Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 7317
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
vedo dharmamūlam // (1) Par.?
veda
n.s.m.
→ śīla (2.0) [conj]
dharma
comp.
∞ mūla.
n.s.n.
root
tadvidāṃ ca smṛtiśīle // (2) Par.?
tad
comp.
∞ vid
g.p.m.
ca
indecl.
smṛti
comp.
∞ śīla
n.d.n.
← veda (1.0) [conj]
dṛṣṭo dharmavyatikramaḥ sāhasaṃ ca mahatām // (3) Par.?
dṛś
PPP, n.s.m.
root
dharma
comp.
∞ vyatikrama
n.s.m.
sāhasa
n.s.n.
ca
indecl.
mahat
g.p.m.
avaradaurbalyāt // (4) Par.?
avara
comp.
∞ daurbalya
ab.s.n.
root
tulyabalavirodhe vikalpaḥ // (5) Par.?
tulya
comp.
∞ bala
comp.
∞ virodha
l.s.m.
root
vikalpa
n.s.m.
upanayanaṃ brāhmaṇasyāṣṭame // (6) Par.?
upanayana
n.s.n.
∞ aṣṭama
l.s.m.
root
→ navama (7.0) [conj]
navame pañcame vā kāmyam // (7) Par.?
navama
l.s.m.
← aṣṭama (6.0) [conj]
pañcama
l.s.m.

indecl.
kāmya
n.s.n.
garbhādiḥ saṅkhyā varṣāṇām // (8) Par.?
garbha
comp.
∞ ādi
n.s.f.
root
saṃkhyā
n.s.f.
varṣa
g.p.m.
taddvitīyaṃ janma // (9) Par.?
tad
n.s.n.
∞ dvitīya
n.s.n.
janman
n.s.n.
root
tad yasmāt sa ācāryaḥ // (10) Par.?
tad
n.s.n.
yasmāt
indecl.
→ anuvacana (11.0) [conj]
tad
n.s.m.
ācārya,
n.s.m.
root
vedānuvacanāc ca // (11) Par.?
veda
comp.
∞ anuvacana
ab.s.n.
← yasmāt (10.0) [conj]
ca.
indecl.
ekādaśadvādaśayoḥ kṣatriyavaiśyayoḥ // (12) Par.?
∞ dvādaśa
l.d.m.
root
∞ vaiśya.
g.d.m.
ā ṣoḍaśād brāhmaṇasyāpatitā sāvitrī // (13) Par.?
ā
indecl.
ṣoḍaśa
ab.s.m.
∞ a
indecl.
∞ pat
PPP, n.s.f.
root
→ dvāviṃśati (14.0) [conj]
→ adhika (15.0) [conj]
sāvitrī,
n.s.f.
dvāviṃśate rājanyasya // (14) Par.?
dvāviṃśati
ab.s.f.
← pat (13.0) [conj]
rājanya,
g.s.m.
dvyadhikāyā vaiśyasya // (15) Par.?
dvi
comp.
∞ adhika
ab.s.f.
← pat (13.0) [conj]
vaiśya.
g.s.m.
mauñjījyāmaurvīsautryo mekhalāḥ krameṇa // (16) Par.?
∞ jyā
comp.
∞ maurvī
comp.
∞ sautra
n.p.f.
root
mekhalā
n.p.f.
krameṇa
indecl.
kṛṣṇarurubastājināni // (17) Par.?
∞ ruru
comp.
∞ basta
comp.
∞ ajina
n.p.n.
root
vāsāṃsi śāṇakṣaumacīrakutapāḥ sarveṣām // (18) Par.?
vāsas
n.p.n.
∞ kṣauma
comp.
∞ cīra
comp.
∞ kutapa
n.p.m.
root
→ kārpāsa (19.0) [conj]
sarva
g.p.m.
kārpāsaṃ cāvikṛtam // (19) Par.?
kārpāsa
n.s.n.
← kutapa (18.0) [conj]
ca
indecl.
∞ avikṛta
n.s.n.
kāṣāyam apyeke // (20) Par.?
kāṣāya
n.s.n.
api
indecl.
