Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): Soma sacrifice

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 10916
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
agnaye praṇīyamānāyānubrūhīty āhādhvaryuḥ // (1) Par.?
agni
d.s.m.
praṇī
Ind. pass., d.s.m.
∞ anubrū
2. sg., Pre. imp.
∞ iti
indecl.
ah
3. sg., Perf.
root
∞ adhvaryu.
n.s.m.
pra devaṃ devyā dhiyā bharatā jātavedasam havyā no vakṣad ānuṣag iti gāyatrīm brāhmaṇasyānubrūyāt // (2) Par.?
pra
indecl.
deva
ac.s.m.
deva
i.s.f.
dhī
i.s.f.
bhṛ
2. pl., Pre. imp.
jātavedas.
ac.s.m.
havya
ac.p.n.
mad
g.p.a.
vah
3. sg., Aor. inj.
ānuṣak.
indecl.
iti
indecl.
gāyatrī
ac.s.f.
∞ anubrū.
3. sg., Pre. opt.
root
gāyatro vai brāhmaṇas tejo vai brahmavarcasaṃ gāyatrī tejasaivainaṃ tad brahmavarcasena samardhayati // (3) Par.?
gāyatra
n.s.m.
root
vai
indecl.
tejas
n.s.n.
root
vai
indecl.
gāyatrī.
n.s.f.
tejas
i.s.n.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
tad
ac.s.n.
samardhay.
3. sg., Pre. ind.
root
imam mahe vidathyāya śūṣam iti triṣṭubhaṃ rājanyasyānubrūyāt // (4) Par.?
idam
ac.s.m.
mah
d.s.m.
vidathya
d.s.m.
śūṣa.
ac.s.m.
iti
indecl.
triṣṭubh
ac.s.f.
rājanya
g.s.m.
∞ anubrū.
3. sg., Pre. opt.
root
traiṣṭubho vai rājanya ojo vā indriyaṃ vīryaṃ triṣṭub ojasaivainaṃ tad indriyeṇa vīryeṇa samardhayati // (5) Par.?
traiṣṭubha
n.s.m.
root
vai
indecl.
rājanya.
n.s.m.
ojas
n.s.n.
root
vai
indecl.
indriya
n.s.n.
vīrya
n.s.n.
ojas
i.s.n.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
tad
ac.s.n.
indriya
i.s.n.
vīrya
i.s.n.
samardhay.
3. sg., Pre. ind.
root
śaśvat kṛtva īḍyāya pra jabhruriti // (6) Par.?
svānām evainaṃ tacchraiṣṭhyaṃ gamayati // (7) Par.?
sva
g.p.m.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
tad
ac.s.n.
∞ śraiṣṭhya
ac.s.n.
gamay.
3. sg., Pre. ind.
root
śṛṇotu no damyebhir anīkaiḥ śṛṇotv agnir divyair ajasra iti // (8) Par.?
ājarasaṃ hāsminn ajasro dīdāya ya evaṃ veda // (9) Par.?
ājarasam
indecl.
ha
indecl.
∞ idam
l.s.m.
ajasra
n.s.m.
dīdī,
3. sg., Perf.
root
yad
n.s.m.
evam
indecl.
vid.
3. sg., Perf.
ayam iha prathamo dhāyi dhātṛbhir iti jagatīṃ vaiśyasyānubrūyāt // (10) Par.?
idam
n.s.m.
iha
indecl.
prathama
n.s.m.
dhā
3. sg., Aor. pass.
dhātṛ.
i.p.m.
iti
indecl.
jagatī
ac.s.f.
vaiśya
g.s.m.
∞ anubrū.
3. sg., Pre. opt.
root
jāgato vai vaiśyo jāgatāḥ paśavaḥ paśubhir evainaṃ tat samardhayati // (11) Par.?
jāgata
n.s.m.
root
vai
indecl.
vaiśya.
n.s.m.
jāgata
n.p.m.
root
paśu.
n.p.m.
paśu
i.p.m.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
tad
ac.s.n.
samardhay.
3. sg., Pre. ind.
root
vaneṣu citraṃ vibhvaṃ viśe viśa ity abhirūpā yad yajñe 'bhirūpaṃ tat samṛddham // (12) Par.?
vana
l.p.n.
citra
ac.s.m.
vibhu
ac.s.m.
viś
d.s.f.
viś.
d.s.f.
iti
indecl.
abhirūpa.
n.s.f.
root
yad
n.s.n.
yajña
l.s.m.
abhirūpa,
n.s.n.
tad
n.s.n.
samṛdh.
PPP, n.s.n.
root
ayam u ṣya pra devayur iti // (13) Par.?
idam
n.s.m.
