Texts

dhanvantariruvāca / (1.1) Par.?

krimayaśca dvidhā proktā bāhyābhyantarabhedataḥ / (1.2) Par.?

bahirmalakaphāsṛgviḍjanmabhedāc caturvidhāḥ // (1.3) Par.?

nāmato viṃśatividhā bāhyāstatra malodbhavāḥ / (2.1) Par.?

tilapramāṇasaṃsthānavarṇāḥ keśāmbarāśrayāḥ // (2.2) Par.?

bahupādāśca sūkṣmāśca yūkā likṣāśca nāmataḥ / (3.1) Par.?

dvidhā te koṣṭhapiḍikāḥ kaṇḍūgaṇḍānprakurvate // (3.2) Par.?

kuṣṭhaikahetavo 'ntarjāḥ śleṣmajā bāhyasambhavāḥ / (4.1) Par.?

madhurānnaguḍakṣīradadhimatsyanavaudanaiḥ // (4.2) Par.?

kaphādāmāśaye jātā vṛddhāḥ sarpanti sarvataḥ / (5.1) Par.?

pṛthubradhnanibhāḥ kecitkecidgaṇḍūpadopamāḥ // (5.2) Par.?

rūḍhadhānyāṅkurākārāstanudīrghāstathāṇavaḥ / (6.1) Par.?

śvetāstāmrāvabhāsāśca nāmataḥ saptadhā tu te // (6.2) Par.?

antrādā udarāveṣṭā hṛdayādā mahāgudāḥ / (7.1) Par.?

cyuravo darbhakusumāḥ sugandhāste ca kurvate // (7.2) Par.?

hṛllāsamāsyaśravaṇamavipākamarocakam / (8.1) Par.?

mūrchāchardijvarānāhakārśyakṣavathupīnasān // (8.2) Par.?

raktavāhiśirāsthānaraktajā jantavo 'ṇavaḥ / (9.1) Par.?

apādā vṛttatāmrāśca saukṣmyāt kecid adarśanāḥ // (9.2) Par.?

keśādā romavidhvaṃsā romadvīpā udumbarāḥ / (10.1) Par.?

ṣaṭte kuṣṭhaikakarmāṇaḥ sahasaurasamātaraḥ // (10.2) Par.?

pakvāśaye purīṣotthā jāyante 'tho visarpiṇaḥ / (11.1) Par.?

vṛddhāste syurbhaveyuśca te yadāmāśayonmukhāḥ // (11.2) Par.?

tadāsyodgāraniḥśvāsaviḍgandhānuvidhāyinaḥ / (12.1) Par.?

pṛthuvṛttatanusthūlāḥ śyāvapītasitāsitāḥ // (12.2) Par.?

te pañcanāmnā krimayaḥ kakerukamakerukāḥ / (13.1) Par.?

sausurādāḥ saśūlākhyā lelihā janayanti hi // (13.2) Par.?

viḍbhedaśūlaviṣṭambhakārśyapāruṣyapāṇḍutāḥ / (14.1) Par.?

romaharṣāgnisadanaṃ gudakaṇḍūṃ vimārgagāḥ // (14.2) Par.?

iti śrīgāruḍe mahāpurāṇe pūrvakhaṇḍe prathamāṃśākhye ācārakāṇḍe kriminidānaṃ nāma pañcaṣaṣṭyadhikaśatatamo 'dhyāyaḥ // (15.1) Par.?