Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): Agni

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 10168
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
yo martyeṣv amṛta ṛtāvā devo deveṣv aratir nidhāyi / (1.1) Par.?
yad
n.s.m.
martya
l.p.m.
amṛta
n.s.m.
→ hotṛ (1.2) [conj]
ṛtāvan
n.s.m.
deva
n.s.m.
deva
l.p.m.
arati
n.s.m.
nidhā
3. sg., Aor. pass.
→ śuc (1.2) [advcl:fin]
← agni (1.2) [csubj]
hotā yajiṣṭho mahnā śucadhyai havyair agnir manuṣa īrayadhyai // (1.2) Par.?
hotṛ
n.s.m.
← amṛta (1.1) [conj]
mahan
i.s.n.
śuc
Inf., indecl.
← nidhā (1.1) [advcl]
havya
i.p.n.
agni
n.s.m.
root
→ nidhā (1.1) [csubj]
manus
g.s.m.
īray,
Inf., indecl.
iha tvaṃ sūno sahaso no adya jāto jātāṁ ubhayāṁ antar agne / (2.1) Par.?
iha
indecl.
tvad
n.s.a.
→ dūta (2.2) [acl]
← ī (2.2) [nsubj]
sūnu
v.s.m.
sahas
g.s.n.
mad
d.p.a.
adya
indecl.
jan
PPP, n.s.m.
jan
PPP, ac.p.m.
ubhaya
ac.p.m.
antar
indecl.
agni
v.s.m.
dūta īyase yuyujāna ṛṣva ṛjumuṣkān vṛṣaṇaḥ śukrāṃś ca // (2.2) Par.?
dūta
n.s.m.
← tvad (2.1) [acl]
ī
2. sg., Pre. ind.
root
→ tvad (2.1) [nsubj]
yuj
Perf., n.s.m.
ṛṣva
n.s.m.
ṛju
comp.
∞ muṣka
ac.p.m.
vṛṣan
ac.p.m.
śukra
ac.p.m.
ca.
indecl.
atyā vṛdhasnū rohitā ghṛtasnū ṛtasya manye manasā javiṣṭhā / (3.1) Par.?
atya
ac.d.m.
vṛdha
comp.
∞ snu
ac.d.m.
rohita
ac.d.m.
ghṛtasnu
ac.d.m.
ṛta
g.s.n.
man
1. sg., Pre. ind.
root
manas
i.s.n.
javiṣṭha.
ac.d.m.
antar īyase aruṣā yujāno yuṣmāṃś ca devān viśa ā ca martān // (3.2) Par.?
antar
indecl.
ī
2. sg., Pre. ind.
root
aruṣa
ac.d.m.
yuj
Pre. ind., n.s.m.
tvad
ac.p.a.
ca
indecl.
deva
ac.p.m.
viś
ac.p.f.
ā
indecl.
ca
indecl.
marta.
ac.p.m.
aryamaṇaṃ varuṇam mitram eṣām indrāviṣṇū maruto aśvinota / (4.1) Par.?
aryaman
ac.s.m.
← vah (4.2) [obj]
varuṇa
ac.s.m.
mitra
ac.s.m.
idam
g.p.m.
marut
ac.p.m.
aśvin
ac.d.m.
∞ uta
indecl.
svaśvo agne surathaḥ surādhā ed u vaha suhaviṣe janāya // (4.2) Par.?
su
indecl.
∞ aśva
n.s.m.
agni
v.s.m.
su
indecl.
∞ ratha
n.s.m.
su
indecl.
∞ rādhas
n.s.m.
ā
indecl.
∞ id
indecl.
u
indecl.
vah
2. sg., Pre. imp.
root
→ aryaman (4.1) [obj]
su
indecl.
