Texts

athedhmāt samidham ādadāna āha agnaye samidhyamānāyānubrūhīti // (1) Par.?

abhyādadhātīdhmam // (2) Par.?

pari samidhaṃ śinaṣṭi // (3) Par.?

vedenopavājayati // (4) Par.?

anūktāsu sāmidhenīṣu sruveṇāghāram āghārayati // (5) Par.?

saṃmṛṣṭe srugbhyām uttaram // (6) Par.?

athāsaṃsparśayan srucāv udaṅṅ atyākramya juhvā paśuṃ samanakti // (7) Par.?

saṃ te prāṇo vāyunā gacchatām iti lalāṭe // (8) Par.?

saṃ yajatrair aṅgānīti kakudi // (9) Par.?

saṃ yajñapatir āśiṣā iti dakṣiṇasyāṃ śroṇyām // (10) Par.?

atha yathāyatanaṃ srucau sādayitvā pravaraṃ pravṛṇīte // (11) Par.?

prasiddhaṃ hotāraṃ vṛṇīte // (12) Par.?

athāśrāvayati o śrāvaya astu śrauṣaṭ mitrāvaruṇau praśāstārau praśāstrāt iti asau mānuṣa iti maitrāvaruṇasya nāma gṛhṇāti // (13) Par.?

athāśrāvayati // (14) Par.?

yady atrātyāśrāvayati o śrāvaya astu śrauṣaṭ agnir ha daivīnāṃ viśāṃ puraetāyaṃ yajamāno manuṣyāṇām tayor asthūri gārhapatyaṃ dīdayac chataṃ himā dvā yū rādhāṃsīt saṃpṛñcānāv asaṃpṛñcānau tanva iti // (15) Par.?

sīdati hotā // (16) Par.?

prasavam ākāṅkṣati // (17) Par.?

prasūtaḥ srucāv ādāyātyākramyāśrāvyāha samidbhyaḥ preṣya iti // (18) Par.?

vaṣaṭkṛte juhoti preṣya preṣya iti // (19) Par.?

caturthāṣṭamayoḥ samānayamāno 'ṣṭame sarvaṃ samānayate // (20) Par.?

pari svāhākṛtībhyaḥ saṃsrāvaṃ śinaṣṭi // (21) Par.?

daśa prayājān iṣṭvodaṅṅ atyākramya svaruṃ ca śāsaṃ ca yācati // (22) Par.?

tau juhvām aṅktvā tābhyāṃ paśuṃ samanakti ghṛtenāktau paśuṃ trāyethām iti // (23) Par.?

prayacchati śāsam // (24) Par.?

avagūhati svarum // (25) Par.?

atha yathāyatanaṃ srucau sādayitvāha paryagnaye kriyamāṇāyānubrūhīti // (26) Par.?

athaiṣa āgnīdhra āhavanīyād ulmukam ādāyāntareṇa cātvālotkarāv uttareṇa śāmitradeśam agreṇa paśuṃ jaghanena sruca ity evaṃ triḥ pradakṣiṇaṃ paryeti // (27) Par.?

athānuparisaraṇam apāvyāni juhoti prajānantaḥ pratigṛhṇanti pūrve yeṣām īśe paśupatiḥ paśūnām ye badhyamānam anu badhyamānā ya āraṇyāḥ paśavo viśvarūpāḥ pramuñcamānā bhuvanasya reta iti // (28) Par.?

nidhāyāgnīdhra ulmukaṃ yathetaṃ triḥ punaḥ pratiparyeti // (29) Par.?

atholmukaprathamāḥ pratipadyante // (30) Par.?

anvak śamitā paśunā // (31) Par.?

paśum adhvaryur vapāśrapaṇībhyām anvārabhate // (32) Par.?

vapāśrapaṇī yajamānaḥ // (33) Par.?

athāśrāvya saṃpreṣyati upapreṣya hotar havyā devebhya iti // (34) Par.?

athaitaṃ paśum antareṇa cātvālotkarāv udañcaṃ nīyamānam anumantrayate nānā prāṇo yajamānasya paśunā revatīr yajñapatiṃ priyadhā viśata iti dvābhyām // (35) Par.?

sa yatraitad āgnīdhra ulmukaṃ nidadhāti tad agreṇa vottareṇa vā paśave nihanyamānāya barhir upāsyati pṛthivyāḥ saṃpṛcaḥ pāhīti // (36) Par.?

