Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 7284
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
Construction of forts
caturdiśaṃ janapadānte sāmparāyikaṃ daivakṛtaṃ durgaṃ kārayet antardvīpaṃ sthalaṃ vā nimnāvaruddham audakam prāstaraṃ guhāṃ vā pārvatam nirudakastambam iriṇaṃ vā dhānvanam khañjanodakaṃ stambagahanaṃ vā vanadurgam // (1.1) Par.?
∞ anta
l.s.m.
daiva
comp.
∞ kṛ
PPP, ac.s.n.
durga
ac.s.n.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
antar
indecl.
∞ dvīpa
ac.s.n.
sthala
ac.s.n.

indecl.
nimna
comp.
∞ avarudh
PPP, ac.s.n.
audaka
ac.s.n.
prāstara
ac.s.n.
guhā
ac.s.f.

indecl.
pārvata
ac.s.n.
∞ stamba
ac.s.n.
iriṇa
ac.s.n.

indecl.
dhānvana
ac.s.n.
∞ udaka
ac.s.n.
stamba
comp.
∞ gahana
ac.s.n.

indecl.
vana
comp.
∞ durga
ac.s.n.
teṣāṃ nadīparvatadurgaṃ janapadārakṣasthānam dhānvanavanadurgam aṭavīsthānam āpadyapasāro vā // (2.1) Par.?
tad
g.p.n.
nadī
comp.
∞ parvata
comp.
∞ durga
n.s.n.
∞ ārakṣa
comp.
∞ sthāna
n.s.n.
root
∞ vana
comp.
∞ durga
n.s.n.
∞ sthāna
n.s.n.
āpad
l.s.f.
∞ apasāra
n.s.m.

indecl.
janapadamadhye samudayasthānaṃ sthānīyaṃ niveśayet vāstukapraśaste deśe nadīsaṅgame hradasyāviśoṣasyāṅke sarasastaṭākasya vā vṛttaṃ dīrghaṃ caturaśraṃ vā vāstuvaśena vā pradakṣiṇodakaṃ paṇyapuṭabhedanam aṃsapathavāripathābhyām upetam // (3.1) Par.?
∞ madhya
l.s.n.
∞ sthāna
ac.s.n.
sthānīya
ac.s.n.
niveśay
3. sg., Pre. opt.
root
∞ praśaṃs
PPP, l.s.m.
deśa
l.s.m.
nadī
comp.
∞ saṃgama
l.s.m.
hrada
g.s.n.
∞ a
indecl.
∞ viśoṣa
g.s.n.
∞ aṅka
l.s.m.
saras
g.s.n.
∞ taṭāka
g.s.m.

indecl.
vṛtta
ac.s.n.
dīrgha
ac.s.n.
caturaśra
ac.s.n.

indecl.
vāstu
comp.
∞ vaśa
i.s.m.

indecl.
∞ udaka
ac.s.n.
paṇya
comp.
∞ puṭabhedana
ac.s.n.
aṃsa
comp.
∞ patha
comp.
∞ vāri
comp.
∞ patha
i.d.m.
upe
PPP, ac.s.n.
tasya parikhāstisro daṇḍāntarāḥ kārayet caturdaśa dvādaśa daśeti daṇḍān vistīrṇāḥ vistārād avagāḍhāḥ pādonam ardhaṃ vā tribhāgamūlāḥ mūlacaturaśrā vā pāṣāṇopahitāḥ pāṣāṇeṣṭakābaddhapārśvā vā toyāntikīr āgantutoyapūrṇā vā saparivāhāḥ padmagrāhavatīśca // (4.1) Par.?
tad
g.s.n.
parikhā
ac.p.f.
∞ tri
ac.p.f.
∞ antara
ac.p.f.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
daśan
n.s.n.
∞ iti
indecl.
daṇḍa
ac.p.m.
vistṛ
PPP, ac.p.f.
vistāra
ab.s.m.
avagāh
PPP, ac.p.f.
pāda
comp.
∞ ūna
ac.s.n.
ardha
ac.s.n.