∞ havis
d.s.m.
jana.
d.s.m.
gomāṁ agne 'vimāṁ aśvī yajño nṛvatsakhā sadam id apramṛṣyaḥ / (5.1) Par.?
gomat
n.s.m.
agni
v.s.m.
avimat
n.s.m.
aśvin
n.s.m.
yajña
n.s.m.
nṛvat
comp.
∞ sakhi
n.s.m.
sadam
indecl.
id
indecl.
apramṛṣya
n.s.m.
root
iᄆāvāṁ eṣo asura prajāvān dīrgho rayiḥ pṛthubudhnaḥ sabhāvān // (5.2) Par.?
iḍāvat
n.s.m.
etad
n.s.m.
asura
v.s.m.
prajāvat
n.s.m.
dīrgha
n.s.m.
rayi
n.s.m.
root
pṛthu
comp.
∞ budhna
n.s.m.
sabhāvat.
n.s.m.
yas ta idhmaṃ jabharat siṣvidāno mūrdhānaṃ vā tatapate tvāyā / (6.1) Par.?
yad
n.s.m.
tvad
d.s.a.
idhma
ac.s.m.
bhṛ
3. sg., Perf. sub.
← tad (6.2) [acl]
svid,
Perf., n.s.m.
mūrdhan
ac.s.m.

indecl.
tap
3. sg., Perf. sub.
tvāyā,
indecl.
bhuvas tasya svatavāṁ pāyur agne viśvasmāt sīm aghāyata uruṣya // (6.2) Par.?
bhū
2. sg., Aor. inj.
root
tad
g.s.m.
→ bhṛ (6.1) [acl:rel]
svatavas
n.s.m.
pāyu
n.s.m.
agni.
v.s.m.
viśva
ab.s.m.
sīm
indecl.
aghāy
Pre. ind., ab.s.m.
uruṣy.
2. sg., Pre. imp.
root
yas te bharād anniyate cid annaṃ niśiṣan mandram atithim udīrat / (7.1) Par.?
yad
n.s.m.
tvad
d.s.a.
bhṛ
3. sg., Pre. sub.
→ indh (7.2) [conj]
← tad (7.2) [acl]
anniy
Pre. ind., d.s.m.
cit,
indecl.
anna
ac.s.n.
niśās
them. aor., n.s.m.
mandra
ac.s.m.
atithi
ac.s.m.
udīr,
3. sg., Pre. sub.
ā devayur inadhate duroṇe tasmin rayir dhruvo astu dāsvān // (7.2) Par.?
ā
indecl.
devayu
n.s.m.
indh
3. sg., Pre. sub.
← bhṛ (7.1) [conj]
duroṇa,
l.s.n.
tad
l.s.m.
→ bhṛ (7.1) [acl:rel]
rayi
n.s.m.
dhruva
n.s.m.
root
as
3. sg., Pre. imp.
dāsvat.
n.s.m.
yas tvā doṣā ya uṣasi praśaṃsāt priyaṃ vā tvā kṛṇavate haviṣmān / (8.1) Par.?
yad
n.s.m.
← tad (8.2) [acl]
tvad
ac.s.a.
doṣā
indecl.
yad
n.s.m.
uṣas
l.s.f.
praśaṃs,
3. sg., Pre. sub.
priya
ac.s.m.

indecl.
tvad
ac.s.a.
kṛ
3. sg., Pre. sub.
haviṣmat,
n.s.m.
aśvo na sve dama ā hemyāvān tam aṃhasaḥ pīparo dāśvāṃsam // (8.2) Par.?
aśva
n.s.m.
na
indecl.
sva
l.s.m.
dama
l.s.m.
ā
indecl.
hemyāvat
n.s.m.
tad
ac.s.m.
→ yad (8.1) [acl:rel]
aṃhas
ab.s.n.
pṛ
2. sg., Aor. inj.
root
dāś.
Perf., ac.s.m.
yas tubhyam agne amṛtāya dāśad duvas tve kṛṇavate yatasruk / (9.1) Par.?
yad
n.s.m.
tvad
d.s.a.
agni
v.s.m.
amṛta
d.s.m.
dāś,
3. sg., Pre. inj.
