Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 5773
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
Establishing (the necessity of) the Vedic lore
sāmaṛgyajurvedās trayas trayī // (1.1) Par.?
sāman
comp.
∞ ṛc
comp.
∞ yajurveda
n.p.m.
tri
n.p.m.
trayī
n.s.f.
root
atharvavedetihāsavedau ca vedāḥ // (2.1) Par.?
∞ itihāsaveda
n.d.m.
ca
indecl.
veda
n.p.m.
root
śikṣā kalpo vyākaraṇaṃ niruktaṃ chandovicitir jyotiṣam iti cāṅgāni // (3.1) Par.?
śikṣā
n.s.f.
kalpa
n.s.m.
nirukta
n.s.n.
jyotiṣa
n.s.n.
iti
indecl.
ca
indecl.
∞ aṅga
n.p.n.
root
eṣa trayīdharmaścaturṇāṃ varṇānām āśramāṇāṃ ca svadharmasthāpanād aupakārikaḥ // (4.1) Par.?
etad
n.s.m.
trayī
comp.
∞ dharma
n.s.m.
∞ catur
g.p.m.
varṇa
g.p.m.
āśrama
g.p.m.
ca
indecl.
svadharma
comp.
∞ sthāpana
ab.s.n.
aupakārika
n.s.m.
root
svadharma of the four castes
svadharmo brāhmaṇasya adhyayanam adhyāpanaṃ yajanaṃ yājanaṃ dānaṃ pratigrahaśca // (5.1) Par.?
svadharma
n.s.m.
adhyayana
n.s.n.
root
→ adhyayana (6.1) [conj]
→ adhyayana (7.1) [conj]
→ śuśrūṣā (8.1) [conj]
yajana
n.s.n.
yājana
n.s.n.
dāna
n.s.n.
pratigraha
n.s.m.
∞ ca
indecl.
kṣatriyasyādhyayanaṃ yajanaṃ dānaṃ śastrājīvo bhūtarakṣaṇaṃ ca // (6.1) Par.?
∞ adhyayana
n.s.n.
← adhyayana (5.1) [conj]
yajana
n.s.n.
dāna
n.s.n.
śastra
comp.
∞ ājīva
n.s.m.
bhūta
comp.
∞ rakṣaṇa
n.s.n.
ca
indecl.
vaiśyasyādhyayanaṃ yajanaṃ dānaṃ kṛṣipāśupālye vaṇijyā ca // (7.1) Par.?
vaiśya
g.s.m.
∞ adhyayana
n.s.n.
← adhyayana (5.1) [conj]
yajana
n.s.n.
dāna
n.s.n.
∞ pāśupālya
l.s.n.
vaṇijya
n.s.f.
ca
indecl.
śūdrasya dvijātiśuśrūṣā vārttā kārukuśīlavakarma ca // (8.1) Par.?
śūdra
g.s.m.
∞ śuśrūṣā
n.s.f.
← adhyayana (5.1) [conj]
vārttā
n.s.f.
kāru
comp.
∞ kuśīlava
comp.
∞ karman
n.s.n.
ca
indecl.
svadharma of the four āśramas
gṛhasthasya svadharmājīvastulyair asamānarṣibhir vaivāhyam ṛtugāmitvaṃ devapitratithipūjā bhṛtyeṣu tyāgaḥ śeṣabhojanaṃ ca // (9.1) Par.?
∞ ājīva
n.s.m.
∞ tulya
i.p.m.
∞ ṛṣi
i.p.m.
vaivāhya
n.s.n.
root
∞ tva
n.s.n.
deva
comp.
∞ pitṛ
comp.
∞ atithi
comp.
∞ pūjā
n.s.f.
bhṛtya
l.p.m.
tyāga
n.s.m.
śeṣa
comp.
∞ bhojana
n.s.n.
ca
indecl.
brahmacāriṇaḥ svādhyāyo 'gnikāryābhiṣekau bhaikṣavratitvam ācārye prāṇāntikī vṛttistadabhāve guruputre sabrahmacāriṇi vā // (10.1) Par.?
svādhyāya
n.s.m.
root
agni
comp.
