Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 783
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
śrībhagavān uvāca / (1.1) Par.?
baddho mukta iti vyākhyā guṇato me na vastutaḥ / (1.2) Par.?
guṇasya māyāmūlatvān na me mokṣo na bandhanam // (1.3) Par.?
śokamohau sukhaṃ duḥkhaṃ dehāpattiś ca māyayā / (2.1) Par.?
svapno yathātmanaḥ khyātiḥ saṃsṛtir na tu vāstavī // (2.2) Par.?
vidyāvidye mama tanū viddhy uddhava śarīriṇām / (3.1) Par.?
mokṣabandhakarī ādye māyayā me vinirmite // (3.2) Par.?
ekasyaiva mamāṃśasya jīvasyaiva mahāmate / (4.1) Par.?
bandho 'syāvidyayānādir vidyayā ca tathetaraḥ // (4.2) Par.?
atha baddhasya muktasya vailakṣaṇyaṃ vadāmi te / (5.1) Par.?
viruddhadharmiṇos tāta sthitayor ekadharmiṇi // (5.2) Par.?
suparṇāv etau sadṛśau sakhāyau yadṛcchayaitau kṛtanīḍau ca vṛkṣe / (6.1) Par.?
ekas tayoḥ khādati pippalānnam anyo niranno 'pi balena bhūyān // (6.2) Par.?
ātmānam anyaṃ ca sa veda vidvān apippalādo na tu pippalādaḥ / (7.1) Par.?
yo 'vidyayā yuk sa tu nityabaddho vidyāmayo yaḥ sa tu nityamuktaḥ // (7.2) Par.?
dehastho 'pi na dehastho vidvān svapnād yathotthitaḥ / (8.1) Par.?
adehastho 'pi dehasthaḥ kumatiḥ svapnadṛg yathā // (8.2) Par.?
indriyair indriyārtheṣu guṇair api guṇeṣu ca / (9.1) Par.?
gṛhyamāṇeṣv ahaṃ kuryān na vidvān yas tv avikriyaḥ // (9.2) Par.?
daivādhīne śarīre 'smin guṇabhāvyena karmaṇā / (10.1) Par.?
vartamāno 'budhas tatra kartāsmīti nibadhyate // (10.2) Par.?
evaṃ viraktaḥ śayana āsanāṭanamajjane / (11.1) Par.?
darśanasparśanaghrāṇabhojanaśravaṇādiṣu / (11.2) Par.?
na tathā badhyate vidvān tatra tatrādayan guṇān // (11.3) Par.?
prakṛtistho 'py asaṃsakto yathā khaṃ savitānilaḥ / (12.1) Par.?
vaiśāradyekṣayāsaṅgaśitayā chinnasaṃśayaḥ / (12.2) Par.?
pratibuddha iva svapnān nānātvād vinivartate // (12.3) Par.?
yasya syur vītasaṃkalpāḥ prāṇendriyarnanodhiyām / (13.1) Par.?
vṛttayaḥ sa vinirmukto dehastho 'pi hi tadguṇaiḥ // (13.2) Par.?
yasyātmā hiṃsyate hiṃsrair yena kiṃcid yadṛcchayā / (14.1) Par.?
arcyate vā kvacit tatra na vyatikriyate budhaḥ // (14.2) Par.?
na stuvīta na nindeta kurvataḥ sādhv asādhu vā / (15.1) Par.?
vadato guṇadoṣābhyāṃ varjitaḥ samadṛṅ muniḥ // (15.2) Par.?
na kuryān na vadet kiṃcin na dhyāyet sādhv asādhu vā / (16.1) Par.?
ātmārāmo 'nayā vṛttyā vicarej jaḍavan muniḥ // (16.2) Par.?
śabdabrahmaṇi niṣṇāto na niṣṇāyāt pare yadi / (17.1) Par.?
śramas tasya śramaphalo hy adhenum iva rakṣataḥ // (17.2) Par.?
gāṃ dugdhadohām asatīṃ ca bhāryāṃ dehaṃ parādhīnam asatprajāṃ ca / (18.1) Par.?
vittaṃ tv atīrthīkṛtam aṅga vācaṃ hīnāṃ mayā rakṣati duḥkhaduḥkhī // (18.2) Par.?
yasyāṃ na me pāvanam aṅga karma sthityudbhavaprāṇanirodham asya / (19.1) Par.?
līlāvatārepsitajanma vā syād vandhyāṃ giraṃ tāṃ bibhṛyān na dhīraḥ // (19.2) Par.?
evaṃ jijñāsayāpohya nānātvabhramam ātmani / (20.1) Par.?
upārameta virajaṃ mano mayy arpya sarvage // (20.2) Par.?
yady anīśo dhārayituṃ mano brahmaṇi niścalam / (21.1) Par.?
mayi sarvāṇi karmāṇi nirapekṣaḥ samācara // (21.2) Par.?
śraddhālur matkathāḥ śṛṇvan subhadrā lokapāvanīḥ / (22.1) Par.?
gāyann anusmaran karma janma cābhinayan muhuḥ // (22.2) Par.?
madarthe dharmakāmārthān ācaran madapāśrayaḥ / (23.1) Par.?
labhate niścalāṃ bhaktiṃ mayy uddhava sanātane // (23.2) Par.?
satsaṅgalabdhayā bhaktyā mayi māṃ sa upāsitā / (24.1) Par.?
sa vai me darśitaṃ sadbhir añjasā vindate padam // (24.2) Par.?
