Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 14485
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
prajāpatir akāmayata prajāyeyeti / (1.1) Par.?
kāmay.
3. sg., Impf.
root
prajan
1. sg., Pre. opt.
∞ iti.
indecl.
sa tapo 'tapyata / (1.2) Par.?
tad
n.s.m.
tapas
ac.s.n.
tap.
3. sg., Impf.
root
sa trivṛtaṃ stomam asṛjata / (1.3) Par.?
tad
n.s.m.
trivṛt
ac.s.m.
stoma
ac.s.m.
sṛj.
3. sg., Impf.
root
taṃ pañcadaśastomo madhyata udatṛṇat / (1.4) Par.?
tad
ac.s.m.
∞ stoma
n.s.m.
madhya
ab.s.n.
uttṛd.
3. sg., Impf.
root
tau pūrvapakṣaś cāparapakṣaś cābhavatām / (1.5) Par.?
tad
n.d.m.
ca
indecl.
∞ aparapakṣa
n.s.m.
ca
indecl.
∞ bhū.
3. du., Impf.
root
pūrvapakṣaṃ devā anvasṛjyanta / (1.6) Par.?
deva
n.p.m.
anusṛj,
3. pl., Impf. pass.
root
→ asura (1.7) [conj]
aparapakṣam anv asurāḥ / (1.7) Par.?
anu
indecl.
asura.
n.p.m.
← anusṛj (1.6) [conj]
tato devā abhavan / (1.8) Par.?
tatas
indecl.
deva
n.p.m.
bhū,
3. pl., Impf.
root
→ asura (1.9) [conj]
parāsurāḥ / (1.9) Par.?
parā
indecl.
∞ asura.
n.p.m.
← bhū (1.8) [conj]
yaṃ kāmayeta vasīyānt syād iti // (1.10) Par.?
yad
ac.s.m.
kāmay,
3. sg., Pre. opt.
← tad (2.1) [acl]
vasīyas
n.s.m.
as
3. sg., Pre. opt.
iti,
indecl.
taṃ pūrvapakṣe yājayet / (2.1) Par.?
tad
ac.s.m.
→ kāmay (1.10) [acl:rel]
yājay.
3. sg., Pre. opt.
root
vasīyān eva bhavati / (2.2) Par.?
vasīyas
n.s.m.
eva
indecl.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
root
yaṃ kāmayeta pāpīyānt syād iti / (2.3) Par.?
yad
ac.s.m.
kāmay,
3. sg., Pre. opt.
← tad (2.4) [acl]
pāpīyas
n.s.m.
as
3. sg., Pre. opt.
iti,
indecl.
tam aparapakṣe yājayet / (2.4) Par.?
tad
ac.s.m.
→ kāmay (2.3) [acl:rel]
yājay.
3. sg., Pre. opt.
root
pāpīyān eva bhavati / (2.5) Par.?
pāpīyas
n.s.m.
eva
indecl.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
root
tasmāt pūrvapakṣo 'parapakṣāt kāruṇyataraḥ / (2.6) Par.?
tasmāt
indecl.
kāruṇyatara.
n.s.m.
root
prajāpatir vai daśahotā / (2.7) Par.?
vai
indecl.
daśahotṛ,
n.s.m.
root
→ caturhotṛ (2.8) [conj]
→ pañcahotṛ (2.8) [conj]
→ ṣaḍḍhotṛ (2.9) [conj]
→ saptahotṛ (2.9) [conj]
→ saṃvatsara (2.10) [conj]
→ ṛtu (2.10) [conj]
→ prajā (3.1) [conj]
→ paśu (3.1) [conj]
→ loka (3.1) [conj]
caturhotā pañcahotā / (2.8) Par.?
ṣaḍḍhotā saptahotā / (2.9) Par.?
ṛtavaḥ saṃvatsaraḥ // (2.10) Par.?
prajāḥ paśava ime lokāḥ / (3.1) Par.?
prajā
n.p.f.
← daśahotṛ (2.7) [conj]
paśu
n.p.m.
← daśahotṛ (2.7) [conj]
idam
n.p.m.
loka.
n.p.m.
