Texts

tā vā etā devalokāya yujyante yat parācyaḥ // (1.1) Par.?

pratīcyo manuṣyalokāya // (2.1) Par.?

eṣa vāva jāta eṣo 'valuptajarāyur eṣa ārtvijīno yasya dhuro gīyante yaś caivaṃ vidvān dhuro gāyati / (3.1) Par.?

jātam evainam annādyāya parivṛṇakti / (3.2) Par.?

ubhāv annam atta udgātā ca yajamānaś ca // (3.3) Par.?

yā prathamā tām annādyaṃ dhyāyan gāyet // (4.1) Par.?

retasa eva tat siktāyānnādyaṃ pratidadhāti // (5.1) Par.?

na hiṃkuryāt // (6.1) Par.?

yaddhiṃkuryād vajreṇa hiṃkāreṇa retaḥ siktaṃ vicchindyāt // (7.1) Par.?

retasyā chando yujyate / (8.1) Par.?

mano dhīyate // (8.2) Par.?

yā dvitīyā tāṃ gāyatrīm āgāṃ gāyaṃs tasyā dve akṣare saśayanī vyatiṣajati / (9.1) Par.?

madhyamasya ca padasyottamam uttamasya ca prathamam / (9.2) Par.?

vyatiṣaktau prāṇāpānau prajā dadhato gāyatrī chando yujyate / (9.3) Par.?

prāṇāpānau dhīyete // (9.4) Par.?

yā tṛtīyā tāṃ triṣṭubham āgāṃ gāyaṃs tasyā dve uttamārdhe 'kṣare dyotayati / (10.1) Par.?

cakṣur eva tad yunakti / (10.2) Par.?

tasmād virūpaṃ cakṣuḥ kṛṣṇam anyacchuklam anyat triṣṭup chando yujyate / (10.3) Par.?

cakṣuṣī dhīyete // (10.4) Par.?

yā caturthī tāṃ jagatīm āgāṃ gāyaṃs tasyāś catvāry uttamārdhe 'kṣarāṇi dyotayati / (11.1) Par.?

śrotram eva tad yunakti / (11.2) Par.?

tasmād yuktaṃ śrotram / (11.3) Par.?

śrotre dve pratiśravaṇe dve / (11.4) Par.?

tasmād api parāṅ yan pratyaṅ śṛṇoti / (11.5) Par.?

jagatī chando yujyate / (11.6) Par.?

śrotre dhīyete // (11.7) Par.?

yā pañcamī tām anuṣṭubham āgāṃ gāyaṃś caturdhā vyāvṛjya gāyeta / (12.1) Par.?

caturdhā vā idaṃ puruṣo vīryāya vikṛto jāyate / (12.2) Par.?

vīryāyevaināṃ tad vyāvṛjya gāyati / (12.3) Par.?

uccāvacām iva gāyet / (12.4) Par.?

uccāvacaiva hi vāk / (12.5) Par.?

saṃkṣṇutyeva gāyet / (12.6) Par.?

saṃkṣṇutyeva hi vācaṃ puruṣo vadati / (12.7) Par.?

anuṣṭup chando yujyate / (12.8) Par.?

vāg dhīyate // (12.9) Par.?

yā ṣaṣṭhī tāṃ paṅktim āgāṃ gāyaṃs tasyā dve dve akṣare udāsaṃ gāyaty ā ṣaḍbhyo 'kṣarebhyaḥ / (13.1) Par.?

ṣaḍ ṛtavaḥ / (13.2) Par.?

ṛtuṣv eva pratitiṣṭhati / (13.3) Par.?

paṅktiś chando yujyate / (13.4) Par.?

samānodānau dhīyete // (13.5) Par.?

sad iti prathamāyā dhuro nidhanam / (14.1) Par.?

retaso hy adhi saj jāyate // (14.2) Par.?

sam iti dvitīyāyāḥ / (15.1) Par.?

retaso hy adhi saṃbhavaḥ // (15.2) Par.?

svar iti tṛtīyāyāḥ / (16.1) Par.?

pra svargaṃ lokaṃ jānāti // (16.2) Par.?

iḍeti caturthyāḥ / (17.1) Par.?

paśavo vā iḍā / (17.2) Par.?

paśuṣv eva pratitiṣṭhati // (17.3) Par.?

vāg iti pañcamyāḥ / (18.1) Par.?

sarvā asmin puṇyā vāco vadanti // (18.2) Par.?

ya evaṃ veda // (19.1) Par.?

yā prathamā tām āyacchann iva gāyet / (20.1) Par.?

āyata iva hy ayam avāṅ prāṇaḥ // (20.2) Par.?

yā dvitīyā tāṃ ghoṣiṇīm iva gāyet / (21.1) Par.?

ghoṣīva hy ayam apānaḥ // (21.2) Par.?

yā tṛtīyā tām udyacchann iva gāyet / (22.1) Par.?

udyata iva hy ayaṃ prāṇaḥ // (22.2) Par.?

yā caturthī tāṃ nikrīḍayann iva gāyet / (23.1) Par.?

nikrīḍita iva hy ayaṃ vyānaḥ // (23.2) Par.?

yā pañcamī tāṃ niruktām aniruktām iva gāyet / (24.1) Par.?

nirukto 'nirukta iva hy ayaṃ samānaḥ // (24.2) Par.?

yā ṣaṣṭhī tām udāsam iva gāyet / (25.1) Par.?

udasta iva hy ayam udāno yacchṛṅgam // (25.2) Par.?

rathantaravarṇām uttamāṃ gāyet / (26.1) Par.?

iyaṃ vai rathantaram asyām eva pratitiṣṭhati // (26.2) Par.?