indecl.
tri
comp.
∞ bhāga
comp.
∞ mūla
ac.p.f.
mūla
comp.
∞ caturaśra
ac.p.f.

indecl.
∞ upadhā
PPP, ac.p.f.
∞ iṣṭakā
comp.
∞ bandh
PPP, comp.
∞ pārśva
ac.p.f.

indecl.
toya
comp.
∞ āntika
ac.p.f.
āgantu
comp.
∞ toya
comp.
∞ pṛ
PPP, ac.p.f.

indecl.
sa
indecl.
∞ parivāha
ac.p.f.
padma
comp.
∞ grāhavat
ac.p.f.
∞ ca
indecl.
caturdaṇḍāpakṛṣṭaṃ parikhāyāḥ ṣaḍdaṇḍocchritam avaruddhaṃ taddviguṇaviṣkambhaṃ khātād vapraṃ kārayed ūrdhvacayaṃ mañcapṛṣṭhaṃ kumbhakukṣikaṃ vā hastibhir gobhiśca kṣuṇṇaṃ kaṇṭakigulmaviṣavallīpratānavantam // (5.1) Par.?
catur
comp.
∞ daṇḍa
comp.
∞ apakṛṣ
PPP, ac.s.m.
parikhā
ab.s.f.
ṣaṣ
comp.
∞ daṇḍa
comp.
∞ ucchri
PPP, ac.s.m.
avarudh
PPP, ac.s.m.
tad
comp.
∞ dviguṇa
comp.
∞ viṣkambha
ac.s.m.
khāta
ab.s.n.
vapra
ac.s.m.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
ūrdhva
comp.
∞ caya
ac.s.m.
mañca
comp.
∞ pṛṣṭha
ac.s.m.

indecl.
hastin
i.p.m.
go
i.p.m.
∞ ca
indecl.
kṣud
PPP, ac.s.m.
∞ gulma
comp.
∞ viṣa
comp.
∞ vallī
comp.
∞ pratānavat
ac.s.m.
pāṃsuśeṣeṇa vāstucchidraṃ rājabhavanaṃ vā pūrayet // (6.1) Par.?
∞ śeṣa
i.s.m.
vāstu
comp.
∞ chidra
ac.s.n.
rājan
comp.
∞ bhavana
ac.s.n.

indecl.
pūray
3. sg., Pre. opt.
root
vaprasyopari prākāraṃ viṣkambhadviguṇotsedham aiṣṭakaṃ dvādaśahastād ūrdhvam ojaṃ yugmaṃ vā ā caturviṃśatihastād iti kārayet rathacaryāsaṃcāraṃ tālamūlaṃ murajakaiḥ kapiśīrṣakaiścācitāgram // (7.1) Par.?
vapra
g.s.m.
∞ upari
indecl.
prākāra
ac.s.m.
∞ dviguṇa
comp.
∞ utsedha
ac.s.m.
∞ hasta
ab.s.m.
ūrdhva,
ac.s.m.
oja
ac.s.m.
yugma
ac.s.m.
,
indecl.
ā
indecl.
∞ hasta
ab.s.m.
iti
indecl.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
ratha
comp.
∞ caryā
comp.
∞ saṃcāra
ac.s.m.
tāla
comp.
∞ mūla
ac.s.m.
murajaka
i.p.m.
∞ ca
indecl.
∞ āci
PPP, comp.
∞ agra
ac.s.m.
pṛthuśilāsaṃhataṃ vā śailaṃ kārayet na tveva kāṣṭhamayam // (8.1) Par.?
pṛthu
comp.
∞ śilā
comp.
∞ saṃhan
PPP, ac.s.m.