tad etaṃ paśuṃ pratīcīnaśirasam udīcīnapādaṃ nighnanti akṛṇvantaṃ māyuṃ saṃjñapayata ity uktvaitenaiva yathetam etya pṛṣadājyāvakāśa āsate iha prajā viśvarūpā ramantām asmin yajñe viśvavido ghṛtācīḥ / (37.1) Par.?

agniṃ kulāyam abhisaṃvasānā asmāṁ avantu payasā ghṛtena iti // (37.2) Par.?

saṃjñaptaṃ prāhuḥ // (38) Par.?

juhoti saṃjñaptāhutim yat paśur māyum akṛta iti // (39) Par.?

athābhyaiti śamitāra upetana iti // (40) Par.?

pāśāt paśuṃ pramucyamānam anumantrayate aditiḥ pāśaṃ pramumoktv etam iti // (41) Par.?

aviśākhayopasajyemāṃ diśaṃ nirasyati arātīyantam adharaṃ kṛṇomi yaṃ dviṣmas tasmin pratimuñcāmi pāśam iti // (42) Par.?

atha pratiprasthātā patnīm udānayaty udakamaṇḍalum utthāpya // (43) Par.?

athainām ādityam udīkṣayati namas ta ātāna iti // (44) Par.?

athainām antareṇa cātvālotkarāv udaṅṅ upaniṣkramya prācīm udānayan vācayati anarvā prehi ghṛtasya kulyām anu saha prajayā saha rāyaspoṣeṇa iti // (45) Par.?

āgatām adhvaryur apsu vācayati āpo devīḥ śuddhāyuvaḥ śuddhā yūyaṃ devāṁ ūḍhvam śuddhā vayaṃ pariviṣṭāḥ pariveṣṭāro vo bhūyāsma iti // (46) Par.?

sānupūrvaṃ paśoḥ prāṇān āpyāyayati // (47) Par.?

vāk ta āpyāyatām iti vācam // (48) Par.?

prāṇas ta āpyāyatām iti prāṇam // (49) Par.?

cakṣus ta āpyāyatām iti cakṣuḥ // (50) Par.?

śrotraṃ ta āpyāyatām iti śrotram // (51) Par.?

etān eva punaḥ saṃmṛśati yā te prāṇāñchug jagāma yā cakṣur yā śrotram yat te krūraṃ yad āsthitaṃ tat ta āpyāyatāṃ tat ta etena śundhatām iti // (52) Par.?

nābhis ta āpyāyatām iti nābhim // (53) Par.?

pāyus ta āpyāyatām iti pāyum // (54) Par.?

sampragṛhya padaḥ prakṣālayati śuddhāś caritrāḥ śam adbhyaḥ śam oṣadhībhyaḥ śaṃ pṛthivyā iti // (55) Par.?

śam ahobhyām ity atiśiṣṭā dakṣiṇato 'nupṛṣṭhaṃ ninayati // (56) Par.?

nayanti patnīm // (57) Par.?

uttānaṃ paśuṃ paryasyanti // (58) Par.?

tasya dakṣiṇasya pārśvasya vivṛttam anu prācīnāgraṃ barhir nidadhāti oṣadhe trāyasvainam iti // (59) Par.?

svadhitiṃ tiryañcaṃ nidadhāti svadhite mainaṃ hiṃsīr iti // (60) Par.?

chinatti barhiḥ // (61) Par.?

vi tvacaṃ kṛṇatti // (62) Par.?

athaitasyaiva barhiṣo 'ṇimat sacate // (63) Par.?

sthavimad ubhayato lohitenāṅktvemāṃ diśaṃ nirasyati rakṣasāṃ bhāgo 'sīdam ahaṃ rakṣo 'dhamaṃ tamo nayāmi yo 'smān dveṣṭi yaṃ ca vayaṃ dviṣma idam enam adhamaṃ tamo nayāmīti // (64) Par.?

athāpa upaspṛśya varīya ācchāya iṣe tvā iti vapām utkhidati // (65) Par.?

tayā vapāśrapaṇī prorṇoti ghṛtena dyāvāpṛthivī prorṇvāthām iti // (66) Par.?

aviśākhayopatṛdyādhastāt parivāsayati acchinno rāyaḥ suvīra iti // (67) Par.?

athaināṃ pradakṣiṇam āvṛtyādbhir abhyukṣya śāmitre pratitapati // (68) Par.?

atholmukaprathamāḥ pratipadyante // (69) Par.?