Texts

dhanahīnastu guṇayukto 'pi madhyasthaguṇo hīnāpadeśo vā sadhano vā prātiveśyaḥ mātṛpitṛbhrātṛṣu ca paratantraḥ bālavṛttir ucitapraveśo vā kanyām alabhyatvān na varayet / (1.1) Par.?

bālyāt prabhṛti caināṃ svayam evānurañjayet / (1.2) Par.?

tathāyuktaśca mātulakulānuvartī dakṣiṇāpathe bāla eva mātrā ca pitrā ca viyuktaḥ paribhūtakalpo dhanotkarṣādalabhyāṃ mātuladuhitaram anyasmai vā pūrvadattāṃ sādhayet / (1.3) Par.?

anyām api bāhyāṃ spṛhayet / (1.4) Par.?

bālāyām evaṃ sati dharmādhigame saṃvananaṃ ślāghyam iti ghoṭakamukhaḥ // (1.5) Par.?

tayā saha puṣpāvacayaṃ grathanaṃ gṛhakaṃ duhitṛkākrīḍāyojanaṃ bhaktapānakaraṇam iti kurvīta / (2.1) Par.?

paricayasya vayasaścānurūpyāt / (2.2) Par.?

ākarṣakrīḍā paṭṭikākrīḍā muṣṭidyūtakṣullakādidyūtāni madhyamāṅguligrahaṇaṃ ṣaṭpāṣāṇakādīni ca deśyāni tatsātmyāt tadāptadāsaceṭikābhis tayā ca sahānukrīḍeta / (2.3) Par.?

kṣveḍitakāni sunimīlitakām ārabdhikāṃ lavaṇavīthikām anilatāḍitakāṃ godhūmapuñjikām aṅgulitāḍitakāṃ sakhībhir anyāni ca deśyāni // (2.4) Par.?

yāṃ ca viśvāsyām asyāṃ manyeta tayā saha nirantarāṃ prītiṃ kuryāt / (3.1) Par.?

paricayāṃśca budhyeta / (3.2) Par.?

dhātreyikāṃ cāsyāḥ priyahitābhyām adhikam upagṛhṇīyāt / (3.3) Par.?

sā hi prīyamāṇā viditākārāpy apratyādiśantī taṃ tāṃ ca yojayituṃ śaknuyāt / (3.4) Par.?

anabhihitāpi pratyācāryakam / (3.5) Par.?

aviditākārāpi hi guṇān evānurāgāt prakāśayet / (3.6) Par.?

yathā prayojyānurajyeta / (3.7) Par.?

yatra yatra ca kautukaṃ prayojyāyāstad anu praviśya sādhayet / (3.8) Par.?

krīḍanakadravyāṇi yānyapūrvāṇi yānyanyāsāṃ viralaśo vidyeraṃstānyasyā ayatnena sampādayet / (3.9) Par.?

tatra kandukam anekabhakticitram alpakālāntaritam anyad anyacca saṃdarśayet / (3.10) Par.?

tathā sūtradārugavalagajadantamayīr duhitṛkā madhūcchiṣṭapiṣṭamṛṇmayīśca / (3.11) Par.?

bhaktapākārtham asyā mahānasikasya ca darśanam / (3.12) Par.?

kāṣṭhamedhrakayośca saṃyuktayośca strīpuṃsayor ajaiḍakānāṃ devakulagṛhakānāṃ mṛdvidalakāṣṭhavinirmitānāṃ śukaparabhṛtamadanasārikālāvakakukkuṭatittiripañjarakāṇāṃ ca vicitrākṛtisaṃyuktānāṃ jalabhājanānāṃ ca yantrikāṇāṃ vīṇikānāṃ paṭolikānām alaktakamanaḥśilāharitālahiṅgulakaśyāmavarṇakādīnāṃ tathā candanakuṅkumayoḥ pūgaphalānāṃ pattrāṇāṃ kālayuktānāṃ ca śaktiviṣaye pracchannaṃ dānaṃ prakāśadravyāṇāṃ ca prakāśam / (3.13) Par.?

yathā ca sarvābhiprāyasaṃvardhakam enaṃ manyeta tathā prayatitavyam / (3.14) Par.?

vīkṣaṇe ca pracchannam arthayet / (3.15) Par.?

tathā kathāyojanam / (3.16) Par.?

pracchannadānasya tu kāraṇam ātmano gurujanād bhayaṃ khyāpayet / (3.17) Par.?

deyasya cānyena spṛhaṇīyatvam iti / (3.18) Par.?

vardhamānānurāgaṃ cākhyānake manaḥ kurvatīm anvarthābhiḥ kathābhiścittahāriṇībhiśca rañjayet / (3.19) Par.?

vismayeṣu prasahyamānām indrajālaiḥ prayogair vismāpayet / (3.20) Par.?

kalāsu kautukinīṃ tatkauśalena gītapriyāṃ śrutiharair gītaiḥ / (3.21) Par.?