indecl.
śaila
ac.s.m.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
na
indecl.
tu
indecl.
∞ eva
indecl.
∞ maya
ac.s.m.
agnir avahito hi tasmin vasati // (9.1) Par.?
agni
n.s.m.
avadhā
PPP, n.s.m.
hi
indecl.
tad
l.s.m.
vas
3. sg., Pre. ind.
root
viṣkambhacaturaśram aṭṭālakam utsedhasamāvakṣepasopānaṃ kārayet triṃśaddaṇḍāntaraṃ ca // (10.1) Par.?
∞ caturaśra
ac.s.n.
utsedha
comp.
∞ sama
comp.
∞ avakṣepa
comp.
∞ sopāna
ac.s.n.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
∞ daṇḍa
comp.
∞ antara
ac.s.n.
ca
indecl.
dvayor aṭṭālakayor madhye saharmyadvitalām adhyardhāyāmāṃ pratolīṃ kārayet // (11.1) Par.?
dvi
g.d.n.
madhya
l.s.n.
sa
indecl.
∞ harmya
comp.
∞ dvi
comp.
∞ tala
ac.s.f.
∞ āyāma
ac.s.f.
pratolī
ac.s.f.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
aṭṭālakapratolīmadhye tridhānuṣkādhiṣṭhānaṃ sāpidhānacchidraphalakasaṃhatam indrakośaṃ kārayet // (12.1) Par.?
∞ pratolī
comp.
∞ madhya
l.s.n.
tri
comp.
∞ dhānuṣka
comp.
∞ adhiṣṭhāna
ac.s.n.
sa
indecl.
∞ apidhāna
comp.
∞ chidra
comp.
∞ phalaka
comp.
∞ saṃhan
PPP, ac.s.m.
indrakośa
ac.s.m.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
antareṣu dvihastaviṣkambhaṃ pārśve caturguṇāyāmaṃ devapathaṃ kārayet // (13.1) Par.?
antara
l.p.n.
dvi
comp.
∞ hasta
comp.
∞ viṣkambha
ac.s.m.
pārśva
l.s.m.
∞ āyāma
ac.s.m.
devapatha
ac.s.m.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
daṇḍāntarā dvidaṇḍāntarā vā caryāḥ kārayet agrāhye deśe pradhāvanikāṃ niṣkiradvāraṃ ca // (14.1) Par.?
∞ antara
ac.p.f.
dvi
comp.
∞ daṇḍa
comp.
∞ antara
ac.p.f.

indecl.
caryā
ac.p.f.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
a
indecl.
∞ grah
Ger., l.s.m.
deśa
l.s.m.
∞ dvāra
ac.s.n.
ca
indecl.
bahirjānubhañjanīśūlaprakarakūpakūṭāvapātakaṇṭakapratisarāhipṛṣṭhatālapattraśṛṅgāṭakaśvadaṃṣṭrārgalopaskandanapādukāmbarīṣodapānakaiḥ praticchannaṃ channapathaṃ kārayet // (15.1) Par.?
bahis
indecl.
∞ jānu
comp.
∞ bhañjanī
comp.
∞ śūla
comp.
∞ prakara
comp.
∞ kūpa
comp.
∞ kūṭa
comp.
∞ avapāta
comp.
∞ kaṇṭaka
comp.
∞ pratisara
comp.
∞ ahipṛṣṭha
comp.
∞ tālapattra
comp.
∞ argala
comp.
∞ upaskandana
comp.
∞ pāduka
comp.
∞ ambarīṣa
comp.
∞ udapānaka
i.p.n.
praticchad
PPP, ac.s.m.
chad
PPP, comp.
∞ patha
ac.s.m.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
prākāram ubhayato meṇḍhakam adhyardhadaṇḍaṃ kṛtvā pratolīṣaṭtulāntaraṃ dvāraṃ niveśayet pañcadaṇḍād ekottaram ā aṣṭadaṇḍād iti caturaśraṃ ṣaḍbhāgam āyāmādadhikam aṣṭabhāgaṃ vā // (16.1) Par.?
prākāra
ac.s.m.
ubhayatas
indecl.
meṇḍhaka
ac.s.m.
∞ daṇḍa
ac.s.m.
kṛ
Abs., indecl.
∞ ṣaṣ
comp.
∞ tulā
comp.
∞ antara
ac.s.n.
dvāra
ac.s.n.
niveśay
3. sg., Pre. opt.
root
pañcan
comp.
∞ daṇḍa
ab.s.m.
eka
comp.
∞ uttara
ac.s.n.
ā
indecl.
∞ daṇḍa
ab.s.m.
iti
indecl.
caturaśra
ac.s.n.
ṣaṣ
comp.
∞ bhāga
ac.s.n.
āyāma
ab.s.m.
∞ adhika
ac.s.n.
∞ bhāga
ac.s.n.