← anuṣṭubh (14.0) [ccomp]
u
indecl.
tya
n.s.m.
pra
indecl.
devayu
n.s.m.
iti.
indecl.
anuṣṭubhi vācaṃ visṛjate // (14) Par.?
anuṣṭubh
l.s.f.
→ idam (13.0) [ccomp]
vāc
ac.s.f.
visṛj.
3. sg., Pre. ind.
root
vāg vā anuṣṭub vācyeva tad vācaṃ visṛjate // (15) Par.?
vāc
n.s.f.
root
vai
indecl.
vāc
l.s.f.
∞ eva
indecl.
tad
ac.s.n.
vāc
ac.s.f.
visṛj.
3. sg., Pre. ind.
root
ayam u ṣya iti yad āhāyam u syāgamaṃ purā gandharveṣv avāksam ity eva tad vāk prabrūte // (16) Par.?
idam
n.s.m.
u
indecl.
tya.
n.s.m.
iti
indecl.
yad
ac.s.n.
ah
3. sg., Perf.
∞ idam
n.s.m.
u
indecl.
tya
n.s.f.
∞ gam,
1. sg., them. aor.
yad
n.s.f.
purā
indecl.
gandharva
l.p.m.
vas.
1. sg., s-aor.
iti
indecl.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
vāc
n.s.f.
prabrū.
3. sg., Pre. ind.
root
ayam agnir uruṣyatīti // (17) Par.?
idam
n.s.m.
root
agni
n.s.m.
uruṣy
3. sg., Pre. ind.
∞ iti.
indecl.
ayaṃ vā agnir uruṣyati // (18) Par.?
idam
n.s.m.
vai
indecl.
agni
n.s.m.
uruṣy.
3. sg., Pre. ind.
root
amṛtād iva janmana ity amṛtatvam evāsmiṃs tad dadhāti // (19) Par.?
amṛta
ab.s.n.
iva
indecl.
janman.
ab.s.n.
iti
indecl.
amṛta
comp.
∞ tva
ac.s.n.
eva
indecl.
∞ idam
l.s.m.
tad
ac.s.n.
dhā.
3. sg., Pre. ind.
root
sahasaś cit sahīyān devo jīvātave kṛta iti // (20) Par.?
devo hy eṣa etaj jīvātave kṛto yad agniḥ // (21) Par.?
deva
n.s.m.
hi
indecl.
etad
n.s.m.
etad
ac.s.n.
jīvātu
d.s.f.
kṛ,
PPP, n.s.m.
root
yad
n.s.n.
agni.
n.s.m.
iᄆāyās tvā pade vayaṃ nābhā pṛthivyā adhīti // (22) Par.?
etad vā iᄆāyās padaṃ yad uttaravedīnābhiḥ // (23) Par.?
etad
n.s.n.
vai
indecl.
iḍā
g.s.f.
pada,
n.s.n.
root
yad
n.s.n.
uttara
comp.
∞ vedi
comp.
∞ nābhi.
n.s.f.
jātavedo ni dhīmahīti nidhāsyanto hy enaṃ bhavanti // (24) Par.?
jātavedas
v.s.m.
root
ni
indecl.
dhā
1. pl., Aor. inj.
∞ iti.
indecl.
nidhā
Fut., n.p.m.
root
hi
indecl.
enad
ac.s.m.
bhū.
3. pl., Pre. ind.
agne havyāya voᄆhava iti havyaṃ hi vakṣyan bhavati // (25) Par.?
agni
v.s.m.
hvā
Ger., d.s.m.
vah.
Inf., indecl.
iti
indecl.
havya
ac.s.n.
hi
indecl.
vac
Fut., n.s.m.
root
bhū.
3. sg., Pre. ind.
agne viśvebhiḥ svanīka devair ūrṇāvantam prathamaḥ sīda yonim iti // (26) Par.?
viśvair evainaṃ taddevaiḥ sahāsādayati // (27) Par.?
viśva
i.p.m.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
tad
ac.s.n.
∞ deva
i.p.m.
saha
indecl.
∞ āsāday.
3. sg., Pre. ind.
root
kulāyinaṃ ghṛtavantaṃ savitra iti kulāyam iva hy etad yajñe kriyate yat paitudāravāḥ paridhayo gulgulūrṇāstukāḥ sugandhitejanānīti yajñaṃ naya yajamānāya sādhv iti yajñam eva tad ṛjudhā pratiṣṭhāpayati // (28) Par.?
kulāyin
ac.s.m.
root
ghṛtavat
ac.s.m.
savitṛ.
d.s.m.
iti
indecl.
kulāya
n.s.n.
iva
indecl.
hi
indecl.
etad
n.s.n.
yajña
l.s.m.
kṛ,
3. sg., Ind. pass.
root
yad
n.s.n.
paridhi
n.p.m.
gulgulu
n.s.n.
