Texts

kośādhyakṣaḥ kośapraveśyaṃ ratnaṃ sāraṃ phalguṃ kupyaṃ vā tajjātakaraṇādhiṣṭhitaḥ pratigṛhṇīyāt // (1.1) Par.?

tāmraparṇikaṃ pāṇḍyakavāṭakaṃ pāśikyaṃ kauleyaṃ caurṇeyaṃ māhendraṃ kārdamikaṃ srautasīyaṃ hrādīyaṃ haimavataṃ ca mauktikam // (2.1) Par.?

śuktiḥ śaṅkhaḥ prakīrṇakaṃ ca yonayaḥ // (3.1) Par.?

masūrakaṃ tripuṭakaṃ kūrmakam ardhacandrakaṃ kañcukitaṃ yamakaṃ kartakaṃ kharakaṃ siktakaṃ kāmaṇḍalukaṃ śyāvaṃ nīlaṃ durviddhaṃ cāpraśastam // (4.1) Par.?

sthūlaṃ vṛttaṃ nistalaṃ bhrājiṣṇu śvetaṃ guru snigdhaṃ deśaviddhaṃ ca praśastam // (5.1) Par.?

śīrṣakam upaśīrṣakaṃ prakāṇḍakam avaghāṭakaṃ taralapratibaddhaṃ ceti yaṣṭiprabhedāḥ // (6.1) Par.?

yaṣṭīnām aṣṭasahasram indracchandaḥ // (7.1) Par.?

tato 'rdhaṃ vijayacchandaḥ // (8.1) Par.?

catuḥṣaṣṭir ardhahāraḥ // (9.1) Par.?

catuṣpañcāśad raśmikalāpaḥ // (10.1) Par.?

dvātriṃśad gucchaḥ // (11.1) Par.?

saptaviṃśatir nakṣatramālā // (12.1) Par.?

caturviṃśatir ardhagucchaḥ // (13.1) Par.?

viṃśatir māṇavakaḥ // (14.1) Par.?

tato 'rdham ardhamāṇavakaḥ // (15.1) Par.?

eta eva maṇimadhyāstanmāṇavakā bhavanti // (16.1) Par.?

ekaśīrṣakaḥ śuddho hāraḥ // (17.1) Par.?

tadvatśeṣāḥ // (18.1) Par.?

maṇimadhyo 'rdhamāṇavakaḥ // (19.1) Par.?

triphalakaḥ phalakahāraḥ pañcaphalako vā // (20.1) Par.?

sūtram ekāvalī śuddhā // (21.1) Par.?

saiva maṇimadhyā yaṣṭiḥ // (22.1) Par.?

hemamaṇicitrā ratnāvalī // (23.1) Par.?

hemamaṇimuktāntaro 'pavartakaḥ // (24.1) Par.?

suvarṇasūtrāntaraṃ sopānakam // (25.1) Par.?

maṇimadhyaṃ vā maṇisopānakam // (26.1) Par.?

tena śirohastapādakaṭīkalāpajālakavikalpā vyākhyātāḥ // (27.1) Par.?

maṇiḥ kauṭo māleyakaḥ pārasamudrakaśca // (28.1) Par.?

saugandhikaḥ padmarāgo 'navadyarāgaḥ pārijātapuṣpako bālasūryakaḥ // (29.1) Par.?

vaiḍūryam utpalavarṇaḥ śirīṣapuṣpaka udakavarṇo vaṃśarāgaḥ śukapattravarṇaḥ puṣyarāgo gomūtrako gomedakaḥ // (30.1) Par.?

indranīlo nīlāvalīyaḥ kalāyapuṣpako mahānīlo jambvābho jīmūtaprabho nandakaḥ sravanmadhyaḥ // (31.1) Par.?

śuddhasphaṭiko mūlāṭavarṇaḥ śītavṛṣṭiḥ sūryakāntaśca / (32.1) Par.?

iti maṇayaḥ // (32.2) Par.?

ṣaḍaśraś caturaśro vṛtto vā tīvrarāgaḥ saṃsthānavān acchaḥ snigdho gurur arciṣmān antargataprabhaḥ prabhānulepī ceti maṇiguṇāḥ // (33.1) Par.?

mandarāgaprabhaḥ saśarkaraḥ puṣpacchidraḥ khaṇḍo durviddho lekhākīrṇa iti doṣāḥ // (34.1) Par.?

vimalakaḥ sasyako 'ñjanamūlakaḥ pittakaḥ sulabhako lohitākṣo mṛgāśmako jyotīrasako māleyako 'hicchatrakaḥ kūrpaḥ pratikūrpaḥ sugandhikūrpaḥ kṣīravakaḥ śukticūrṇakaḥ śilā pravālakaḥ pulakaḥ śuklapulaka ityantarajātayaḥ // (35.1) Par.?