← tad (9.2) [acl]
duvas
ac.s.n.
tvad
l.s.a.
kṛ
3. sg., Pre. sub.
yam
PPP, comp.
∞ sruc,
n.s.m.
na sa rāyā śaśamāno vi yoṣan nainam aṃhaḥ pari varad aghāyoḥ // (9.2) Par.?
na
indecl.
tad
n.s.m.
→ dāś (9.1) [acl:rel]
rai
i.s.m.
śam
Perf., n.s.m.
vi
indecl.
yu.
3. sg., Aor. inj.
root
na
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
aṃhas
n.s.n.
pari
indecl.
vṛ
3. sg., Aor. inj.
aghāyu.
g.s.m.
yasya tvam agne adhvaraṃ jujoṣo devo martasya sudhitaṃ rarāṇaḥ / (10.1) Par.?
yad
g.s.m.
tvad
n.s.a.
agni
v.s.m.
adhvara
ac.s.m.
juṣ
2. sg., Perf. sub.
← prī (10.2) [acl]
deva
n.s.m.
marta
g.s.m.
sudhita
ac.s.m.
,
Perf., n.s.m.
prīted asaddhotrā sā yaviṣṭhāsāma yasya vidhato vṛdhāsaḥ // (10.2) Par.?
prī
PPP, n.s.f.
root
→ juṣ (10.1) [acl]
∞ id
indecl.
as
3. sg., Pre. sub.
∞ hotrā
n.s.f.
tad
n.s.f.
∞ as
1. pl., Pre. sub.
yad
g.s.m.
vidh
Pre. ind., g.s.m.
vṛdha.
n.p.m.
cittim acittiṃ cinavad vi vidvān pṛṣṭheva vītā vṛjinā ca martān / (11.1) Par.?
citti
ac.s.f.
acitti
ac.s.f.
ci
3. sg., Pre. sub.
root
vi
indecl.
vid
Perf., n.s.m.
pṛṣṭha
ac.p.n.
∞ iva
indecl.
vīta
ac.p.n.
vṛjina
ac.p.n.
ca
indecl.
marta.
ac.p.m.
rāye ca naḥ svapatyāya deva ditiṃ ca rāsvāditim uruṣya // (11.2) Par.?
rai
d.s.m.
ca
indecl.
mad
d.p.a.
su
indecl.
∞ apatya
d.s.n.
deva
v.s.m.
diti
ac.s.f.
ca
indecl.

2. sg., Aor. imp.
root
∞ aditi
ac.s.f.
uruṣy.
2. sg., Pre. imp.
kaviṃ śaśāsuḥ kavayo 'dabdhā nidhārayanto duryāsv āyoḥ / (12.1) Par.?
kavi
ac.s.m.
śās
3. pl., Perf.
root
kavi
n.p.m.
adabdha
n.p.m.
nidhāray
Pre. ind., n.p.m.
durya
l.p.f.
āyu.
g.s.m.
atas tvaṃ dṛśyāṁ agna etān paḍbhiḥ paśyer adbhutāṁ arya evaiḥ // (12.2) Par.?
atas
indecl.
tvad
n.s.a.
dṛśya
ac.p.m.
agni
v.s.m.
etad
ac.p.m.
pad
i.p.m.
paś
2. sg., Pre. opt.
root
adbhuta
ac.p.m.
ari
g.s.m.
eva.
i.p.m.
tvam agne vāghate supraṇītiḥ sutasomāya vidhate yaviṣṭha / (13.1) Par.?
tvad
n.s.a.
← bhṛ (13.2) [nsubj]
agni
v.s.m.
← bhṛ (13.2) [vocative]
vāghant
d.s.m.
→ śam (13.2) [conj]
← bhṛ (13.2) [iobj]
su
indecl.
∞ praṇīti
n.s.m.
