UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 8994
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
maitreya uvāca / (1.1)
Par.?
janeṣu pragṛṇatsvevaṃ pṛthuṃ pṛthulavikramam / (1.2)
Par.?
tatropajagmurmunayaścatvāraḥ sūryavarcasaḥ // (1.3)
Par.?
tāṃstu siddheśvarānrājā vyomno 'vatarato 'rciṣā / (2.1)
Par.?
lokānapāpānkurvāṇānsānugo 'caṣṭa lakṣitān // (2.2)
Par.?
taddarśanodgatānprāṇānpratyāditsurivotthitaḥ / (3.1)
Par.?
sasadasyānugo vainya indriyeśo guṇāniva // (3.2)
Par.?
gauravādyantritaḥ sabhyaḥ praśrayānatakandharaḥ / (4.1)
Par.?
vidhivatpūjayāṃcakre gṛhītādhyarhaṇāsanān // (4.2)
Par.?
tatpādaśaucasalilairmārjitālakabandhanaḥ / (5.1)
Par.?
tatra śīlavatāṃ vṛttamācaranmānayanniva // (5.2)
Par.?
hāṭakāsana āsīnānsvadhiṣṇyeṣviva pāvakān / (6.1)
Par.?
śraddhāsaṃyamasaṃyuktaḥ prītaḥ prāha bhavāgrajān // (6.2)
Par.?
pṛthuruvāca / (7.1)
Par.?
aho ācaritaṃ kiṃ me maṅgalaṃ maṅgalāyanāḥ / (7.2)
Par.?
yasya vo darśanaṃ hyāsīddurdarśānāṃ ca yogibhiḥ // (7.3)
Par.?
kiṃ tasya durlabhataramiha loke paratra ca / (8.1)
Par.?
yasya viprāḥ prasīdanti śivo viṣṇuśca sānugaḥ // (8.2)
Par.?
naiva lakṣayate loko lokānparyaṭato 'pi yān / (9.1)
Par.?
yathā sarvadṛśaṃ sarva ātmānaṃ ye 'sya hetavaḥ // (9.2)
Par.?
adhanā api te dhanyāḥ sādhavo gṛhamedhinaḥ / (10.1)
Par.?
yadgṛhā hyarhavaryāmbu tṛṇabhūmīśvarāvarāḥ // (10.2)
Par.?
vyālālayadrumā vai teṣvariktākhilasampadaḥ / (11.1)
Par.?
yadgṛhāstīrthapādīyapādatīrthavivarjitāḥ // (11.2)
Par.?
svāgataṃ vo dvijaśreṣṭhā yadvratāni mumukṣavaḥ / (12.1)
Par.?
caranti śraddhayā dhīrā bālā eva bṛhanti ca // (12.2)
Par.?
kaccinnaḥ kuśalaṃ nāthā indriyārthārthavedinām / (13.1)
Par.?
vyasanāvāpa etasminpatitānāṃ svakarmabhiḥ // (13.2)
Par.?
bhavatsu kuśalapraśna ātmārāmeṣu neṣyate / (14.1)
Par.?
kuśalākuśalā yatra na santi mativṛttayaḥ // (14.2)
Par.?
tadahaṃ kṛtaviśrambhaḥ suhṛdo vastapasvinām / (15.1)
Par.?
saṃpṛcche bhava etasminkṣemaḥ kenāñjasā bhavet // (15.2)
Par.?
vyaktamātmavatāmātmā bhagavānātmabhāvanaḥ / (16.1)
Par.?
svānāmanugrahāyemāṃ siddharūpī caratyajaḥ // (16.2)
Par.?
maitreya uvāca / (17.1)
Par.?
pṛthostatsūktamākarṇya sāraṃ suṣṭhu mitaṃ madhu / (17.2)
Par.?
smayamāna iva prītyā kumāraḥ pratyuvāca ha // (17.3)
Par.?
sanatkumāra uvāca / (18.1)
Par.?
sādhu pṛṣṭaṃ mahārāja sarvabhūtahitātmanā / (18.2)
Par.?
bhavatā viduṣā cāpi sādhūnāṃ matirīdṛśī // (18.3)
Par.?
saṅgamaḥ khalu sādhūnāmubhayeṣāṃ ca saṃmataḥ / (19.1)
Par.?
yatsambhāṣaṇasampraśnaḥ sarveṣāṃ vitanoti śam // (19.2)
Par.?
astyeva rājanbhavato madhudviṣaḥ pādāravindasya guṇānuvādane / (20.1)
Par.?
ratirdurāpā vidhunoti naiṣṭhikī kāmaṃ kaṣāyaṃ malamantarātmanaḥ // (20.2)
Par.?
