UD type:
UD sub-type:
Unclear, revisit later
Texts
Help
Select a text:
Bibliography Select a chapter:
(no revisions)
Show parallels Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 6254
- Click on a sentence to show its analysis
- Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
yudhiṣṭhira uvāca / (1.1)
Par.?
avirodhena bhūtānāṃ tyāgaḥ ṣāḍguṇyakārakaḥ / (1.2)
Par.?
yaḥ syād ubhayabhāg dharmastanme brūhi pitāmaha // (1.3)
Par.?
gārhasthyasya ca dharmasya tyāgadharmasya cobhayoḥ / (2.1)
Par.?
adūrasamprasthitayoḥ kiṃsvicchreyaḥ pitāmaha // (2.2)
Par.?
bhīṣma uvāca / (3.1)
Par.?
ubhau dharmau mahābhāgāvubhau paramaduścarau / (3.2)
Par.?
ubhau mahāphalau tāta sadbhir ācaritāvubhau // (3.3)
Par.?
atra te vartayiṣyāmi prāmāṇyam ubhayostayoḥ / (4.1)
Par.?
śṛṇuṣvaikamanāḥ pārtha chinnadharmārthasaṃśayam // (4.2)
Par.?
atrāpyudāharantīmam itihāsaṃ purātanam / (5.1)
Par.?
kapilasya gośca saṃvādaṃ tannibodha yudhiṣṭhira // (5.2)
Par.?
āmnāyam anupaśyan hi purāṇaṃ śāśvataṃ dhruvam / (6.1)
Par.?
nahuṣaḥ pūrvam ālebhe tvaṣṭur gām iti naḥ śrutam // (6.2)
Par.?
tāṃ niyuktām adīnātmā sattvasthaḥ samaye rataḥ / (7.1)
Par.?
jñānavānniyatāhāro dadarśa kapilastadā // (7.2)
Par.?
sa buddhim uttamāṃ prāpto naiṣṭhikīm akutobhayām / (8.1)
Par.?
smarāmi śithilaṃ satyaṃ vedā ityabravīt sakṛt // (8.2)
Par.?
tāṃ gām ṛṣiḥ syūmaraśmiḥ praviśya yatim abravīt / (9.1)
Par.?
haṃho vedā yadi matā dharmāḥ kenāpare matāḥ // (9.2)
Par.?
tapasvino dhṛtimataḥ śrutivijñānacakṣuṣaḥ / (10.1)
Par.?
sarvam ārṣaṃ hi manyante vyāhṛtaṃ viditātmanaḥ // (10.2)
Par.?
tasyaivaṃ gatatṛṣṇasya vijvarasya nirāśiṣaḥ / (11.1)
Par.?
kā vivakṣāsti vedeṣu nirārambhasya sarvaśaḥ // (11.2)
Par.?
kapila uvāca / (12.1)
Par.?
nāhaṃ vedān vinindāmi na vivakṣāmi karhicit / (12.2)
Par.?
pṛthag āśramiṇāṃ karmāṇyekārthānīti naḥ śrutam // (12.3)
Par.?
gacchatyeva parityāgī vānaprasthaśca gacchati / (13.1)
Par.?
gṛhastho brahmacārī ca ubhau tāvapi gacchataḥ // (13.2)
Par.?
devayānā hi panthānaścatvāraḥ śāśvatā matāḥ / (14.1)
Par.?
teṣāṃ jyāyaḥkanīyastvaṃ phaleṣūktaṃ balābalam // (14.2)
Par.?
evaṃ viditvā sarvārthān ārabhed iti vaidikam / (15.1)
Par.?
nārabhed iti cānyatra naiṣṭhikī śrūyate śrutiḥ // (15.2)
Par.?
anārambhe hyadoṣaḥ syād ārambhe 'doṣa uttamaḥ / (16.1)
Par.?
evaṃ sthitasya śāstrasya durvijñeyaṃ balābalam // (16.2)
Par.?
yadyatra kiṃcit pratyakṣam ahiṃsāyāḥ paraṃ matam / (17.1)
Par.?