∞ eka
n.p.m.
root
vārkṣaṃ brāhmaṇasya // (21) Par.?
vārkṣa
n.s.n.
root
→ hāridra (22.0) [conj]
māñjiṣṭhahāridra itarayoḥ // (22) Par.?
∞ hāridra
n.d.n.
← vārkṣa (21.0) [conj]
itara
g.d.m.
bailvapālāśau brāhmaṇadaṇḍau // (23) Par.?
bailva
comp.
∞ pālāśa
n.d.m.
root
∞ daṇḍa
n.d.m.
āśvatthapailavau śeṣe // (24) Par.?
∞ pailava
n.d.m.
śeṣa
l.s.m.
root
yajñiyo vā sarveṣām // (25) Par.?
yajñiya
n.s.m.

indecl.
sarva
g.p.m.
root
apīḍitā yūpavakrāḥ saśalkāḥ // (26) Par.?
a
indecl.
∞ pīḍay
PPP, n.p.m.
root
→ pramāṇa (27.0) [conj]
yūpa
comp.
∞ vakra
n.p.m.
sa
indecl.
∞ śalka
n.p.m.
mūrdhalalāṭanāsāgrapramāṇāḥ // (27) Par.?
∞ lalāṭa
comp.
∞ nāsā
comp.
∞ agra
comp.
∞ pramāṇa
n.p.m.
← pīḍay (26.0) [conj]
muṇḍajaṭilaśikhājaṭāś ca // (28) Par.?
∞ jaṭila
comp.
∞ śikhā
comp.
∞ jaṭā
n.p.f.
root
ca
indecl.
dravyahasta ucchiṣṭo 'nidhāyācāmet // (29) Par.?
dravya
comp.
∞ hasta
n.s.m.
ucchiṣ
PPP, n.s.m.
a
indecl.
∞ nidhā
Abs., indecl.
∞ ācam
3. sg., Pre. opt.
root
dravyaśuddhiḥ parimārjanapradāhatakṣaṇanirṇejanāni taijasamārttikadāravatāntavānām // (30) Par.?
dravya
comp.
∞ śuddhi
n.s.f.
∞ pradāha
comp.
∞ takṣaṇa
comp.
∞ nirṇejana
n.p.n.
root
→ muktā (31.0) [conj]
→ bhūmi (32.0) [conj]
→ āvapana (33.0) [conj]
→ carman (34.0) [conj]
→ utsarga (35.0) [conj]
taijasa
comp.
∞ mārttika
comp.
∞ dārava
comp.
∞ tāntava
g.p.n.
taijasavad upalamaṇiśaṅkhamuktānām // (31) Par.?
taijasa
comp.
∞ vat
indecl.
upala
comp.
∞ maṇi
comp.
∞ śaṅkha
comp.
∞ muktā
g.p.f.
← nirṇejana (30.0) [conj]
dāruvad asthibhūmyoḥ // (32) Par.?
dāru
comp.
∞ vat
indecl.
asthi
comp.
∞ bhūmi
g.d.f.
← nirṇejana (30.0) [conj]
āvapanaṃ ca bhūmeḥ // (33) Par.?
āvapana
n.s.n.
← nirṇejana (30.0) [conj]
ca
indecl.
bhūmi
g.s.f.
celavad rajjuvidalacarmaṇām // (34) Par.?
cela
comp.
∞ vat
indecl.
rajju
comp.
∞ vidala
comp.
∞ carman
g.p.n.
← nirṇejana (30.0) [conj]
utsargo vātyantopahatānām // (35) Par.?
utsarga
n.s.m.
← nirṇejana (30.0) [conj]

indecl.
∞ atyanta
comp.
∞ upahan
PPP, g.p.m.
prāṅmukha udaṅmukho vā śaucam ārabheta // (36) Par.?
prāñc
comp.
∞ mukha
n.s.m.
udañc
comp.
∞ mukha
n.s.m.

indecl.
śauca
ac.s.n.
ārabh.
