Texts

Help

Select a text:
Bibliography
Select a chapter:
 (no revisions)
Associated topic(s): agnyupasthāna

Show parallels  Show headlines
Use dependency labeler
Chapter id: 14556
  • Click on a sentence to show its analysis
  • Keep the mouse pointer over a lemma to show its meanings.
ahar vai devānām āsīd rātry asurāṇām // (1) Par.?
ahar
n.s.n.
vai
indecl.
deva
g.p.m.
root
as,
3. sg., Impf.
rātri
n.s.f.
asura.
g.p.m.
te devās tamaso 'ndhaso mṛtyo rātryā abhyāplavamānād abibhayuḥ // (2) Par.?
tad
n.p.m.
deva
n.p.m.
tamas
ab.s.n.
andhas
ab.s.n.
mṛtyu
ab.s.m.
rātri
ab.s.f.
abhyāplu
Pre. ind., ab.s.m.
bhī.
3. pl., Impf.
root
te chandobhir agnim anvārabhanta // (3) Par.?
tad
n.p.m.
chandas
i.p.n.
agni
ac.s.m.
anvārabh,
3. pl., Impf.
root
→ vasu (4.0) [conj]
→ rudra (4.0) [conj]
→ āditya (4.0) [conj]
→ paśu (4.0) [conj]
→ manuṣya (4.0) [conj]
gāyatryā vasavas triṣṭubhā rudrā jagatyādityā ambhas stheti paśavaḥ indhānā iti manuṣyāḥ // (4) Par.?
gāyatrī
i.s.f.
vasu,
n.p.m.
← anvārabh (3.0) [conj]
rudra,
n.p.m.
← anvārabh (3.0) [conj]
jagatī
i.s.f.
∞ āditya,
n.p.m.
← anvārabh (3.0) [conj]
ambhas
n.s.n.
as
2. pl., Pre. ind.
∞ iti,
indecl.
paśu,
n.p.m.
← anvārabh (3.0) [conj]
indh
Pre. ind., n.p.m.
iti,
indecl.
manuṣya.
n.p.m.
← anvārabh (3.0) [conj]
te devās tamaso 'ndhaso mṛtyo rātryāḥ pāram ataran // (5) Par.?
tad
n.p.m.
deva
n.p.m.
tamas
g.s.n.
andhas
g.s.n.
mṛtyu
g.s.m.
rātri
g.s.f.
pāra
ac.s.m.
tṛ.
3. pl., Impf.
root
yac chandobhir agnim upatiṣṭhate // (6) Par.?
yat
indecl.
chandas
i.p.n.
agni
ac.s.m.
upasthā,
3. sg., Pre. ind.
← tīrti (7.0) [advcl]
tamasa evaiṣāndhaso mṛtyo rātryāḥ pāratīrtiḥ // (7) Par.?
tamas
g.s.n.
eva
indecl.
∞ etad
n.s.f.
∞ andhas
g.s.n.
mṛtyu
g.s.m.
rātri
g.s.f.
pāra
comp.
∞ tīrti.
n.s.f.
root
→ upasthā (6.0) [advcl:cond]
tvam agne sūryavarcā iti // (8) Par.?
tvad
n.s.a.
← āśis (9.0) [ccomp]
agni
v.s.m.
sūrya
comp.
∞ varcas
n.s.m.
iti.
indecl.
agnaya evaitām āśiṣam āśāste // (9) Par.?
agni
d.s.m.
eva
indecl.
∞ etad
ac.s.f.
āśis
ac.s.f.
→ tvad (8.0) [ccomp]
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
saṃ mām āyuṣā varcasā sṛjeti // (10) Par.?
sam
indecl.
← āśis (11.0) [ccomp]
mad
ac.s.a.
āyus
i.s.n.
varcas
i.s.n.
sṛj
2. sg., Pre. imp.
∞ iti.
indecl.
ātmana evaitām āśiṣam āśāste // (11) Par.?
ātman
d.s.m.
eva
indecl.
∞ etad
ac.s.f.
āśis
ac.s.f.
→ sam (10.0) [ccomp]
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
saṃ tvam agne sūryasya jyotiṣāgathā iti // (12) Par.?
sam
indecl.
← āśis (13.0) [ccomp]
tvad
n.s.a.
agni
v.s.m.
sūrya
g.s.m.
jyotis
i.s.n.
∞ gam
2. sg., root aor.
iti.
indecl.
agnaya evaitām āśiṣam āśāste // (13) Par.?
agni
d.s.m.
eva
indecl.