śrīuddhava uvāca / (25.1) Par.?
sādhus tavottamaśloka mataḥ kīdṛgvidhaḥ prabho / (25.2) Par.?
bhaktis tvayy upayujyeta kīdṛśī sadbhir ādṛtā // (25.3) Par.?
etan me puruṣādhyakṣa lokādhyakṣa jagatprabho / (26.1) Par.?
praṇatāyānuraktāya prapannāya ca kathyatām // (26.2) Par.?
tvaṃ brahma paramaṃ vyoma puruṣaḥ prakṛteḥ paraḥ / (27.1) Par.?
avatīrṇo 'si bhagavan svecchopāttapṛthagvapuḥ // (27.2) Par.?
śrībhagavān uvāca / (28.1) Par.?
kṛpālur akṛtadrohas titikṣuḥ sarvadehinām / (28.2) Par.?
satyasāro 'navadyātmā samaḥ sarvopakārakaḥ // (28.3) Par.?
kāmair ahatadhīr dānto mṛduḥ śucir akiñcanaḥ / (29.1) Par.?
anīho mitabhuk śāntaḥ sthiro maccharaṇo muniḥ // (29.2) Par.?
apramatto gabhīrātmā dhṛtimāñ jitaṣaḍguṇaḥ / (30.1) Par.?
amānī mānadaḥ kalyo maitraḥ kāruṇikaḥ kaviḥ // (30.2) Par.?
ājñāyaivaṃ guṇān doṣān mayādiṣṭān api svakān / (31.1) Par.?
dharmān saṃtyajya yaḥ sarvān māṃ bhajeta sa tu sattamaḥ // (31.2) Par.?
jñātvājñātvātha ye vai māṃ yāvān yaś cāsmi yādṛśaḥ / (32.1) Par.?
bhajanty ananyabhāvena te me bhaktatamā matāḥ // (32.2) Par.?
malliṅgamadbhaktajanadarśanasparśanārcanam / (33.1) Par.?
paricaryā stutiḥ prahvaguṇakarmānukīrtanam // (33.2) Par.?
matkathāśravaṇe śraddhā madanudhyānam uddhava / (34.1) Par.?
sarvalābhopaharaṇaṃ dāsyenātmanivedanam // (34.2) Par.?
majjanmakarmakathanaṃ mama parvānumodanam / (35.1) Par.?
gītatāṇḍavavāditragoṣṭhībhir madgṛhotsavaḥ // (35.2) Par.?
yātrā balividhānaṃ ca sarvavārṣikaparvasu / (36.1) Par.?
vaidikī tāntrikī dīkṣā madīyavratadhāraṇam // (36.2) Par.?
mamārcāsthāpane śraddhā svataḥ saṃhatya codyamaḥ / (37.1) Par.?
udyānopavanākrīḍapuramandirakarmaṇi // (37.2) Par.?
sammārjanopalepābhyāṃ sekamaṇḍalavartanaiḥ / (38.1) Par.?
gṛhaśuśrūṣaṇaṃ mahyaṃ dāsavad yad amāyayā // (38.2) Par.?
amānitvam adambhitvaṃ kṛtasyāparikīrtanam / (39.1) Par.?
api dīpāvalokaṃ me nopayuñjyān niveditam // (39.2) Par.?
yad yad iṣṭatamaṃ loke yac cātipriyam ātmanaḥ / (40.1) Par.?
tat tan nivedayen mahyaṃ tad ānantyāya kalpate // (40.2) Par.?
sūryo 'gnir brāhmaṇā gāvo vaiṣṇavaḥ khaṃ maruj jalam / (41.1) Par.?
bhūr ātmā sarvabhūtāni bhadra pūjāpadāni me // (41.2) Par.?
sūrye tu vidyayā trayyā haviṣāgnau yajeta mām / (42.1) Par.?
ātithyena tu viprāgrye goṣv aṅga yavasādinā // (42.2) Par.?
vaiṣṇave bandhusatkṛtyā hṛdi khe dhyānaniṣṭhayā / (43.1) Par.?
vāyau mukhyadhiyā toye dravyais toyapuraḥsaraiḥ // (43.2) Par.?
sthaṇḍile mantrahṛdayair bhogair ātmānam ātmani / (44.1) Par.?
kṣetrajñaṃ sarvabhūteṣu samatvena yajeta mām // (44.2) Par.?
dhiṣṇyeṣv ity eṣu madrūpaṃ śaṅkhacakragadāmbujaiḥ / (45.1) Par.?
yuktaṃ caturbhujaṃ śāntaṃ dhyāyann arcet samāhitaḥ // (45.2) Par.?
iṣṭāpūrtena mām evaṃ yo yajeta samāhitaḥ / (46.1) Par.?
labhate mayi sadbhaktiṃ matsmṛtiḥ sādhusevayā // (46.2) Par.?
prāyeṇa bhaktiyogena satsaṅgena vinoddhava / (47.1) Par.?
nopāyo vidyate samyak prāyaṇaṃ hi satām aham // (47.2) Par.?
athaitat paramaṃ guhyaṃ śṛṇvato yadunandana / (48.1) Par.?
sugopyam api vakṣyāmi tvaṃ me bhṛtyaḥ suhṛt sakhā // (48.2) Par.?
Duration=0.15372800827026 secs.