Texts

siddhaiḥ sūtavarasya karma vividhaṃ khyātaṃ vicitraiḥ kramaiḥ sādhyāsādhyavivekato hy anubhavan dṛṣṭvā samastaṃ mayā / (1.1) Par.?

yuktyāṣṭādaśadhā viśeṣavidhinā svedādivedhāntakaṃ dakṣāṇāṃ sukhasādhyameva sukhadaṃ saṃtanyate sāmpratam // (1.2) Par.?

svedanaṃ mardanaṃ mūrchotthāpanaṃ pātanaṃ tridhā / (2.1) Par.?

nirodhanaṃ niyāmaśca dīpanaṃ cānuvāsanam // (2.2) Par.?

jāraṇaṃ cāraṇaṃ caiva garbhabāhyadrutis tathā / (3.1) Par.?

rañjanaṃ sāraṇaṃ cānusāraṇā pratisāraṇā krāmaṇaṃ dehaloheṣu // (3.2) Par.?

nānādhānyairyathāprāptais tuṣavarjair jalānvitaiḥ / (4.1) Par.?

mṛdbhāṇḍaṃ pūritaṃ rakṣedyāvadamlatvamāpnuyāt // (4.2) Par.?

tanmadhye bhṛṅgarāṅmuṇḍī viṣṇukrāntā punarnavā / (5.1) Par.?

mīnākṣī caiva sarpākṣī sahadevī śatāvarī // (5.2) Par.?

triphalā girikarṇī ca haṃsapādī ca citrakam / (6.1) Par.?

samūlaṃ khaṇḍayitvā tu yathālābhaṃ niveśayet // (6.2) Par.?

pūrvāmlabhāṇḍamadhye tu dhānyāmlakamidaṃ bhavet / (7.1) Par.?

svedanādiṣu sarvatra rasarājasya yojayet / (7.2) Par.?

atyamlam āranālaṃ vā tadabhāve niyojayet // (7.3) Par.?

tryūṣaṇaṃ lavaṇaṃ rājī citrakaṃ triphalārdrakam / (8.1) Par.?

mahābalā nāgabalā meghanādaḥ punarnavā // (8.2) Par.?

meṣaśṛṅgī citrakaṃ ca navasāraṃ samaṃ samam / (9.1) Par.?

etat samastaṃ vyastaṃ vā pūrvāmlenaiva mardayet // (9.2) Par.?

tatkalkena limped vastre yāvad aṅgulamātrakam / (10.1) Par.?

tanmadhye nikṣipetsūtaṃ baddhvā pacyāddinatrayam / (10.2) Par.?

dolāyantre 'mlasaṃyukte svedito jāyate rasaḥ // (10.3) Par.?

prakṣālya kāñjikaiḥ soṣṇais tamādāya vimardayet / (11.1) Par.?

atyamlam āranālaṃ tattadabhāve niyojayet // (11.2) Par.?

gṛhadhūmeṣṭikācūrṇaṃ dagdhorṇā lavaṇaṃ guḍam / (12.1) Par.?

rājikā triphalā kanyā citrakaṃ bṛhatī kaṇā // (12.2) Par.?

vandhyākarkoṭakī cātha vyastaṃ vātha samastakam / (13.1) Par.?

kvāthayedāranālena tena mardyaṃ tryahaṃ rasam / (13.2) Par.?

prakṣālya kāñjikenaiva samādāya vimūrchayet // (13.3) Par.?

meṣaśṛṅgī kṛṣṇadhūrto balā śvetāparājitā // (14) Par.?

kanyāgnitriphalā caiva sarpākṣī sūraṇaṃ vacā / (15.1) Par.?

gojihvā cāṅgulī nīlī muruṇḍī kṣīrakandakam // (15.2) Par.?

rājikā kākamācī ca ravikṣīraṃ ca kāñcanam / (16.1) Par.?

vyastānāṃ vā samastānāṃ drāvaiścaiṣāṃ vimardayet // (16.2) Par.?

yāmaikaṃ rasarājaṃ ca mūṣāyāṃ saṃnirodhayet / (17.1) Par.?

puṭaikena pacettaṃ tu bhūdhare vātha mardayet // (17.2) Par.?