indecl.
pañcadaśahastād ekottaram ā aṣṭādaśahastād iti talotsedhaḥ // (17.1) Par.?
∞ hasta
ab.s.m.
eka
comp.
∞ uttara
ac.s.n.
root
ā
indecl.
∞ hasta
ab.s.m.
iti
indecl.
tala
comp.
∞ utsedha
n.s.m.
stambhasya parikṣepaḥ ṣaḍāyāmo dviguṇo nikhātaḥ cūlikāyāścaturbhāgaḥ // (18.1) Par.?
stambha
g.s.m.
ṣaṣ
comp.
∞ āyāma
n.s.m.
root
dviguṇa
n.s.m.
nikhan
PPP, n.s.m.
root
cūlikā
g.s.f.
∞ catur
comp.
∞ bhāga
n.s.m.
āditalasya pañcabhāgāḥ śālā vāpī sīmāgṛhaṃ ca // (19.1) Par.?
ādi
comp.
∞ tala
g.s.m.
pañcan
comp.
∞ bhāga
n.p.m.
root
śāla
n.p.m.
vāpī
n.s.f.
sīmā
comp.
∞ gṛha
n.s.n.
ca
indecl.
daśabhāgikau dvau pratimañcau antaram āṇīharmyaṃ ca // (20.1) Par.?
daśan
comp.
∞ bhāgika
n.d.m.
dvi
n.d.m.
pratimañca
n.d.m.
root
antara
n.s.n.
āṇi
comp.
∞ harmya
n.s.n.
ca
indecl.
samucchrayād ardhatale sthūṇābandhaśca // (21.1) Par.?
ardha
comp.
∞ tala
l.s.m.
root
∞ bandha
n.s.m.
∞ ca
indecl.
ardhavāstukam uttamāgāram tribhāgāntaraṃ vā iṣṭakāvabaddhapārśvam vāmataḥ pradakṣiṇasopānaṃ gūḍhabhittisopānam itarataḥ // (22.1) Par.?
ardha
comp.
∞ vāstuka
n.s.n.
root
uttama
comp.
∞ āgāra
n.s.n.
tri
comp.
∞ bhāga
comp.
∞ antara
n.s.n.

indecl.
∞ avabandh
PPP, comp.
∞ pārśva
n.s.n.
vāmatas
indecl.
∞ sopāna
n.s.n.
guh
PPP, comp.
∞ bhitti
comp.
∞ sopāna
n.s.n.
itaratas
indecl.
dvihastaṃ toraṇaśiraḥ // (23.1) Par.?
dvi
comp.
∞ hasta
n.s.n.
root
∞ śiras
n.s.n.
tripañcabhāgikau dvau kapāṭayogau // (24.1) Par.?
tri
comp.
∞ pañcan
comp.
∞ bhāgika
n.d.m.
root
dvi
n.d.m.
∞ yoga
n.d.m.
dvau parighau // (25.1) Par.?
dvi
n.d.m.
root
parigha
n.d.m.
aratnir indrakīlaḥ // (26.1) Par.?
aratni
n.s.m.
root
pañcahastam āṇidvāram // (27.1) Par.?
pañcan
comp.
∞ hasta
n.s.n.
root
āṇi
comp.
∞ dvāra
n.s.n.
catvāro hastiparighāḥ // (28.1) Par.?
catur
n.p.m.
root
hastin
comp.
∞ parigha
n.p.m.
niveśārdhaṃ hastinakham // (29.1) Par.?
niveśa
comp.
∞ ardha
n.s.n.
root
hastinakha.
n.s.n.
mukhasamaḥ saṃkramaḥ saṃhāryo bhūmimayo vā nirudake // (30.1) Par.?
mukha
comp.
∞ sama
n.s.m.
saṃkrama
n.s.m.
saṃhṛ
Ger., n.s.m.
root
bhūmi
comp.
∞ maya
n.s.m.

