Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): animal sacrifice, paśubandha, kāmyeṣṭi, vaśā

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 12633
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
chandāṃsi vai yajñāya nātiṣṭhanta // (1) Par.?
chandas
n.p.n.
vai
indecl.
yajña
d.s.m.
na
indecl.
∞ sthā.
3. pl., Impf.
root
sa vaṣaṭkāro 'bhihṛtya gāyatryāḥ śiro 'chinat // (2) Par.?
tad
n.s.m.
abhihṛ,
Abs., indecl.
gāyatrī
g.s.f.
śiras
ac.s.n.
chid.
3. sg., Impf.
root
tasmācchīrṣṇaś chinnād yo raso 'kṣarat tā vaśā abhavan // (3) Par.?
tad
ab.s.n.
∞ śīrṣan
ab.s.n.
chid
PPP, ab.s.n.
yad
n.s.m.
rasa
n.s.m.
kṣar,
3. sg., Impf.
tad
n.p.f.
vaśā
n.p.f.
bhū.
3. pl., Impf.
root
tad vaśānāṃ vaśātvam // (4) Par.?
tad
n.s.n.
vaśā
g.p.f.
vaśā
comp.
∞ tva.
n.s.n.
root
atho āhuḥ // (5) Par.?
atha
indecl.
∞ u
indecl.
ah.
3. pl., Perf.
root
→ kṣar (6.0) [ccomp]
vaśaṃ vai tā akṣaran // (6) Par.?
vaśa
ac.s.m.
vai
indecl.
tad
n.p.f.
kṣar.
3. pl., Impf.
→ bhū (7.0) [parataxis]
← ah (5.0) [ccomp (2)]
tā vaśā abhavan // (7) Par.?
tad
n.p.f.
vaśā
n.p.f.
bhū.
3. pl., Impf.
→ tva (8.0) [parataxis]
← kṣar (6.0) [parataxis (2)]
tad vaśānāṃ vaśātvam ity atho āhuḥ // (8) Par.?
tad
n.s.n.
vaśā
g.p.f.
vaśā
comp.
∞ tva.
n.s.n.
← bhū (7.0) [parataxis (2)]
iti
indecl.
atha
indecl.
∞ u
indecl.
ah.
3. pl., Perf.
root
→ vasā (9.0) [ccomp]
vasā vai sāsīt // (9) Par.?
vasā
n.s.f.
→ vasā (10.0) [parataxis]
← ah (8.0) [ccomp (2)]
vai
indecl.
tad
n.s.f.
∞ as.
3. sg., Impf.
tad vasā vā etā iti // (10) Par.?
tad
ac.s.n.
vasā
n.s.f.
← vasā (9.0) [parataxis (2)]
vai
indecl.
etad
n.p.f.
iti.
indecl.
tato yaḥ prathamo rasaḥ prākṣarat taṃ bṛhaspatir upāgṛhṇāt // (11) Par.?
tatas
indecl.
yad
n.s.m.
prathama
n.s.m.
rasa
n.s.m.
prakṣar,
3. sg., Impf.
tad
ac.s.m.
upagrah.
3. sg., Impf.
root
sā rohiṇī bārhaspatyā // (12) Par.?
tad
n.s.f.
rohita
n.s.f.
root
tato yo 'tyakṣarat taṃ mitrāvaruṇau // (13) Par.?
tatas
indecl.
yad
n.s.m.
atikṣar,
3. sg., Impf.
tad
ac.s.m.
mitrāvaruṇa.
n.d.m.
root
sā dvirūpā maitrāvaruṇī // (14) Par.?
tad
n.s.f.
dvi
comp.
∞ rūpa
n.s.f.
root
tato yo 'tyakṣarat taṃ viśve devāḥ // (15) Par.?
tatas
indecl.
yad
n.s.m.
atikṣar,
3. sg., Impf.
tad
ac.s.m.
viśva
n.p.m.
deva.
n.p.m.
root
sā bahurūpā vaiśvadevī // (16) Par.?
tad
n.s.f.
bahu
comp.