śāstreṣviyāneva suniścito nṛṇāṃ kṣemasya sadhryagvimṛśeṣu hetuḥ / (21.1)
Par.?
asaṅga ātmavyatirikta ātmani dṛḍhā ratirbrahmaṇi nirguṇe ca yā // (21.2)
Par.?
sā śraddhayā bhagavaddharmacaryayā jijñāsayādhyātmikayoganiṣṭhayā / (22.1)
Par.?
yogeśvaropāsanayā ca nityaṃ puṇyaśravaḥkathayā puṇyayā ca // (22.2)
Par.?
arthendriyārāmasagoṣṭhyatṛṣṇayā tatsaṃmatānāmaparigraheṇa ca / (23.1)
Par.?
viviktarucyā paritoṣa ātmani vinā harerguṇapīyūṣapānāt // (23.2)
Par.?
ahiṃsayā pāramahaṃsyacaryayā smṛtyā mukundācaritāgryasīdhunā / (24.1)
Par.?
yamairakāmairniyamaiścāpyanindayā nirīhayā dvandvatitikṣayā ca // (24.2)
Par.?
harermuhustatparakarṇapūraguṇābhidhānena vijṛmbhamāṇayā / (25.1)
Par.?
bhaktyā hyasaṅgaḥ sadasatyanātmani syānnirguṇe brahmaṇi cāñjasā ratiḥ // (25.2)
Par.?
yadā ratirbrahmaṇi naiṣṭhikī pumānācāryavānjñānavirāgaraṃhasā / (26.1)
Par.?
dahatyavīryaṃ hṛdayaṃ jīvakośaṃ pañcātmakaṃ yonimivotthito 'gniḥ // (26.2)
Par.?
dagdhāśayo muktasamastatadguṇo naivātmano bahirantarvicaṣṭe / (27.1)
Par.?
parātmanoryadvyavadhānaṃ purastātsvapne yathā puruṣastadvināśe // (27.2)
Par.?
ātmānamindriyārthaṃ ca paraṃ yadubhayorapi / (28.1)
Par.?
satyāśaya upādhau vai pumānpaśyati nānyadā // (28.2)
Par.?
nimitte sati sarvatra jalādāvapi pūruṣaḥ / (29.1)
Par.?
ātmanaśca parasyāpi bhidāṃ paśyati nānyadā // (29.2)
Par.?
indriyairviṣayākṛṣṭairākṣiptaṃ dhyāyatāṃ manaḥ / (30.1)
Par.?
cetanāṃ harate buddheḥ stambastoyamiva hradāt // (30.2)
Par.?
bhraśyatyanusmṛtiścittaṃ jñānabhraṃśaḥ smṛtikṣaye / (31.1)
Par.?
tadrodhaṃ kavayaḥ prāhurātmāpahnavamātmanaḥ // (31.2)
Par.?
nātaḥ parataro loke puṃsaḥ svārthavyatikramaḥ / (32.1)
Par.?
yadadhyanyasya preyastvamātmanaḥ svavyatikramāt // (32.2)
Par.?
arthendriyārthābhidhyānaṃ sarvārthāpahnavo nṛṇām / (33.1)
Par.?
bhraṃśito jñānavijñānādyenāviśati mukhyatām // (33.2)
Par.?
na kuryātkarhicitsaṅgaṃ tamastīvraṃ titīriṣuḥ / (34.1)
Par.?
dharmārthakāmamokṣāṇāṃ yadatyantavighātakam // (34.2)
Par.?
tatrāpi mokṣa evārtha ātyantikatayeṣyate / (35.1)
Par.?
traivargyo 'rtho yato nityaṃ kṛtāntabhayasaṃyutaḥ // (35.2)
Par.?
pare 'vare ca ye bhāvā guṇavyatikarādanu / (36.1)
Par.?
na teṣāṃ vidyate kṣemamīśavidhvaṃsitāśiṣām // (36.2)
Par.?
tattvaṃ narendra jagatāmatha
tasthūṣāṃ ca
dehendriyāsudhiṣaṇātmabhir āvṛtānām / (37.1)
Par.?
yaḥ kṣetravittapatayā hṛdi viśvag āviḥ pratyak cakāsti bhagavāṃstamavehi so 'smi // (37.2)
Par.?
yasminidaṃ sadasadātmatayā vibhāti māyā vivekavidhuti sraji vā hi buddhiḥ / (38.1)
Par.?
taṃ nityamuktapariśuddhaviśuddhatattvaṃ pratyūḍhakarmakalilaprakṛtiṃ prapadye // (38.2)
Par.?
yatpādapaṅkajapalāśavilāsabhaktyā karmāśayaṃ grathitamudgrathayanti santaḥ / (39.1)
Par.?
tadvanna riktamatayo yatayo 'pi
ruddhasrotogaṇāstamaraṇaṃ bhaja vāsudevam // (39.2)
Par.?
kṛcchro mahāniha bhavārṇavam
aplaveśāṃ ṣaḍvarganakramasukhena titīrṣanti / (40.1)
Par.?
tattvaṃ harerbhagavato bhajanīyamaṅghriṃ kṛtvoḍupaṃ vyasanamuttara dustarārṇam // (40.2)
Par.?
maitreya uvāca / (41.1)
Par.?
sa evaṃ brahmaputreṇa kumāreṇātmamedhasā / (41.2)
Par.?
darśitātmagatiḥ samyak praśasyovāca taṃ nṛpaḥ // (41.3)
Par.?
