vīrya
n.s.n.
chandas
n.p.n.
∞ indriya
i.s.n.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.p.m.
vīrya
i.s.n.
samardhay.
3. sg., Pre. ind.
root
Duration=0.060064792633057 secs.