∞ etad
ac.s.f.
āśis
ac.s.f.
→ sam (12.0) [ccomp]
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
sam ṛṣīṇāṃ stuteneti // (14) Par.?
sam
indecl.
root
ṛṣi
g.p.m.
stuta
i.s.n.
∞ iti.
indecl.
chandāṃsi vā ṛṣīṇāṃ stutam // (15) Par.?
chandas
n.p.n.
vai
indecl.
ṛṣi
g.p.m.
stuta.
n.s.n.
root
chandobhir evainaṃ samardhayati // (16) Par.?
chandas
i.p.n.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
samardhay.
3. sg., Pre. ind.
root
saṃ priyeṇa dhāmneti // (17) Par.?
sam
indecl.
root
priya
i.s.n.
dhāman
i.s.n.
∞ iti.
indecl.
paśavo vā agneḥ priyaṃ dhāma // (18) Par.?
paśu
n.p.m.
vai
indecl.
agni
g.s.m.
priya
n.s.n.
dhāman.
n.s.n.
root
paśubhir evainaṃ samardhayati // (19) Par.?
paśu
i.p.m.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
samardhay.
3. sg., Pre. ind.
root
sam aham āyuṣā saṃ varcasā saṃ prajayā saṃ rāyaspoṣeṇa gmīyeti // (20) Par.?
sam
indecl.
← āśis (21.0) [ccomp]
mad
n.s.a.
āyus
i.s.n.
sam
indecl.
varcas
i.s.n.
sam
indecl.
prajā
i.s.f.
sam
indecl.
gam
1. sg., Aor. Opt.
∞ iti.
indecl.
ātmana evaitām āśiṣam āśāste // (21) Par.?
ātman
d.s.m.
eva
indecl.
∞ etad
ac.s.f.
āśis
ac.s.f.
→ sam (20.0) [ccomp]
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
indhānās tvā śataṃ himā iti // (22) Par.?
indh
Pre. ind., n.p.m.
root
tvad
ac.s.a.
śata
ac.s.n.
himā
ac.p.f.
iti.
indecl.
etaddha vai dāśarma āruṇim uvācāgnim ādadhivāṃsam udgātaḥ kenāgnir upastheya iti // (23) Par.?
etad
ac.s.n.
∞ ha
indecl.
vai
indecl.
dāśarma
n.s.m.
āruṇi
ac.s.m.
vac
3. sg., Perf.
root
∞ agni
ac.s.m.
ādhā.
Perf., ac.s.m.
udgātṛ,
v.s.m.
ka
i.s.n.
∞ agni
n.s.m.
upasthā
Ger., n.s.m.
iti.
indecl.
tasmai haitad agnyupasthānam uvāca // (24) Par.?
tad
d.s.m.
ha
indecl.
∞ etad
ac.s.n.
vac.
3. sg., Perf.
root
sa hovāca // (25) Par.?
tad
n.s.m.
ha
indecl.
∞ vac.
3. sg., Perf.
root
→ upasthā (26.0) [ccomp]
anayopastheya indhānās tvā śataṃ himā iti // (26) Par.?
idam
i.s.f.
∞ upasthā.
Ger., n.s.m.
← vac (25.0) [ccomp]
indh
Pre. ind., n.p.m.
tvad
ac.s.a.
śata
ac.s.n.
himā
ac.p.f.
iti.
indecl.
yo vā etayopatiṣṭhate pāpīyān asmād bhrātṛvyo bhavati // (27) Par.?
yad
n.s.m.
vai
indecl.
etad
i.s.f.
∞ upasthā,
3. sg., Pre. ind.
pāpīyas
n.s.m.
idam
ab.s.m.
bhū,
3. sg., Pre. ind.
root
→ sapatna (28.0) [conj]
→ i (28.0) [conj]
→ ad (29.0) [conj]
pāpīyān sapatnas sarvam āyur eti // (28) Par.?
pāpīyas
n.s.m.
sapatna.
n.s.m.
← bhū (27.0) [conj]
sarva
ac.s.n.
āyus
ac.s.n.
i.
3. sg., Pre. ind.
← bhū (27.0) [conj]
ā jīvitor annam atti // (29) Par.?
ā
indecl.
jīv
Inf., indecl.
anna
ac.s.n.
ad.
3. sg., Pre. ind.
← bhū (27.0) [conj]
āyurdhā agne 'si // (30) Par.?
āyus
comp.
← āśis (32.0) [ccomp]
∞ dhā
n.s.m.
agni
v.s.m.
as.