śeṣāḥ kācamaṇayaḥ // (36.1) Par.?

sabhārāṣṭrakaṃ tajjam ārāṣṭrakaṃ kāstīrarāṣṭrakaṃ śrīkaṭanakaṃ maṇimantakam indravānakaṃ ca vajram // (37.1) Par.?

khaniḥ srotaḥ prakīrṇakaṃ ca yonayaḥ // (38.1) Par.?

mārjārākṣakaṃ śirīṣapuṣpakaṃ gomūtrakaṃ gomedakaṃ śuddhasphaṭikaṃ mūlāṭīvarṇaṃ maṇivarṇānām anyatamavarṇam iti vajravarṇāḥ // (39.1) Par.?

sthūlaṃ guru prahārasahaṃ samakoṭikaṃ bhājanalekhi tarkubhrāmi bhrājiṣṇu ca praśastam // (40.1) Par.?

naṣṭakoṇaṃ niraśri pārśvāpavṛttaṃ cāpraśastam // (41.1) Par.?

pravālakam ālakandakaṃ vaivarṇikaṃ ca raktaṃ padmarāgaṃ ca karaṭagarbhiṇikāvarjam iti // (42.1) Par.?

candanaṃ sātanaṃ raktaṃ bhūmigandhi // (43.1) Par.?

gośīrṣakaṃ kālatāmraṃ matsyagandhi // (44.1) Par.?

haricandanaṃ śukapattravarṇam āmragandhi tārṇasaṃ ca // (45.1) Par.?

grāmerukaṃ raktaṃ raktakālaṃ vā bastamūtragandhi // (46.1) Par.?

daivasabheyaṃ raktaṃ padmagandhi jāpakaṃ ca // (47.1) Par.?

joṅgakaṃ raktaṃ raktakālaṃ vā snigdham taurūpaṃ ca // (48.1) Par.?

māleyakaṃ pāṇḍuraktam // (49.1) Par.?

kucandanaṃ rūkṣam agurukālaṃ raktaṃ raktakālaṃ vā // (50.1) Par.?

kālaparvatakaṃ raktakālam anavadyavarṇaṃ vā // (51.1) Par.?

kośāgāraparvatakaṃ kālaṃ kālacitraṃ vā // (52.1) Par.?

śītodakīyaṃ padmābhaṃ kālasnigdhaṃ vā // (53.1) Par.?

nāgaparvatakaṃ rūkṣaṃ śaivalavarṇaṃ vā // (54.1) Par.?

śākalaṃ kapilam / (55.1) Par.?

iti // (55.2) Par.?

laghu snigdham aśyānaṃ sarpiḥsnehalepi gandhasukhaṃ tvaganusāryanulbaṇam avirāgyuṣṇasahaṃ dāhagrāhi sukhasparśanam iti candanaguṇāḥ // (56.1) Par.?

aguru joṅgakaṃ kālaṃ kālacitraṃ maṇḍalacitraṃ vā // (57.1) Par.?

śyāmaṃ doṅgakam // (58.1) Par.?

pārasamudrakaṃ citrarūpam uśīragandhi navamālikāgandhi vā / (59.1) Par.?

iti // (59.2) Par.?

guru snigdhaṃ peśalagandhi nirhāryagnisaham asaṃplutadhūmaṃ vimardasaham ityaguruguṇāḥ // (60.1) Par.?

tailaparṇikam aśokagrāmikaṃ māṃsavarṇaṃ padmagandhi // (61.1) Par.?

joṅgakaṃ raktapītakam utpalagandhi gomūtragandhi vā // (62.1) Par.?

grāmerukaṃ snigdhaṃ gomūtragandhi // (63.1) Par.?

sauvarṇakuḍyakaṃ raktapītaṃ mātuluṅgagandhi // (64.1) Par.?

pūrṇakadvīpakaṃ padmagandhi navanītagandhi vā // (65.1) Par.?

bhadraśriyaṃ pāralauhityakaṃ jātīvarṇam // (66.1) Par.?

āntaravatyam uśīravarṇam // (67.1) Par.?

ubhayaṃ kuṣṭhagandhi ca / (68.1) Par.?

iti // (68.2) Par.?

kāleyakaḥ svarṇabhūmijaḥ snigdhapītakaḥ // (69.1) Par.?

auttaraparvatako raktapītakaḥ // (70.1) Par.?

piṇḍakvāthadhūmasaham avirāgi yogānuvidhāyi ca // (71.1) Par.?

candanāguruvacca teṣāṃ guṇāḥ // (72.1) Par.?

kāntanāvakaṃ praiyakaṃ cottaraparvatakaṃ carma // (73.1) Par.?

kāntanāvakaṃ mayūragrīvābham // (74.1) Par.?

praiyakaṃ nīlapītaśvetalekhābinducitram // (75.1) Par.?

tadubhayam aṣṭāṅgulāyāmam // (76.1) Par.?

bisī mahābisī ca dvādaśagrāmīye // (77.1) Par.?

avyaktarūpā duhilitikā citrā vā bisī // (78.1) Par.?

paruṣā śvetaprāyā mahābisī // (79.1) Par.?

dvādaśāṅgulāyāmam ubhayam // (80.1) Par.?

