Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): animal sacrifice, paśubandha, raising the yūpa, sacrificial post, yūpa

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 13915
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
pṛthivyai tvāntarikṣāya tvā dive tvety āhaibhya evainaṃ lokebhyaḥ prokṣati / (1.1) Par.?
pṛthivī
d.s.f.
tvad
ac.s.a.
∞ antarikṣa
d.s.n.
tvad.
ac.s.a.
div
d.s.m.
tvad
ac.s.a.
∞ iti.
indecl.
ah
3. sg., Perf.
root
∞ idam
d.p.m.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
loka
d.p.m.
prokṣ.
3. sg., Pre. ind.
root
parāñcam prokṣati parāṅ iva hi suvargo lokaḥ / (1.2) Par.?
parāñc
ac.s.m.
prokṣ.
3. sg., Pre. ind.
root
parāñc
n.s.m.
root
iva
indecl.
hi
indecl.
suvarga
n.s.m.
loka.
n.s.m.
krūram iva vā etat karoti yat khanaty apo 'vanayati śāntyai yavamatīr avanayaty ūrg vai yavo yajamānena yūpaḥ saṃmito yāvān eva yajamānas tāvatīm evāsminn ūrjaṃ dadhāti // (1.3) Par.?
krūra
ac.s.n.
iva
indecl.
vai
indecl.
etad
ac.s.n.
kṛ,
3. sg., Pre. ind.
root
yat
indecl.
khan.
3. sg., Pre. ind.
ap
ac.p.f.
avanī
3. sg., Pre. ind.
root
śānti.
d.s.f.
yavamat
ac.p.f.
avanī.
3. sg., Pre. ind.
root
ūrj
n.s.f.
root
vai
indecl.
yava.
n.s.m.
yaj
Pre. ind., i.s.m.
yūpa
n.s.m.
sammi.
PPP, n.s.m.
root
yāvat
n.s.m.
eva
indecl.
yaj,
Pre. ind., n.s.m.
tāvat
ac.s.f.
eva
indecl.
∞ idam
l.s.m.
ūrj
ac.s.f.
dhā.
3. sg., Pre. ind.
root
pitṝṇāṃ sadanam asīti barhir avastṛṇāti pitṛdevatyaṃ hy etad yan nikhātaṃ yad barhir anavastīrya minuyāt pitṛdevatyo nikhātaḥ syād barhir avastīrya minoty asyām evainam minoti / (2.1) Par.?
pitṛ
g.p.m.
root
sadana
n.s.n.
as
2. sg., Pre. ind.
∞ iti.
indecl.
barhis
ac.s.n.
avastṛ.
3. sg., Pre. ind.
root
pitṛ
comp.
∞ devatya
n.s.n.
root
hi
indecl.
etad,
n.s.n.
yad
n.s.n.
nikhan.
PPP, n.s.n.
yat
indecl.
barhis
ac.s.n.
an
indecl.
∞ avastṛ
Abs., indecl.
mi,
3. sg., Pre. opt.
pitṛ
comp.
∞ devatya
n.s.m.
root
nikhan
PPP, n.s.m.
as.
3. sg., Pre. opt.
barhis
ac.s.n.
avastṛ
Abs., indecl.
mi.
3. sg., Pre. ind.
root
idam
l.s.f.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
mi.
3. sg., Pre. ind.
root
yūpaśakalam avāsyati satejasam evainam minoti / (2.2) Par.?
yūpa
comp.
∞ śakala
ac.s.m.
avās.
3. sg., Pre. ind.
root
sa
indecl.
∞ tejas
ac.s.m.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
mi.
3. sg., Pre. ind.
root
devas tvā savitā madhvānaktv ity āha tejasaivainam anakti / (2.3) Par.?
deva
n.s.m.
tvad
ac.s.a.
savitṛ
n.s.m.
madhu
i.s.n.
∞ añj.
3. sg., Pre. imp.
iti
indecl.
ah.