2. sg., Pre. ind.
→ āyus (31.0) [flat]
āyur me dhehīti // (31) Par.?
āyus
ac.s.n.
← as (30.0) [flat]
mad
d.s.a.
dhā
2. sg., Pre. imp.
∞ iti.
indecl.
ātmana evaitām āśiṣam āśāste // (32) Par.?
ātman
d.s.m.
eva
indecl.
∞ etad
ac.s.f.
āśis
ac.s.f.
→ āyus (30.0) [ccomp]
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
vayodhā agne 'si // (33) Par.?
vayas
comp.
← āśis (35.0) [ccomp]
∞ dhā
n.s.m.
agni
v.s.m.
as.
2. sg., Pre. ind.
→ vayas (34.0) [flat]
vayo me dhehīti // (34) Par.?
vayas
ac.s.n.
← as (33.0) [flat]
mad
d.s.a.
dhā
2. sg., Pre. imp.
∞ iti.
indecl.
ātmana evaitām āśiṣam āśāste // (35) Par.?
ātman
d.s.m.
eva
indecl.
∞ etad
ac.s.f.
āśis
ac.s.f.
→ vayas (33.0) [ccomp]
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
tanūpā agne 'si // (36) Par.?
tanū
comp.
← āśis (38.0) [ccomp]
∞ 
n.s.m.
agni
v.s.m.
as.
2. sg., Pre. ind.
→ tanū (37.0) [flat]
tanvaṃ me pāhīti // (37) Par.?
tanū
ac.s.f.
← as (36.0) [flat]
mad
g.s.a.

2. sg., Pre. imp.
∞ iti.
indecl.
ātmana evaitām āśiṣam āśāste // (38) Par.?
ātman
d.s.m.
eva
indecl.
∞ etad
ac.s.f.
āśis
ac.s.f.
→ tanū (36.0) [ccomp]
āśās.
3. sg., Pre. ind.
root
yan me agna ūnaṃ tanvas tan ma āpṛṇeti // (39) Par.?
yad
n.s.n.
root
mad
g.s.a.
agni
v.s.m.
ūna
n.s.n.
tanū,
g.s.f.
tad
ac.s.n.
mad
g.s.a.
āpṛṇ
2. sg., Pre. imp.
∞ iti.
indecl.
yad evāsyonam ātmanas tad āpūrayate // (40) Par.?
yad
n.s.n.
eva
indecl.
∞ idam
g.s.m.
∞ ūna
n.s.n.
ātman,
g.s.m.
tad
ac.s.n.
āpūray.
3. sg., Pre. ind.
root
agnes samid asi // (41) Par.?
agni
g.s.m.
← etad (43.0) [ccomp]
samidh
n.s.f.
as.
2. sg., Pre. ind.
→ abhiśasti (42.0) [flat]
abhiśastyā mā pāhi somasya yamasyeti // (42) Par.?
abhiśasti
ab.s.f.
← as (41.0) [flat]
mad
ac.s.a.

2. sg., Pre. imp.
soma
g.s.m.
yama
g.s.m.
∞ iti.
indecl.
sarvasmād evainam etāḥ pānti // (43) Par.?
sarva
ab.s.n.
eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
etad
n.p.f.
→ agni (41.0) [ccomp]
.
3. pl., Pre. ind.
root
agne yat te tapas tena taṃ pratitapa yo 'smān dveṣṭi yaṃ ca vayaṃ dviṣma iti // (44) Par.?
agni
v.s.m.
root
yad
n.s.n.
tvad
g.s.a.
tapas,
n.s.n.
tad
i.s.n.
tad
ac.s.m.
pratitap,
2. sg., Pre. imp.
yad
n.s.m.
mad
ac.p.a.
dviṣ,
3. sg., Pre. ind.
yad
ac.s.m.
ca
indecl.
mad
n.p.a.
dviṣ
1. pl., Pre. ind.
iti.
indecl.
tenaivainaṃ pratitapati pratiśocati pratitityakti pratyarcati pratiharati // (45) Par.?
tad
i.s.n.
∞ eva
indecl.
∞ enad
ac.s.m.
pratitap
3. sg., Pre. ind.
root
pratiśuc
3. sg., Pre. ind.
pratityaj
3. sg., Pre. ind.
pratyarc
3. sg., Pre. ind.
pratihṛ.
3. sg., Pre. ind.
etaddha vā āruṇir uvāca // (46) Par.?
etad
ac.s.n.
∞ ha
indecl.
vai
indecl.
āruṇi
n.s.m.
vac.
