Texts

tataḥ śūrpaṇakhā dīnā rāvaṇaṃ lokarāvaṇam / (1.1) Par.?

amātyamadhye saṃkruddhā paruṣaṃ vākyam abravīt // (1.2) Par.?

pramattaḥ kāmabhogeṣu svairavṛtto niraṅkuśaḥ / (2.1) Par.?

samutpannaṃ bhayaṃ ghoraṃ boddhavyaṃ nāvabudhyase // (2.2) Par.?

saktaṃ grāmyeṣu bhogeṣu kāmavṛttaṃ mahīpatim / (3.1) Par.?

lubdhaṃ na bahu manyante śmaśānāgnim iva prajāḥ // (3.2) Par.?

svayaṃ kāryāṇi yaḥ kāle nānutiṣṭhati pārthivaḥ / (4.1) Par.?

sa tu vai saha rājyena taiś ca kāryair vinaśyati // (4.2) Par.?

ayuktacāraṃ durdarśam asvādhīnaṃ narādhipam / (5.1) Par.?

varjayanti narā dūrān nadīpaṅkam iva dvipāḥ // (5.2) Par.?

ye na rakṣanti viṣayam asvādhīnā narādhipāḥ / (6.1) Par.?

te na vṛddhyā prakāśante girayaḥ sāgare yathā // (6.2) Par.?

ātmavadbhir vigṛhya tvaṃ devagandharvadānavaiḥ / (7.1) Par.?

ayuktacāraś capalaḥ kathaṃ rājā bhaviṣyasi // (7.2) Par.?

yeṣāṃ cāraś ca kośaś ca nayaś ca jayatāṃ vara / (8.1) Par.?

asvādhīnā narendrāṇāṃ prākṛtais te janaiḥ samāḥ // (8.2) Par.?

yasmāt paśyanti dūrasthān sarvān arthān narādhipāḥ / (9.1) Par.?

cāreṇa tasmād ucyante rājāno dīrghacakṣuṣaḥ // (9.2) Par.?

ayuktacāraṃ manye tvāṃ prākṛtaiḥ sacivair vṛtam / (10.1) Par.?

svajanaṃ ca janasthānaṃ hataṃ yo nāvabudhyase // (10.2) Par.?

caturdaśa sahasrāṇi rakṣasāṃ bhīmakarmaṇām / (11.1) Par.?

hatāny ekena rāmeṇa kharaś ca sahadūṣaṇaḥ // (11.2) Par.?

ṛṣīṇām abhayaṃ dattaṃ kṛtakṣemāś ca daṇḍakāḥ / (12.1) Par.?

dharṣitaṃ ca janasthānaṃ rāmeṇākliṣṭakarmaṇā // (12.2) Par.?

tvaṃ tu lubdhaḥ pramattaś ca parādhīnaś ca rāvaṇa / (13.1) Par.?

viṣaye sve samutpannaṃ bhayaṃ yo nāvabudhyase // (13.2) Par.?

tīkṣṇam alpapradātāraṃ pramattaṃ garvitaṃ śaṭham / (14.1) Par.?

vyasane sarvabhūtāni nābhidhāvanti pārthivam // (14.2) Par.?

atimāninam agrāhyam ātmasaṃbhāvitaṃ naram / (15.1) Par.?

krodhanaṃ vyasane hanti svajano 'pi narādhipam // (15.2) Par.?

nānutiṣṭhati kāryāṇi bhayeṣu na bibheti ca / (16.1) Par.?

kṣipraṃ rājyāc cyuto dīnas tṛṇais tulyo bhaviṣyati // (16.2) Par.?

śuṣkakāṣṭhair bhavet kāryaṃ loṣṭair api ca pāṃsubhiḥ / (17.1) Par.?

na tu sthānāt paribhraṣṭaiḥ kāryaṃ syād vasudhādhipaiḥ // (17.2) Par.?

upabhuktaṃ yathā vāsaḥ srajo vā mṛditā yathā / (18.1) Par.?

evaṃ rājyāt paribhraṣṭaḥ samartho 'pi nirarthakaḥ // (18.2) Par.?

apramattaś ca yo rājā sarvajño vijitendriyaḥ / (19.1) Par.?

kṛtajño dharmaśīlaś ca sa rājā tiṣṭhate ciram // (19.2) Par.?

nayanābhyāṃ prasupto 'pi jāgarti nayacakṣuṣā / (20.1) Par.?

vyaktakrodhaprasādaś ca sa rājā pūjyate janaiḥ // (20.2) Par.?

tvaṃ tu rāvaṇa durbuddhir guṇair etair vivarjitaḥ / (21.1) Par.?

yasya te 'viditaś cārai rakṣasāṃ sumahān vadhaḥ // (21.2) Par.?

parāvamantā viṣayeṣu saṃgato na deśakālapravibhāgatattvavit / (22.1) Par.?

ayuktabuddhir guṇadoṣaniścaye vipannarājyo nacirād vipatsyate // (22.2) Par.?

iti svadoṣān parikīrtitāṃs tayā samīkṣya buddhyā kṣaṇadācareśvaraḥ / (23.1) Par.?

dhanena darpeṇa balena cānvito vicintayāmāsa ciraṃ sa rāvaṇaḥ // (23.2) Par.?