← daśahotṛ (2.7) [conj]
ya evaṃ prajāpatiṃ bahor bhūyāṃsaṃ veda / (3.2) Par.?
yad
n.s.m.
evam
indecl.
prajāpati
ac.s.m.
bahu
ab.s.m.
bhūyas
ac.s.m.
vid,
3. sg., Perf.
← bhū (3.3) [csubj]
bahor eva bhūyān bhavati / (3.3) Par.?
bahu
ab.s.m.
eva
indecl.
bhūyas
n.s.m.
bhū.
3. sg., Pre. ind.
root
→ vid (3.2) [csubj]
prajāpatir devāsurān asṛjata / (3.4) Par.?
deva
comp.
∞ asura
ac.p.m.
sṛj.
3. sg., Impf.
root
sa indram api nāsṛjata / (3.5) Par.?
tad
n.s.m.
indra
ac.s.m.
api
indecl.
na
indecl.
∞ sṛj.
3. sg., Impf.
root
taṃ devā abruvan / (3.6) Par.?
tad
ac.s.m.
deva
n.p.m.
brū.
3. pl., Impf.
root
→ janay (3.7) [ccomp]
indraṃ no janayeti / (3.7) Par.?
indra
ac.s.m.
mad
d.p.a.
janay
2. sg., Pre. imp.
← brū (3.6) [ccomp]
∞ iti.
indecl.
so 'bravīt / (3.8) Par.?
tad
n.s.m.
brū.
3. sg., Impf.
root
→ janay (3.10) [ccomp]
yathāhaṃ yuṣmāṃs tapasāsṛkṣi / (3.9) Par.?
yathā
indecl.
∞ mad
n.s.a.
tvad
ac.p.a.
tapas
i.s.n.
∞ sṛj,
1. sg., s-aor.
← janay (3.10) [advcl]
evam indraṃ janayadhvam iti // (3.10) Par.?
evam
indecl.
indra
ac.s.m.
janay
2. pl., Pre. imp.
→ sṛj (3.9) [advcl:manner]
← brū (3.8) [ccomp]
iti.
indecl.
te tapo 'tapyanta / (4.1) Par.?
tad
n.p.m.
tapas
ac.s.n.
tap.
3. pl., Impf.
root
ta ātmann indram apaśyan / (4.2) Par.?
tad
n.p.m.
ātman
l.s.m.
indra
ac.s.m.
paś.
3. pl., Impf.
root
tam abruvan / (4.3) Par.?
tad
ac.s.m.
brū.
3. pl., Impf.
root
→ jan (4.4) [ccomp]
jāyasveti / (4.4) Par.?
jan
2. sg., Pre. imp.
← brū (4.3) [ccomp]
∞ iti.
indecl.
so 'bravīt / (4.5) Par.?
tad
n.s.m.
brū.
3. sg., Impf.
root
→ abhijan (4.6) [ccomp]
kim bhāgadheyam abhijaniṣya iti / (4.6) Par.?
ka
ac.s.n.
bhāgadheya
ac.s.n.
abhijan
1. sg., Fut.
← brū (4.5) [ccomp]
iti.
indecl.
ṛtūnt saṃvatsaram / (4.7) Par.?
ṛtu
ac.p.m.
→ prajā (4.8) [conj]
→ paśu (4.8) [conj]
→ loka (4.9) [conj]
→ iti (4.9) [mark]
← brū (4.9) [ccomp]
saṃvatsara,
ac.s.m.
prajāḥ paśūn / (4.8) Par.?
imāṃllokān ity abruvan / (4.9) Par.?
idam
ac.p.m.
∞ loka
ac.p.m.
← ṛtu (4.7) [conj]
iti.
indecl.
← ṛtu (4.7) [mark]
brū.
3. pl., Impf.
root
→ ṛtu (4.7) [ccomp]
taṃ vai māhutyā prajanayatety abravīt // (4.10) Par.?
tad
ac.s.m.
vai
indecl.
mad
ac.s.a.
∞ āhuti
i.s.f.
prajanay
2. pl., Pre. imp.
∞ iti.
indecl.
brū.
3. sg., Impf.
root
taṃ caturhotrā prājanayan / (5.1) Par.?
tad
ac.s.m.
prajanay.
