UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 3430
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
athātaḥ khuḍḍākacatuṣpādamadhyāyaṃ vyākhyāsyāmaḥ // (1.1)
Par.?
iti ha smāha bhagavānātreyaḥ // (2.1)
Par.?
bhiṣagdravyāṇyupasthātā rogī pādacatuṣṭayam / (3.1)
Par.?
guṇavat kāraṇaṃ jñeyaṃ vikāravyupaśāntaye // (3.2)
Par.?
vikāro dhātuvaiṣamyaṃ sāmyaṃ prakṛtirucyate / (4.1)
Par.?
sukhasaṃjñakamārogyaṃ vikāro duḥkhameva ca // (4.2)
Par.?
caturṇāṃ bhiṣagādīnāṃ śastānāṃ dhātuvaikṛte / (5.1)
Par.?
pravṛttirdhātusāmyārthā cikitsetyabhidhīyate // (5.2)
Par.?
śrute paryavadātatvaṃ bahuśo dṛṣṭakarmatā / (6.1)
Par.?
dākṣyaṃ śaucamiti jñeyaṃ vaidye guṇacatuṣṭayam // (6.2)
Par.?
bahutā tatrayogyatvamanekavidhakalpanā / (7.1)
Par.?
saṃpacceti catuṣko 'yaṃ dravyāṇāṃ guṇa ucyate // (7.2)
Par.?
upacārajñatā dākṣyamanurāgaśca bhartari / (8.1)
Par.?
śaucaṃ ceti catuṣko 'yaṃ guṇaḥ paricare jane // (8.2)
Par.?
smṛtir nirdeśakāritvam abhīrutvam athāpi ca / (9.1)
Par.?
jñāpakatvaṃ ca rogāṇāmāturasya guṇāḥ smṛtāḥ // (9.2)
Par.?
kāraṇaṃ ṣoḍaśaguṇaṃ siddhau pādacatuṣṭayam / (10.1)
Par.?
vijñātā śāsitā yoktā pradhānaṃ bhiṣagatra tu // (10.2) Par.?
paktau hi kāraṇaṃ pakturyathā pātrendhanānalāḥ / (11.1)
Par.?
vijeturvijaye bhūmiścamūḥ praharaṇāni ca // (11.2)
Par.?
āturādyāstathā siddhau pādāḥ kāraṇasaṃjñitāḥ / (12.1)
Par.?
vaidyasyātaścikitsāyāṃ pradhānaṃ kāraṇaṃ bhiṣak // (12.2)
Par.?
mṛddaṇḍacakrasūtrādyāḥ kumbhakārādṛte yathā / (13.1)
Par.?
nāvahanti guṇaṃ vaidyādṛte pādatrayaṃ tathā // (13.2)
Par.?
gandharvapuravannāśaṃ yadvikārāḥ sudāruṇāḥ / (14.1)
Par.?
yānti yaccetare vṛddhimāśūpāyapratīkṣiṇaḥ // (14.2)
Par.?
sati pādatraye jñājñau bhiṣajāvatra kāraṇam / (15.1)
Par.?
varamātmā huto 'jñena na cikitsā pravartitā // (15.2)
Par.?
pāṇicārādyathācakṣur ajñānād bhītabhītavat / (16.1)
Par.?
naurmārutavaśevājño bhiṣak carati karmasu // (16.2)
Par.?
yadṛcchayā samāpannamuttārya niyatāyuṣam / (17.1)
Par.?
bhiṣaṅmānī nihantyāśu śatānyaniyatāyuṣām // (17.2)
Par.?
tasmācchāstre 'rthavijñāne pravṛttau karmadarśane / (18.1)
Par.?
bhiṣak catuṣṭaye yuktaḥ prāṇābhisara ucyate // (18.2)
Par.?
hetau liṅge praśamane rogāṇāmapunarbhave / (19.1)
Par.?
jñānaṃ caturvidhaṃ yasya sa rājārho bhiṣaktamaḥ // (19.2)
Par.?
śastraṃ śāstrāṇi salilaṃ guṇadoṣapravṛttaye / (20.1)
Par.?
pātrāpekṣīṇyataḥ prajñāṃ cikitsārthaṃ viśodhayet // (20.2)
Par.?
vidyā vitarko vijñānaṃ smṛtistatparatā kriyā / (21.1)
Par.?
yasyaite ṣaḍguṇāstasya na sādhyamativartate // (21.2)
Par.?
vidyā matiḥ karmadṛṣṭirabhyāsaḥ siddhirāśrayaḥ / (22.1)
Par.?
vaidyaśabdābhiniṣpattāvalamekaikamapyataḥ // (22.2)
Par.?
yasya tvete guṇāḥ sarve santi vidyādayaḥ śubhāḥ / (23.1)
Par.?
sa vaidyaśabdaṃ sadbhūtamarhan prāṇisukhapradaḥ // (23.2)
Par.?
śāstraṃ jyotiḥ prakāśārthaṃ darśanaṃ buddhirātmanaḥ / (24.1)
Par.?
tābhyāṃ bhiṣak suyuktābhyāṃ cikitsannāparādhyati // (24.2)
Par.?
cikitsite trayaḥ pādā yasmādvaidyavyapāśrayaḥ / (25.1)
Par.?
tasmāt prayatnamātiṣṭhedbhiṣak svaguṇasaṃpadi // (25.2)
Par.?
maitrī kāruṇyamārteṣu śakye prītirupekṣaṇam / (26.1)
Par.?
prakṛtistheṣu bhūteṣu vaidyavṛttiścaturvidheti // (26.2)
Par.?
tatra ślokau / (27.1)
Par.?
bhiṣagjitaṃ catuṣpādaṃ pādaḥ pādaścaturguṇāḥ / (27.2)
Par.?
bhiṣak pradhānaṃ pādebhyo yasmādvaidyastu yadguṇaḥ // (27.3)
Par.?
jñānāni buddhirbrāhmī ca bhiṣajāṃ yā caturvidhā / (28.1)
Par.?
sarvametaccatuṣpāde khuḍḍāke saṃprakāśitamiti // (28.2)
Par.?
Duration=0.081897974014282 secs.