3. sg., Perf.
root
tejas
i.s.n.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
añj.
3. sg., Pre. ind.
root
supippalābhyas tvauṣadhībhya iti caṣālam prati // (2.4) Par.?
su
indecl.
← muc (3.1) [ccomp]
∞ pippala
d.p.f.
tvad
ac.s.a.
∞ oṣadhī.
d.p.f.
iti
indecl.
caṣāla
ac.s.m.
← muc (3.1) [obj]
prati
indecl.
← muc (3.1) [advmod]
muñcati tasmāc chīrṣata oṣadhayaḥ phalaṃ gṛhṇanti / (3.1) Par.?
muc.
3. sg., Pre. ind.
root
→ caṣāla (2.4) [obj]
→ prati (2.4) [advmod]
→ su (2.4) [ccomp]
tasmāt
indecl.
śīrṣan
ab.s.n.
oṣadhi
n.p.f.
phala
ac.s.n.
grah.
3. pl., Pre. ind.
root
anakti tejo vā ājyaṃ yajamānenāgniṣṭhāśriḥ saṃmitā yad agniṣṭhām aśrim anakti yajamānam eva tejasānakti / (3.2) Par.?
añj.
3. sg., Pre. ind.
tejas
n.s.n.
root
vai
indecl.
ājya.
n.s.n.
yaj
Pre. ind., i.s.m.
∞ agniṣṭhā
comp.
∞ aśri
n.s.f.
sammi.
PPP, n.s.f.
root
yat
indecl.
aśri
ac.s.f.
añj,
3. sg., Pre. ind.
yaj
Pre. ind., ac.s.m.
eva
indecl.
tejas
i.s.n.
∞ añj.
3. sg., Pre. ind.
root
āntam anakty āntam eva yajamānaṃ tejasānakti / (3.3) Par.?
ā
indecl.
∞ anta
ac.s.m.
añj.
3. sg., Pre. ind.
root
ā
indecl.
∞ anta
ac.s.m.
eva
indecl.
yaj
Pre. ind., ac.s.m.
tejas
i.s.n.
∞ añj.
3. sg., Pre. ind.
root
sarvataḥ parimṛśaty aparivargam evāsmin tejo dadhāti / (3.4) Par.?
sarvatas
indecl.
parimṛś
3. sg., Pre. ind.
root
a
indecl.
∞ parivṛj
Abs., indecl.
eva
indecl.
∞ idam
l.s.m.
tejas
ac.s.n.
dhā.
3. sg., Pre. ind.
root
ud divaṃ stabhānāntarikṣam pṛṇety āhaiṣāṃ lokānāṃ vidhṛtyai / (3.5) Par.?
ud
indecl.
div
ac.s.m.
stambh
2. sg., Pre. imp.
∞ antarikṣa
ac.s.n.
pṛṇ
2. sg., Pre. imp.
∞ iti.
indecl.
ah
3. sg., Perf.
root
∞ idam
g.p.m.
loka
g.p.m.
vidhṛti.
d.s.f.
vaiṣṇavyarcā // (3.6) Par.?
∞ ṛc
i.s.f.
← kalpay (4.1) [obl]
kalpayati vaiṣṇavo vai devatayā yūpaḥ svayaivainaṃ devatayā kalpayati / (4.1) Par.?
kalpay.
3. sg., Pre. ind.
root
→ ṛc (3.6) [obl]
vaiṣṇava
n.s.m.
root
vai
indecl.
devatā
i.s.f.
yūpa.
n.s.m.
sva
i.s.f.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
devatā
i.s.f.
kalpay.
3. sg., Pre. ind.
root
dvābhyāṃ kalpayati dvipād yajamānaḥ pratiṣṭhityai / (4.2) Par.?
dvi
i.d.f.
kalpay.
3. sg., Pre. ind.
root
dvipad
n.s.m.
root
yaj.