∞ kārya
comp.
∞ abhiṣeka
n.d.m.
∞ vratin
comp.
∞ tva
n.s.n.
ācārya
l.s.m.
vṛtti
n.s.f.
∞ tad
comp.
∞ abhāva
l.s.m.
guru
comp.
∞ putra
l.s.m.

indecl.
vānaprasthasya brahmacaryaṃ bhūmau śayyā jaṭājinadhāraṇam agnihotrābhiṣekau devatāpitratithipūjā vanyaścāhāraḥ // (11.1) Par.?
brahmacarya
n.s.n.
root
bhūmi
l.s.f.
śayyā
n.s.f.
jaṭā
comp.
∞ ajina
comp.
∞ dhāraṇa
n.s.n.
agni
comp.
∞ hotra
comp.
∞ abhiṣeka
n.d.m.
devatā
comp.
∞ pitṛ
comp.
∞ atithi
comp.
∞ pūjā
n.s.f.
vanya
n.s.m.
∞ ca
indecl.
∞ āhāra
n.s.m.
parivrājakasya jitendriyatvam anārambho niṣkiṃcanatvaṃ saṅgatyāgo bhaikṣavratam anekatrāraṇye ca vāso bāhyābhyantaraṃ ca śaucam // (12.1) Par.?
ji
PPP, comp.
∞ indriya
comp.
∞ tva
n.s.n.
root
∞ tva
n.s.n.
saṅga
comp.
∞ tyāga
n.s.m.
∞ vrata
n.s.n.
anekatra
indecl.
∞ araṇya
l.s.n.
ca
indecl.
vāsa
n.s.m.
bāhya
comp.
∞ abhyantara
n.s.n.
ca
indecl.
śauca
n.s.n.
sarveṣām ahiṃsā satyaṃ śaucam anasūyānṛśaṃsyaṃ kṣamā ca // (13.1) Par.?
sarva
g.p.m.
ahiṃsā
n.s.f.
root
satya
n.s.n.
śauca
n.s.n.
anasūyā
n.s.f.
∞ ānṛśaṃsya
n.s.n.
kṣamā
n.s.f.
ca
indecl.
svadharmaḥ svargāyānantyāya ca // (14.1) Par.?
svadharma
n.s.m.
svarga
d.s.m.
root
∞ ānantya
d.s.n.
ca
indecl.
tasyātikrame lokaḥ saṃkarād ucchidyeta // (15.1) Par.?
tad
g.s.m.
∞ atikrama
l.s.m.
loka
n.s.m.
saṃkara
ab.s.m.
ucchid
3. sg., Opt. P. pass.
root
tasmāt svadharmaṃ bhūtānāṃ rājā na vyabhicārayet / (16.1) Par.?
tasmāt
indecl.
svadharma
ac.s.m.
bhūta
g.p.n.
rājan
n.s.m.
na
indecl.
vyabhicāray
3. sg., Pre. opt.
root
svadharmaṃ saṃdadhāno hi pretya ceha ca nandati // (16.2) Par.?
svadharma
ac.s.m.
saṃdhā
Pre. ind., n.s.m.
hi
indecl.
pre
Abs., indecl.
ca
indecl.
∞ iha
indecl.
ca
indecl.
nand
3. sg., Pre. ind.
root
vyavasthitāryamaryādaḥ kṛtavarṇāśramasthitiḥ / (17.1) Par.?
vyavasthā
PPP, comp.
∞ ārya
comp.
∞ maryādā
n.s.m.
→ abhirakṣ (17.2) [conj]
← loka (17.2) [acl]
kṛ
PPP, comp.
∞ varṇa
comp.
∞ āśrama
comp.
∞ sthiti
n.s.m.
trayyābhirakṣito lokaḥ prasīdati na sīdati // (17.2) Par.?
trayī
i.s.f.
∞ abhirakṣ
PPP, n.s.m.
← maryādā (17.1) [conj]
loka
n.s.m.
→ maryādā (17.1) [acl]
prasad
3. sg., Pre. ind.
root
na
indecl.
sad
3. sg., Pre. ind.
Duration=0.093096971511841 secs.