3. sg., Perf.
root
→ abhibhū (47.0) [ccomp]
etenāhaṃ sarvān sapatnān sarvān bhrātṛvyān abhyabhavam iti // (47) Par.?
etad
i.s.n.
∞ mad
n.s.a.
sarva
ac.p.m.
sapatna
ac.p.m.
sarva
ac.p.m.
bhrātṛvya
ac.p.m.
abhibhū
1. sg., Impf.
← vac (46.0) [ccomp]
iti.
indecl.
śreyāñchreyān ātmanā bhavati pāpīyānpāpīyān ya enaṃ dveṣṭi yo 'smā arātīyati ya evaṃ vidvān agnim upatiṣṭhate // (48) Par.?
śreyas
n.s.m.
∞ śreyas
n.s.m.
ātman
i.s.m.
bhū,
3. sg., Pre. ind.
root
pāpīyas
n.s.m.
∞ pāpīyas,
n.s.m.
yad
n.s.m.
enad
ac.s.m.
dviṣ,
3. sg., Pre. ind.
yad
n.s.m.
idam
d.s.m.
arātīy,
3. sg., Pre. ind.
yad
n.s.m.
evam
indecl.
vid
Perf., n.s.m.
agni
ac.s.m.
upasthā.
3. sg., Pre. ind.
agne rucāṃ pate // (49) Par.?
agni
v.s.m.
root
ruc
g.p.f.
pati.
v.s.m.
→ namas (50.0) [flat]
namas te ruce // (50) Par.?
namas
n.s.n.
← pati (49.0) [flat]
tvad
g.s.a.
ruc.
d.s.f.
→ mad (51.0) [flat]
mayi rucaṃ dhehīti // (51) Par.?
mad
l.s.a.
← ruc (50.0) [flat]
ruc
ac.s.f.
dhā
2. sg., Pre. imp.
∞ iti.
indecl.
sarvā eva śucaś śamayitvā rucam ātman dhatte // (52) Par.?
sarva
ac.p.f.
eva
indecl.
śuc
ac.p.f.
śamay,
Abs., indecl.
ruc
ac.s.f.
ātman
l.s.m.
dhā.
3. sg., Pre. ind.
root
citrāvaso svasti te pāram aśīya // (53) Par.?
citrāvasu
v.s.m.
root
svasti
ac.s.n.
tvad
g.s.a.
pāra
ac.s.n.
.
1. sg., Aor. Opt.
→ arvāgvasu (54.0) [flat]
arvāgvaso svasti te pāram aśīyeti // (54) Par.?
arvāgvasu
v.s.m.
← aś (53.0) [flat]
svasti
ac.s.n.
tvad
g.s.a.
pāra
ac.s.n.

1. sg., Aor. Opt.
∞ iti.
indecl.
rātrī vai citrāvasur ahar arvāgvasuḥ // (55) Par.?
rātri
n.s.f.
root
vai
indecl.
citrāvasu,
n.s.m.
ahar
n.s.n.
arvāgvasu.
n.s.m.
ahorātrayor evaiṣā parītiḥ // (56) Par.?
ahar
comp.
∞ rātra
g.d.m.
eva
indecl.
∞ etad
n.s.f.
parīti.
n.s.f.
root
na naktaṃ na divārtim ārchati ya evaṃ veda // (57) Par.?
na
indecl.
nakta
ac.s.n.
root
na
indecl.
divā
indecl.
∞ ārti
ac.s.f.
ārch,
3. sg., Pre. ind.
yad
n.s.m.
evam
indecl.
vid.
3. sg., Perf.
bhaṅge vā ete yajñasyāgnī rātry asā ādityo 'haḥ // (58) Par.?
bhaṅga
n.d.f.
root
vai
indecl.
etad
n.d.f.
yajña
g.s.m.
∞ agni
n.s.m.
rātri
n.s.f.
adas
n.s.m.
āditya
n.s.m.
ahar.
n.s.n.
ete eva bhaṅge īṭṭa īśvaro bhūtaṃ ca bhaviṣyac cājñātor ya evaṃ veda // (59) Par.?
etad
ac.d.f.
eva
indecl.
bhaṅga
ac.d.f.
īś,
3. sg., Pre. ind.
root
īśvara
n.s.m.
bhū
PPP, ac.s.n.
ca
indecl.
bhū
Fut., ac.s.n.
ca
indecl.
∞ ājñā,
Inf., indecl.
yad
n.s.m.
evam
indecl.
vid.
3. sg., Perf.
Duration=0.50477814674377 secs.