∞ rūpa
n.s.f.
root
tato yo 'tyakṣarat tam agniś ca marutaś ca // (17) Par.?
tatas
indecl.
yad
n.s.m.
atikṣar,
3. sg., Impf.
tad
ac.s.m.
agni
n.s.m.
root
ca
indecl.
marut
n.p.m.
ca.
indecl.
sā pṛśnir āgnimārutī // (18) Par.?
tad
n.s.f.
pṛśni
n.s.f.
root
atho āhuḥ // (19) Par.?
atha
indecl.
∞ u
indecl.
ah.
3. pl., Perf.
root
→ śabala (20.0) [ccomp]
kṛṣṇaśabalīty atha yā vipruṣā āsaṃs tānīmāny anyāni rūpāṇi // (20) Par.?
∞ śabala
n.s.f.
← ah (19.0) [ccomp]
∞ iti.
indecl.
atha
indecl.
yad
n.p.n.
vipruṣa
n.p.n.
as,
3. pl., Impf.
tad
n.p.n.
∞ idam
n.p.n.
anya
n.p.n.
rūpa.
n.p.n.
root
tato yaḥ prathamo drapsaḥ parāpatat taṃ bṛhaspatir abhihāyābhyagṛhṇāt // (21) Par.?
tatas
indecl.
yad
n.s.m.
prathama
n.s.m.
drapsa
n.s.m.
parāpat,
3. sg., Impf.
tad
ac.s.m.
abhihā
Abs., indecl.
∞ abhigrah.
3. sg., Impf.
root
sa ukṣābhavat // (22) Par.?
tad
n.s.m.
ukṣan
n.s.m.
∞ bhū.
3. sg., Impf.
root
tad ukṣṇa ukṣatvam // (23) Par.?
tad
n.s.n.
ukṣan
g.s.m.
ukṣan
comp.
∞ tva.
n.s.n.
root
atho āhuḥ // (24) Par.?
atha
indecl.
∞ u
indecl.
ah.
3. pl., Perf.
root
→ bhū (25.0) [ccomp]
yad devatā anuvyaukṣata sa ukṣābhavat // (25) Par.?
yad
n.s.n.
devatā
ac.p.f.
anuvivakṣ,
3. sg., Impf.
tad
n.s.m.
ukṣan
n.s.m.
∞ bhū.
3. sg., Impf.
→ tva (26.0) [parataxis]
← ah (24.0) [ccomp (2)]
tad ukṣṇa ukṣatvam iti // (26) Par.?
tad
n.s.n.
ukṣan
g.s.m.
ukṣan
comp.
∞ tva
n.s.n.
← bhū (25.0) [parataxis (2)]
iti.
indecl.
taṃ brāhmaṇaspatyam ālabheta // (27) Par.?
tad
ac.s.m.
ālabh.
3. sg., Pre. opt.
root
brāhmaṇaṃ bhūtikāmaṃ yājayet // (28) Par.?
brāhmaṇa
ac.s.m.
bhūti
comp.
∞ kāma
ac.s.m.
yājay.
3. sg., Pre. opt.
root
brahma vai brahmaṇaspatiḥ // (29) Par.?
brahman
n.s.n.
root
vai
indecl.
brāhmaṇaspatyo brāhmaṇo devatayā svayaiva // (30) Par.?
devatā
i.s.f.
sva
i.s.f.
← devatā (31.0) [det]
∞ eva.
indecl.
asmai devatayendriyaṃ vīryam āptvāvarunddhe // (31) Par.?
idam
d.s.m.
devatā
i.s.f.
→ sva (30.0) [det]
∞ indriya
ac.s.n.
vīrya
ac.s.n.
āp
Abs., indecl.
∞ avarudh.
3. sg., Pre. ind.
root
bhavaty eva // (32) Par.?
bhū
3. sg., Pre. ind.
root
eva.
indecl.
II 5,7(2)
rohiṇīṃ bārhaspatyām ālabheta brahmavarcasakāmaḥ // (33) Par.?
rohita
ac.s.f.
ālabh
3. sg., Pre. opt.
root
∞ kāma.
n.s.m.
brahma vai bṛhaspatiḥ // (34) Par.?
brahman
n.s.n.
root
vai
indecl.
bārhaspatyo brāhmaṇo devatayā svayaiva // (35) Par.?
bārhaspatya
n.s.m.
root
devatā
i.s.f.
sva
i.s.f.