3. pl., Impf.
root
yaḥ kāmayeta vīro ma ājāyeteti / (5.2) Par.?
yad
n.s.m.
kāmay,
3. sg., Pre. opt.
← tad (5.3) [acl]
vīra
n.s.m.
mad
d.s.a.
ājan
3. sg., Pre. opt.
∞ iti,
indecl.
sa caturhotāraṃ juhuyāt / (5.3) Par.?
tad
n.s.m.
→ kāmay (5.2) [acl:rel]
hu.
3. sg., Pre. opt.
root
prajāpatir vai caturhotā / (5.4) Par.?
prajāpati
n.s.m.
root
vai
indecl.
prajāpatir eva bhūtvā prajāyate / (5.5) Par.?
prajāpati
n.s.m.
eva
indecl.
bhū,
Abs., indecl.
prajan.
3. sg., Pre. ind.
root
jajanad indram indriyāya svāheti graheṇa juhoti / (5.6) Par.?
jan
3. sg., Perf. sub.
indra
ac.s.m.
indriya
d.s.n.
svāhā
indecl.
∞ iti.
indecl.
graha
i.s.m.
hu.
3. sg., Pre. ind.
root
āsya vīro jāyate / (5.7) Par.?
ā
indecl.
∞ idam
g.s.m.
vīra
n.s.m.
jan.
3. sg., Pre. ind.
root
vīraṃ hi devā etayāhutyā prājanayan / (5.8) Par.?
vīra
ac.s.m.
hi
indecl.
deva
n.p.m.
etad
i.s.f.
∞ āhuti
i.s.f.
prajanay.
3. pl., Impf.
root
ādityāś cāṅgirasaś ca suvarge loke 'spardhanta / (5.9) Par.?
āditya
n.p.m.
ca
indecl.
∞ aṅgiras
n.p.m.
ca
indecl.
suvarga
l.s.m.
loka
l.s.m.
spṛdh.
3. pl., Impf.
root
→ i (5.10) [orphan]
vayaṃ pūrve suvargaṃ lokam iyāma vayaṃ pūrva iti // (5.10) Par.?
mad
n.p.a.
pūrva
n.p.m.
suvarga
ac.s.m.
loka
ac.s.m.
i,
1. pl., Pre. opt.
← spṛdh (5.9) [orphan]
mad
n.p.a.
pūrva
n.p.m.
iti.
indecl.
ta ādityā etaṃ pañcahotāram apaśyan / (6.1) Par.?
tad
n.p.m.
āditya
n.p.m.
etad
ac.s.m.
pañcahotṛ
ac.s.m.
paś.
3. pl., Impf.
root
taṃ purā prātaranuvākād āgnīdhre 'juhavuḥ / (6.2) Par.?
tad
ac.s.m.
purā
indecl.
hu.
3. pl., Impf.
root
tato vai te pūrve suvargaṃ lokam āyan / (6.3) Par.?
tatas
indecl.
vai
indecl.
tad
n.p.m.
pūrva
n.p.m.
suvarga
ac.s.m.
loka
ac.s.m.
i.
3. pl., Impf.
root
yaḥ suvargakāmaḥ syāt / (6.4) Par.?
yad
n.s.m.
suvarga
comp.
∞ kāma
n.s.m.
← tad (6.5) [acl]
as,
3. sg., Pre. opt.
sa pañcahotāraṃ purā prātaranuvākād āgnīdhre juhuyāt / (6.5) Par.?
tad
n.s.m.
→ kāma (6.4) [acl:rel]
purā
indecl.
hu.
3. sg., Pre. opt.
root
saṃvatsaro vai pañcahotā / (6.6) Par.?
saṃvatsara
n.s.m.
root
vai
indecl.
saṃvatsaraḥ suvargo lokaḥ / (6.7) Par.?
saṃvatsara
n.s.m.
root
suvarga
n.s.m.
loka.
n.s.m.
saṃvatsara evartuṣu pratiṣṭhāya / (6.8) Par.?
eva
indecl.
∞ ṛtu
l.p.m.
pratiṣṭhā,
Abs., indecl.