ṛte tvāgamaśāstrebhyo brūhi tad yadi paśyasi // (17.2)
Par.?
syūmaraśmir uvāca / (18.1)
Par.?
svargakāmo yajeteti satataṃ śrūyate śrutiḥ / (18.2)
Par.?
phalaṃ prakalpya pūrvaṃ hi tato yajñaḥ pratāyate // (18.3)
Par.?
ajaścāśvaśca meṣaśca gauśca pakṣigaṇāśca ye / (19.1)
Par.?
grāmyāraṇyā oṣadhayaḥ prāṇasyānnam iti śrutiḥ // (19.2)
Par.?
tathaivānnaṃ hyaharahaḥ sāyaṃ prātar nirupyate / (20.1)
Par.?
paśavaścātha dhānyaṃ ca yajñasyāṅgam iti śrutiḥ // (20.2) Par.?
etāni saha yajñena prajāpatir akalpayat / (21.1)
Par.?
tena prajāpatir devān yajñenāyajata prabhuḥ // (21.2)
Par.?
te smānyonyaṃcarāḥ sarve prāṇinaḥ sapta sapta ca / (22.1)
Par.?
yajñeṣūpākṛtaṃ viśvaṃ prāhur uttamasaṃjñitam // (22.2)
Par.?
etaccaivābhyanujñātaṃ pūrvaiḥ pūrvataraistathā / (23.1)
Par.?
ko jātu na vicinvīta vidvān svāṃ śaktim ātmanaḥ // (23.2)
Par.?
paśavaśca manuṣyāśca drumāścauṣadhibhiḥ saha / (24.1)
Par.?
svargam evābhikāṅkṣante na ca svargastv ṛte makham // (24.2)
Par.?
oṣadhyaḥ paśavo vṛkṣā vīrud ājyaṃ payo dadhi / (25.1)
Par.?
havir bhūmir diśaḥ śraddhā kālaścaitāni dvādaśa // (25.2)
Par.?
ṛco yajūṃṣi sāmāni yajamānaśca ṣoḍaśaḥ / (26.1)
Par.?
agnir jñeyo gṛhapatiḥ sa saptadaśa ucyate / (26.2)
Par.?
aṅgānyetāni yajñasya yajño mūlam iti śrutiḥ // (26.3)
Par.?
ājyena payasā dadhnā śakṛtāmikṣayā tvacā / (27.1)
Par.?
vālaiḥ śṛṅgeṇa pādena sambhavatyeva gaur makham / (27.2)
Par.?
evaṃ pratyekaśaḥ sarvaṃ yad yad asya vidhīyate // (27.3)
Par.?
yajñaṃ vahanti sambhūya sahartvigbhiḥ sadakṣiṇaiḥ / (28.1)
Par.?
saṃhatyaitāni sarvāṇi yajñaṃ nirvartayantyuta // (28.2)
Par.?
yajñārthāni hi sṛṣṭāni yathā vai śrūyate śrutiḥ / (29.1)
Par.?
evaṃ pūrve pūrvatarāḥ pravṛttāścaiva mānavāḥ // (29.2)
Par.?
na hinasti hyārabhate nābhidruhyati kiṃcana / (30.1)
Par.?
yajño yaṣṭavya ityeva yo yajatyaphalepsayā // (30.2)
Par.?
yajñāṅgānyapi caitāni yathoktāni nasaṃśayaḥ / (31.1)
Par.?
vidhinā vidhiyuktāni tārayanti parasparam // (31.2)
Par.?
āmnāyam ārṣaṃ paśyāmi yasmin vedāḥ pratiṣṭhitāḥ / (32.1)
Par.?
taṃ vidvāṃso 'nupaśyanti brāhmaṇasyānudarśanāt // (32.2)
Par.?
brāhmaṇaprabhavo yajño brāhmaṇārpaṇa eva ca / (33.1)
Par.?
anu yajñaṃ jagat sarvaṃ yajñaścānu jagat sadā // (33.2)
Par.?
om iti brahmaṇo yonir namaḥ svāhā svadhā vaṣaṭ / (34.1)
Par.?
yasyaitāni prayujyante yathāśakti kṛtānyapi // (34.2)
Par.?
na tasya triṣu lokeṣu paralokabhayaṃ viduḥ / (35.1)
Par.?
iti vedā vadantīha siddhāśca paramarṣayaḥ // (35.2)
Par.?
ṛco yajūṃṣi sāmāni stobhāśca vidhicoditāḥ / (36.1)
Par.?
yasminn etāni sarvāṇi bahir eva sa vai dvijaḥ // (36.2)
Par.?
agnyādheye yad bhavati yacca some sute dvija / (37.1)
Par.?
yaccetarair mahāyajñair veda tad bhagavān svataḥ // (37.2)
Par.?
tasmād brahman yajetaiva yājayeccāvicārayan / (38.1)
Par.?
yajataḥ svargavidhinā pretya svargaphalaṃ mahat // (38.2)
Par.?
nāyaṃ loko 'styayajñānāṃ paraśceti viniścayaḥ / (39.1)
Par.?
vedavādavidaścaiva pramāṇam ubhayaṃ tadā // (39.2)
Par.?
Duration=0.62969589233398 secs.