āśvayujyām aṣṭamīcandrake kaumudyām utsaveṣu yātrāyāṃ grahaṇe gṛhācāre vā vicitrair āpīḍaiḥ karṇapattrabhaṅgaiḥ sikthakapradhānair vastrāṅgulīyakabhūṣaṇadānaiśca / (3.22) Par.?

no ced doṣakarāṇi manyeta / (3.23) Par.?

anyapuruṣaviśeṣābhijñatayā dhātreyikāsyāḥ puruṣapravṛttau cātuḥṣaṣṭikān yogān grāhayet / (3.24) Par.?

tadgrahaṇopadeśena ca prayojyāyāṃ ratikauśalam ātmanaḥ prakāśayet / (3.25) Par.?

udāraveṣaśca svayam anupahatadarśanaḥ syāt / (3.26) Par.?

bhāvaṃ ca kurvatīm iṅgitākāraiḥ sūcayet / (3.27) Par.?

yuvatayo hi saṃsṛṣṭam abhīkṣṇadarśanaṃ ca puruṣaṃ prathamaṃ kāmayante / (3.28) Par.?

kāmayamānā api tu nābhiyuñjata iti prāyovādaḥ / (3.29) Par.?

iti bālāyām upakramāḥ // (3.30) Par.?

tān iṅgitākārān vakṣyāmaḥ // (4.1) Par.?

saṃmukhaṃ taṃ tu na vīkṣate / (5.1) Par.?

vīkṣitā vrīḍāṃ darśayati / (5.2) Par.?

rucyam ātmano 'ṅgam apadeśena prakāśayati / (5.3) Par.?

pramattaṃ pracchannaṃ nāyakam atikrāntaṃ ca vīkṣate / (5.4) Par.?

pṛṣṭā ca kiṃcit sasmitam avyaktākṣaram anavasitārthaṃ ca mandaṃ mandam adhomukhī kathayati / (5.5) Par.?

tatsamīpe ciraṃ sthānam abhinandati / (5.6) Par.?

dūre sthitā paśyatu mām iti manyamānā parijanaṃ savadanavikāram ābhāṣate / (5.7) Par.?

taṃ deśaṃ na muñcati / (5.8) Par.?

yat kiṃcid dṛṣṭvā vihasitaṃ karoti / (5.9) Par.?

tatra kathām avasthānārtham anubadhnāti / (5.10) Par.?

bālasyāṅkagatasyāliṅganaṃ cumbanaṃ ca karoti / (5.11) Par.?

paricārikāyāstilakaṃ ca racayati / (5.12) Par.?

parijanānavaṣṭabhya tāstāśca līlā darśayati / (5.13) Par.?

tanmitreṣu viśvasiti / (5.14) Par.?

vacanaṃ caiṣāṃ bahu manyate karoti ca / (5.15) Par.?

tatparicārakaiḥ saha prītiṃ saṃkathāṃ dyūtam iti ca karoti / (5.16) Par.?

svakarmasu ca prabhaviṣṇur ivaitān niyuṅkte / (5.17) Par.?

teṣu ca nāyakasaṃkathām anyasya kathayatsvavahitā tāṃ śṛṇoti / (5.18) Par.?

dhātreyikayā coditā nāyakasyodavasitaṃ praviśati / (5.19) Par.?

tām antarā kṛtvā tena saha dyūtaṃ krīḍām ālāpaṃ cāyojayitum icchati / (5.20) Par.?

analaṃkṛtā darśanapathaṃ pariharati / (5.21) Par.?

karṇapattram aṅgulīyakaṃ srajaṃ vā tena yācitā sadhīram eva gātrād avatārya sakhyā haste dadāti / (5.22) Par.?

tena ca dattaṃ nityaṃ dhārayati / (5.23) Par.?

anyavarasaṃkathāsu viṣaṇṇā bhavati / (5.24) Par.?

tatpakṣakaiśca saha na saṃsṛjyata iti // (5.25) Par.?

bhavataścātra ślokau / (6.1) Par.?

dṛṣṭvaitān bhāvasaṃyuktān ākārān iṅgitāni ca / (6.2) Par.?

kanyāyāḥ saṃprayogārthaṃ tāṃstān yogān vicintayet // (6.3) Par.?

bālakrīḍanakair bālā kalābhir yauvane sthitā / (7.1) Par.?

vatsalā cāpi saṃgrāhyā viśvāsyajanasaṃgrahāt // (7.2) Par.?