kṛto me 'nugrahaḥ pūrvaṃ hariṇārtānukampinā / (42.2)
Par.?
tamāpādayituṃ brahmanbhagavanyūyamāgatāḥ // (42.3)
Par.?
niṣpāditaśca kārtsnyena bhagavadbhirghṛṇālubhiḥ / (43.1)
Par.?
sādhūcchiṣṭaṃ hi me sarvamātmanā saha kiṃ dade // (43.2)
Par.?
prāṇā dārāḥ sutā brahmangṛhāśca saparicchadāḥ / (44.1)
Par.?
rājyaṃ balaṃ mahī kośa iti sarvaṃ niveditam // (44.2)
Par.?
saināpatyaṃ ca rājyaṃ ca daṇḍanetṛtvameva ca / (45.1)
Par.?
sarvalokādhipatyaṃ ca vedaśāstravidarhati // (45.2)
Par.?
svameva brāhmaṇo bhuṅkte svaṃ vaste svaṃ dadāti ca / (46.1)
Par.?
tasyaivānugraheṇānnaṃ bhuñjate kṣatriyādayaḥ // (46.2)
Par.?
yairīdṛśī bhagavato gatirātmavāda ekāntato nigamibhiḥ pratipāditā naḥ / (47.1)
Par.?
tuṣyantvadabhrakaruṇāḥ svakṛtena nityaṃ ko nāma tatpratikaroti vinodapātram // (47.2)
Par.?
maitreya uvāca / (48.1)
Par.?
ta ātmayogapataya ādirājena pūjitāḥ / (48.2)
Par.?
śīlaṃ tadīyaṃ śaṃsantaḥ khe 'bhavanmiṣatāṃ nṛṇām // (48.3)
Par.?
vainyastu dhuryo mahatāṃ saṃsthityādhyātmaśikṣayā / (49.1)
Par.?
āptakāmamivātmānaṃ mena ātmanyavasthitaḥ // (49.2)
Par.?
karmāṇi ca yathākālaṃ yathādeśaṃ yathābalam / (50.1)
Par.?
yathocitaṃ yathāvittamakarodbrahmasātkṛtam // (50.2)
Par.?
phalaṃ brahmaṇi saṃnyasya nirviṣaṅgaḥ samāhitaḥ / (51.1)
Par.?
karmādhyakṣaṃ ca manvāna ātmānaṃ prakṛteḥ param // (51.2)
Par.?
gṛheṣu vartamāno 'pi sa sāmrājyaśriyānvitaḥ / (52.1)
Par.?
nāsajjatendriyārtheṣu nirahaṃmatirarkavat // (52.2)
Par.?
evamadhyātmayogena karmāṇyanusamācaran / (53.1)
Par.?
putrānutpādayāmāsa pañcārciṣyātmasaṃmatān // (53.2)
Par.?
vijitāśvaṃ dhūmrakeśaṃ haryakṣaṃ draviṇaṃ vṛkam / (54.1)
Par.?
sarveṣāṃ lokapālānāṃ dadhāraikaḥ pṛthurguṇān // (54.2)
Par.?
gopīthāya jagatsṛṣṭeḥ kāle sve sve 'cyutātmakaḥ / (55.1)
Par.?
manovāgvṛttibhiḥ saumyairguṇaiḥ saṃrañjayanprajāḥ // (55.2)
Par.?
rājetyadhānnāmadheyaṃ somarāja ivāparaḥ / (56.1)
Par.?
sūryavadvisṛjangṛhṇanpratapaṃśca bhuvo vasu // (56.2)
Par.?
durdharṣastejasevāgnirmahendra iva durjayaḥ / (57.1) Par.?
titikṣayā dharitrīva dyaurivābhīṣṭado nṛṇām // (57.2)
Par.?
varṣati sma yathākāmaṃ parjanya iva tarpayan / (58.1)
Par.?
samudra iva durbodhaḥ sattvenācalarāḍ iva // (58.2)
Par.?
dharmarāḍ iva śikṣāyāmāścarye himavāniva / (59.1)
Par.?
kubera iva kośāḍhyo guptārtho varuṇo yathā // (59.2)
Par.?
mātariśveva sarvātmā balena mahasaujasā / (60.1)
Par.?
aviṣahyatayā devo bhagavānbhūtarāḍ iva // (60.2)
Par.?
kandarpa iva saundarye manasvī mṛgarāḍ iva / (61.1)
Par.?
vātsalye manuvannṝṇāṃ prabhutve bhagavānajaḥ // (61.2)
Par.?
bṛhaspatirbrahmavāde ātmavattve svayaṃ hariḥ / (62.1)
Par.?
bhaktyā goguruvipreṣu viṣvaksenānuvartiṣu / (62.2)
Par.?
hriyā praśrayaśīlābhyāmātmatulyaḥ parodyame // (62.3)
Par.?
kīrtyordhvagītayā puṃbhistrailokye tatra tatra ha / (63.1)
Par.?
praviṣṭaḥ karṇarandhreṣu strīṇāṃ rāmaḥ satāmiva // (63.2)
Par.?
Duration=0.22644710540771 secs.