3. sg., Pre. opt.
root
śucau deśe āsīno dakṣiṇaṃ bāhuṃ jānvantarākṛtvā yajñopavīty ā maṇibandhanāt pāṇī prakṣālya vāgyato hṛdayaspṛśas triś catur vāpa ācāmet // (37) Par.?
śuci
l.s.m.
deśa
l.s.m.
ās,
PPP, n.s.m.
bāhu
ac.s.m.
jānu
ac.d.m.
∞ antarā
indecl.
∞ kṛ,
Abs., indecl.
yajña
comp.
∞ upavītin
n.s.m.
ā
indecl.
pāṇi
ac.d.m.
prakṣālay,
Abs., indecl.
vāgyata
n.s.m.
∞ spṛśa
n.s.m.
tris
indecl.
catur
ac.s.n.

indecl.
∞ ap
ac.p.f.
ācam.
3. sg., Pre. opt.
root
dviḥ parimṛjyate // (38) Par.?
dvis
indecl.
parimṛj.
3. sg., Ind. pass.
root
pādau cābhyukṣet // (39) Par.?
pāda
ac.d.m.
ca
indecl.
∞ abhyukṣ.
3. sg., Pre. opt.
root
khāni copaspṛśecchīrṣaṇyāni // (40) Par.?
kha
ac.p.n.
ca
indecl.
∞ upaspṛś
3. sg., Pre. opt.
root
∞ śīrṣaṇya.
ac.p.n.
mūrdhani ca dadyāt // (41) Par.?
mūrdhan
l.s.m.
ca
indecl.
.
3. sg., Pre. opt.
root
suptvā bhuktvā kṣutvā ca punaḥ // (42) Par.?
svap
Abs., indecl.
bhuj
Abs., indecl.
kṣu
Abs., indecl.
ca
indecl.
punar.
indecl.
root
dantaśliṣṭeṣu dantavad anyatra jihvābhimarśanāt // (43) Par.?
danta
comp.
∞ śliṣ
PPP, l.p.n.
danta
comp.
root
→ eka (44.0) [conj]
∞ vat
indecl.
anyatra
indecl.
jihvā
comp.
∞ abhimarśana.
ab.s.n.
prākcyuter iti eke // (44) Par.?
prāk
indecl.
∞ cyuti
ab.s.f.
iti
indecl.
eka.
n.p.m.
← danta (43.0) [conj]
cyuteṣvāsrāvavad vidyān nigirann eva tacchuciḥ // (45) Par.?
cyu
PPP, l.p.n.
∞ āsrāva
comp.
∞ vat
indecl.
vid
3. sg., Pre. opt.
root
nigṛ
Pre. ind., n.s.m.
eva
indecl.
tad
ac.s.n.
∞ śuci
n.s.m.
root
na mukhyā vipruṣa ucchiṣṭaṃ kurvanti na ced aṅge nipatanti // (46) Par.?
na
indecl.
mukhya
n.p.f.
vipruṣ
n.p.f.
ucchiṣ
PPP, ac.s.m.
kṛ
3. pl., Pre. ind.
root
na
indecl.
ced
indecl.
aṅga
l.s.n.
nipat
3. pl., Pre. ind.
lepagandhāpakarṣaṇe śaucam amedhyasya // (47) Par.?
lepa
comp.
∞ gandha
comp.
∞ apakarṣaṇa
l.s.n.
root
śauca
n.s.n.
amedhya,
g.s.n.
tad adbhiḥ pūrvaṃ mṛdā ca // (48) Par.?
tad
ac.s.n.
root
→ saṃyoga (49.0) [orphan]
→ vidhā (50.0) [conj]
ap
i.p.f.
pūrvam
indecl.
mṛd
i.s.f.
ca.
indecl.
mūtrapurīṣasnehavisraṃsanābhyavahārasaṃyogeṣu ca // (49) Par.?
mūtra
comp.
∞ purīṣa
comp.
∞ sneha
comp.
∞ visraṃsana
comp.
∞ abhyavahāra
comp.
∞ saṃyoga
l.p.n.
← tad (48.0) [orphan]
ca
indecl.
yatra cāmnāyo vidadhyāt // (50) Par.?
yatra
indecl.
ca
indecl.