śyāmikā kālikā kadalī candrottarā śākulā cārohajāḥ // (81.1) Par.?

kapilā binducitrā vā śyāmikā // (82.1) Par.?

kālikā kapilā kapotavarṇā vā // (83.1) Par.?

tad ubhayam aṣṭāṅgulāyāmam // (84.1) Par.?

paruṣā kadalī hastāyatā // (85.1) Par.?

saiva candracitrā candrottarā // (86.1) Par.?

kadalītribhāgā śākulā koṭhamaṇḍalacitrā kṛtakarṇikājinacitrā vā / (87.1) Par.?

iti // (87.2) Par.?

sāmūraṃ cīnasī sāmūlī ca bāhlaveyāḥ // (88.1) Par.?

ṣaṭtriṃśadaṅgulam añjanavarṇaṃ sāmūram // (89.1) Par.?

cīnasī raktakālī pāṇḍukālī vā // (90.1) Par.?

sāmūlī godhūmavarṇā / (91.1) Par.?

iti // (91.2) Par.?

sāṃtinā nalatūlā vṛttapṛcchā caudrāḥ // (92.1) Par.?

sātinā kṛṣṇā // (93.1) Par.?

nalatūlā nalatūlavarṇā // (94.1) Par.?

kapilā vṛttapucchā ca // (95.1) Par.?

carmaṇāṃ mṛdu snigdhaṃ bahularoma ca śreṣṭham // (96.1) Par.?

śuddhaṃ śuddharaktaṃ pakṣaraktaṃ cāvikam khacitaṃ vānacitraṃ khaṇḍasaṃghātyaṃ tantuvicchinnaṃ ca // (97.1) Par.?

kambalaḥ kaucapakaḥ kulamitikā saumitikā turagāstaraṇaṃ varṇakaṃ talicchakaṃ vāravāṇaḥ paristomaḥ samantabhadrakaṃ cāvikam // (98.1) Par.?

picchilam ārdram iva ca sūkṣmaṃ mṛdu ca śreṣṭham // (99.1) Par.?

aṣṭaprotisaṃghātyā kṛṣṇā bhiṅgisī varṣavāraṇam apasāraka iti naipālakam // (100.1) Par.?

sampuṭikā caturaśrikā lambarā kaṭavānakaṃ prāvarakaḥ sattaliketi mṛgaroma // (101.1) Par.?

vāṅgakaṃ śvetaṃ snigdhaṃ dukūlam // (102.1) Par.?

pauṇḍrakaṃ śyāmaṃ maṇisnigdham // (103.1) Par.?

sauvarṇakuḍyakaṃ sūryavarṇaṃ maṇisnigdhodakavānaṃ caturaśravānaṃ vyāmiśravānaṃ ca // (104.1) Par.?

eteṣām ekāṃśukam adhyardhadvitricaturaṃśukam iti // (105.1) Par.?

tena kāśikaṃ pauṇḍrakaṃ ca kṣaumaṃ vyākhyātam // (106.1) Par.?

māgadhikā pauṇḍrikā sauvarṇakuḍyakā ca pattrorṇā // (107.1) Par.?

nāgavṛkṣo likuco bakulo vaṭaśca yonayaḥ // (108.1) Par.?

pītikā nāgavṛkṣikā // (109.1) Par.?

godhūmavarṇā laikucī // (110.1) Par.?

śvetā bākulī // (111.1) Par.?

śeṣā navanītavarṇā // (112.1) Par.?

tāsāṃ sauvarṇakuḍyakā śreṣṭhā // (113.1) Par.?

tayā kauśeyaṃ cīnapaṭṭāśca cīnabhūmijā vyākhyātāḥ // (114.1) Par.?

mādhuram āparāntakaṃ kāliṅgaṃ kāśikaṃ vāṅgakaṃ vātsakaṃ māhiṣakaṃ ca kārpāsikaṃ śreṣṭham / (115.1) Par.?

iti // (115.2) Par.?

ataḥ pareṣāṃ ratnānāṃ pramāṇaṃ mūlyalakṣaṇam / (116.1) Par.?

jātiṃ rūpaṃ ca jānīyān nidhānaṃ navakarma ca // (116.2) Par.?

purāṇapratisaṃskāraṃ karma guhyam upaskarān / (117.1) Par.?

deśakālaparībhogaṃ hiṃsrāṇāṃ ca pratikriyām // (117.2) Par.?