Pre. ind., n.s.m.
yaṃ kāmayeta tejasainaṃ devatābhir indriyeṇa vyardhayeyam ity agniṣṭhāṃ tasyāśriṃ āhavanīyād itthaṃ vetthaṃ vātināvayet tejasaivainaṃ devatābhir indriyeṇa vyardhayati / (4.3) Par.?
yad
ac.s.m.
kāmay,
3. sg., Pre. opt.
tejas
i.s.n.
∞ enad
ac.s.m.
devatā
i.p.f.
indriya
i.s.n.
vyardhay,
1. sg., Pre. opt.
iti
indecl.
tad
g.s.m.
∞ aśri
ac.s.f.
ittham
indecl.

indecl.
∞ ittham
indecl.

indecl.
∞ ati
indecl.
∞ nāvay.
3. sg., Pre. opt.
root
tejas
i.s.n.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
devatā
i.p.f.
indriya
i.s.n.
vyardhay.
3. sg., Pre. ind.
root
yaṃ kāmayeta tejasainaṃ devatābhir indriyeṇa samardhayeyam iti // (4.4) Par.?
yad
ac.s.m.
kāmay,
3. sg., Pre. opt.
← tad (5.1) [acl]
tejas
i.s.n.
∞ enad
ac.s.m.
devatā
i.p.f.
indriya
i.s.n.
samardhay
1. sg., Pre. opt.
iti,
indecl.
agniṣṭhāṃ tasyāśrim āhavanīyena saṃminuyāt tejasaivainaṃ devatābhir indriyeṇa samardhayati / (5.1) Par.?
tad
g.s.m.
→ kāmay (4.4) [acl:rel]
∞ aśri
ac.s.f.
sammi.
3. sg., Pre. opt.
root
tejas
i.s.n.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
devatā
i.p.f.
indriya
i.s.n.
samardhay.
3. sg., Pre. ind.
root
brahmavaniṃ tvā kṣatravanim ity āha yathāyajur evaitat / (5.2) Par.?
brahman
comp.
∞ vani
ac.s.m.
tvad
ac.s.a.
kṣatra
comp.
∞ vani.
ac.s.m.
iti
indecl.
ah.
3. sg., Perf.
root
yathāyajus
indecl.
root
eva
indecl.
∞ etad.
n.s.n.
parivyayaty ūrg vai raśanā yajamānena yūpaḥ saṃmito yajamānam evorjā samardhayati / (5.3) Par.?
parivye.
3. sg., Pre. ind.
ūrj
n.s.f.
root
vai
indecl.
raśanā.
n.s.f.
yaj
Pre. ind., i.s.m.
yūpa
n.s.m.
sammi.
PPP, n.s.m.
root
yaj
Pre. ind., ac.s.m.
eva
indecl.
∞ ūrj
i.s.f.
samardhay.
3. sg., Pre. ind.
root
nābhidaghne parivyayati nābhidaghna evāsmā ūrjaṃ dadhāti tasmān nābhidaghna ūrjā bhuñjate / (5.4) Par.?
nābhi
comp.
∞ daghna
l.s.m.
parivye.
3. sg., Pre. ind.
root
nābhi
comp.
∞ daghna
l.s.m.
eva
indecl.
∞ idam
d.s.m.
ūrj
ac.s.f.
dhā.
3. sg., Pre. ind.
root
tasmāt
indecl.
nābhi
comp.
∞ daghna
l.s.m.
ūrj
i.s.f.
bhuj.
3. sg., Pre. ind.
root
yaṃ kāmayetorjainam // (5.5) Par.?
yad
ac.s.m.
kāmay
3. sg., Pre. opt.
→ vyardhay (6.1) [ccomp]
← tad (6.1) [acl]
∞ ūrj
i.s.f.
← vyardhay (6.1) [obl]
∞ enad
ac.s.m.