∞ āmnāya
n.s.m.
vidhā
3. sg., Pre. opt.
← tad (48.0) [conj]
pāṇinā savyam upasaṃgṛhya anaṅguṣṭham adhīhi bho ityāmantrayed guruṃ tatra cakṣurmanaḥprāṇopasparśanaṃ darbhaiḥ // (51) Par.?
pāṇi
i.s.m.
savya
ac.s.m.
upasaṃgrah
Abs., indecl.
an
indecl.
∞ aṅguṣṭha
ac.s.m.
adhī
2. sg., Pre. imp.
bho
indecl.
iti
indecl.
∞ āmantray
3. sg., Pre. opt.
root
guru.
ac.s.m.
tatra
indecl.
∞ manas
comp.
∞ prāṇa
comp.
∞ upasparśana
n.s.n.
root
darbha.
i.p.m.
prāṇāyāmās trayaḥ pañcadaśamātrāḥ // (52) Par.?
tri
n.p.m.
∞ mātrā.
n.p.m.
root
prākkūleṣu āsanaṃ ca // (53) Par.?
prāñc
comp.
∞ kūla
l.p.n.
āsana
n.s.n.
root
ca
indecl.
oṃpūrvā vyāhṛtayaḥ pañca satyāntāḥ // (54) Par.?
oṃ
indecl.
∞ pūrva
n.p.f.
root
vyāhṛti
n.p.f.
pañcan
n.p.f.
satya
comp.
∞ anta.
n.p.f.
guroḥ pādopasaṃgrahaṇaṃ prātaḥ // (55) Par.?
guru
g.s.m.
pāda
comp.
∞ upasaṃgrahaṇa
n.s.n.
prātar
indecl.
root
→ anuvacana (56.0) [conj]
brahmānuvacane cādyantayoḥ // (56) Par.?
brahman
comp.
∞ anuvacana
l.s.n.
← prātar (55.0) [conj]
ca
indecl.
∞ ādi
comp.
∞ anta
l.d.m.
anujñāta upaviśet prāṅmukho dakṣiṇataḥ śiṣya udaṅmukho vā // (57) Par.?
anujñā
PPP, n.s.m.
upaviś
3. sg., Pre. opt.
root
prāñc
comp.
∞ mukha
n.s.m.
śiṣya
n.s.m.
udañc
comp.
∞ mukha
n.s.m.
.
indecl.
sāvitrī cānuvacanam // (58) Par.?
sāvitrī
n.s.f.
ca
indecl.
∞ anuvacana
n.s.n.
root
→ āditas (59.0) [advmod]
→ ādāna (59.0) [advcl:cond]
ādito brahmaṇa ādāne // (59) Par.?
āditas
indecl.
← anuvacana (58.0) [advmod]
brahman
g.s.n.
ādāna
l.s.n.
← anuvacana (58.0) [advcl]
oṃkāro 'nyatrāpi // (60) Par.?
oṃkāra
n.s.m.
anyatra
indecl.
root
∞ api
indecl.
antaragamane punar upasadanam // (61) Par.?
antara
comp.
∞ gamana
l.s.n.
punar
indecl.
upasadana
n.s.n.
root
→ aha (62.0) [conj]
śvanakulasarpamaṇḍūkamārjārāṇāṃ tryaham upavāsovipravāsaś ca // (62) Par.?
śvan
comp.
∞ nakula
comp.
∞ sarpa
comp.
∞ maṇḍūka
comp.
∞ mārjāra
g.p.m.
tri
comp.
∞ aha
ac.s.m.
← upasadana (61.0) [conj]
upavāsa
n.s.m.
∞ vipravāsa
n.s.m.
ca
indecl.
prāṇāyāmā ghṛtaprāśanaṃ cetareṣām // (63) Par.?
prāṇāyāma
n.p.m.
root
ca
indecl.
∞ itara
g.p.m.
śmaśānābhyadhyayane caivam // (64) Par.?
∞ abhyadhyayana
l.s.n.
ca
indecl.
∞ evam
indecl.
root
Duration=0.3784511089325 secs.