← devatā (36.0) [det]
∞ eva.
indecl.
asmai devatayāptvā tejo brahmavarcasaṃ dadhāti // (36) Par.?
idam
d.s.m.
devatā
i.s.f.
→ sva (35.0) [det]
∞ āp
Abs., indecl.
tejas
ac.s.n.
dhā.
3. sg., Pre. ind.
root
rohiṇī bhavati // (37) Par.?
rohita
n.s.f.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
root
→ samṛddhi (38.0) [advcl:fin]
→ rūpa (38.0) [parataxis]
brahmaṇo rūpaṃ samṛddhyai // (38) Par.?
brahman
g.s.n.
rūpa.
n.s.n.
← bhū (37.0) [parataxis]
samṛddhi.
d.s.f.
← bhū (37.0) [advcl (2)]
maitrāvaruṇīṃ dvirūpām ālabheta paśukāmaḥ // (39) Par.?
dvi
comp.
∞ rūpa
ac.s.f.
ālabh
3. sg., Pre. opt.
root
paśu
comp.
∞ kāma.
n.s.m.
ahorātre vai mitrāvaruṇau // (40) Par.?
ahorātra
n.d.n.
root
vai
indecl.
ahorātre anu paśavaḥ prajāyante // (41) Par.?
ahorātra
ac.d.n.
anu
indecl.
paśu
n.p.m.
prajan.
3. pl., Pre. ind.
root
tā eva bhāgadheyenopāsarat // (42) Par.?
tad
ac.d.m.
eva
indecl.
∞ upasṛ.
3. sg., them. aor.
root
tā asmai paśūn prajanayataḥ // (43) Par.?
tad
n.d.m.
idam
d.s.m.
paśu
ac.p.m.
prajanay.
3. du., Pre. ind.
root
chandasāṃ vā eṣa rasaḥ // (44) Par.?
chandas
g.p.n.
vai
indecl.
etad
n.s.m.
rasa.
n.s.m.
root
chandasām evāsmai rasena paśūn dhattaḥ // (45) Par.?
chandas
g.p.n.
eva
indecl.
∞ idam
d.s.m.
rasa
i.s.m.
paśu
ac.p.m.
dhā.
3. du., Pre. ind.
root
dvirūpā bhavati samṛddhyai // (46) Par.?
dvi
comp.
∞ rūpa
n.s.f.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
root
samṛddhi.
d.s.f.
II 5,7(4)
vaiśvadevīṃ bahurūpām ālabheta yasmai kāmāya kāmayeta // (47) Par.?
bahu
comp.
∞ rūpa
ac.s.f.
ālabh,
3. sg., Pre. opt.
root
yad
d.s.m.
kāma
d.s.m.
kāmay.
3. sg., Pre. opt.
sarvā vā etā devatāḥ // (48) Par.?
sarva
n.p.f.
vai
indecl.
etad
n.p.f.
devatā.
n.p.f.
root
sarvā vā etad devatāḥ kāmāya bhāgadheyenopāsarat // (49) Par.?
sarva
ac.p.f.
vai
indecl.
etad
ac.s.n.
devatā
ac.p.f.
kāma
d.s.m.
∞ upasṛ.
3. sg., them. aor.
root
tā asmai kāmaṃ samardhayanti yatkāmo bhavati // (50) Par.?
tad
n.p.f.
idam
d.s.m.
kāma
ac.s.m.
samardhay,
3. pl., Pre. ind.
root
yad
comp.
∞ kāma
n.s.m.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
chandasāṃ vā eṣa rasaḥ // (51) Par.?
chandas
g.p.n.
vai
indecl.
etad
n.s.m.
rasa.
n.s.m.
root
chandasām evāsmai rasena dadhati // (52) Par.?
chandas
g.p.n.
eva
indecl.
∞ idam
d.s.m.
rasa
i.s.m.
dhā.
3. pl., Pre. ind.
root
bahurūpā bhavati samṛddhyai // (53) Par.?
bahu
comp.
∞ rūpa
n.s.f.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
root
samṛddhi.
d.s.f.
II 5,7(5)
āgnimārutīṃ pṛśnim ālabheta vṛṣṭikāmaḥ // (54) Par.?
pṛśni
ac.s.f.