← i (6.9) [advcl]
suvargaṃ lokam eti / (6.9) Par.?
suvarga
ac.s.m.
loka
ac.s.m.
i.
3. sg., Pre. ind.
root
→ pratiṣṭhā (6.8) [advcl:temp]
te 'bruvann aṅgirasa ādityān // (6.10) Par.?
tad
n.p.m.
brū
3. pl., Impf.
root
→ as (7.1) [ccomp]
aṅgiras
n.p.m.
āditya.
ac.p.m.
kva stha / (7.1) Par.?
kva
indecl.
as.
2. pl., Pre. ind.
→ vah (7.2) [parataxis]
← brū (6.10) [ccomp]
kva vaḥ sadbhyo havyaṃ vakṣyāma iti / (7.2) Par.?
kva
indecl.
tvad
d.p.a.
as
Pre. ind., d.p.m.
havya
ac.s.n.
vah
1. pl., Fut.
← as (7.1) [parataxis]
iti.
indecl.
chandaḥsv ity abruvan / (7.3) Par.?
chandas,
l.p.n.
→ gāyatrī (7.4) [conj]
→ triṣṭubh (7.4) [conj]
→ jagatī (7.4) [conj]
→ iti (7.4) [mark]
iti
indecl.
brū,
3. pl., Impf.
root
gāyatriyāṃ triṣṭubhi jagatyām iti / (7.4) Par.?
tasmāc chandaḥsu sadbhya ādityebhyaḥ / (7.5) Par.?
tasmāt
indecl.
← vah (7.6) [advmod]
chandas
l.p.n.
as
Pre. ind., d.p.m.
āditya,
d.p.m.
← vah (7.6) [iobj]
āṅgīrasīḥ prajā havyaṃ vahanti / (7.6) Par.?
prajā
n.p.f.
havya
ac.s.n.
vah.
3. pl., Pre. ind.
root
→ tasmāt (7.5) [advmod]
→ āditya (7.5) [iobj]
vahanty asmai prajā balim / (7.7) Par.?
vah
3. pl., Pre. ind.
root
→ gam (7.8) [conj]
idam
d.s.m.
→ vid (7.9) [acl:rel]
prajā
n.p.f.
bali,
ac.s.m.
ainam apratikhyātaṃ gacchati / (7.8) Par.?
ā
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
a
indecl.
∞ pratikhyā
PPP, n.s.n.
gam,
3. sg., Pre. ind.
← vah (7.7) [conj]
ya evaṃ veda / (7.9) Par.?
yad
n.s.m.
evam
indecl.
vid.
3. sg., Perf.
← idam (7.7) [acl]
dvādaśa māsāḥ pañcartavaḥ / (7.10) Par.?
dvādaśan
n.s.n.
root
māsa.
n.p.m.
pañcan
n.p.m.
root
∞ ṛtu.
n.p.m.
traya ime lokāḥ / (7.11) Par.?
tri
n.p.m.
root
idam
n.p.m.
loka.
n.p.m.
asāv āditya ekaviṃśaḥ / (7.12) Par.?
adas
n.s.m.
āditya
n.s.m.
ekaviṃśa.
n.s.m.
root
etasmin vā eṣa śritaḥ / (7.13) Par.?
etad
l.s.m.
vai
indecl.
etad
n.s.m.
śri,
PPP, n.s.m.
root
→ pratiṣṭhā (7.14) [conj]
etasmin pratiṣṭhitaḥ / (7.14) Par.?
etad
l.s.m.
pratiṣṭhā.
PPP, n.s.m.
← śri (7.13) [conj]
ya evam etaṃ śritaṃ pratiṣṭhitaṃ veda / (7.15) Par.?
yad
n.s.m.
evam
indecl.
etad
ac.s.m.
śri
PPP, ac.s.m.
pratiṣṭhā
PPP, ac.s.m.
vid,
3. sg., Perf.
← sthā (7.16) [csubj]
praty eva tiṣṭhati // (7.16) Par.?
prati
indecl.
eva
indecl.
sthā.
3. sg., Pre. ind.
root
→ vid (7.15) [csubj]
Duration=0.43366193771362 secs.