∞ ūrṇā
comp.
∞ stukā
n.p.f.
∞ tejana
n.p.n.
∞ iti.
indecl.
yajña
ac.s.m.
root

2. sg., Pre. imp.
yaj
Pre. ind., d.s.m.
sādhu.
ac.s.n.
iti
indecl.
yajña
ac.s.m.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
ṛjudhā
indecl.
pratiṣṭhāpay.
3. sg., Pre. ind.
root
sīda hotaḥ sva u loke cikitvān ity agnir vai devānāṃ hotā tasyaiṣa svo loko yad uttaravedīnābhiḥ // (29) Par.?
sad
2. sg., Pre. imp.
root
hotṛ
v.s.m.
sva
l.s.m.
u
indecl.
loka
l.s.m.
cit.
Perf., n.s.m.
iti
indecl.
agni
n.s.m.
root
vai
indecl.
deva
g.p.m.
hotṛ.
n.s.m.
tad
g.s.m.
∞ etad
n.s.m.
sva
n.s.m.
loka,
n.s.m.
root
yad
n.s.n.
uttara
comp.
∞ vedi
comp.
∞ nābhi.
n.s.m.
sādayā yajñaṃ sukṛtasya yonāv iti yajamāno vai yajño yajamānāyaivaitām āśiṣam āśāste // (30) Par.?
sāday
2. sg., Pre. imp.
root
yajña
ac.s.m.
su
indecl.
∞ kṛ
PPP, g.s.n.
yoni.
l.s.m.
iti
indecl.
yaj
Pre. ind., n.s.m.
root
vai
indecl.
yajña.
n.s.m.
yaj
Pre. ind., d.s.m.
∞ eva
indecl.
∞ etad
ac.s.f.
āśis
ac.s.f.
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
devāvīr devān haviṣā yajāsy agne bṛhad yajamāne vayo dhā iti prāṇo vai vayaḥ prāṇam eva tad yajamāne dadhāti // (31) Par.?
devāvī
n.s.m.
root
deva
ac.p.m.
havis
i.s.n.
yaj
2. sg., Pre. sub.
agni.
v.s.m.
bṛhat
ac.s.n.
yaj
Pre. ind., l.s.m.
vayas
ac.s.n.
dhā.
2. sg., Aor. inj.
iti
indecl.
prāṇa
n.s.m.
root
vai
indecl.
vayas.
n.s.n.
prāṇa
ac.s.m.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
yaj
Pre. ind., l.s.m.
dhā.
3. sg., Pre. ind.
root
ni hotā hotṛṣadane vidāna ity agnir vai devānāṃ hotā tasyaitaddhotṛṣadanaṃ yad uttaravedīnābhiḥ // (32) Par.?
ni
indecl.
root
hotṛ
n.s.m.
vid.
Pre. ind., n.s.m.
iti
indecl.
agni
n.s.m.
root
vai
indecl.
deva
g.p.m.
hotṛ.
n.s.m.
tad
g.s.m.
∞ etad
n.s.n.
∞ hotṛṣadana,
n.s.n.
root
yad
n.s.n.
uttara
comp.
∞ vedi
comp.
∞ nābhi.
n.s.m.
tveṣo dīdivāṁ asadat sudakṣa ity āsanno hi sa tarhi bhavati // (33) Par.?
tveṣa
n.s.m.
root
dīdī
Perf., n.s.m.
sad
3. sg., them. aor.
su
indecl.
∞ dakṣa.
n.s.m.
iti
indecl.
āsad
PPP, n.s.m.
root
hi
indecl.
tad
n.s.m.
tarhi
indecl.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
adabdhavratapramatir vasiṣṭha ity agnir vai devānāṃ vasiṣṭhaḥ // (34) Par.?
adabdha
comp.
∞ vrata
comp.
∞ pramati
n.s.m.
iti
indecl.
agni
n.s.m.
root
vai
indecl.
deva
g.p.m.
vasiṣṭha.
n.s.m.
sahasrambharaḥ śucijihvo agnir ity eṣā ha vā asya sahasrambharatā yad enam ekaṃ santam bahudhā viharanti // (35) Par.?
sahasrambhara
n.s.m.
root
śuci
comp.
∞ jihvā
n.s.m.
agni.
n.s.m.
iti
indecl.
etad
n.s.f.
ha
indecl.
vai
indecl.
idam
g.s.m.