ālabh
3. sg., Pre. opt.
root
∞ kāma.
n.s.m.
agnir vā ito vṛṣṭim īṭṭe // (55) Par.?
agni
n.s.m.
vai
indecl.
itas
indecl.
īḍ.
3. sg., Pre. ind.
root
→ cyāvay (56.0) [conj]
maruto 'mutaś cyāvayanti // (56) Par.?
marut
n.p.m.
amutas
indecl.
cyāvay.
3. pl., Pre. ind.
← īḍ (55.0) [conj]
ete vai vṛṣṭyāḥ pradātāraḥ // (57) Par.?
etad
n.p.m.
vai
indecl.
pradātṛ.
n.p.m.
root
tān eva bhāgadheyenopāsarat // (58) Par.?
tad
ac.p.m.
eva
indecl.
∞ upasṛ.
3. sg., them. aor.
root
te 'smai vṛṣṭiṃ prayacchanti // (59) Par.?
tad
n.p.m.
idam
d.s.m.
prayam.
3. pl., Pre. ind.
root
chandasāṃ vā eṣa rasaḥ // (60) Par.?
chandas
g.p.n.
vai
indecl.
etad
n.s.m.
rasa.
n.s.m.
root
raso vṛṣṭiḥ // (61) Par.?
rasa
n.s.m.
vṛṣṭi.
n.s.f.
root
chandasām evāsmai rasena rasaṃ vṛṣṭiṃ ninayanti // (62) Par.?
chandas
g.p.n.
eva
indecl.
∞ idam
d.s.m.
rasa
i.s.m.
rasa
ac.s.m.
ninī.
3. pl., Pre. ind.
root
pṛśnir bhavati // (63) Par.?
pṛśni
n.s.f.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
root
pṛśnimātaro hi marutaḥ // (64) Par.?
∞ mātṛ
n.p.m.
root
hi
indecl.
marut.
n.p.m.
II 5,7(6)
bhaumīṃ kṛṣṇaśabalīm ālabhetānnakāmaḥ // (65) Par.?
bhauma
ac.s.f.
∞ śabala
ac.s.f.
ālabh
3. sg., Pre. opt.
root
∞ anna
comp.
∞ kāma.
n.s.m.
iyaṃ vā annasya pradātrikā // (66) Par.?
idam
n.s.f.
vai
indecl.
anna
g.s.n.
pradātrikā.
n.s.f.
root
tām eva bhāgadheyenopāsarat // (67) Par.?
tad
ac.s.f.
eva
indecl.
∞ upasṛ.
3. sg., them. aor.
root
sāsmā annādyaṃ prayacchati // (68) Par.?
tad
n.s.f.
∞ idam
d.s.m.
annādya
ac.s.n.
prayam.
3. sg., Pre. ind.
root
na carmāpy āhareyuḥ // (69) Par.?
na
indecl.
carman
ac.s.n.
∞ api
indecl.
āhṛ.
3. pl., Pre. opt.
root
anannaṃ vai carma // (70) Par.?
ananna
n.s.n.
root
vai
indecl.
carman.
n.s.n.
anannaṃ kṛṣṇam // (71) Par.?
ananna
n.s.n.
root
anannenaivānannam apahatyānnādyam ātman dhatte // (72) Par.?
ananna
i.s.n.
∞ eva
indecl.
∞ ananna
ac.s.n.
apahan
Abs., indecl.
∞ annādya
ac.s.n.
ātman
l.s.m.
dhā.
3. sg., Pre. ind.
root
II 5,7(7)
yad vai tacchīrṣṇaś chinnāt teja indriyaṃ vīryaṃ parāpatat sā babhrur vaśābhavat // (73) Par.?
yad
n.s.n.
vai
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ śīrṣan
ab.s.n.
chid
PPP, ab.s.n.
tejas
n.s.n.
indriya
n.s.n.
vīrya
n.s.n.
parāpat,
3. sg., Impf.
tad
n.s.f.
babhru
n.s.f.
vaśā
n.s.f.
∞ bhū.
3. sg., Impf.
root
tad eṣā vaśā // (74) Par.?
tad
ac.s.n.
etad
n.s.f.
vaśā.
n.s.f.
root
annam evetarāḥ // (75) Par.?
anna
n.s.n.
root
eva
indecl.