← bhṛ (13.2) [dislocated]
su
PPP, comp.
∞ soma
d.s.m.
vidh
Pre. ind., d.s.m.
ratnam bhara śaśamānāya ghṛṣve pṛthu ścandram avase carṣaṇiprāḥ // (13.2) Par.?
ratna
ac.s.n.
bhṛ
2. sg., Pre. imp.
root
→ tvad (13.1) [nsubj]
→ agni (13.1) [vocative]
→ vāghant (13.1) [iobj]
→ praṇīti (13.1) [dislocated]
śam
Perf., d.s.m.
← vāghant (13.1) [conj]
pṛthu
ac.s.n.
ścandra
ac.s.n.
av
Inf., indecl.
∞ prā.
n.s.m.
adhā ha yad vayam agne tvāyā paḍbhir hastebhiś cakṛmā tanūbhiḥ / (14.1) Par.?
adha
indecl.
← yam (14.2) [advmod]
ha
indecl.
← yam (14.2) [discourse]
yad
ac.s.n.
mad
n.p.a.
agni
v.s.m.
tvāyā
indecl.
pad
i.p.m.
hasta
i.p.m.
kṛ
1. pl., Perf.
→ kṛ (14.2) [advcl:manner]
← yam (14.2) [advcl]
tanū
i.p.f.
rathaṃ na kranto apasā bhurijor ṛtaṃ yemuḥ sudhya āśuṣāṇāḥ // (14.2) Par.?
ratha
ac.s.m.
na
indecl.
kṛ
root aor., n.p.m.
← kṛ (14.1) [advcl]
apas
i.s.n.
bhurij,
g.d.f.
ṛta
ac.s.n.
yam
3. pl., Perf.
root
→ kṛ (14.1) [advcl]
→ adha (14.1) [advmod]
→ ha (14.1) [discourse]
sudhī
n.p.m.
āśuṣ.
Pre. ind., n.p.m.
adhā mātur uṣasaḥ sapta viprā jāyemahi prathamā vedhaso nṝn / (15.1) Par.?
adha
indecl.
mātṛ
ab.s.f.
uṣas
ab.s.f.
saptan
n.p.m.
vipra
n.p.m.
jan
1. pl., Pre. opt.
root
prathama
n.p.m.
vedhas
n.p.m.
nṛ.
ac.p.m.
divas putrā aṅgiraso bhavemādriṃ rujema dhaninaṃ śucantaḥ // (15.2) Par.?
div
g.s.m.
putra
n.p.m.
aṅgiras
n.p.m.
bhū
1. pl., Pre. opt.
root
∞ adri
ac.s.m.
ruj
1. pl., Pre. opt.
root
dhanin
ac.s.m.
śuc.
Pre. ind., n.p.m.
adhā yathā naḥ pitaraḥ parāsaḥ pratnāso agna ṛtam āśuṣāṇāḥ / (16.1) Par.?
adha
indecl.
← i (16.2) [advmod]
yathā
indecl.
mad
g.p.a.
pitṛ
n.p.m.
← i (16.2) [advcl]
para
n.p.m.
pratna
n.p.m.
agni
v.s.m.
← i (16.2) [vocative]
ṛta
ac.s.n.
āśuṣ,
Pre. ind., n.p.m.
śucīd ayan dīdhitim ukthaśāsaḥ kṣāmā bhindanto aruṇīr apa vran // (16.2) Par.?
śuci
ac.s.n.
∞ id
indecl.
i
3. pl., Pre. sub.
root
→ pitṛ (16.1) [advcl:manner]
→ agni (16.1) [vocative]
→ adha (16.1) [advmod]
dīdhiti
ac.s.f.
uktha
comp.
∞ śās.
n.p.m.
kṣam
ac.d.f.
bhid
Pre. ind., n.p.m.
aruṇī
ac.p.f.
apa
indecl.
vṛ.