∞ ,
n.s.f.
root
yat
indecl.
enad
ac.s.m.
eka
ac.s.m.
as
Pre. ind., ac.s.m.
bahudhā
indecl.
vihṛ.
3. pl., Pre. ind.
pra ha vai sāhasram poṣam āpnoti ya evaṃ veda // (36) Par.?
pra
indecl.
ha
indecl.
vai
indecl.
sāhasra
ac.s.m.
poṣa
ac.s.m.
āp,
3. sg., Pre. ind.
root
yad
n.s.m.
evam
indecl.
vid.
3. sg., Perf.
tvaṃ dūtas tvam u naḥ paraspā ityuttamayā paridadhāti // (37) Par.?
tvad
n.s.a.
dūta.
n.s.m.
tvad
n.s.a.
u
indecl.
mad
g.p.a.
paraspā.
n.s.m.
iti
indecl.
∞ uttama
i.s.f.
paridhā.
3. sg., Pre. ind.
root
tvaṃ vasya ā vṛṣabha praṇetā agne tokasya nas tane tanūnām aprayucchan dīdyad bodhi gopā iti // (38) Par.?
tvad
n.s.a.
root
vasyas
v.s.m.
ā
indecl.
agni
v.s.m.
toka
g.s.n.
mad
g.p.a.
tan
d.s.f.
tanū
g.p.f.
dīdī
Pre. ind., n.s.m.
bhū
2. sg., Aor. imp.
gopā
n.s.m.
iti.
indecl.
agnir vai devānāṃ gopā agnim eva tatsarvato goptāram paridatta ātmane ca yajamānāya ca yatraivaṃ vidvān etayā paridadhāty atho saṃvatsarīṇām evaitāṃ svastiṃ kurute // (39) Par.?
agni
n.s.m.
root
vai
indecl.
deva
g.p.m.
gopā.
n.s.m.
agni
ac.s.m.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ sarvatas
indecl.
goptṛ
ac.s.m.
paridā
3. sg., Pre. ind.
root
ātman
d.s.m.
ca
indecl.
yaj
Pre. ind., d.s.m.
ca,
indecl.
yatra
indecl.
∞ evam
indecl.
vid
Perf., n.s.m.
etad
i.s.f.
paridhā.
3. sg., Pre. ind.
atho
indecl.
eva
indecl.
∞ etad
ac.s.f.
svasti
ac.s.f.
kṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
tā etā aṣṭāv anvāha rūpasamṛddhā etad vai yajñasya samṛddhaṃ yad rūpasamṛddhaṃ yat karma kriyamāṇam ṛg abhivadati // (40) Par.?
tad
ac.p.f.
etad
ac.p.f.
aṣṭan
ac.p.f.
anvah
3. sg., Perf.
root
rūpa
comp.
∞ samṛdh.
PPP, ac.p.f.
etad
n.s.n.
vai
indecl.
yajña
g.s.m.
samṛdh,
PPP, n.s.n.
root
yad
n.s.n.
rūpa
comp.
∞ samṛdh,
PPP, n.s.n.
yad
ac.s.n.
karman
ac.s.n.
kṛ
Ind. pass., ac.s.n.
ṛc
n.s.f.
abhivad.
3. sg., Pre. ind.
tāsāṃ triḥ prathamām anvāha trir uttamāṃ tā dvādaśa sampadyante dvādaśa vai māsāḥ saṃvatsaraḥ saṃvatsaraḥ prajāpatiḥ prajāpatyāyatanābhir evābhī rādhnoti ya evaṃ veda triḥ prathamāṃ trir uttamām anvāha yajñasyaiva tad barsau nahyati sthemne balāyāvisraṃsāya // (41) Par.?
tad
g.p.f.
tris
indecl.
prathama
ac.s.f.
anvah,
3. sg., Perf.
root
tris
indecl.
uttama.
ac.s.f.
tad
n.p.f.
sampad.
3. pl., Pre. ind.
root
vai
indecl.
māsa
n.p.m.
root
saṃvatsara
n.s.m.
root
prajāpati.
n.s.m.
∞ āyatana
i.p.f.
eva
indecl.
∞ idam
i.p.f.
rādh,
3. sg., Pre. ind.
root
yad
n.s.m.
evam
indecl.
vid.
3. sg., Perf.
tris
indecl.
prathama,
ac.s.f.
root
tris
indecl.
uttama
ac.s.f.
anvah.
3. sg., Perf.
yajña
g.s.m.
∞ eva
indecl.
tad
ac.s.n.
barsa
ac.d.m.
nah
3. sg., Pre. ind.
root
stheman
d.s.m.
bala
d.s.n.
∞ a
indecl.
∞ visraṃsa.
d.s.m.
Duration=0.071352005004883 secs.