← vyardhay (6.1) [obj]
vyardhayeyam ity ūrdhvāṃ vā tasyāvācīṃ vāvohed ūrjaivainaṃ vyardhayati / (6.1) Par.?
vyardhay
1. sg., Pre. opt.
→ ūrj (5.5) [obl]
→ enad (5.5) [obj]
← kāmay (5.5) [ccomp]
iti.
indecl.
ūrdhva
ac.s.f.

indecl.
tad
g.s.m.
→ kāmay (5.5) [acl:rel]
∞ avāñc
ac.s.f.

indecl.
∞ avoh.
3. sg., Pre. opt.
root
ūrj
i.s.f.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
vyardhay.
3. sg., Pre. ind.
root
yadi kāmayeta varṣukaḥ parjanyaḥ syād ity avācīm avohed vṛṣṭim eva niyacchati yadi kāmayetāvarṣukaḥ syād ity ūrdhvām udūhed vṛṣṭim evodyacchati / (6.2) Par.?
yadi
indecl.
kāmay,
3. sg., Pre. opt.
varṣuka
n.s.m.
parjanya
n.s.m.
as
3. sg., Pre. opt.
iti,
indecl.
avāñc
ac.s.f.
avoh.
3. sg., Pre. opt.
root
vṛṣṭi
ac.s.f.
eva
indecl.
niyam.
3. sg., Pre. ind.
root
yadi
indecl.
kāmay
3. sg., Pre. opt.
∞ a
indecl.
∞ varṣuka
n.s.m.
as
3. sg., Pre. opt.
iti,
indecl.
ūrdhva
ac.s.f.
udūh.
3. sg., Pre. opt.
root
vṛṣṭi
ac.s.f.
eva
indecl.
∞ udyam.
3. sg., Pre. ind.
root
pitṝṇāṃ nikhātam manuṣyāṇām ūrdhvaṃ nikhātād ā raśanāyā oṣadhīnāṃ raśanā viśveṣām // (6.3) Par.?
pitṛ
g.p.m.
root
nikhan.
PPP, n.s.n.
manuṣya
g.p.m.
root
ūrdhva
n.s.n.
nikhan
PPP, ab.s.n.
ā
indecl.
raśanā.
ab.s.f.
oṣadhi
g.p.f.
root
raśanā.
n.s.f.
viśva
g.p.m.
devānāṃ ūrdhvaṃ raśanāyā ā caṣālād indrasya caṣālaṃ sādhyānām atiriktaṃ sa vā eṣa sarvadevatyo yad yūpo yad yūpam minoti sarvā eva devatāḥ prīṇāti / (7.1) Par.?
yajñena vai devāḥ suvargaṃ lokam āyan te 'manyanta manuṣyā no 'nvābhaviṣyantīti te yūpena yopayitvā suvargaṃ lokam āyan tam ṛṣayo yūpenaivānuprājānan tad yūpasya yūpatvam // (7.2) Par.?
yajña
i.s.m.
vai
indecl.
deva
n.p.m.
suvarga
ac.s.m.
loka
ac.s.m.
i.
3. pl., Impf.
root
tad
n.p.m.
man.
3. pl., Impf.
root
manuṣya
n.p.m.
mad
ac.p.a.
anvābhū
3. pl., Fut.
∞ iti.
indecl.
tad
n.p.m.
yūpa
i.s.m.
yopay,
Abs., indecl.
suvarga
ac.s.m.
loka
ac.s.m.
i.
3. pl., Impf.
root
tad
ac.s.m.
ṛṣi
n.p.m.
yūpa
i.s.m.
∞ eva
indecl.
∞ anuprajñā.
3. pl., Impf.
root
tad
n.s.n.
yūpa
g.s.m.
yūpa
comp.