3. pl., Aor. inj.
root
sukarmāṇaḥ suruco devayanto 'yo na devā janimā dhamantaḥ / (17.1) Par.?
su
indecl.
∞ karman
n.p.m.
→ śuc (17.2) [conj]
→ vṛdh (17.2) [conj]
→ pariṣad (17.2) [conj]
← gam (17.2) [advcl]
su
indecl.
∞ ruc
n.p.m.
devay
Pre. ind., n.p.m.
ayas
ac.s.n.
na
indecl.
deva
n.p.m.
janiman
ac.p.n.
dham
Pre. ind., n.p.m.
śucanto agniṃ vavṛdhanta indram ūrvaṃ gavyam pariṣadanto agman // (17.2) Par.?
śuc
Pre. ind., n.p.m.
← karman (17.1) [conj]
agni
ac.s.m.
vṛdh
red. aor., n.p.m.
← karman (17.1) [conj]
indra
ac.s.m.
ūrva
ac.s.m.
gavya
ac.s.m.
pariṣad
them. aor., n.p.m.
← karman (17.1) [conj]
gam.
3. pl., root aor.
root
→ karman (17.1) [advcl:dpct]
ā yūtheva kṣumati paśvo akhyad devānāṃ yaj janimānty ugra / (18.1) Par.?
ā
indecl.
yūtha
ac.p.n.
∞ iva
indecl.
kṣumat
l.s.m.
paśu
g.s.m.
khyā,
3. sg., them. aor.
root
deva
g.p.m.
yat
indecl.
janiman
n.p.n.
∞ anti
indecl.
ugra.
v.s.m.
martānāṃ cid urvaśīr akṛpran vṛdhe cid arya uparasyāyoḥ // (18.2) Par.?
marta
g.p.m.
cit
indecl.
urvaśī
n.p.f.
kṛp,
3. pl., root aor.
root
vṛdh
Inf., indecl.
cit
indecl.
ari
g.s.m.
upara
g.s.m.
∞ āyu.
g.s.m.
akarma te svapaso abhūma ṛtam avasrann uṣaso vibhātīḥ / (19.1) Par.?
kṛ
1. pl., root aor.
root
tvad.
d.s.a.
su
indecl.
∞ apas
n.p.m.
root
→ marmṛj (19.2) [advcl]
bhū,
1. pl., root aor.
ṛta
ac.s.n.
vas
3. pl., root aor.
uṣas
n.p.f.
vibhā,
Pre. ind., ac.p.f.
He should turn away from him; this is not a home. He should seek another who gives, even a stranger. (Jamison and Brereton (2014))
anūnam agnim purudhā suścandraṃ devasya marmṛjataś cāru cakṣuḥ // (19.2) Par.?
anūna
ac.s.m.
agni
ac.s.m.
purudhā
indecl.
su
indecl.
∞ ścandra
ac.s.m.
deva
g.s.m.
marmṛj
Pre. ind., g.s.m.
← apas (19.1) [advcl]
cāru
ac.s.n.
cakṣus.
ac.s.n.
etā te agna ucathāni vedho 'vocāma kavaye tā juṣasva / (20.1) Par.?
etad
n.p.n.
tvad
d.s.a.
agni
v.s.m.
ucatha
n.p.n.
vedhas
v.s.m.
vac
1. pl., them. aor.
root
kavi.
d.s.m.
tad
ac.p.n.
juṣ.
2. sg., Pre. imp.
root
ucchocasva kṛṇuhi vasyaso no maho rāyaḥ puruvāra pra yandhi // (20.2) Par.?
ucchuc.
2. sg., Pre. imp.
kṛ
2. sg., Pre. imp.
root
vasyas
ac.p.m.
mad.
ac.p.a.
mah
g.s.m.
rai
g.s.m.
puru
comp.
∞ vāra
v.s.m.
pra
indecl.
yam.
2. sg., Aor. imp.
root
Duration=0.084910154342651 secs.