∞ itara.
n.p.f.
tāṃ brāhmaṇaspatyām ālabhetābhicaran // (76) Par.?
tad
ac.s.f.
ālabh
3. sg., Pre. opt.
root
∞ abhicar.
Pre. ind., n.s.m.
brahma vai brahmaṇaspatiḥ // (77) Par.?
brahman
n.s.n.
root
vai
indecl.
brāhmaṇaspatyo brāhmaṇo devatayā // (78) Par.?
devatā.
i.s.f.
yāvad eva brahma tenainaṃ sarveṇābhicarati // (79) Par.?
yāvat
n.s.n.
eva
indecl.
brahman,
n.s.n.
tad
i.s.n.
∞ enad
ac.s.m.
sarva
i.s.n.
∞ abhicar.
3. sg., Pre. ind.
root
tejasainaṃ pracchinatti // (80) Par.?
tejas
i.s.n.
∞ enad
ac.s.m.
pracchid.
3. sg., Pre. ind.
root
stṛṇuta eva // (81) Par.?
stṛ
3. sg., Pre. ind.
root
eva.
indecl.
babhrur bhavati // (82) Par.?
babhru
n.s.f.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
root
→ samṛddhi (83.0) [advcl:fin]
→ rūpa (83.0) [parataxis]
brahmaṇo rūpaṃ samṛddhyai // (83) Par.?
brahman
g.s.n.
rūpa.
n.s.n.
← bhū (82.0) [parataxis]
samṛddhi.
d.s.f.
← bhū (82.0) [advcl (2)]
II 5,7(8)
saurīṃ śvetām ālabheta brahmavarcasakāmaḥ // (84) Par.?
saura
ac.s.f.
śveta
ac.s.f.
ālabh
3. sg., Pre. opt.
root
∞ kāma.
n.s.m.
'sau vā ādityo brahmavarcasasya pradātā // (85) Par.?
adas
n.s.m.
vai
indecl.
āditya
n.s.m.
pradātṛ.
n.s.m.
root
tam eva bhāgadheyenopāsarat // (86) Par.?
tad
ac.s.m.
eva
indecl.
∞ upasṛ.
3. sg., them. aor.
root
so 'smai brahmavarcasaṃ prayacchati // (87) Par.?
tad
n.s.m.
idam
d.s.m.
prayam.
3. sg., Pre. ind.
root
śvetā bhavati // (88) Par.?
śveta
n.s.f.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
root
→ samṛddhi (89.0) [advcl:fin]
→ rūpa (89.0) [parataxis]
brahmaṇo rūpaṃ samṛddhyai // (89) Par.?
brahman
g.s.n.
rūpa.
n.s.n.
← bhū (88.0) [parataxis]
samṛddhi.
d.s.f.
← bhū (88.0) [advcl (2)]
II 5,7(9)
maitrāvaruṇīṃ kṛṣṇakarṇīm ālabheta vṛṣṭikāmaḥ // (90) Par.?
∞ karṇa
ac.s.f.
ālabh
3. sg., Pre. opt.
root
∞ kāma.
n.s.m.
ahorātre vai mitrāvaruṇau // (91) Par.?
ahorātra
n.d.n.
root
vai
indecl.
ahorātre anuvarṣati // (92) Par.?
ahorātra
ac.d.n.
anuvṛṣ.
3. sg., Pre. ind.
root
etad vā ahno rūpaṃ yacchuklam // (93) Par.?
etad
n.s.n.
vai
indecl.
ahar
g.s.n.
rūpa,
n.s.n.
root
→ tad (94.0) [conj]
yad
n.s.n.
∞ śukla.
n.s.n.
yat kṛṣṇaṃ tad rātrer // (94) Par.?
yad
n.s.n.
kṛṣṇa,
n.s.n.
tad
n.s.n.
← rūpa (93.0) [conj (2)]
rātri.
g.s.f.
dvirūpā bhavati samṛddhyai // (95) Par.?
dvi
comp.
∞ rūpa
n.s.f.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
root
samṛddhi.
d.s.f.
Duration=0.16085410118103 secs.