indecl.
nirudaka.
l.s.m.
prākārasamaṃ mukham avasthāpya tribhāgagodhāmukhaṃ gopuraṃ kārayet // (31.1) Par.?
∞ sama
ac.s.n.
mukha
ac.s.n.
avasthāpay
Abs., indecl.
tri
comp.
∞ bhāga
comp.
∞ godhā
comp.
∞ mukha
ac.s.n.
gopura
ac.s.n.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
prākāramadhye vāpīṃ kṛtvā puṣkariṇīdvāram catuḥśālam adhyardhāntaraṃ sāṇikaṃ kumārīpuram muṇḍaharmyadvitalaṃ muṇḍakadvāram bhūmidravyavaśena vā niveśayet // (32.1) Par.?
∞ madhya
l.s.n.
vāpī
ac.s.f.
kṛ
Abs., indecl.
∞ dvāra
ac.s.n.
root
catur
comp.
∞ śāla
ac.s.n.
∞ antara
ac.s.n.
sa
indecl.
∞ aṇika
ac.s.n.
∞ harmya
comp.
∞ dvi
comp.
∞ tala
ac.s.n.
∞ dvāra
ac.s.n.
bhūmi
comp.
∞ dravya
comp.
∞ vaśa
i.s.m.

indecl.
niveśay
3. sg., Pre. opt.
root
tribhāgādhikāyāmā bhāṇḍavāhinīḥ kulyāḥ kārayet // (33.1) Par.?
tri
comp.
∞ bhāga
comp.
∞ adhika
comp.
∞ āyāma
ac.p.f.
∞ vāhin
ac.p.f.
kulyā
ac.p.f.
kāray
3. sg., Pre. opt.
root
tāsu pāṣāṇakuddālāḥ kuṭhārīkāṇḍakalpanāḥ / (34.1) Par.?
tad
l.p.f.
← kṛ (35.1) [obl]
∞ kuddāla
n.p.m.
→ mudgara (34.2) [conj]
→ śataghnī (34.2) [conj]
→ kārmārikā (35.1) [conj]
→ śūla (35.1) [conj]
→ veṇu (35.1) [conj]
→ saṃyoga (35.2) [conj]
→ uṣṭragrīvī (35.2) [conj]
→ kalpa (35.2) [conj]
← kṛ (35.1) [nsubj]
∞ kāṇḍa
comp.
∞ kalpanā
n.p.f.
muṣuṇḍhīmudgarā daṇḍāścakrayantraśataghnayaḥ // (34.2) Par.?
∞ mudgara
n.p.m.
← kuddāla (34.1) [conj]
daṇḍa
n.p.m.
∞ cakrayantra
comp.
∞ śataghnī
n.p.f.
← kuddāla (34.1) [conj]
kāryāḥ kārmārikāḥ śūlā vedhanāgrāśca veṇavaḥ / (35.1) Par.?
kṛ
Ger., n.p.f.
root
→ tad (34.1) [obl:goal]
→ kuddāla (34.1) [nsubj]
kārmārikā
n.p.f.
← kuddāla (34.1) [conj]
śūla
n.p.m.
← kuddāla (34.1) [conj]
vedhana
comp.
∞ agra
n.p.m.
∞ ca
indecl.
veṇu
n.p.m.
← kuddāla (34.1) [conj]
uṣṭragrīvyo 'gnisaṃyogāḥ kupyakalpe ca yo vidhiḥ // (35.2) Par.?
uṣṭragrīvī
n.p.f.
← kuddāla (34.1) [conj]
agni
comp.
∞ saṃyoga
n.p.m.
← kuddāla (34.1) [conj]
kupya
comp.
∞ kalpa
l.s.m.
← kuddāla (34.1) [conj]
ca
indecl.
yad
n.s.m.
vidhi
n.s.m.
Duration=0.085700035095215 secs.