sarvadrāvair yathāpūrvaṃ ruddhvā ruddhvā vipācayet / (18.1) Par.?

ityevaṃ saptadhā kuryājjāyate mūrchito rasaḥ // (18.2) Par.?

jalaiḥ soṣṇāranālair vā lolanādutthito bhavet / (19.1) Par.?

athavā pātanāyantre pācanādutthito bhavet / (19.2) Par.?

evamutthāpitaḥ sūtastridhā pātyaḥ krameṇa tu // (19.3) Par.?

kākamācī jayā brāhmī cāṅgerī raktacitrakam / (20.1) Par.?

aṅkolī rājavṛkṣaśca tilaparṇī kumārikā // (20.2) Par.?

maṇḍūkī citrakaṃ pāṭhā kākajaṅghā śatāvarī / (21.1) Par.?

bhūpāṭalī devadālī nirguṇḍī girikarṇikā // (21.2) Par.?

śaṇapuṣpyārdrakaṃ śṛṅgī gojihvā kṣīrakandakam / (22.1) Par.?

nīlī caiṣāṃ samastānāṃ vyastānāṃ ca dravairdinam // (22.2) Par.?

tāmrapādayutaṃ sūtaṃ mardayedamlakaiḥ saha / (23.1) Par.?

tatpiṣṭaḥ pātayedyantre cordhvapātanake punaḥ // (23.2) Par.?

ādāya mardayettadvattāmracūrṇena saṃyutam / (24.1) Par.?

pātayenmardayeccaiva tāmraṃ dattvā punaḥ punaḥ / (24.2) Par.?

ityevaṃ saptadhā kuryānmardanaṃ pātanaṃ kramāt // (24.3) Par.?

ūrdhvalagnaṃ samādāya adhaḥpātena pātayet // (25) Par.?

triphalā rājikā śigrustryūṣaṃ lavaṇacitrakam / (26.1) Par.?

sūtatulyaṃ tu tatsarvaṃ kāñjikair mardayeddinam // (26.2) Par.?

tena limped ūrdhvabhāṇḍaṃ pṛṣṭhe deyaṃ puṭaṃ laghu / (27.1) Par.?

adhaḥpātanayantre tu pātitaṃ tu samuddharet // (27.2) Par.?

triphalā rājikā śigrustryūṣaṃ lavaṇacitrakam / (28.1) Par.?

dhānyābhrakaṃ rasaṃ sarvaṃ mardayedāranālakaiḥ // (28.2) Par.?

naṣṭapiṣṭaṃ tu tat pātyaṃ tiryagyantre dṛḍhāgninā // (29) Par.?

lavaṇenāmbupiṣṭena haṇḍikāntargataṃ rasam / (30.1) Par.?

ācchādyātha jalaṃ kiṃcit kṣiptvā śrāveṇa rodhayet / (30.2) Par.?

ūrdhvaṃ laghupuṭaṃ deyaṃ labdhvāpyadho bhavedrasaḥ // (30.3) Par.?

trikṣāraṃ pañcalavaṇaṃ bhūkhagaṃ śigrumūlakam / (31.1) Par.?

svarṇapuṣpī ca kāsīsaṃ maricaṃ rājikā madhu // (31.2) Par.?

kṣīrakando jayā kanyā vijayā girikarṇikā / (32.1) Par.?

kākajaṅghā śoṇapuṣpī pātālagaruḍī kaṇā // (32.2) Par.?

vandhyākarkoṭakī vahnirvyastaṃ vātha samastakam / (33.1) Par.?

peṣayedamlavargeṇa taddravairmardayedrasam // (33.2) Par.?

dinānte bandhayedvastre dolāyantre tryahaṃ pacet / (34.1) Par.?

pūrvadrāvairghaṭe pūrṇe grāsārthī jāyate rasaḥ // (34.2) Par.?

dīpitaṃ rasarājaṃ tu jambīrarasasaṃyutam / (35.1) Par.?

dinaikaṃ dhārayed gharme mṛtpātre vāsito bhavet // (35.2) Par.?

svedanādiśubhakarmasaṃskṛtaḥ saptakañcukavivarjito bhavet / (36.1) Par.?

aṣṭamāṃśam avaśiṣyate tadā śuddhasūta iti kathyate budhaiḥ // (36.2) Par.?