Texts

viśālān kosalān ramyān yātvā lakṣmaṇapūrvajaḥ / (1.1) Par.?

āsasāda mahābāhuḥ śṛṅgaverapuraṃ prati // (1.2) Par.?

tatra tripathagāṃ divyāṃ śivatoyām aśaivalām / (2.1) Par.?

dadarśa rāghavo gaṅgāṃ puṇyām ṛṣiniṣevitām // (2.2) Par.?

haṃsasārasasaṃghuṣṭāṃ cakravākopakūjitām / (3.1) Par.?

śiśumāraiś ca nakraiś ca bhujaṃgaiś ca niṣevitām // (3.2) Par.?

tām ūrmikalilāvartām anvavekṣya mahārathaḥ / (4.1) Par.?

sumantram abravīt sūtam ihaivādya vasāmahe // (4.2) Par.?

avidūrād ayaṃ nadyā bahupuṣpapravālavān / (5.1) Par.?

sumahān iṅgudīvṛkṣo vasāmo 'traiva sārathe // (5.2) Par.?

lakṣmaṇaś ca sumantraś ca bāḍham ity eva rāghavam / (6.1) Par.?

uktvā tam iṅgudīvṛkṣaṃ tadopayayatur hayaiḥ // (6.2) Par.?

rāmo 'bhiyāya taṃ ramyaṃ vṛkṣam ikṣvākunandanaḥ / (7.1) Par.?

rathād avātarat tasmāt sabhāryaḥ sahalakṣmaṇaḥ // (7.2) Par.?

sumantro 'py avatīryaiva mocayitvā hayottamān / (8.1) Par.?

vṛkṣamūlagataṃ rāmam upatasthe kṛtāñjaliḥ // (8.2) Par.?

tatra rājā guho nāma rāmasyātmasamaḥ sakhā / (9.1) Par.?

niṣādajātyo balavān sthapatiś ceti viśrutaḥ // (9.2) Par.?

sa śrutvā puruṣavyāghraṃ rāmaṃ viṣayam āgatam / (10.1) Par.?

vṛddhaiḥ parivṛto 'mātyair jñātibhiś cāpy upāgataḥ // (10.2) Par.?

tato niṣādādhipatiṃ dṛṣṭvā dūrād avasthitam / (11.1) Par.?

saha saumitriṇā rāmaḥ samāgacchad guhena saḥ // (11.2) Par.?

tam ārtaḥ sampariṣvajya guho rāghavam abravīt / (12.1) Par.?

yathāyodhyā tathedaṃ te rāma kiṃ karavāṇi te // (12.2) Par.?

tato guṇavadannādyam upādāya pṛthagvidham / (13.1) Par.?

arghyaṃ copānayat kṣipraṃ vākyaṃ cedam uvāca ha // (13.2) Par.?

svāgataṃ te mahābāho taveyam akhilā mahī / (14.1) Par.?

vayaṃ preṣyā bhavān bhartā sādhu rājyaṃ praśādhi naḥ // (14.2) Par.?

bhakṣyaṃ bhojyaṃ ca peyaṃ ca lehyaṃ cedam upasthitam / (15.1) Par.?

śayanāni ca mukhyāni vājināṃ khādanaṃ ca te // (15.2) Par.?

guham eva bruvāṇaṃ taṃ rāghavaḥ pratyuvāca ha / (16.1) Par.?

arcitāś caiva hṛṣṭāś ca bhavatā sarvathā vayam // (16.2) Par.?

padbhyām abhigamāc caiva snehasaṃdarśanena ca / (17.1) Par.?

bhujābhyāṃ sādhuvṛttābhyāṃ pīḍayan vākyam abravīt // (17.2) Par.?

diṣṭyā tvāṃ guha paśyāmi arogaṃ saha bāndhavaiḥ / (18.1) Par.?

api te kuśalaṃ rāṣṭre mitreṣu ca dhaneṣu ca // (18.2) Par.?

yat tv idaṃ bhavatā kiṃcit prītyā samupakalpitam / (19.1) Par.?

sarvaṃ tad anujānāmi na hi varte pratigrahe // (19.2) Par.?

kuśacīrājinadharaṃ phalamūlāśanaṃ ca mām / (20.1) Par.?

viddhi praṇihitaṃ dharme tāpasaṃ vanagocaram // (20.2) Par.?

aśvānāṃ khādanenāham arthī nānyena kenacit / (21.1) Par.?

etāvatātrabhavatā bhaviṣyāmi supūjitaḥ // (21.2) Par.?

ete hi dayitā rājñaḥ pitur daśarathasya me / (22.1) Par.?

etaiḥ suvihitair aśvair bhaviṣyāmy aham arcitaḥ // (22.2) Par.?

aśvānāṃ pratipānaṃ ca khādanaṃ caiva so 'nvaśāt / (23.1) Par.?

guhas tatraiva puruṣāṃs tvaritaṃ dīyatām iti // (23.2) Par.?

tataś cīrottarāsaṅgaḥ saṃdhyām anvāsya paścimām / (24.1) Par.?

jalam evādade bhojyaṃ lakṣmaṇenāhṛtaṃ svayam // (24.2) Par.?

tasya bhūmau śayānasya pādau prakṣālya lakṣmaṇaḥ / (25.1) Par.?

sabhāryasya tato 'bhyetya tasthau vṛkṣam upāśritaḥ // (25.2) Par.?

guho 'pi saha sūtena saumitrim anubhāṣayan / (26.1) Par.?

anvajāgrat tato rāmam apramatto dhanurdharaḥ // (26.2) Par.?

tathā śayānasya tato 'sya dhīmato yaśasvino dāśarather mahātmanaḥ / (27.1) Par.?

adṛṣṭaduḥkhasya sukhocitasya sā tadā vyatīyāya cireṇa śarvarī // (27.2) Par.?