∞ tva.
n.s.n.
root
yad yūpam minoti suvargasya lokasya prajñātyai / (8.1) Par.?
yat
indecl.
yūpa
ac.s.m.
mi,
3. sg., Pre. ind.
suvarga
g.s.m.
loka
g.s.m.
prajñāti.
d.s.f.
root
purastān minoti purastāddhi yajñasya prajñāyate 'prajñātaṃ hi tad yad atipanna āhur idaṃ kāryam āsīd iti sādhyā vai devā yajñam atyamanyanta tān yajño nāspṛśat tān yad yajñasyātiriktam āsīt tad aspṛśad atiriktaṃ vā etad yajñasya yad agnāv agnim mathitvā praharaty atiriktam etat // (8.2) Par.?
purastāt
indecl.
mi.
3. sg., Pre. ind.
root
purastāt
indecl.
∞ hi
indecl.
yajña
g.s.m.
prajñā.
3. sg., Ind. pass.
root
a
indecl.
∞ prajñā
PPP, n.s.n.
root
hi
indecl.
tad,
n.s.n.
yad
ac.s.n.
atipad
PPP, l.s.n.
ah.
3. pl., Perf.
idam
n.s.n.
kṛ
Ger., n.s.n.
as
3. sg., Impf.
iti.
indecl.
sādhya
n.p.m.
vai
indecl.
deva
n.p.m.
yajña
ac.s.m.
atiman.
3. pl., Impf.
root
tad
ac.p.m.
yajña
n.s.m.
na
indecl.
∞ spṛś.
3. sg., Impf.
root
tad
ac.p.m.
yad
n.s.n.
yajña
g.s.m.
∞ atiric
PPP, n.s.n.
as,
3. sg., Impf.
tad
n.s.n.
spṛś.
3. sg., Impf.
root
atiric
PPP, n.s.n.
root
vai
indecl.
etad
n.s.n.
yajña,
g.s.m.
yat
indecl.
agni
l.s.m.
agni
ac.s.m.
math,
Abs., indecl.
prahṛ.
3. sg., Pre. ind.
atiric
PPP, n.s.n.
root
etad
n.s.n.
→ yūpa (9.1) [nmod]
→ ūrdhva (9.1) [acl:rel]
yūpasya yad ūrdhvaṃ caṣālāt teṣāṃ tad bhāgadheyaṃ tān eva tena prīṇāti / (9.1) Par.?
yūpa,
g.s.m.
← etad (8.2) [nmod]
yad
n.s.n.
ūrdhva
n.s.n.
← etad (8.2) [acl]
caṣāla.
ab.s.n.
tad
g.p.m.
tad
n.s.n.
bhāgadheya.
n.s.n.
root
tad
ac.p.m.
eva
indecl.
tad
i.s.n.
prī.
3. sg., Pre. ind.
root
devā vai saṃsthite some pra sruco 'haran pra yūpaṃ te 'manyanta yajñaveśasaṃ vā idaṃ kurma iti te prastaraṃ srucāṃ niṣkrayaṇam apaśyant svaruṃ yūpasya saṃsthite some pra prastaraṃ harati juhoti svaruṃ ayajñaveśasāya // (9.2) Par.?
deva
n.p.m.
vai
indecl.
saṃsthā
PPP, l.s.m.
soma
l.s.m.
pra
indecl.
sruc
ac.p.f.
hṛ,
3. pl., Impf.
root
pra
indecl.
yūpa.
ac.s.m.
tad
n.p.m.
man.
3. pl., Impf.
root
vai
indecl.
idam
ac.s.n.
kṛ
1. pl., Pre. ind.
iti.
indecl.
tad
n.p.m.
prastara
ac.s.m.
sruc
g.p.f.
paś,
3. pl., Impf.
root
svaru
ac.s.m.
yūpa.
g.s.m.
saṃsthā
PPP, l.s.m.
soma,
l.s.m.
pra
indecl.
prastara
ac.s.m.
hṛ,
3. sg., Pre. ind.
root
hu
3. sg., Pre. ind.
root
svaru
ac.s.m.
a
indecl.
∞ yajñaveśasa.
d.s.n.
Duration=0.072239875793457 secs.